Vikipedi

Wagner Grubu isyanı

Rusya'daki siyasi ve askeri kriz

Wagner Grubu isyanı, 23 Haziran 2023 tarihinde Wagner Grubu'nun lideri Yevgeni Prigojin tarafından yapılan açıklamayla başlayan bir silahlı isyandır.[9] Prigojin, Rusya'nın roket saldırılarında 2 bin Wagner grubu milisinin hayatını kaybettiğini söyleyerek[10][11] Moskova'ya doğru "adalet için" ve Rus askeri yüksek komutasının "kötülüğünü" durdurmak için bir intikam saldırısı düzenleyeceğini duyurdu.[12] 25 bin Wagner grubu milisinin hazır olduğunu iddia eden[5] Prigojin, Wagner milislerinin Rostov-na-Donu'dan Rusya'ya geçtiğini ve "sonuna kadar" gitmeye hazır olduklarını söyledi.[13] Prigojin ayrıca Şoygu'nun Rostov'dan kaçtığını iddia etti.[14] 24 Haziran günü Prigozhin Wagner'in ilerleyişinin durduğunu ve üslerine geri döndüklerini açıkladı.

2023 Rusya'da Wagner Grubu isyanı
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali'nin parçası
24 Haziran 2023 itibarıyla Rusya'daki askerî durum
24 Haziran 2023 itibarıyla Rusya'daki askerî durum
  Rusya Hükûmeti tarafından kontrol edilen alanlar
  Wagner'in kontrolüne geçen bölgeler
Tarih23–24 Haziran 2023 (1 gün)
Bölge
Rostov-na-Donu başta olmak üzere Avrupa Rusyası
Sebep Wagner milislerinin Rusya tarafından vurulduğu iddiası
Durum

Wagner ilerleyişini durdurdu

  • Wagner Grubu'na bağlı birlikler Rostov-na-Donu'u ele geçirdi.[1]
  • Voronej'de çatışmalar yaşandı.[2][3]
  • Vladimir Putin kalkışmaya katılan Wagner birliklerini "hain" olarak nitelendirdi.[4]
  • 24 Haziran akşamı Wagner Grubunun birliklerine geri dönmesiyle isyan durdu.
  • Rusya hükûmeti ile Wagner Grubu arasında müzakere süreci başladı.
Taraflar
Wagner Grubu

Rusya Rusya hükûmeti

Rusya Ulusal Muhafızları

Federal Güvenlik Servisi
Kadirovtsı
Komutanlar ve liderler
Yevgeni Prigojin
Güçler
~25.000[5] bilinmiyor
Kayıplar
1 UAZ askerî araç[6] 6 helikopter ve 1 kargo uçağı düşürüldü;[note 1] 1 zırhlı personel taşıyıcı ve MRAP ele geçirildi.[6]

Arka plan

değiştir

Wagner Grubu 2014 yılında başlayan Donbas Savaşı sırasında kuruldu. Eski askerler, tutuklular ve gönüllü kişilerden oluşan bu askerî grup Rus ordusuna bağlı şekilde başta Ukrayna olmak üzere Rusya'nın dahil olduğu Suriye İç Savaşı, İkinci Libya İç Savaşı gibi çatışma bölgelerinde vekil güç olarak öne çıktı. Mali, Burkina Faso, Orta Afrika Cumhuriyeti gibi ülkelerde Rus ordusunun direktifleri doğrultusunda çatışmalara dahil oldu.[15]

24 Şubat 2022 itibarıyla başlayan savaşta da Wagner Grubu ve Ramazan Kadirov'a bağlı birlikler Rus ordusuyla ortak hareket ederek Ukrayna ordusuna karşı savaşmaya başladı.[16] Wagner Grubu bu savaşta Ukrayna'nın doğusunda yaşanan birçok çatışmada görev yaptı, Mariupol Kuşatması'nda yer aldı.[17] Bu gelişmelerin ardından Rusya'da paralı askerlik yasak olmasına rağmen Wagner Grubu'na Sankt-Peterburg'da bir büro kurma izni verildi ve birçok reklam panosuna Wagner Grubu'nu öven reklamlar asıldı. Wagner Grubu "vatansever bir örgüt" olarak nitelendirildi.[18]

