Tartışma:Dünya
Burası Dünya adlı madde üzerindeki değişikliklerin konuşulduğu tartışma sayfasıdır. Maddenin konusunun genel olarak tartışıldığı bir forum değildir. |
|||
|
Bu sayfa şu Vikiprojelerin kapsamında yer almaktadır: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dünya, 12 Eylül 2005 tarihinde günün maddesi olarak Vikipedi anasayfasında yer aldı. |
Dünya, 5 Ağustos 2015 tarihinde günün maddesi olarak Vikipedi anasayfasında yer aldı. |
Güneş'te yıllar önce büyük kozmik bir patlama oldu.Güneşten kopan parcalar hızla dönerek soğudu.Dünya'da aralıksız yağmurlar yağdı ve denizler oluştu.Tek ücreli canlılar,denizanası v.b. hayvanlar oluştu. Dünya yuvarlaktır.dünya yuvarlak olduğuna göre yukarıdaki sular dökülmez.peki dünyanın altında kalan sular neden uzay boşluğuna dökülmez ?
- Çünkü yer çekimi vardır. Yukardaki sular yukarda olduğu için değil, yer çekimine göre (dünya'nın hakkaten ortası, dinler sonrası) yönelirler. Dünya'nın oluşumu hakkında BBC belgesellerini öneririm. (video google dan space bbc diye arayabilirsiniz) --Nerval 11:34, 2 Mart 2006 (UTC)
Dünya, Yeryüzü, Yeryuvarı
değiştirDünya Arapça'da yeryüzü anlamına geliyor; küre-i arz ise yeryuvarı anlamına geliyor. Eskiden Türkçe'de dünya yeryüzünü, küre-i arz da yeryuvarını yani stronomik terimi ifade edyordu. Şu an günümüde dünya genelleyici bi kelimeye evrilmiş durumda.
Aslında daha temelde üç kavram var Arapça'da. 1- Dünya, içinde yaşadığımız evreni ifade ediyor, ahiret değil de bu tarafı yani. 2- Arz, yeryüzünü ifade ediyor. 3- Küre-i Arz ise yeryuvarını ifade ediyor, yani yeryüzünü de içine alacak şekildeki küreyi.
Gezegenin adı: Earth = Yeryuvarı = Küre-i Arz = Dünya
Üstünde yaşadığımız kısmın adı: World = Yeryüzü = Dünya
Adlandırma
değiştirDünyaya verilen diğer ad "yerküre"dir. Yeryüzü dünyanın sadece dünyanın yaşanabilir en üst tabakasını ve yüzeyini ifade ediyor.
Yerçekimine Dair.
değiştir1.Dünya kutuplardan hafif basıktır.
2. Dönen cisimlerin üzerindeki cisimler moment karşısında, doğrusal vektörler oluştururlar.
3. O halde, dünyanın döndüğü, yer çekimi ve vektörel etkileşim gerçek olduğuna göre; cismin materyali, hacmi, likiditesi hiç etkilenmeden nasıl olurda denk güçler oluşur ve sıfır'a eşitlenir?
4. Yer çekimi, uzay çekiminden fazla veya uzay çekimi yerçekiminden fazla olsaydı, canlı verlıkların yaşama şansı olmazdı.
5. Dünyanın çekim gücü nasıl oluyorda aradaki boşluk mesafelerinin büyüklüğünü düşünür ve uzayı biçimsel olarak (ben şahsen yapısını hayal edemediğimden) küresel olduğunu varsayarsak, toplam uzayın merkezi yerçekiminin uzayın merkez noktasına doğru olması gerekliliği varsayımı ağır basmaktadır.
6. Oysa evren diye zihinlerimizde sınırlandırdığımız alan ben bilmiyor olabilirim, bir başka alana doğru daima genişlemektedir.
- ben bu fiziksel ve matematiksel kombinasyonlar içersindeki entegrasyonu hala net olarak kendimce yorum getirmekte zorlanıyorum. / saygılar.
YUSUF ÖZBEK
>>> http://en.wiki.x.io/wiki/Gravity buyrun :) Turkce'ye cevirmek lazim bunu :/ --Nerval 02:44, 20 Mart 2006 (UTC)
Telif
değiştirBu madde sanki zamanında buraya özgün olarak eklenmiş gibi geldi, var mı fikri olan? --Ugur Basakmesaj 09:07, 13 Haziran 2006 (UTC)
- Yazılışı aşama aşama, ve uzun süreli olmuş, kes-yapıştır tarzı değil bu. Her ne kadar İngilizce Wikipedia'dan alınmışa benzemiyorsa da (bazı istatistikler azıcık farklı) başka referans kaynaklarından araştırılarak yazılmış olabilir. Öbür sitenin buradan almış olması bana daha muhtemel geliyor. Oraya bir email çekip sorabilir misin? --İnfoCan 11:46, 13 Haziran 2006 (UTC)
- Telif şablonunu ben eklemiştim, belki kullanıcı yorum yapar diye fakat bir yorum gelmedi. Ben de incelediğimde bir aşama seziyorum:) Biraz daha beklemesi en uygunu sanırım --Ugur Basakmesaj 11:52, 13 Haziran 2006 (UTC)
Türkçe
değiştirKendi ekseni etrafında dönen tüm gök cisimleri gibi, Fakat Tüm gök cisimleri aynı yapıda olmadığıda aşikardır...Biz genelde birazdan anlatacağımız yapıdadır dönüşünün yol açtığı merkezkaç kuvvetinin etkisi ile basıklaşarak ideal bir küreden çok az sapan görünüm kazanmıştır.
Bu nasıl Türkçedir arkadaşlar? Şaka mı bu?
- Bir redaksiyon hatası olmuş, ben düzelttim. Bu tür hatalar görürseniz siz de düzeltebilirsiniz. Vikipedi herkesin düzeltebildiği ve geliştirebildiği bir ansiklopedi.--İnfoCan 20:34, 5 Temmuz 2006 (UTC)
Atmosfer
değiştiratmosfer, kendini isi farkliliklariyla gösteren çesitli bölümlere ayrilir. bunlarin en altta, [[yeryüzüne en yakin olanina troposfer denir. troposferin bir sonraki katman olan stratosfere kadar yüksekligi kutuplarda 7-8 km?yi, ekvator?da ise 16-17 km?yi bulur. en önemli özelligi [[yüksek ölçüde su buhari içermesi ve içinde havanin yatay oldugu kadar düsey hareketler de yapmasidir. yüksege çikildikça isi da düser; bu düsüs stratosfere kadar sürer. bu katmandaki isi ekvator?da ?80 dereceyken kutuplarda ?55 derece dolayindadir.
atmosfer tüm hava dolasimi, bulutlar ve firtinalar, kisacasi meteorolojik olaylarin hepsi troposferde, yani en çok 8-13 km?ler arasinda olur.
troposferden sonra stratosfer gelir. o da ortalama 11-50 km?ler arasinda yer alir. sicaklik troposfer ile stratosfer arasindaki bölgede ?55 ile ?80 derece arasinda degisirken, stratosferin üst bölümlerinde +50 dereceye kadar çikar. bunun nedeni morötesi isinlarin bu bölgede emilmesidir. ozon katmaninin olusmasi da zaten bu sürecin bir sonucudur. yeryüzünde yasam için gerekli olan ozon, stratosferin bu üst katmanlarinda üretilir. stratosferde gözlenen isi degismelerinin ise mevsimlere bagli oldugu belirlenmistir.
stratosferden sonraki bölüme mezosfer adi verilir, o da 80 km yüksege kadar çikar. mezosferde isi yeniden ?80 ile ?130 dereceye kadar düser. 80 km?den 1.000 km?ye kadar olan bölüme iyonosfer adi verilir. burada isi gene belirgin bir biçimde artar. gündüz ya da gece olmasina göre 600 km yükseklikte 1.000 ile 2.500 derece sicakliklar vardir. adindan da anlasildigi gibi, atmosferdeki gazlar bu katmanda düzenli bir iyonlasma süreci içindedir; iyonlasma daha yüksek bölgelerde daha da yogunlasir.
ekzosfer ise atmosferin son katmanini olusturur. burada artik belirgin bir sinir olmadan bosluga geçis vardir.]]]]
