PÇDK
PÇDK tam adı ile Kürdistan Demokratik Çözüm Partisi (Kürtçe: Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan), 2002 yılında kurulan Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde faaliyet gösteren bir siyasi partidir. PKK ile birlikte Kürdistan Topluluklar Birliği'nin (KCK) bir parçasıdır.[1]
Kürdistan Demokratik Çözüm Partisi Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan | |
|---|---|
| Kısaltma | PÇDK |
| Eşbaşkanlar | Diyar Garip Necibe Ömer |
| Kuruluş tarihi | 2002 |
| Bağlılık | KCK |
| İdeoloji | Komünalizm Demokratik konfederalizm Jineoloji Demokratik sosyalizm |
| Siyasi pozisyon | Sol |
| Resmî renkler | Yeşil |
| Irak Temsilciler Meclisi'ndeki sandalyeler | 0 / 325
|
| Kürdistan Bölgesi Parlamentosu'ndaki sandalyeler | 0 / 325
|
Türkiye Kürdistanı'ndaki PKK ve Suriye Kürdistanı'ndaki Demokratik Birlik Partisi (PYD) gibi kardeş partileri kadar başarılı olamadı. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) PÇDK genel merkezini kapattı ve parti Kürdistan Bölgesi'nde yasaklanmasına rağmen faaliyetlerine devam etmektedir.[2]
Parti 2005[3] ve 2009 Kürdistan Bölgesel Yönetimi parlamento seçimlerine[4] katıldı, ancak herhangi bir sandalye kazanamadı.
Parti aynı şekilde 21 Eylül 2013 tarihinde yapılan Kürdistan parlamento seçimlerine katıldı ve 3.605 oy alarak (%0.18), parlamento üyesi çıkaramadı. Seçimlere yaklaşırken Türkiye'den gelen baskı nedeniyle PÇDK'ya çalışma izni verilmemişti,[5] ancak sonunda seçimlere katılabildiler.[3]
20 Mayıs 2014'te Erbil, Dohuk ve Zaho illerinde farklı muhalif örgütlere yönelik operasyonlarda KDP'ye bağlı güvenlik güçleri tarafından üyeler gözaltına alınmıştı. Operasyonlar, KDP'nin 1997'de Irak Kürt İç Savaşı sırasında Erbil'de PKK'lılara yönelik katliamını anmak için PÇDK'nın Kürdistan Bölgesi Parlamentosu önünde düzenlediği gösteriden birkaç gün önce partinin yasaklanmasıyla gerekçelendirildi.[6]
Pozisyonlar ve uluslararası ilişkiler
değiştirPozisyonlar
değiştirFeminizm, parti ideolojisinin bir parçası olduğu için, 2013 yılındaki parlamento seçimlerinde Kürdistan'da tüm partiler arasında en fazla kadın adaya sahip olan partidir. PÇDK seçim bürosu müdürü Hassan Judi'ye göre kadınların katılımının %50'nin altına düşmemesi önemli hedeflerden biri. 2013 yılında, partinin listesinin başında bir kadın, Najiba Mahmood vardı.[7]
Parti, PKK'lıların cephe örgütü olduğunu inkâr etse de, onlarla ortak bir ideolojiyi kabul ediyor. PKK'nın sol Kürt hareketinin ve kollarının merkezindeki kişi Abdullah Öcalan'dır. Tarihsel olarak Marksist bir örgüt olan parti, Sovyetler Birliği'nin sona ermesiyle ideolojisini yeniden değerlendirdi. Bugün parti, diğer etkilerinin yanı sıra demokratik sosyalisttir ve PKK gibi Abdullah Öcalan'ın çalışmalarını takip etmektedir.[8]
Uluslararası ilişkiler
değiştirABD'de PKK terör örgütü olarak görülse de PÇDK Amerika'ya karşı tarafsızdır. "ABD'yi emperyalist güçlerin en büyüğü olarak görürdük. Sosyalist bir geleceğe adanmış Marksist bir örgüttük. Ancak Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Marksizmi yeniden değerlendirme sürecini başlattık ve PKK lideri Abdullah Öcalan gerçekten de bu konuda birçok kitap yazdı" dedi. "Küreselleşme çağında, gerçek bağları görmezden gelemezsiniz. Bunun yerine demokrasi ve federalizm için gittik. Irak'ın kurtarılması ve Saddam Hüseyin'in devrilmesinden sonra çok şey değişti, özellikle ABD meselesi."[8]
PKK ile PÇDK arasında çok sayıda bağ olduğu için partinin Türkiye ile ilişkileri çok olumsuz. PÇDK'nın Kürdistan'da güç kazanabileceğinden ve toprakları daha da fazla PKK'nın kalesine dönüştürebileceğinden (PKK esas olarak Kandil dağlarında ve IŞİD'e karşı cephede faaliyet gösteriyor) Türk hükûmeti, KBY'yi engellemeye zorladı. PÇDK'nın yükselişi, bu da seçimler sırasında PÇDK'nın ruhsatlarının reddedilmesine[5] ve parti genel merkezinin karara bağlanmasına yol açtı.
PÇDK ise 2011 sonunda Türkiye'yi ve iktidardaki AKP'yi kimyasal ve diğer yasaklı silahlarla Kürt halkını katletmeyi planlamak ve etik ilkelere aykırı bir şekilde savaşmakla suçladı. Parti ayrıca "uluslararası topluluklar, kurumlar ve sözde demokratik devletlerin buna karşı sessiz kaldığını" iddia etti. Peşmerge'ye ulusal görevlerini yerine getirmeleri ve Türkiye'deki Kürtleri katledilmekten korumaları çağrısında bulundular.[9]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Is Turkey crushing Kurdish self-rule in Syria?". 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.
- ^ "ANALYSIS: Kurds squabble despite Islamic State threat". 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.
- ^ a b "Some Political Parties in Iraqi Kurdistan Still Await Licenses". 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.
- ^ "Ocalan v. Barzani: Two contradictory worlds". 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.
- ^ a b Nikolas Xil Carvalho (2014). "Organizoj de la Kurda Liberiga Movado" (Esperanto). 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.
- ^ "KDP security forces target KNK, PCDK in Iraqi Kurdistan". 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2016.
- ^ "Despite Uneven Playing Field, Women Hope for Greater Wins in Kurdistan Polls". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.
- ^ a b "PKK Popularity Grows in Iraq's Autonomous Kurdistan Region". 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.
- ^ "PCDK strongly condemns Sirnak Massacre". 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.