1 Ağustos 2022 itibarıyla Rus ordusu Bahmut'u ele geçirmek için Bahmut Muharebesi'ni başlattı. Ukrayna ordusunun Bahmut'ta ciddi bir direniş ortaya koyması sonrası şehir ele geçirilemedi. Bu başarısızlığın üstüne Wagner Grubu Bahmut'taki çatışmalara dahil oldu ve çatışmaları büyük ölçüde Rus ordusundan devraldı.[19] Amerika Birleşik Devletleri raporlarına göre Rusya'nın 20 bin askerden fazla ölü 80 binden fazla yaralı bıraktığı çatışmaların ardından Rus milisleri Bahmut'un büyük bölümünü ele geçirdi.[20] Bahmut'taki çatışmaları yöneten, Wagner Grubu'nun kurucusu Yevgeni Prigojin, 5 Mayıs 2023'te çatışmalar sırasında öldürülen milislerin önünde çektiği ve sık sık bu ölüleri gösterdiği videoda "Rusya adına savaşı insanları ete çeviren soytarılar yönetiyor." diyerek Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'un Bahmut'taki çatışmalara mühimmat göndermediğini, çatışmaları yönetemediğini söyledi ve Wagner'i Bahmut'taki çatışmalardan çekme tehdidinde bulundu.[21] Prigojin sonraki açıklamasında Bahmut'ta ele geçirilen bölgelerin Rus ordusuna teslim edileceğini ama olur da Rus ordusu buraları savunamazsa Wagner'in tekrardan çatışmalara dahil olacağını duyurdu.[22]

Wagner Grubu'nun Rus ordusunu küçümseyen ve güçsüz gösteren bu açıklamalarının ardından bütün milis gruplarının Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlanacağı bir düzenleme getirilmek istendi. Wagner Grubu'nun Lideri Yevgeni Prigojin bu düzenlemeyi "Savunma Bakanlığı birlikleri yönetemiyor." diyerek reddetti.[23] Bu gelişme üstüne Ramazan Kadirov, Wagner'den oluşacak boşluğu Çeçen kuvvetlerin dolduracağını açıkladı ve Çeçen kuvvetler ile Rus ordusu arasında Savunma Bakanlığı'na bağlılık konusunda anlaşıldı.[24]

Rus ordusunun Çeçen birliklerle anlaşmasından kısa süre sonra, 23 Haziran 2023 tarihinde Wagner Grubu'na bağlı Telegram kanallarından Rus ordusunun Ukrayna'da bulunan Wagner birliklerini füzelerle hedef aldığı yazılmaya başlandı. Wagner Grubu'nun Lideri Prigojin bu iddialardan kısa süre sonra bir ses kaydı yayınladı ve hâlihazırda emrinde 25 bin erkek olduğunu, yedekte daha fazla kuvveti bulunduğunu, birçok askeri isimden destek aldığını açıklayarak Wagner Grubu'nun Rostov sınırını geçeceğini, sonuna kadar gideceğini; Wagner Grubu'nun amacının darbe değil Sergey Şoygu'yu devirmek olduğunu söyledi.[25]

İsyan

değiştir

23 Haziran

değiştir

23 Haziran 2023 tarihinde Wagner Grubu'nun lideri Yevgeni Prigojin, Wagner kampındayken kaydedilmiş bir video Telegram kanallarında hızla yayıldı.[26] Prigojin, Rusya'nın Wagner'ın kamplarını hava saldırılarıyla vurarak 2 bin Wagner grubu milisinin hayatını kaybetmesine neden olduğunu söyledi.[10][11]

