Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Tekel Bakanlığı

Türkiye'de bir bakanlık (1931-2018)

Gümrük ve Tekel Bakanlığı Türk hükûmet sisteminde 7. Türkiye Hükûmeti döneminde kurulmuş ve 45. Türkiye Hükûmeti kurulurken kaldırılmış bir bakanlıktır. Kurulduğu tarihte başbakan İsmet İnönü, kaldırıldığı tarihte başbakan Turgut Özal'dı.

Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Tekel Bakanlığı
TürBakanlık
Oluşum31 Aralık 1931 (92 yıl önce) (1931-12-31)
İlk sahibiAli Rana Tarhan
Kaldırılma10 Temmuz 2018 (6 yıl önce) (2018-07-10)
Son sahibiBülent Tüfenkci
BağlılıkTürkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı

5 Mayıs 1931 tarihinde kurulmuş olan bakanlığın o tarihteki adı Gümrük ve İnhisarlar Vekaletiydi.[1] Bakanlığın 29 Aralık 1937 tarihinde yürürlüğe giren yasasına göre bakanlık hem gümrüklerden, hem de sadece devlet tarafından üretilen ürünlerin üretilmesi ve pazarlanmasından sorumluydu. Bu ürünler, yüksek alkollü içkiler, tütün ürünleri, tuz, kibrit ve mühimmat gibi ürünlerdi. Kurucu bakan Ali Raha Tarhan 5 dönem bu görevi yürüttükten sonra Müstakil Grup başkanlığına geçtiği için görevi Raif Karadeniz'e devretti.

13 Aralık 1983 tarihinde 45. hükûmet kurulurken bu bakanlık lağvedildi.[2] Tekel bölümü kaldırılırken, gümrük bölümü için Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanlığı kuruldu. 6 Temmuz 2011 tarihinde 61. Türkiye Hükûmeti kurulurken gümrük bölümü de Ticaret Bakanlığı bünyesine aktarıldı.

Bakanlar

değiştir
Bakan Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
Gümrük ve Tekel Bakanları (1931-1983)
1 Ali Rana Tarhan 31 Aralık 1931 26 Mayıs 1939 Cumhuriyet Halk Partisi
2 Raif Karadeniz 26 Mayıs 1939 9 Mart 1943
3 Suat Hayri Ürgüplü 9 Mart 1946 13 Şubat 1946
4 Tahsin Coşkan 19 Şubat 1946 10 Eylül 1947
5 Şevket Adalan 10 Eylül 1947 27 Mart 1948
6 Mehmet Emin Erişirgil 10 Haziran 1948 16 Ocak 1949
7 Fazıl Şerafettin Bürge 16 Ocak 1949 22 Mayıs 1950
8 Nuri Özsan 22 Mayıs 1950 9 Mart 1951 Demokrat Parti
9 Rıfkı Salim Burçak 9 Mart 1951 26 Ekim 1951
10 Nuri Özsan 26 Ekim 1951 2 Aralık 1951
11 Sıtkı Yırcalı 2 Aralık 1951 18 Eylül 1952
12 Emin Kalafat 8 Nisan 1953 9 Aralık 1955
13 Hâdi Hüsman 9 Aralık 1955 27 Mayıs 1960
14 Fethi Aşkın 30 Mayıs 1960 20 Kasım 1961 Askerî
15 Şevket Buladoğlu 20 Kasım 1961 25 Haziran 1962 Cumhuriyet Halk Partisi
16 Orhan Öztrak 25 Haziran 1962 25 Aralık 1963
17 Mehmet Yüceler 25 Aralık 1963 20 Şubat 1965
18 Ahmet Topaloğlu 20 Şubat 1965 27 Ekim 1965 Adalet Partisi
19 İbrahim Tekin 27 Ekim 1965 10 Aralık 1968
20 Nahit Menteşe 10 Aralık 1968 3 Kasım 1969
21 Ahmet İhsan Birincioğlu 3 Kasım 1969 26 Mart 1971
22 Haydar Özalp 26 Mart 1971 15 Nisan 1973
23 Fethi Çelikbaş 15 Nisan 1973 26 Ocak 1974
24 Mahmut Türkmenoğlu 26 Ocak 1974 17 Kasım 1974 Cumhuriyet Halk Partisi
25 Baran Tuncer 17 Kasım 1974 31 Mart 1975 Bağımsız
26 Orhan Öztrak 31 Mart 1975 21 Haziran 1977 Adalet Partisi
27 Mehmet Can 21 Haziran 1977 21 Temmuz 1977 Cumhuriyet Halk Partisi
28 Gün Sazak 21 Temmuz 1977 5 Ocak 1978 Milliyetçi Hareket Partisi
29 Tuncay Mataracı 5 Ocak 1978 12 Kasım 1979 Cumhuriyet Halk Partisi
30 Ahmet Çakmak 12 Kasım 1979 12 Eylül 1980 Adalet Partisi
31 Recai Baturalp 21 Eylül 1980 23 Aralık 1981 Askerî
32 Ali Bozer 23 Aralık 1981 13 Mayıs 1983 Anavatan Partisi
33 Cafer Tayyar Sadıklar 21 Mayıs 1983 13 Aralık 1983
Maliye ve Gümrük Bakanları (1983-1993)
1 Vural Arıkan 13 Aralık 1983 26 Ekim 1984 Anavatan Partisi
2 Ahmet Kurtcebe Alptemoçin 26 Ekim 1984 30 Mart 1989
3 Ekrem Pakdemirli 30 Mart 1989 29 Mart 1990
4 Adnan Kahveci 29 Mart 1990 20 Kasım 1991
5 Sümer Oral 20 Kasım 1991 25 Haziran 1993 Doğru Yol Partisi
6 İsmet Attila 25 Haziran 1993 13 Temmuz 1993
Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanları (1993-2011)
1 Mehmet Gölhan 13 Temmuz 1993 24 Ekim 1993 Doğru Yol Partisi
2 Mehmet Gazioğlu 24 Ekim 1993 28 Kasım 1993
3 Ali Şevki Erek 28 Kasım 1993 30 Mayıs 1995
4 Aykon Doğan 30 Mayıs 1995 6 Mart 1996
5 Yaman Törüner 6 Mart 1996 28 Haziran 1996
6 Namık Kemal Zeybek 28 Haziran 1996 30 Haziran 1997
7 Rifat Serdaroğlu 30 Haziran 1997 11 Ocak 1999
8 Şükrü Sina Gürel 11 Ocak 1999 28 Mayıs 1999 Demokratik Sol Parti
9 Mehmet Keçeciler 28 Mayıs 1999 18 Kasım 2002 Anavatan Partisi
10 Kürşad Tüzmen 18 Kasım 2002 29 Ağustos 2007 Adalet ve Kalkınma Partisi
11 Hayati Yazıcı 29 Ağustos 2007 6 Temmuz 2011
Gümrük ve Ticaret Bakanları (2011-2018)
1 Hayati Yazıcı 6 Temmuz 2011 29 Ağustos 2014 Adalet ve Kalkınma Partisi
2 Nurettin Canikli 29 Ağustos 2014 28 Ağustos 2015
3 Cenap Aşçı 28 Ağustos 2015 24 Kasım 2015 Bağımsız
4 Bülent Tüfenkci 24 Kasım 2015 10 Temmuz 2018 Adalet ve Kalkınma Partisi

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "7. hükûmet sayfası". 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  2. ^ "45. hükûmet sayfası". 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021.