Serik

Antalya ilçesi
(Serik, Antalya sayfasından yönlendirildi)

Serik, Antalya ilinin bir ilçesidir. 2023 sonu itibarıyla nüfusu 141.569'dur. Antalya ilinin orta kesiminde[4] bulunan ilçe, Antalya ilinin önemli bir turizm merkezidir. İlçenin yaz mevsimlerinde turizm ile artan nüfusu, kış mevsimlerinde öğrencilerin ilçeden ayrılmasıyla oldukça düşer. Antalya il merkezinin yaklaşık 30 km. doğusunda bulunan ilçe merkezi, kıyıdan 7 km. içeridedir.

Serik
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAntalya
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamCemal Şahin[1]
 • Belediye başkanıKadir Kumbul (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1550 km²
Rakım28 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam124.335
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu07500
İl alan kodu242
İl plaka kodu07

Coğrafi durumu

değiştir

Serik ilçe merkezi, Antalya'nın 30 km doğusundadır. Akdeniz'de 22 km kıyı şeridine sahip olan ilçe, merkezi 8 km içeride, denizden 26 m yüksekliktedir. Kısmen dalgalı ovalık bir arazi üzerinde kurulmuştur. İlçenin yüzölçümü 1.550 km²'dir. Bunun 45.360 hektarı tarım arazisi, 65.764 hektarı da orman arazisidir. Serik, Antalya Ovası'nın doğuya doğru uzanan bir parçasını teşkil eder. Serik ilçesi batıda Antalya merkeze bağlı Aksu ilçesi, doğuda Manavgat ilçesi, kuzeyde Burdur'un Bucak ilçesi ile Isparta'nın Sütçüler ilçesi, güneyde ise Akdeniz ile çevrilidir.

Dağlık kesimlerinde hayvancılık, ormancılık, ova kesimlerinde de ziraatçılık özellikle turfanda sebzecilik yapılmaktadır. Ticari hayatı Antalya şehir merkezine bağlıdır. İlçenin kuzeyinde batı Toros Dağları yükselmeye başlar.

İlçede Akdeniz iklimi hakimdir. Yazlar kurak ve sıcak, kışlar ılık ve yağışlı geçer (tabii bazen değişebilir). Bu iklimin sonucu olarak doğal bitki örtüsü de makilerdir. Bölgenin en önemli akarsuları, Köprüçay ve Aksu Çayı'dır.

Tarihçe

değiştir

Serik'te ilk yerleşim yeri, MS 2. yüzyılda Bergama Krallığı'na bağlı olarak bugünkü Yanköy Köyü yakınlarında bulunan Sillyon (Koçhisar tepesinde) da ve Belkıs Köyü'nde Aspendos olarak iki yerde kurulmuştur.

Osmanlı maliye ve tapu kayıtlarında Serikli aşiret boyunun yerleştiği ve ismini verdiği ilçe. Serik, Seriklü konar göçer yörükan taifesinin Anadolu'daki diğer yerleşim alanları: Kayseriyye, Kırşehri, Beğşehri, İçel ve Aydın sancakları.

Batı Trakya Türkleri Balkan Savaşı sırasında muhacir olarak, Girit Savaşı sırasında ise, Girit Türkleri Serik'e gelip yerleşmişlerdir.

 
Köprülü Kanyondan bir bölüm

22 kilometrelik kıyı şeridine sahip olan ilçenin turistik yerlerin başında kıyı kesimindeki Belek gelmektedir. Bu belde son dönemlerde gerek ülke genelinde, gerekse dünya çapında turizm açısından sayılı yerlerdendir. Özellikle çağdaş tesisleri ve golfle anılan lüks tatil köyleri ile ünlüdür. Yılda 3 milyon turistin uğradığı Belek'te 50'den fazla 5 yıldızlı otel bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Belek kumsalının uzantısında Boğazkent de yazlıkları ve turistik tesisleriyle önem kazanmaktadır.

Deniz turizmi dışında Serik'in dünyaca bilinen tarihi ve turistik ören yerleri olarak, Aspendos ve Sillyon gibi yerler sayılabilir. Bunlar dışında turizme kazandırılması için çalışmalar sürdürülen Akbaş Köyü'ndeki Zeytintaşı Mağarası da ilçe turizmi için önemlidir.