Rusya Savunma Bakanlığı, iddiaları "bilgi amaçlı bir provokasyon" olarak nitelendirdi.[9][27] Federal Güvenlik Servisi, Prigojin'i 'iç çatışma' başlatmaya çalışmakla suçladı ve savaşçılarını onu tutuklamaya çağırdı.[10][28][29] Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in Progojin'in eylemlerinden haberdar olduğunu ve gerekli önlemleri aldığını söyledi.[30] FSB Soruşturma Departmanı, Rusya Federasyonu Ceza Kanunu'nun 279. maddesine dayanarak silahlı bir isyan örgütlemek suçundan Prigojin hakkında 12 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası öngören soruşturma başlattı.[31][32] Sergey Surovikin Wagner grubu milislerini "düşmana yardım etmeye değil, sorunları barışçıl şekilde çözmeye" davet etti.[33][34]

24 Haziran

değiştir

Rusya, Moskova'yı güvenlik çemberine almaya çalışırken 45. Hava İndirme Tugayı da dahil olmak üzere birkaç birimin Wagner'e karşı birliğini terk etmeyi reddettiği iddia edildi.[35] Prigojin ise Rus Hava Kuvvetleri pilotlarına Wagner konvoyunu "vur" emri verildiğini ve pilotların emri reddettiğini iddia etti.[36]

Putin, Wagner'ın çağrısını ihanet olarak nitelendirdi.[37][38] Rus lider, ordusuna karşı silaha sarılan herkesin cezalandırılacağını söyledi.[39] Rostov'da, resmi binalar da dahil olmak üzere şehri kontrol altına alan Wagner, Sergey Şoygu ve Valeri Gerasimov'un Rostov-na-Donu'ya gelip kendilerine teslim olmaması halinde Moskova'ya gideceklerini söyledi.[40]

24 Haziran sabaha karşı Wagner'ın konvoyuna ateş açan bir Rus helikopterinin düşürüldüğü iddia edildi.[37][41]

Belarus devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun ailesini Belarus'tan Türkiye'ye kaçırdığı iddia edildi.[42][43]

Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov, Wagner olayının bir "sırttan bıçaklama" olduğunu belirterek Çeçen savaşçıların "gerginlik bölgelerine" giderek Rusya'yı savunacağını belirtti.[44][45]

Putin, Kazakistan cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'i arayarak ülkedeki durum hakkında bilgi verdi. Tokayev daha sonra yaptığı açıklamada durumun "Rusya'nın iç meselesi" olduğunu bildirdi.[46]

Wagner konvoyunun bir bölümü Rusya'nın Lipetsk bölgesi'ne girdi.[47]

Wagner, kendilerine hain diyen Putin için Telegram kanallarından bir açıklama yaparak "iç savaşın" resmen başladığını duyurdu. Ayrıca Wagner, "Putin yanlış tercih yaptı. Yeni bir başkanımız olacak" diyerek olayların başlangıcından itibaren direkt olarak Putin'i ilk kez hedef aldı.[47] Prigojin, teslim olmayacağını söyledi.[48]

Wagner Grubu ilerleyişine devam ederken Belarus cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Yevgeni Prigojin'e gerilimi azaltma önerisinde bulundu ve Lukaşenko önerisinin Prigojin tarafından kabul edildiğini söyledi. Ardından Prigojin yaptığı açıklamada Wagner güçlerinin kan dökülmesini önlemek amacıyla birliklerine geri döndüğünü söyledi.[49] Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Progojin'e açılan davanın düşürüleceğini ve Belarus'a gönderileceğini duyurdu.[50] Ayrıca Wagner savaşçılarının yargılanmayacağı, isterlerse Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayabilecekleri bildirildi.[51]

Tepkiler

değiştir

Rusya

değiştir

Rusya Savunma Bakanlığı, "Kiev rejimi Prigojin’in provokasyonundan yararlanıp Bahmut yakınına güçlerini yığıyor" açıklaması yaptı.[52]