Dünya
değiştirTam yuvarlak değil.Basık bir portakal gibi ovaldir.yani biz buna elips deriz
- Aslında elipse benzer armut şeklindedir. Güney yarı küre iri, kuzey yarıküre görece ufaktır.
Aslında öyle de değil.Dünyanın şekline"GEOİT"denir KafaKıran (mesaj) 18:27, 24 Şubat 2017 (UTC)
Yer - Dünya
değiştirBence doğru madde adı Dünya (gezegen) olmalı; çoğunluk bu şekilde arayacaktır, ayrıca hatalı bir kullanım da değil. Değiştiriyorum. Khutuckmsj 18:37, 3 Ocak 2008 (UTC)
dünyamızın şekilleri hakkında öne sürülenler
değiştireski zamanlarda insanlar, büyük bir tekerleğin üzerinde yaşadıklarını zannederlerdi.fakat ünlü bilim adamı pisagor buna inanmayıp incelemeler yapmıştır ve sonunda dünyanın yuvarlak olduğunu anlamıştır ve bunu insanlara kanıtlamaya çalışmıştır.ama o kadar gayretine rağmen ona sadece insanların bir kaçı inanmıştır.günümüzde teknoloji sayesinde dünyanın yuvarlak olmadığı konusunda karlılık göstermek mümkün değildir.çünkü;günümüz teknolojisiyle uzaya çıkılıp dünyanın fotoğrafları çekilmiştir. yusuf özbek
dünyanın katmanları dünyanın katmanları şunlardır;yer kabuğu,dış manto,iç manto,iç çekirdek,dış çekirdek ve merkez(magma çekirdeğ
yusuf özbek
Yer Kürenin Oluşumu
değiştir"Yer kürenin oluşumu" başlığı ile ilgili Özellikle "Yer kürenin oluşumu" ile ilgili olan bölümde hem ansiklopedi yapısı açısından hem de yeterlilik açısından büyük sıkıntılar var. Başlangıç olarak bahsedilen teoriler, bilimsel açıdan artık eskimiş teoriler. Onlar teori olarak her ne kadar bahsedilebilir olsalar da, örneğin Samanyolu galaksisinin her bir üyesiyle birlikte aynı gaz ve toz bulutundan oluştuğu ileri sürülmekte. Ancak hidrojen, helyum ve az miktarda lityum harici elementlerin BigBang'la birlikte oluşmadığı, demirden daha hafif elementlerin yıldızların içerisinde nükleer füzyon sonuçu oluştuğu, daha ağır elementlerin ise güneşten çok daha fazla kütleli yıldızların yaşamalarının sonunda meydana gelen süpernova patlamasının etkisiyle patlama anında oluşabileceği kabul edilmekte hatta bilinmekte. Buradan hareketle güneş sistemi içindeki demir ve daha ağır elementlerin varlığı ancak güneş sisteminin eski bir süpernova kalıntısından oluşmuş olmasıyla açıklanabiliyor. Basit görülebilecek bir hata olmasına rağmen, üniversite öğrencilerinin dahi burayı kaynak olarak kullanıyor olmaları, ansiklopedi olduğunu iddia eden bir site için böyle bir hatanın varlığı kabul edilebilir bir durum olmamalı. Kaynak için ingilizce supernova sayfasının [1] ve altındaki "Role in stellar evolution" başlıkları incelenebilir.
İç Yapısı
değiştirİç yapısının anlatıldığı kısımda dünyanın katmanları arasında iç kabuk ve dış kabukta sayılmış. İç çekirdek ve dış çekirdek yazılması gerekirken iç kabuk ve dış kabuk diye çevirmişler sanırım. Birincisi, Kabuğun iç ve dış diye sınıflandırıldığını hatırlamıyorum. İkincisi ise Çekirdeğin iç ve dş diye sınıflandırıldığını biliyorum ve çekirdekle ilgili bir isimlendirme de yoktu. Ben daha önce düzeltme yaptım ama benim yaptığım düzeltme kabul edilmemiş anladığım kadarıyla.
Katılıyorum.85.97.209.212 06:56, 13 Eylül 2011 (UTC)
İlk önce çekirdek ve üstündeki kabuk katılaşmış, atmosfer daha sonra volkanik gazlar ile meydana gelmiştir. İlk canlının bu volkanik gazlardan kimyasal değişikliklerle meydana geldiği düşünülür.88.231.239.132 17:01, 10 Ağustos 2012 (UTC)
İsimleri
değiştirİsimleri arasında Yertinç diye bir kelime geçiyor; nedir bu? Ben herhangi bir sözlükte bulamadım. Ve zaten ilk defa burda okudum. Gereksiz diye düşünüyorum ve siliyorum.Apolas Lermi 22:16, 24 Haziran 2010 (UTC)
Dünya'nın Şekli
değiştirDünya üstten basık,yanlardan şişkin şekildedir.Yani Dünya yuvarlak değildir.Bu şekle "elips"de diyemeyiz.Dünya'nın şekli "geoid"'dir.
""Mustafa Sağlam"" 15:38, 30 Mayıs 2011 (UTC)
365 gün 5 saat 48 dk
değiştirDünyanın güneş çevresindeki 365 gün 6 saat 48 dk olarak belirtilen dönüş süresinin 365 gün 5 saat 48 dk olarak düzeltilmesi gerekmektedir. 88.237.220.152 00:46, 19 Eylül 2011 (UTC)
- Düzeltildi. Bildirim için teşekkürler.--Rapsarbi diyeceğin mi vardı? 07:13, 19 Eylül 2011 (UTC)
Gezegenin Türkçe Adı
değiştirArapça adı "Dünya" olan gezegenın Türkçe adı "Yerindiz"dir.
Sözlü ya da yazılı Türkçe iletişimde Arapça sözcük de sıklıkla kullanılıyor. Vikipedi'de başlıkta Arapça sözcüğün kullanılması yaygınlık açısından savunuluyor olabilir. Ancak en azından tanım bölümünde gezegenin Türkçe adının Yerindiz olduğu belirtilmeli.
Öte yandan çeşitli kaynaklarda gezegen adı olarak Yertinç sözcüğüne de rastlanabilir. Ancak, Yertinç, gezegenin adı değildir. İngilizce'deki "world" ile "earth" sözcükleri gibi iki ayrı anlamı taşırlar. Yertinç, İngilizcesi "world" olandır. Yani tüm insan uygarlığı. Yerindiz ise İngilizcesi "earth" olandır. Yani gezegenimiz.
