Yaş Muharebesi (1659)

Yaş Muharebesi
	Osmanlı-Eflak savaşları
	; III. Mihnea
Tarih	12 Kasım 1659
Bölge	Yaş, Romanya
Sonuç	Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu	Eflak Prensliği; Erdel Prensliği
Komutanlar ve liderler
Can Arslan Paşa	III. Mihnea
Güçler
30-35.000 asker	25-30.000 asker
Kayıplar
Hafif	12.700 ölü; 10.000 esir

Yaş Muharebesi, Osmanlı-Eflak mücadelesinde evre.

Tâbi olduğu Osmanlı İmparatorluğu'na ayaklanmış olan Eflak Voyvodası Radu Gioan Bey (III. Mihnea) komutasındaki Eflak ordusu, 12 Kasım 1659'da Yaş civarında Silistre Beylerbeyi Can Arslan Paşa ve Elbasan Sancakbeyi Mehmed Bey komutasındaki Osmanlı ordusu ile Kırım Hanlığı'ndan gelen birliğe karşı büyük bir yenilgiye uğradı.

Muharebe öncesi

Eflak ordusu Osmanlı kaleleri İbrail ve Yergöğü'nü yağmaladı ve Yaş civarında Osmanlı destekli rakibi Ghika'yı mağlup ederek önce Osmanlı kalesi Bender'e, ardından ise Edirne'ye sığınmaya mecbur bıraktı. Osmanlı padişahı IV. Mehmed bunun üzerine Elbasan Sancakbeyi Mehmed Bey'in birliklerini de Silistre Beylerbeyi Can Arslan Paşa'nın emrine vererek Radu Gioan'ın üzerine gönderirken, Kırım Hanı IV. Mehmed Giray'dan da kuzeyden taarruz etmesini istedi.

Muharebe

Osmanlı destekli Eflak voyvodası I. Ghika

Silistre'den Eflak ve Boğdan üzerine yürüyen Osmanlı eyalet ordusu önce Ghika'yı Eflak voyvodalığına, ardından ise (o zamana kadar Yedikule'de hapis tutulan) Ştefan Boğdan voyvodalığına getirerek tahta oturttu. Ardından Osmanlı eyalet ordusu ve Kırım atlıları Yaş civarında yakaladıkları Radu Gioan Bey komutasındaki Eflak-Erdel ordusunu muharebeye mecbur etti. 10 Kasım 1659'da başlayan muharebe 12 Kasım'da kesin olarak Osmanlı-Kırım ordusu lehine sonuçlandı. İlk iki gün tabur cengi sürdüren Eflak-Erdel ordusu muharebenin üçüncü gününde Kırım atlılarının sahte çekilme manevrasına kanarak tabur pozisyonundan çıktıysa da, Osmanlı-Kırım ordusunun karşı taarruzu karşısında tabur pozisyonuna tekrar dönemedi. Donmuş göl üzerinden kaçmaya çalışan Eflak-Erdel ordusu buzun kırılmasıyla göle döküldü ve birçok asker boğularak öldü. Bu şekilde, Eflak-Erdel ordusu muharebe meydanında 12.700 ölü bırakırken,^[1] yaklaşık 10.000 de esir verdi.^[2] Radu Gioan Bey de beraberindeki az sayıdaki askerle Erdel'e sığındı.

Muharebe sonrası

Osmanlıların Eflak harekatı sonrasında başkent olma özelliğini Bükreş'e kaybeden Targovişte

Sözkonusu muharebede Eflak ordusunun Osmanlılar adeta imha edilmesiyle Radu Gioan Bey'in başlattığı ayaklanma kesin olarak bastırılırken adıgeçenin bağımsızlık planları da başarısızlığa uğradı.^[3]

Eflak voyvodalarının daimî ikametgâhı olan Targovişte kalesi yıkılarak Voyvodanın sarayı Bükreş'e nakledildi.^[4]

Kaynakça

^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.11, s.60
^ "Evliya Çelebi’nin İzinde", Prof. Dr. Hayati Develi, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul, (2022), s.212
^ "Istoria Românilor" (Romence), Constantin Giurescu, Bükreş (1946), c.1, s.74
^ Moses Gaster, "Ghica" maddesi, Encyclopædia Britannica, Cambridge University Press (1911), c.11, s.921

[1] "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.11, s.60

[2] "Evliya Çelebi’nin İzinde", Prof. Dr. Hayati Develi, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul, (2022), s.212

[3] "Istoria Românilor" (Romence), Constantin Giurescu, Bükreş (1946), c.1, s.74

[4] Moses Gaster, "Ghica" maddesi, Encyclopædia Britannica, Cambridge University Press (1911), c.11, s.921

[1]

[2]

[3]

[4]