23 Haziran'da Rus Gönüllüler Birliği lideri Denis Kapustin, Prigozhin'i övdü ve "Barikatların zıt taraflarında dursak ve Rusya Federasyonu'nun geleceği konusunda farklı bir bakış açısına sahip olsak da alay veya ironi olmadan ona Rusya vatanseveri diyebilirim." dedi.[53]

Uluslararası

değiştir

  ABD: Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Adam Hodge, "Durumu izliyoruz ve bu gelişmeler hakkında müttefikler ve ortaklarla istişarelerde bulunacağız" dedi. Biden'ın da bilgilendirildiğini söyledi.[54] Florida'dan Amerika Birleşik Devletleri Senatörü ve eski Başkan adayı Marco Rubio, Twitter'da isyanın "önemli ve potansiyel olarak tarihi bir etkiye sahip olacağını" ve ayrıca Rostov'un, Ukrayna'daki Rus kuvvetlerine tedarikin çoğunu kontrol ettiğini belirtti.[55][56]

  Birleşik Krallık: Savunma Bakanlığı resmi Twitter adresi, Wagner'ın Ukrayna'dan Rusya'ya doğru en az iki kontrol noktasını hiçbir direnişle karşılaşmadan geçtiğini ve Rostov'da Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonlarını yürüten karargah da dahil olmak üzere kilit güvenlik noktalarını işgal ettiğinin neredeyse kesin olduğunu açıkladı.[57] Savunma Bakanlığı, "Rusya güvenlik güçlerinin ve özellikle Rus Ulusal Muhafızlarının sadakatinin, bu krizin nasıl sonuçlanacağının anahtarı olacağını söyledi.[37]

  Çekya: Savunma bakanı Jana Černochová Rusya'daki olayın bir iç savaşa benzediğini söyledi.[58] Dışişleri bakanı Jan Lipavský de durumu izlediklerini ve Rusya'ya seyahate karşı uyarıda bulunmaya devam ettiklerini söyledi.[59]

  Estonya: Devlet başkanı Kaja Kallas, durumu yakından izlediklerini, müttefiklerle istişare ettiklerini ve Estonya sınır güvenliğini güçlendirdiklerini söyledi.[60]

  Hollanda: Dışişleri bakanı Wopke Hoekstra yaptığı açıklamada "Durum hakkında net bilgi sahibi olmak için büyükelçilikle iletişim halinde olduklarını ve Rusya'daki Hollanda vatandaşlarını seyahat tavsiyesi konusunda bilgilendirdiklerini" söyledi.[61]

  İran: Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi sekreteri attığı twitte, "Wagner grubunun eylemleri biçimsel olarak yıkıcı olsa da Rus ordusuna karşı koyabilecek askeri güçleri yok" dedi.[62]

  İsveç: Dışişleri bakanı Tobias Billström, durumu izlediklerini ve durumun ciddi olduğunu söyledi.[63]

  Kazakistan: Kazakistan cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, durumun "Rusya'nın iç meselesi" olduğunu söyledi.[46]

  Polonya: Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Rusya'daki durum hakkında başbakan ve savunma bakanlığı ile istişarelerde bulunduğunu söyledi.[64] Duda, Polonya ordusuna yüksek alarm durumuna geçme emri verdi.[65]

  Türkiye: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, telefonda Vladimir Putin'le konuşup Rusya'daki isyana barışçıl bir çözüm bulunmasında yardım etmeye hazır olduğunu ve sağduyulu hareket edilmesi gerektiğini söyledi.[66]

  Ukrayna: 23 Haziran akşamı yaşanan gelişmeler üzerine Ukrayna Savunma Bakanlığı Twitter'dan "izliyoruz" yazılı bir açıklama yaptı.[67] Ukrayna'nın askeri istihbarat şefi Kyrylo Budanov rakip Rus gruplarının "güç ve para için birbirlerini yemeye" başladığını söyledi.[68] Ukrayna devlet başkanı Volodemir Zelenski bir açıklama yaparak "Rusya'nın, Moskova'ya kendi silahlandırdığı kişilerden korumak için barikat kurduğunu ve Rusya'nın gizlenemeyecek kadar zayıf düştüğünü söyledi.[69]