Ekleme yapılmasını öneriyorum.--129.7.147.112 20:14, 19 Mart 2012 (UTC)
Dünya'nın Ekvator'daki dönüş hızı
değiştirEkvator'daki dönüş hızı tekrar değerlendirilmelidir.Mevcut rakamın hatalı olduğunu düşünüyorum. Çünkü Ekvator'da 24 saatte yaklaşık 40000 km yol alıyor, dolayısıyla hız Ekvator'da yaklaşık 1667 km/h olmalıdır.
düzeltildi
Dünya (yeryüzü) üzerindeki bir noktanın dünya merkezi ve yer eksenine yaklaşık uzaklığı
değiştirSelamlar Ben yeni bir üyeyim. Michelson-Morley Deneyi'ni inceleyip gözden geçirirken (üye olmadan epey önce) bir aşamada dünya üzerindeki bir noktanın yer eksenine olan uzaklığına ihtiyaç duydum. Buna ait bir formül çok aradım fakat bulamadım. Yakın tahminli belli paralellere ait çevre uzunluğunu bulup oradan yarıçapı hesaplayarak bulabilirdim fakat benim istediğim noktaya ait çevre uzunluğu bulamadım. Ayrıca elde etmişken genel formüller elde etmiş olmayı yeğleyen biri olduğumdan basit bir kaç hesaplamayla yeryüzündeki bir noktanın dünyanın merkezine ve yer eksenine olan uzaklığını yaklaşık hesap eden basit bir formül geliştirdim. Bu formül genel olduğundan belki benim gibi herhangi bir konuda buna ihtiyacı olan biri olur diye bunu paylaşmak istiyorum fakat yeni bir üye olduğum için ne yapacağımı bilemiyorum. Dünya başlığı altına mı eklemeliyim yoksa sırf bunun için yeni bir konu açılır mı? Açılırsa nasıl açılır? Sayfa nasıl yazılır? sayfasından öğrenmeye çalışıyorum fakat sathi bir tarzda anlattığı için kendime tam rehber göremiyorum. Burada sizlerden yardım alabileceğimi düşünüyorum fakat bu yazının bile doğru yerde olup olmadığını bilmiyorum. Neyse basit bir konu için çok yazdım, yardım edecek olan varsa bekliyorum. Mesaj alıp alamadığımı da bilmiyorum ama yine de burayı takipteyim ve e-mailim de her zaman kullanımımdadır. Saygılar. --Tahir Balcı (mesaj) 19:05, 26 Temmuz 2016 (UTC)
Dünya kavramları ve madde adı
değiştirBayağıdır görmediğiniz ya da görmek istemediğimiz bir konuyu artık gündeme getirme zamanımız geldi. Malum iki tane dünya kavramı var, teki gezegen olan (işbu madde) diğeri de üzerinde yaşamın ve tüm medeniyetin olduğu alanı ifade eden kavram. İngilizcede Earth ve World olarak geçiyor bu kavramlar, her iki madde de onlarca dilde mevcutken ikinci madde Türkçe Vikipedi'de bulunmuyor. Türkçede her iki kavram için de dünya kullanılırken, gezegen olan kullanılırken büyük harfle başlayan özel bir ad, diğer anlamıyla kullanılırken küçük harfle başlatan cins adı olarak kullanılmakta. Bununla birlikte Türkçede, Dünya kadar yaygın kullanılmasa da "yerküre" diye bir kavram var ve gezegeni tanımlayan terim ile eş anlamlı olarak kullanılıyor. Yani aslında daha yaygın olmuş olsaydı, bu maddenin Yerküre olarak adlandırılması gerekecekti, ancak Dünya çok baskın. Her neyse, bu bağlamda bir şekilde iki madde arasında anlam ayrımı yapmak lazım. Gezegen olan bu kavram daha öne çıkıyor ve akla gelen ilk anlam. Dolayısıyla bu maddeyi bu şekilde tutup, diğer maddeyi "Dünya (toplum)" olarak açmayı düşünüyorum. Kategorileri ve bağlantıları da toparlamak gerekecek.--NanahuatlEfendim? 06.06, 31 Mart 2020 (UTC)
- Söylediklerinize katılıyorum ve bu bir astronom olarak benim uzun süredir dikkatimi çeken bir şey. Türkçe'de Earth'ün karşılığı Yer olarak geçer ve astronomi camiasında da gezegen adı Dünya değil Yer olarak kullanılır. Biz bu ayrımı ya Dünya - Yer olarak yapabilir ya da Dünya - DÜnya (gezegen) olarak yapabiliriz. Yardımcı olmak isterim yönlendirebilirseniz. H. Aziz Kayıhanmesaj 20.57, 2 Nisan 2020 (UTC)
- Bu şekilde maddeleri yazmak imkansız gözüküyor. Yukarıda açıkladığım nedenlerden dolayı madde adını "Yerküre" yapmak, world kavramı için de bir dünya maddesi açmak daha sağlıklı olacak. Şu başlığı yazarken mesela ortaya çıkacak karmaşa felaket olacak. @Seksen iki yüz kırk beş, @BSRF, @Mskyrider gibi kullanıcılar ne düşünürler?--NanahuatlEfendim? 07.26, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Gezegen maddesi -yani bu madde- Dünya adında kalmalı. Yerküre, Dünya kadar yaygın değil. World maddesi için de önerildiği gibi Dünya (toplum) adlandırması tercih edilebilir. Parantez içine TDK ve Dil Derneği sözlüklerinde kullanılan "çevre, ortam" vb. kavramlar da konulabilir.--BSRF 💬 07.33, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Yukarıda örnek verdiğim başlık gibi bir sürü yeri yazmak imkansız olacak. "The World is the Earth and all life on it, including human civilization" için "Dünya, Dünya ve insan medeniyeti dahil üzerindeki yaşam" gibi anlamsız bir tanım olacak vs.--NanahuatlEfendim? 08.47, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Böyle ekstrem örnekler söz konusu olduğunda Dünya gezegeni veya yerküre denilerek anlam karmaşası önlenebilir. Ama bu tarz cümle bazında örneklerin madde adı tartışmasıyla ilgisiz olduğunu düşünüyorum.--BSRF 💬 14.28, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Ekstrem değil ki bu örnek :) Tüm madde genelinde, hatta Vikipedi genelinde zaten sorun yaratacak bir durum.--NanahuatlEfendim? 19.38, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Görüşüne saygı duyarım ama ben katılmıyorum. Yine de dediğim gibi cümleler üzerinden madde adı tartışılmaz.--BSRF 💬 19.58, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Ekstrem değil ki bu örnek :) Tüm madde genelinde, hatta Vikipedi genelinde zaten sorun yaratacak bir durum.--NanahuatlEfendim? 19.38, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Böyle ekstrem örnekler söz konusu olduğunda Dünya gezegeni veya yerküre denilerek anlam karmaşası önlenebilir. Ama bu tarz cümle bazında örneklerin madde adı tartışmasıyla ilgisiz olduğunu düşünüyorum.