Ayrıca, Gebiz bucağına bağlı Akçapınar mahallesinde bulunan Uçansu Şelalesi önemli bir doğa harikasıdır. İlçede Köprülü Kanyon ve Toros Dağları'nın uzantıları da mevcuttur.

İlçenin çalışma hayatı mevsimlere göre değişiklik göstermektedir. Özellikle yaz aylarında turizm sektöründeki canlılık ilçenin gelir kaynaklarındandır. Kışın ise nüfusun büyük çoğunluğu tarımla uğraşmaktadır. Bunun dışında ilçenin ekonomisinin büyük bir bölümü turizme ve tarıma dayalı olup, halkın %90'ı turizmle ve tarımla uğraşmaktadır. Tarımsal faaliyetler için ihtiyaç duyulan insan gücünün bir kısmı kendi bölgesinden, bir kısmı da çevre il ve ilçelerden karşılanmaktadır. Özellikle otomotiv galerileri Antalya piyasasını belirlemektedir.

İlçede 445.000 dekar tarım alanı bulunmaktadır. Tarım alanlarının %69,99’u sulanabilir olup, damlama sulama sistemi yaygın olarak kullanılmaktadır. Örtü altı ve açık tarla sebzeciliği, meyvecilik, tarla bitkileri (buğday, pamuk, mısır) önde gelen üretim değerlerini oluşturmaktadır. Tarımsal mekanizasyon üst seviyede kullanılmaktadır. Çiftçi Kayıt Sistemine 5200 çiftçi kayıtlıdır.

Başta domates üretimi olmak üzere 375.000 ton örtü altı ve açık tarla sebze, başta zeytin, nar ve narenciye olmak üzere 56.000 ton meyvecilik, başta hububat, pamuk ve mısır olmak üzere 97.000 ton tarla bitkileri ve başta karanfil olmak üzere 52.000.000 adet süs bitkileri üretimi ilçenin önemli üretim kalemlerini oluşturmaktadır.

Bölgede ayriyeten sadece Serik ilçesinde yetişen Serik armutu (Pyrus serikensis (zingit)) nesli tükenmek olan meyve tekrar üretime başlanmıştır..

1972 yılında Browicz tarafından “Pyrus boisseriana Buhse sups. Crenulata browicz” olarak betimlenmiştir. Türkiye'de sınırlı yayılışa sahip olan Zingit’in (Serik Armudu) taksonomik durumu 1994 yılında yeniden değerlendirilerek Prof. Dr. Adil Güner ve Prof. Dr. Hayri Duman tarafından ayrı bir tür olduğu belirtilerek literatüre “Pyrus serikensis” adıyla geçirilmiştir.

Literatüre geçtiği tarihten itibaren bu tür izlenmeye başlamıştır. 0-150 metre rakımları arasında bulunan armudun azaldığı gözlemlenmiştir. Zira bazı köylerde zingitlik denen mevkilerde zingit (Serik armudu) kalmamıştır. Koruma Birliği (IUCN)’nin koruma kriterlerine göre “tehlikede(EN)” kategorisine konulmuş, ancak son verilere göre tehdit kategorisinin “vahim (CR)” statüsüne yükseltilmiştir.

Türün neslinin tükenmekte olduğunun fark edilmiş olması sonucunda, 1990 yılında Bakanlar Kurulu ile “Belek Özel Koruma Bölgesi” olarak ilan edilen 11.200 hektarlık alanda koruma altına alınmıştır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[5] 14.882 1.235 13.647
1935[6] 17.701 665 17.036
1940[7] 18.491 1.022 17.469
1945[8] 21.789 1.500 20.289
1950[9] 26.789 2.273 24.516
1955[10] 32.259 3.164 29.095
1960[11] 38.753 4.775 33.978
1965[12] 49.606 7.336 42.270
1970[13] 59.720 12.164 47.556
1975[14] 71.812 14.161 57.651
1980[15] 71.481 15.955 55.526
1985[16] 77.321 19.214 58.107
1990[17] 84.755 23.106 61.649
2000[18] 109.360 30.579 78.781
2007[19] 105.755 49.027 56.728
2008[20] 101.961 47.784 54.177
2009[21] 105.856 51.119 54.737
2010[22] 106.880 52.647 54.233
2011[23] 109.479 54.712 54.767
2012[24] 111.764 56.824 54.940
2013[25] 113.761 113.761 veri yok
2014[26] 117.670 117.670 veri yok
2015[27] 120.111 120.111 veri yok
2016[27] 120.790 120.790 veri yok
2017[27] 122.032 122.032 veri yok
2018[27] 124.335 124.335 veri yok
2019[27] 129.418 129.418 veri yok
2020[27] 130.589 130.589 veri yok
2021[27] 129.418 129.418 veri yok
2022[27] 139.545 139.545 veri yok
2023[27] 141.569 141.569 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Yerel yönetim