Ayrıca bakınız

değiştir

Notlar

değiştir
  1. ^ Bunlar; 3 Mi-8MTPR-1 elektronik harp, 1 Mi-8 genel maksat helikopteri, 1 Mi-35M saldırı helikopteri, 1 Ka-52 saldırı helikopteri[6][7] ve 1 An-26 kargo uçağı[8] idi.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Putin condemns Prigozhin's 'rebellion' as Wagner group leader claims he controls all military sites in Rostov" (İngilizce). The Kyiv Independent. 24 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  2. ^ "Russian chopper shot down by the Rebel Wagner mercenary group" (İngilizce). India Today NE. 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  3. ^ "Rebel Wagner group downed Russian chopper near city they now control: Report" (İngilizce). Hindustan Times. 24 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  4. ^ Sauer, Pjotr; Roth, Andrew (24 Haziran 2023). "Putin accuses Wagner chief of treason and vows to 'neutralise' uprising". The Guardian. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  5. ^ a b Kilner, James (23 Haziran 2023). "Wagner chief launches coup against Russia's military leaders". The Telegraph (İngilizce). ISSN 0307-1235. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  6. ^ a b c "Chef's Special - Documenting Equipment Losses During The 2023 Wagner Group Mutiny". oryxspioenkop.com (İngilizce). 24 Haziran 2024. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  7. ^ "Wagner Chief Claims His Forces Downed Russian Military Helicopter". barrons.com (İngilizce). 23 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  8. ^ "Russian mercenaries shot down military plane". defence-blog.com (İngilizce). 24 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  9. ^ a b Pennington, Tara John,Mariya Knight,Lauren Kent,Katharina Krebs,Lindsay Isaac,Josh (23 Haziran 2023). "Wagner chief accuses Russian military leadership of bombing his forces, vows response". CNN (İngilizce). 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  10. ^ a b c Salvoni, Elena (23 Haziran 2023). "Coup fears as Wagner army marches on Moscow". Mail Online. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  11. ^ a b "Putin in crisis: Wagner chief Prigozhin declares war on Russian military leadership". POLITICO (İngilizce). 23 Haziran 2023. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  12. ^ "Российские генералы обвинили главу Вагнера в организации переворота против Путина - Полный РИО". www.fullrio.com (Rusça). 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. [ölü/kırık bağlantı]
  13. ^ "'All the way': Wagner head escalates threats with Russia military". www.aljazeera.com (İngilizce). 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  14. ^ "Военный мятеж Пригожина: ЧВК "Вагнер" объявила войну Минобороны РФ, все подробности (фото, видео)". ФОКУС (Rusça). 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  15. ^ "What Is Russia's Wagner Group Doing in Africa?" (İngilizce). Council on Foreign Relations. 23 Mayıs 2023. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  16. ^ "How Russia's Wagner group exploits Africa to fund the Ukraine war - CBS News". CBS News. 16 Mayıs 2023. 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  17. ^ Chao-Fong, Léonie; Ambrose, Tom; Sullivan, Helen; Ambrose, Léonie Chao-Fong (now); Tom; Sullivan (earlier), Helen (23 Aralık 2022). "Russia-Ukraine war: Russia accused of demolishing Mariupol theatre 'to hide war crimes' – as it happened". The Guardian. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  18. ^ "What is Russia's Wagner Group of mercenaries in Ukraine?". BBC News. 5 Nisan 2022. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  19. ^ "Russia's Wagner raises flag at Bakhmut city hall claiming 'legal' capture". Daily Sabah. 3 Nisan 2023. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  20. ^ "Ukraine war: Wagner says Bakhmut transfer to Russian army under way". BBC News. 25 Mayıs 2023. 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  21. ^ Sauer, Pjotr (5 Mayıs 2023). "Wagner chief rages at Russia's generals and threatens Bakhmut pullout". The Guardian. 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  22. ^ "Ukraine war: Wagner chief vows to hand Bakhmut to Russian army by June". BBC News. 22 Mayıs 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  23. ^ "Chechen force signs contract with Russia's defence ministry that Prigozhin refused" (İngilizce). Reuters. 