--BSRF 💬 14.28, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Yukarıda örnek verdiğim başlık gibi bir sürü yeri yazmak imkansız olacak. "The World is the Earth and all life on it, including human civilization" için "Dünya, Dünya ve insan medeniyeti dahil üzerindeki yaşam" gibi anlamsız bir tanım olacak vs.--NanahuatlEfendim? 08.47, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Gezegen maddesi -yani bu madde- Dünya adında kalmalı. Yerküre, Dünya kadar yaygın değil. World maddesi için de önerildiği gibi Dünya (toplum) adlandırması tercih edilebilir. Parantez içine TDK ve Dil Derneği sözlüklerinde kullanılan "çevre, ortam" vb. kavramlar da konulabilir.--BSRF 💬 07.33, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- "Yerküre"den ziyade astronomide Yer kullanıldığı belirtilmiş, benim de bildiğim kadarıyla böyle. World - Dünya, Earth - Yer şeklinde kullanılması uygundur bence. Parantezli kullanım tercih etmeyelim, bu şekilde doğal anlam ayrımı daha iyi gibi. Yer sayfası anlam ayrımı olmaktan çıkarılabilir, bu ada sahip olabilecek tek madde zaten bu. --Seksen iki yüz kırk beş / GGT (mesaj) 15.04, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Seksen iki yüz kırk beş gibi düşünüyorum. Madde adları için Earth = Yer, World = Dünya kullanılabilir. Madde içinde Türkçede kullanımı açıklanabilir. --Mskyrider ileti 15.46, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Artık Dünyalı yerine Yerli mi diyeceğiz? Bu önerinin toplulukça yersiz bulunmasını dilerim :) --BSRF 💬 19.13, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- "Dünyalı"yı nerede kullanıyoruz @BSRF? :D "Yer" kullanımının "yerküre"den yaygın olduğu yönünde kaynaklar var mıdır? Yer bilimleri var, o yaygın mesela, onu bir kenara bırakıyorum.--NanahuatlEfendim? 19.42, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Türkçede kullanıyoruz :) Vikipedi'de bunun maddesi yok gerçi ama Mars->Marslı örneği gibi düşünülebilir :) Yer, yerküre kullanımlarının doğruluğundan şüphe eden yok ancak bunların Dünya adlandırmasına göre daha yaygın olduğu ispat edilmeli. VP:ADK gereği ve senin de daha önce defalarca dikkat çektiğin üzere adlandırmaların daha yaygınını kullanmamız gerekiyor.--BSRF 💬 19.58, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Yani Vikipedi'de nerede kullanıyoruz? "Dünyalı" dediğimiz zaten insan değil mi? :D "Doğru iki ad" arasında yaygın olan kullanılmalı, doğrudur. Teknik açıdan gezegen için her dil farklı bir ad kullanıyor, Türkçe de öyle. Ancak dünya kullanımı cidden çok yaygınlaşmış. Geçenlerde ben dokununcaya kadar "yerküre" maddesi alakasız bir maddeye yönlendiriliyordu mesela.--NanahuatlEfendim? 20.40, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Türkçede kullanıyoruz :) Vikipedi'de bunun maddesi yok gerçi ama Mars->Marslı örneği gibi düşünülebilir :) Yer, yerküre kullanımlarının doğruluğundan şüphe eden yok ancak bunların Dünya adlandırmasına göre daha yaygın olduğu ispat edilmeli. VP:ADK gereği ve senin de daha önce defalarca dikkat çektiğin üzere adlandırmaların daha yaygınını kullanmamız gerekiyor.--BSRF 💬 19.58, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Tartışmanın konusunu belirleyecek olursak, madde adı olarak "Dünya" ve "dünya" sözcüklerinin iki ayrı madde adı olarak nasıl verileceği. Maddelerin içinde cümlelerde ne kullanılacağı değil diye anladım. Dolayısıyla yukarıda BSRF'in dediği gibi cümleler üzerinden tartışmamalı. Benzer şekilde "Dünyalı mı, Yerli mi?" şeklinde Türkçe kullanımı da değil tartışma konusu. Basit bir Google aramasıyla yaygın kullanımın ispat edileceğini de sanmıyorum. Ancak Dünya'nın Yer'den daha yaygın olarak kullanıldığını düşünüyorum. Bu nedenle tartışma ya iki maddeye de Dünya adı verilecek ve biri parantezli kullanılacak, ya da biri Dünya öbürü farklı bir ad olacak (yukarıda önerilen Yer, Yerküre gibi) üzerine. Ne olursa olsun madde girişinde birbirine bağ verecek açıklama olacak. Bir başka seçenek ise Dünya adıyla anlam ayrımı sayfası yapılıp oradan iki ayrı parantezli maddeye yönlendirilebilir. --Mskyrider ileti 20.45, 1 Mayıs 2020 (UTC)
- Yaygın kullanım şekliyle gezegen için kullanılan ismin devam etmesi gerektiğine inanıyorum. Bariz Türkçe'de gezegen için Dünya ismi kullanılıyor. Toplumu belirtmek için de aynı isim kullanılıyor, ancak o zaman okullarda da öğretildiği gibi isim yerine kullanılmadığı için küçük harfle başlıyordu. Dünya topluluğunu belirtmek için ilk önerideki parantezli kullanım tercih edilebilir. Spesifik yerlerde ise yer küre ile dünya topluluğu aynı cümlede denk gelirse dünya için "yer küre" ismi tercih edilerek karmaşadan kurtulmak mümkün. Aksi takdirde bu değişikliğin biraz zorlama olacağına inanıyorum. :)Sait* 07.31, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- Vikipedi politikaları zaten belli, kanaatim literatürde kullanımı nasıl ona bakmamız gerektiği. Benim bilmediğim bir konu, dolayısıyla bir bilene danışma gereği hissettim. İlgilenirlerse diye Kandilli Rasathanesine (astronomi@boun.edu.tr) bir elektronik posta göndererek (mailin Vakıf veya projeyle alakalı olmadığını kişisel saiklerle yazıldığını açıkça belirterek) gezegenin isimlendirmesi konusunda kaynak talebinde bulundum. Açık kaynaktan yaygınlık kontrolü güzel ama sayın @Mskyrider’in belirttiği gibi yaygınlığı tek başına Google ile ölçemiyoruz ve bu konuda çok fazla bilgi yığılması söz konusu. Cevap gelirse paylaşacağım. chansey mesaj? 09.02, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- Beklenmedik hızda resmî bir cevap aldım. Mailde açıkça yayınlayabileceğime dair bir ibare olmadığı için yalnızca özetliyorum; Kısaca astronomi terimleri ile ilgili en bilinen sözlüğün Prof. Dr. Abdullah Kızılırmak'ın TDK yayınlarından olan 1969 tarihli "Gökbilim Terimleri Sözlüğü” olduğu ve bu sözlüğe buradan ulaşabileceğimizi ve Türkiye Bilimler Akademisi Astronomi-Astrofizik terimler sözlüğünün referans olarak kullanılabileceği ve linkin burada olduğu belirtiliyor. Belki bir faydası dokunur. Bilgilerinize. chansey mesaj? 