değiştir
Serik belediye başkanları[28]
İsim Görev Yılı
Kadir Kumbul 2024-
Enver Aputkan 2019-2024
Ramazan Çalık 2014-2019
Mehmet Habalı 1999-2014
Mehmet Bankoğlu 1989-1999
Adil Aydın 1984-1989
Oktay Karakaya 1983-1984
Mustafa Oruçoğlu 1980-1983
İbrahim Bankoğlu 1974-1980
İsmail Iltar 1972-1974
Nihat Kandemir 1966-1972
Cazmi Tugay 1963-1965
Rıfat Gököz 1961-1963
Altan Ünal 1960-1961
Mustafa Aykut 1960-1961
Metin Turcan 1960-1961
Ahmet Küçükkoç 1957-1960
Alim Tuğ 1950-1957
D. Ali Vural 1942-1950
Mehmet Konuk 1938-1942
Fahri Tugay 1934-1938
Durmuş Çıkla 1930-1934
Muhtar Salih 1926-1930

Politika

değiştir

Genel Seçimler

değiştir
Yıl Parti Oy Oranı
2011 AK Parti %38[29]
Haziran 2015 AK Parti %35[30]
Kasım 2015 AK Parti %42[31]
2018 AK Parti %34[32]
2023 CHP %29[33]

Yerel Seçimler

değiştir
Serik Belediye Başkanları ve Partileri
Yıl Belediye Başkanı Parti Oy Oranı
2009 Mehmet Habalı MHP %39[34]
2014 Ramazan Çalık AK Parti %41[35]
2019 Enver Aputkan AK Parti %37[36]
2024 Kadir Kumbul CHP %42[37]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2015. 
  2. ^ "yerelnet.org.tr, Serik Yüzölçümü,, Erişim:5 Nisan 2020". 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  3. ^ "yerelnet.org.tr, Serik Rakım,, Erişim:5 Nisan 2020". 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  4. ^ Resim:Antalya districts.png görüntüsünde görüldüğü gibi
  5. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  6. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  8. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  12. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  25. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  26. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  27. ^ a b c d e f g h i
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Serik Nüfusu - Antalya". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Antalya Serik Nüfusu". nufusune.com. 
  28. ^ Yerelnet 17 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Serik Belediye Başkanlığı Seçim sonuçları.
  29. ^ "2011 Antalya Genel Seçim Sonuçları". Habertürk. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  30. ^ "2015 Seçim Sonuçları - 7 Haziran 2015 Antalya Serik Genel Seçim Sonuçları". www.haberler.com. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  31. ^ "Antalya Seçim Sonuçları - 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri | SABAH". www.sabah.com.tr. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  32. ^ "ANTALYA SERİK Seçim Sonuçları - 24 Haziran 2018 Genel Seçimleri". www.sabah.com.tr. 9 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  33. ^ "Antalya Serik Seçim Sonuçları 14 Mayıs 2023 - Antalya Serik Genel Seçim Sonucu ve Partilerin Oy Oranları". m.haberturk.com. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024. 
  34. ^ "SERİK SEÇİM SONUÇLARI". www.haberler.com. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  35. ^ "Seçim 2014 Akdeniz Bölgesi Antalya Yerel Seçim Sonuçları". Habertürk. 4 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  36. ^ "Antalya Serik Seçim Sonuçları: 31 Mart 2019 Antalya Serik Yerel Seçim Sonuçları". Sözcü. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  37. ^ "Antalya Serik Seçim Sonuçları: 31 Mart 2024 Antalya Serik Yerel Seçim Sonuçları". 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2024. 

Dış bağlantılar

değiştir