12 Haziran 2023. 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  24. ^ "Chechen forces sign contract with Russia after Wagner's refusal" (İngilizce). Al Jazeera. 12 Haziran 2023. 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  25. ^ "'All the way': Wagner head escalates threats with Russia military" (İngilizce). Al Jazeera. 23 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  26. ^ "Пригожин заявил, что Минобороны РФ ударило по позициям ЧВК Вагнера. «Эта тварь будет остановлена», — сказал Пригожин о Шойгу". Meduza (Rusça). 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  27. ^ "ФСБ возбудила против Евгения Пригожина дело о призывах к мятежу". Радио Свобода (Rusça). 24 Haziran 2023. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  28. ^ Osborn, Andrew; Liffey, Kevin (23 Haziran 2023). "Russia accuses mercenary boss of armed mutiny after he vows to punish top brass". Reuters (İngilizce). 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  29. ^ "Prigozhin's statements call for civil conflict, stab in back of Russian Armed Forces — FSB". TASS. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  30. ^ "Kremlin: Putin, Wagner lideri Prigojin ile ilgili durumdan haberdar". Sputnik Türkiye. 23 Haziran 2023. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  31. ^ "FSB, Prosecutor General's Office Launch Criminal Case Against Prigozhin". Sputnik International (İngilizce). 23 Haziran 2023. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  32. ^ "Criminal case opened against Wagner head amid threat of escalating confrontation — FSB". TASS. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  33. ^ "Sergey Surovikin calls on Wagner PMC to resolve problems peacefully, not to aid enemy". TASS. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  34. ^ "«Пока не поздно, нужно остановить колонны и подчиниться воле президента». Генерал Суровикин призвал бойцов ЧВК Вагнера «решить вопросы мирным путем»". Meduza (Rusça). 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  35. ^ "Prigozhin declared that the "Wagnerians" had entered Rostov". West Observer (İngilizce). 23 Haziran 2023. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. [ölü/kırık bağlantı]
  36. ^ "Пригожин заявив, що генштаб РФ наказав відкрити вогонь з літаків по "вагнерівцям": пілоти нібито відмовилися". ТСН.ua (Ukraynaca). 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  37. ^ a b c Livemint (24 Haziran 2023). "Putin calls armed rebellion by Wagner chief 'betrayal'. Russia-Ukraine LIVE". mint (İngilizce). 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  38. ^ "Furious Putin calls Wagner coup 'treason': 'A stab in the back to everyone in Russia'". The Independent (İngilizce). 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  39. ^ "Furious Putin calls Wagner mutiny 'treason' and 'mortal blow' to troops –live". The Independent (İngilizce). 24 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  40. ^ https://www.abc.net.au/news/tom-williams/13464030; https://www.abc.net.au/news/dan-nancarrow/12978248 (24 Haziran 2023). "Live: Vladimir Putin says he do will everything to protect Russia after Wagner mercenary rebellion". ABC News (İngilizce). 26 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  41. ^ Jackson, Matt (24 Haziran 2023). "Wagner Group claims to have shot down Russian helicopter". Express.co.uk (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  42. ^ "BREAKING: A plane belonging to the Lukashenko family took off from Belarus a few hours ago and is now over Turkey". Twitter. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  43. ^ Parry, Max (24 Haziran 2023). "Putin ally Lukashenko 'flees Belarus' as Wagner launches coup threatening Moscow". Express.co.uk (İngilizce). 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  44. ^ "Chechen leader Kadyrov says his forces ready to help put down Wagner's mutiny". Al Arabiya English (İngilizce). 24 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  45. ^ "Chechen leader says his forces are ready to help put down Wagner mutiny". Reuters (İngilizce). 