14.03, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- Dünya yerine Yer yazmak tam bir komedi. Kusura bakmayın ama coğrafya dersinde kimseye Yer öğretilmiyor. Dünya üzerinden gidiliyor. Word yerine parantezli ifade kullanılmalı. Lütfen iki kişi destekliyor diye maddenin adını değiştirmeyin. — Hedda Gabler (mesaj) 19.20, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- Sanırım Türkçe astronomi yazarları "komedi" yapıyor. Bu şekilde giriş yapmak hoş değil bence @Hedda Gabler. Güvenilir kaynaklarınız varsa sunabilirsiniz, hep birlikte değerlendiririz. @Chansey'in yukarıda verdiği sözlükte şurada "yer" olarak tanımlanmış. TÜBA'nın sözlüğüne ise İnternet üzerinden erişim mümkün değil yanlış görmediysem, parayla satın almak gerekiyor.--NanahuatlEfendim? 20.34, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- @Nanahuatl TÜBA sözlüğünde yazılarak arama yapılıyor. Dünya kavramının tam karşılığı da şu yapıştırıyorum; Dünya (müh.)(Alm. Erde, f; Fr. Terre, f; İng. Earth) meteo. Üzerinde yaşadığımız gezegen; eşanlam: Yer. Eşanlam bölümüne dikkat çekmek istiyorum. Sanki bu sözlüklere bakıldığında herkes aynı şeyi farklı tınıda söylüyor gibi... chansey mesaj? 20.37, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- "Güvenilir kaynaklarınız varsa sunabilirsiniz" nedir ya? Açın bir ansiklopedi maddesini görün. Yazılan makaleler, tezler, kitaplar. Böyle saçma bir argüman olamaz. Size Dünya isminin yaygınlığını mı ispat edeceğiz sırf siz "yer" olsun istiyorsunuz diye. Sizin herkesi ikna etmeniz lazım. Vikipedi'de eşanlamlı kelimeleri değil yaygın olan ad kullanılır. TDK sözlüğünde bile "yer" için "Dünya" değil de bilmem kaçıncı anlamında "yeryüzü" yazmış.--Hedda Gabler (mesaj) 20.42, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- Evet, şimdi gördüm, yazıyordum, çakışma oldu :) "Yerküre" kelimesini "(yerb. Yer) (Alm. Erde, f; Fr. Terre, f; İng. Earth) yerb. Güneş Sistemi’ndeki dokuz gezegenden büyüklük sıralamasında beşinci ve Güneş'e yakınlıkta üçüncü sırada olan, yaklaşık olarak 4,5 milyar yıl önce oluşan, 1 milyar yıl önce yaşamın başladığı, yüzeyinin %71'i sularla kaplı, atmosferi de içeren, insanların ve diğer canlıların yaşadığı gezegen; eşanlam: Dünya."olarak tanımlamışlar. Onu da ekleyeyim. Yazdıklarımda dediğim şey şu: Gezegen olan Earth teriminin Türkçe karşılığı "yer" ya da "yerküre"dir kesinlikle. Bu kesin. İnsanların bu gezegene bakış açısını karşılayan world kelimesinin karşılığı ise "dünya"dır, bu da kesin. Ancak yaygın olarak Earth için "Dünya" kullanılıyor, bu da kesin. Bu iki maddeyi yazarken (ve dolayısıyla diğer yüzlerce maddeyi) iki kavram birbirine çok karışacak, öyle cümleler olacak ki bu iki kavramı defalarca kullanacağız ve anlaşılmaz hâle girecek. Bundan dolayı "yer" ya da tercihen "yerküre" olarak adlandırılabileceğini düşünüyorum maddenin. Dünya olarak da adlandırılabilir, ancak maddenin yazımı çok zorlaşacak. Her durumda "tam bir komedi" tarzı yorumlar yerine, derin kaynak inceleme ve değerlendirmeleri ile karar vermek daha sağlıklı olacaktır.--NanahuatlEfendim? 20.43, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- @Hedda Gabler, akademisyen kaynaklarını, TÜBİTAK kaynaklarını sunuyoruz gördüğünüz üzere. Agresifliğe gerek yok bence :) "Yeryüzü" ile "yerküre"/Dünya farklı kavramlar, onu da belirtmek isterim.--NanahuatlEfendim? 20.44, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- Agresiflik yok ki? Bence agresif olan sensin ki böyle yorumluyorsun. TÜBİTAK, evrimi nasıl kabulleniyor mesela? Ona göre mi yazacağız? Ben sana var olanı söylüyorum. Ansiklopediler, makaleler, tezler, bilimsel kitaplar hepsi Dünya der. Bunların hepsi yanlış söylüyor da "Türkçe astronomi yazarları" doğru söylüyor :) TDK bile yer'in karşılığını Dünya almamış. Sana bunun derin anlamını nasıl verebilirim ki? Sen öyle istiyorsun diye madde adını değiştiremeyiz, kusura bakma. --Hedda Gabler (mesaj) 20.48, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- @Hedda Gabler, akademisyen kaynaklarını, TÜBİTAK kaynaklarını sunuyoruz gördüğünüz üzere. Agresifliğe gerek yok bence :) "Yeryüzü" ile "yerküre"/Dünya farklı kavramlar, onu da belirtmek isterim.--NanahuatlEfendim? 20.44, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- Evet, şimdi gördüm, yazıyordum, çakışma oldu :) "Yerküre" kelimesini "(yerb. Yer) (Alm. Erde, f; Fr. Terre, f; İng. Earth) yerb. Güneş Sistemi’ndeki dokuz gezegenden büyüklük sıralamasında beşinci ve Güneş'e yakınlıkta üçüncü sırada olan, yaklaşık olarak 4,5 milyar yıl önce oluşan, 1 milyar yıl önce yaşamın başladığı, yüzeyinin %71'i sularla kaplı, atmosferi de içeren, insanların ve diğer canlıların yaşadığı gezegen; eşanlam: Dünya."olarak tanımlamışlar. Onu da ekleyeyim. Yazdıklarımda dediğim şey şu: Gezegen olan Earth teriminin Türkçe karşılığı "yer" ya da "yerküre"dir kesinlikle. Bu kesin. İnsanların bu gezegene bakış açısını karşılayan world kelimesinin karşılığı ise "dünya"dır, bu da kesin. Ancak yaygın olarak Earth için "Dünya" kullanılıyor, bu da kesin. Bu iki maddeyi yazarken (ve dolayısıyla diğer yüzlerce maddeyi) iki kavram birbirine çok karışacak, öyle cümleler olacak ki bu iki kavramı defalarca kullanacağız ve anlaşılmaz hâle girecek. Bundan dolayı "yer" ya da tercihen "yerküre" olarak adlandırılabileceğini düşünüyorum maddenin. Dünya olarak da adlandırılabilir, ancak maddenin yazımı çok zorlaşacak. Her durumda "tam bir komedi" tarzı yorumlar yerine, derin kaynak inceleme ve değerlendirmeleri ile karar vermek daha sağlıklı olacaktır.--NanahuatlEfendim? 20.43, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- @Nanahuatl, "Earth teriminin Türkçe karşılığı "yer" ya da "yerküre"dir kesinlikle" cümlesi doğru ama eksik. "karşılığı "Dünya", "Yer" ya da "Yerküre"" olarak dendiğinde tam oluyor. İki kavramı Türkçede zaten birlikte kullanıyoruz, bir karışıklık çıktığını da düşünmüyorum. Tüm eşsesli sözcükler gibi, içeriğe bağlı. Bu arada AnaBritannica'ya baktığımda "Yer" maddesi var ama "Dünya" maddesi yok. Thema Larousse'a baktığımda "Dünya" var ama "Yer" yok. Kesin olan bazı noktalar var: Astronomik terim olarak "Yer" kelimesinin kullanıldığı açıktır sanırım ancak genel müfredat içinde "Dünya" daha çok kullanılıyor. Yer mi yaygın Dünya mı yaygın dendiğinde Dünya'nın yaygın olduğunu söylemek de doğru olacaktır. Ayrıca madde adına mesela "Yer" desek bile, Vikipedi'de tüm Dünya'ları "Yer" olarak değiştirmeyeceğiz diye düşünüyorum. Ya da "Dünya" kalsa tüm "Yerküre" ve "Yer" geçen cümlelerden bunları kaldırıp "Dğünya" koymayacağız, öyle değil mi? --Mskyrider ileti 21.01, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- @Mskyrider, madde, gezegeni, astronomik ve yer bilimleri ("Earth" sciences) açısından ele alıyor. "Olması gereken" yer ya da yerküre, ancak Dünya kelimesi de oldukça yerleşmiş, bunu kastetmeye çalışıyorum. Dünya kelimesini yok sayamayız bu kavram için kesinlikle.--NanahuatlEfendim? 21.05, 2 Mayıs 2020 (UTC)
- TDK'nın en güvendiğim sözlüklerinden olduğunu düşündüğüm 1974 6. baskıda "yer" maddesinin 8nci anlamı şöyle: "gökb. (Bu anlamda özel ad) Bizi üzerinde barındıran ve güneş dizgesinin bir uydusu olan gezegen, yeryuvarlağı, arz." yazıyor. "dünya" maddesinin 1nci anlamı da şöyle: "Yeryuvarlağı". Ayrıca yine TDK'nın 1969 Gökbilim Terimleri Sözlüğü "Yer" (Türkçe: arz, İngilizce: earth, Fransızca: terre, Almanca: Erde) Üzerinde yaşadığımız gezegen" olarak veriyor. --Mskyrider ileti 21.11, 2 Mayıs 2020 (UTC)
Yukarıda dile getirilenleri aşağıda dört farklı öneri olarak özetlemeye çalıştım. Ayraç içindekilere çok takılmayın, onlar değişebilir ancak genel anlamda hangi maddenin adının nasıl olacağı göstermek istedim. Bu arada Yer maddesini de gözardı etmememiz gerekli. Var olan durum da aşağıda. Buradan belki ilerleyebiliriz. Kişisel görüşüm 1nci öneri, yani hem Dünya hem de Yer sayfasını anlam ayrımı sayfası olarak kullanmak ve diğerleri için ayraç kullanmak. Ayracı nasıl kullanacağımız konusunda anlaşabilirsek, içinde ne olacağına sonradan fikirbirliği sağlarız. --Mskyrider ileti 21.41, 2 Mayıs 2020 (UTC)
Var olan | Dünya (anlam ayrımı) Anlam ayrımı sayfası |
Dünya Gezegen anlatılıyor |
"World" karşılığı maddesi yok |
Yer Anlam ayrımı sayfası |
1. öneri | Dünya (anlam ayrımı) > Dünya | Dünya > Dünya (gezegen) | "World" karşılığı > Dünya (toplum) | Yer |
2. öneri | Dünya (anlam ayrımı) | Dünya > Yer | "World" karşılığı > Dünya | Yer > Yer (anlam ayrımı) |
3. öneri | Dünya (anlam ayrımı) | Dünya | "World" karşılığı > Dünya (toplum) | Yer |
4. öneri | Dünya (anlam ayrımı) | Dünya > Dünya (gezegen) | "World" karşılığı > Dünya | Yer |
- 2. önerinin VP:ADK'de belirtilen yaygın adların kullanılması gerekliliği nedeniyle hayata geçmesi mümkün gözükmüyor. Benim tercihim 3. öneriden yana. Zira küçük harf ile yazılan "dünya" sözcüğünün ilk anlamı TDK sözlüğünde "üzerinde yaşadığımız toprak ve denizler, yeryüzü", Dil Derneği sözlüğünde "bu gezegenin yüzeyi, yeryüzü" olarak verilmiş. İkinci anlamda world sözcüğüne karşılık gelen anlam yer alıyor.--BSRF 💬 07.41, 3 Mayıs 2020 (UTC)
- Yorum Her iki madde için de anlam ayrımı ve parantezli kullanımla ve ilgili maddelerden yönlendirme vererek adlandırmanın yapılabileceği kanaatindeyim. Google üzerinden sağlıklı bir veri alamıyoruz (“Yer” yazınca ne kadar tarihi mekan, kafe, nargileci varsa çıkıyor, ‘“Yer” gezegen’ diye aratınca da Dünya sonuçlarıyla karışık bir veri elde ediliyor), benim verdiğim sözlük linklerinde de kayda değer bir ayrım söz konusu değil, eş anlamda diğer kavrama atıf yapılıyor. Dolayısıyla ister istemez coğrafya kitapları vb. kaynaklarla kendi tecrübelerimizden yararlanarak yorum yapmak durumumda kalıyorum. Kanaatim 1.seçeneğin kullanılması üzerinedir. chansey mesaj? 11.34, 3 Mayıs 2020 (UTC)
- Madde adını tartışıyoruz ancak bu tartışmanın fitilini ateşleyen world maddesinin Türkçe Vikipedi'de henüz açılmadığını göz ardı ediyoruz. İngilizce Vikipedi'de Earth maddesi 176 kB boyutunda iken world maddesi 17 kB boyutunda (Türkçeye aktarılması mantıksız olan İngilizce etimoloji alt başlığı dahil) ve pek çok kaynaksız paragraf içeriyor. 15 yıldır Vikipedi'de yokluğu pek de hissedilmemiş bir world maddesi, Türkçe Vikipedi'ye kazandırılırken 4-5 cümlelik taslak bir madde olacaksa gezegen maddesini yalın addan parantezli ada taşımanın yaygınlık haricinde bu açıdan da bir tartışmaya yol açacağını düşünüyorum. Durum böyle olacaksa gezegen maddesinin adına dokunmak doğru olmayacaktır. 6 milyondan fazla maddesi olan İngilizce Vikipedi'de bile sadece 1.700 maddeden bağlantı verilen world maddesi acaba Türkçe Vikipedi'de nerelerde kullanılacaktır? Önce şu world maddesi açılsa da bir görsek, ona göre tartışma daha somut bir zemine otursa nasıl olur?--BSRF 💬 13.05, 3 Mayıs 2020 (UTC)
- Nanahuatl'ın kavramların karışması konusunda kaygılarına hak veriyorum. Oluşacak olan kavram karmaşasının önüne geçmek için parantezden uzak durmak lazım. Kaş yapalım derken göz çıkartmayalım. Öte yandan yaygınlık kıstası bize yol gösterici olmalı, belirleyici değil. Sıradan bir okuyucu olarak "yer" yerine "yeryüzü"nün kullanılmasını tercih ederim. Yer deyince herkesin aklına gelen ilk anlam konum anlamına gelen yerdir eminim. Daha net ve duru olması benim için yeryüzü kullanımını öne çıkarıyor. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 22.09, 7 Mayıs 2020 (UTC)