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  46. ^ a b "Tokayev Refuses To Help Putin In Suppressing Armed Rebellion". charter97.org (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  47. ^ a b "Media: Wagner Tanks Entered Russia's Lipetsk Region". charter97.org (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  48. ^ "Wagner ide prema Moskvi, borbe na autocesti. Prigožin: Dosta je laži, nema predaje". www.index.hr (Hırvatça). 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  49. ^ "Wagner ile Kremlin anlaştı, isyan bitti". ntv.com.tr. NTV. 24 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  50. ^ "Case against Prigozhin will be dropped and he will be sent to Belarus, Kremlin spokesperson says". edition.cnn.com (İngilizce). CNN. 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  51. ^ "Kremlin says Wagner fighters will return to base and sign contracts with military". edition.cnn.com (İngilizce). CNN. 24 Haziran 2023. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  52. ^ "Russia investigating Wagner chief Yevgeny Prigozhin over comments: Live updates". CNN (İngilizce). 23 Haziran 2023. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  53. ^ Kapustin, Denis (23 Haziran 2023). Заявление Командира РДК о происходящих событиях в военном руководстве РФ [Statement by the Commander of the RDK on the ongoing events in the military leadership of the Russian Federation]. Telegram (Rusça). 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  54. ^ "Biden informed on development of events in Russia after statements by Head of Wagner PMC". Ukrainska Pravda (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  55. ^ Shabbir, Fahad. "UPDATE - Biden Briefed On Developments In Russia Concerning Wagner PMC's Prigozhin - White House". UrduPoint. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  56. ^ @marcorubio (24 Haziran 2023). "Our national security agencies are closely following the extraordinary internal conflict among Russian forces currently underway ... No matter how this turns it is certain to have a significant and potentially historic impact" (X gönderisi) – X vasıtasıyla. ;
  57. ^ "Latest Defence Intelligence update on the situation in Ukraine - 24 June 2023". Twitter. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  58. ^ "Černochová: Situace v Rusku se jeví jako občanská válka - Novinky". www.novinky.cz (Çekçe). 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  59. ^ "Česko sleduje situaci v Rusku, dál varuje před cestami do země, řekl Lipavský - Novinky". www.novinky.cz (Çekçe). 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  60. ^ "Estonia is closely following the development of the situation in Russia and exchanging information with allies". Twitter. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  61. ^ "Wopke Hoekstra". Twitter. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  62. ^ "ارگان رسانه‌ای نزدیک به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی: واگنر توان زیادی ندارد". صاحب‌خبر (Farsça). 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  63. ^ "Regeringen följer utvecklingen i Ryssland noga, allvarligt läge". Twitter. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  64. ^ https://www.abc.net.au/news/tom-williams/13464030; https://www.abc.net.au/news/dan-nancarrow/12978248 (24 Haziran 2023). "Live: Vladimir Putin vows to crush 'armed mutiny' after Wagner mercenary rebellion". ABC News (İngilizce). 26 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  65. ^ "Andrzej Duda Puts Polish Army On High Combat Alert". charter97.org (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  66. ^ "Russia-Ukraine war live: Wagner troops advance towards Moscow". aljazeera. Aljazeera. 24 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  67. ^ "Ukrayna Savunma Bakanlığı'ndan dikkat çeken paylaşım: İzliyoruz". TRT Haber. 24 Haziran 2023. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  68. ^ "Wagner Group and Russian military at odds, Ukraine reacts to infighting". Al Arabiya English (İngilizce). 23 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
  69. ^ "Zelensky Reacted To Military Uprising In Russia". charter97.org (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Haziran 2023. 
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Wagner_Grubu_isyanı&oldid=33767630" sayfasından alınmıştır