- Her bir kavram için de homojen bir yaygınlık söz konusu olması işleri karıştırıyor. Bu durumda Yer ve Dünya maddeleri anlam ayrımı sayfası olmalıdır. Gezegen olan Yer'in adının kullanımında ise yine eşit bir yaygınlık söz konusu ancak terimsel kullanımlarda Yer ön plâna çıkıyor (Yer bilimleri, Yer benzeri, Yer kabuğu, yerçekimi...). Earth adının Latince Terra adı ile de ilgisi var ve bunlar bir terim içindeyse Türkçede Yer ön plâna çıkıyor. Ancak, şu anda gördüğüm tek istisna ise terraforming için dünyalaştırma kullanılması. Onun nedeni de "world" sözcüğünün "yaşanılan yer, toplum" anlamının olması. "Dünyalaştırma" dediğimizde "yaşanılabilecek yer hâline getirme" diyoruz. --[evolutionoftheuniverse] @trwiki 14.45, 17 Mayıs 2020 (UTC)
- @Nanahuatl, @Azizkayihan, @BSRF, @Seksen iki yüz kırk beş, @Mskyrider, @SAİT71,@Chansey, @Hedda Gabler, @𐰇𐱅𐰚𐰤. Ekleyeceğiniz bir şey yoksa Dünya ve Yer maddeleri anlam ayrımı, bu maddenin adı Dünya (gezegen, toplum maddesi ise Dünya (toplum) olacak şekilde ayarlamaları yapacağım. --[evolutionoftheuniverse] @trwiki 20.08, 25 Mayıs 2020 (UTC)
- Fikir birliği olmadığından şu aşamada 'gerekli ayarlamaları' yapabileceğinizi sanmıyorum. Üç cümlelik bir dünya (toplum) maddesi için koskoca bir gezegenin maddesinin parantezli ada taşınmasının gerekçesi henüz ortaya konulabilmiş değil.--BSRF 💬 20.22, 25 Mayıs 2020 (UTC)
- BSRF'in belirttiği gibi değişiklikleri yapabilmek için yukarıda bir görüş birliği oluşmamış durumda. --Mskyrider ileti 20.27, 25 Mayıs 2020 (UTC)
- Mevcut haliyle kalması şuan için en doğrusu. Açık bir fikir birliği sağlanamamış.Sait* 07.52, 26 Mayıs 2020 (UTC)
- Ben gezegen olan Dünya'nın bu maddede parantezsiz kalmasından yanayım. Toplum olanı ise paranteze alıp bu maddenin tepesine diğer anlamı şablonu ekleyebiliriz diye düşünüyorum. --Hedda Gabler (mesaj) 20.21, 3 Haziran 2020 (UTC)
- Açıkçası ben bu maddenin isminin değişmesi hususunda ancak İngilizce Vikipedi'den çevrildiğinde veya Türkçe kaynaklarla kapsamlı bir şekilde güncellenme işine girildiğinde herkesin daha net bir kanaate varabileceğini düşünüyorum. Pek çok zaman araştırma yaparken literatürde kullanılan kelimeleri ve Türkçe karşılıklarını çok daha iyi öğreniyoruz ve kafamızda daha net bir fikir oluşturabiliyoruz terminoloji hakkında. Pek çok değerli kullanıcı da kendi fikirlerini belirtmiş ve aslında kaygıları konusunda da oldukça haklılar. Şahsi fikrim yukarıda da belirtildiği üzere, bu kadar önemli bir maddenin kapsamlı bir şekilde ele alınmadan isminin değiştirilmemesi. En azından şimdilik. Ancak konuyu ele almadan duramayacağım :D Türkçe Vikipedi'de olmayan pek çok madde var, History of earth gibi. Mesela bu maddeyi Yeryüzü veya Yerküre tarihi olarak ele almak, Dünya tarihi olarak adlandırmaktan çok daha uygun olacaktır diye düşünüyorum. Kendi adıma konuşayım, Dünya tarihi denilince aklıma biz insanlığın dünya üzerindeki tarihi geliyor. Tabiri caizse daha "beşerî" geliyor kulağa. Coğrafyada "Yer" olarak adlandırıldığı durum da söz konusu. Burada da (yine şahsi fikrim) yer kullanmak yerine yeryüzü, yerküre kullanmak daha uygun olur sanki. Ben şahsen @Nanahuatl'ın düşüncelerine büyük oranda katılıyorum ancak maddeleri Yerküre ve Dünya olarak ikiye ayırmanın daha doğru olacağı kanaatindeyim. Parantezli kullanımlardan yana değilim pek. Yukarıda bahsettiğim maddeyi de çevirmeyi düşünüyordum örneğin ve çevireceğim zaman Yerküre veya yeryüzü tarihi olarak çevirmeyi düşünmüştüm. Bizde olmayan ama başka dillerde olan onlarca "earth" maddesi var. Bunları çevirirken veya yeni madde eklerken dünyayı kullanmak epey sıkıntı çıkaracaktır. Bu arada yazarken aklıma gelen bir şey de var. Biraz komik (değil) bir örnek. Günlük hayatta şöyle cümlelerle karşılaşabiliyoruz:
"Evrende bizimki gibi başka dünyalar var mıdır?"
"Başka gezegenlerde yaşam olup olmadığını araştırıyorlar."
Yerküre ve yeryüzü kelimeleri dünya ve gezegenden çok daha özelleşmiş bir anlama sahip gibi. Yaşamakta olduğumuz "dünya" için kullanıyoruz sadece. İnsanlık başka gezegenleri de kendi "dünyası" yapmazsa tabii gelecekte. Dolayısıyla bu maddede Yerküre ve Dünya ayrımını yapmanın daha doğru olduğu kanaatindeyim; Vikipedi'ye madde kazandıran, çeviren, geliştiren kullanıcılar için oldukça kolaylaşacaktır işler. Pek tabii günlük hayatta dünyayı çok daha fazla kullanıyoruz, bunu da göz önünde bulundurmak gerek. Açıkçası Vikipedi politikalarını çok bilmiyorum ve kendi uzmanlık alanım dışındaki alanlarda da herhangi bir iddiam yok. Kendi fikrimi ifade etmek istedim. Yerküre - Dünya ayrımı yapmayacaksak bile Dünya - Dünya (toplum) anlam ayrımını, Yer - Dünya ayrımına tercih ederim. Sevgiler. --Harald the Bard (mesaj) 16.42, 27 Haziran 2020 (UTC)
- Ek olarak yazarken fark ettim ki bir kullanıcı düzenlemeyi çoktan yapmış. Bunun ne kadar doğru olduğunu bilemiyorum, sonuçta henüz bir fikir birliği oluşmamış. Dediğim gibi, iki maddenin de kapsamlı hâle getirilmesinden sonra gereken isim değişikliğinin yapılması çok daha iyi olacaktır kanımca.--Harald the Bard (mesaj) 17.02, 27 Haziran 2020 (UTC)
- 2 sene sonra tekrar buradayım. Yukarıda bahsettiğim maddeyi açtım, üstüne ek kaynak gereken kısımları donattım. Şu şekilde ilerlenebilir:
- History of Earth - Yerküre tarihi
- Geological history of earth - Yerkürenin jeolojik tarihi
- World history - Dünya tarihi
- Human history - İnsanlık tarihi
- World - Dünya (kavram) (bence kavram çok daha geniş bir terim ve maddenin içeriğini çok daha iyi ele alan, özetleyen bir terim olacak.
- Earth - Dünya
- Sanırım bu şekilde ilerleyip diğer maddeleri de benzer minvalde çevirmek/açmak sorunu çözecektir. Selamlar, Harald the Bard (mesaj) 12.07, 16 Ekim 2022 (UTC)
- @BSRF, @Nanahuatl, @Azizkayihan, @𐰇𐱅𐰚𐰤, yerküre tarihi maddesinde tartışmaya aktif katılan kullanıcılar sizler olduğunuz için etiketliyorum. 16 Ekim 2022'de buraya yazmışım. 24 Nisan 2023'te de yerküre tarihi maddesinin tartışma sayfasında o maddenin adlandırması için açıklamalarda bulunmuşum. Tartışma dallanıp budaklansın, benim açımdan sorun yok ancak gerilecek bir konu değil. En nihayetinde fikir birliğiyle ulaşacağımızı düşünüyorum. Selamlar herkese, Harald the Bard (mesaj) 19.24, 27 Mayıs 2023 (UTC)
- "Yerküre" diyorum, argümanlar yeterince sunuldu. Nanahuatl? 21.32, 27 Mayıs 2023 (UTC)
- @BSRF, @Nanahuatl, @Azizkayihan, @𐰇𐱅𐰚𐰤, yerküre tarihi maddesinde tartışmaya aktif katılan kullanıcılar sizler olduğunuz için etiketliyorum. 16 Ekim 2022'de buraya yazmışım. 24 Nisan 2023'te de yerküre tarihi maddesinin tartışma sayfasında o maddenin adlandırması için açıklamalarda bulunmuşum. Tartışma dallanıp budaklansın, benim açımdan sorun yok ancak gerilecek bir konu değil. En nihayetinde fikir birliğiyle ulaşacağımızı düşünüyorum. Selamlar herkese, Harald the Bard (mesaj) 19.24, 27 Mayıs 2023 (UTC)
- VP:ADK "Vikipedi'deki madde adları genel olarak, maddenin konusu için yaygın olarak kullanılan adlar arasından seçilir." diyor. Bu bakımdan dünya kullanımı yerküre/yer kullanımlarına göre bariz üstünlüğe sahip. Tartışma:Yerküre tarihi sayfasında "Dünya ile yerküre/yer kullanımları arasındaki yaygınlık farkını tespit etmemiz mümkün değil" şeklinde bir görüş paylaşılmış. Bu görüşün bir dereceye kadar doğruluk payı olabilir ama yanına yardımcı sözcükler ekleyerek arama yaparsak yaygınlık farkı net olarak ortaya çıkıyor. Örneğin "Dünya yörüngesi" ve "Yerküre yörüngesi" diye arattığımızda katbekat Dünya yörüngesi üstün çıkıyor. Üç yıl önce de belirttiğim gibi benim görüşüm madde adının Dünya olarak kalması yönünde.--BSRF 💬 18.15, 28 Mayıs 2023 (UTC)
- Cümle cımbızlanırsa öyle oluyor, ancak devamında "Genel olarak yaygın kullanılan adlar arasından madde adı belirlenmesine karşın, madde adı seçiminde tek belirleyici unsur bu değildir ve bu sayfada yer alan diğer içeriklerle birlikte değerlendirme yapılmalıdır." denilmekte. Nanahuatl? 20.22, 28 Mayıs 2023 (UTC)
- Cımbızlama yok, direkt alıntıladım. Alıntıladığım cümlede de zaten senin de dikkat çektiğin "genel olarak" ifadesi geçiyor. Politikada yaygınlığa ek olarak dikkat edilmesi gereken diğer içeriklere gönderme yapmışsın. Madde adı tarafsız mı değil, aşırı mı detaylı, Türkçe mi değil, yazım kuralları mı ihlal edilmiş, çoğul ad mı kullanılmış, kısaltma mı kullanılmış, isim yerine sıfat veya fiil mi kullanılmış, alt madde mi oluşturulmuş, unvanlara mı yer verilmiş, sembol veya özel karakter mi kullanılmış? Politika sayfasında yer alan diğer içerikler bunlar ve ben bu madde özelinde politikayla çelişen bir nokta göremedim. Politikanın o cümlesini vurgularken ne kastettiğini açıklar mısın?--BSRF 💬 05.43, 29 Mayıs 2023 (UTC)
- @BSRF, "güvenilir" Türkçe kaynaklarda yaygınlığın tespiti mümkün değil. Böyle bir konuda kaynakları titizlikle incelemek gerek. Konusunda yetkin kişi ve yayınları incelemek lazım, o açıdan demiştim ben. Hürriyet haberlerinde, bu gazetenin popüler bilim eklerinde, köşe başındaki büfede satılan popüler bilim yayınlarındaki kullanım, bu gibi maddelerdeki kullanım adına belirleyici olmamalı. O açıdan konuşuyorum. Mesela Tunç Çağı derken birden Üst Paleolitik diyoruz şu an. Popüler yayınları ele alırsak elbette Tunç/Bronz kullanımı yaygın. Ama sırf yaygınlığa bakılmaması gerekliliği burada da ortaya çıkıyor. Chieh-she-shuai-Kürşat da başka bir örnek. Nanahuatl? 21.11, 3 Haziran 2023 (UTC)
- Yukarıda da belirttiğim üzere yanına yardımcı sözcükler ekleyerek yaygınlığı tespit etmek mümkün. Dünya/yerküre yörüngesi örneğini vermiştim, Dünya'nın/yerkürenin çekirdeği veya yerçekimi gibi başka örneklerle de sorgulama yapıldığında yine açık ara Dünya yaygın çıkıyor. VP:ADK'de yaygınlık dışında dikkat edilmesi gereken hususlar arasında senin "popüler bilim yayınları belirleyici olmamalı" şeklindeki temennine atıf yapan bir düzenleme de yok. Aksine "Vikipedi'de madde adlarının; resmî adlar, doğum adları, özgün adlar veya bilimsel adlar arasından seçilmesi zorunluluğu yoktur. Bir konuyu tanımlayan adlardan birisi resmî ada göre çok daha yaygın kullanılıyorsa, resmî ad yerine bu ad tercih edilebilir." düzenlemesine yer verilmiş. Türkçedeki genel yaygınlık Dünya'dan yana. Aksini ispat etmek madde adı yerküre olsun diyenlere düşüyor.--BSRF 💬 04.57, 4 Haziran 2023 (UTC)
- Daha önceki tartışmalarda da dile getirdiğim gibi, yaygın ad her zaman en doğru tercih olmuyor. Burada bir ispat yapma veya yapmama durumu söz konusu değil. Dünya'nın yaygın olduğunu hepimiz biliyoruz. Düşünülmesi gereken şey şu: hem dili kısırlaştıran hem de bilimsel kullanımına göre yanlış olan bir kullanımı sürdürmek midir Vikipedi'nin asıl görevi. Politikalardaki yaygın ad kullanımının bir öneri niteliğinde olduğuna dikkat etmek gerekiyor. Politikalar "yapılmalı" gibi bir terim içermiyor. "... bilimsel adlar arasından seçilme zorunluluğu yoktur." demek "bilimsel adlar arasından seçilmemelidir" demek değil. Aynı şekilde "... tercih edilebilir." demek de bir zorunluluk belirtmiyor.
- Örnek olması açısından sizi İngilizce veya Türkçe Vikipedi'deki meteor maddesinin adını değiştirmeye davet etsem ne dersiniz? Çünkü meteor olayı için yaygın kullanım "shooting star/yıldız kayması" şeklinde... Vikipedi'nin gelenek sürdürmek gibi bir amacı olmadığını, bilgiyi aktaran bir ansiklopedi olduğunu unutmamak gerekli. Saygılarımla. H. Aziz Kayıhanmesaj 08.32, 21 Haziran 2023 (UTC)
- Azizkayihan, kişisel görüşlerimiz yerine Vikipedi'nin resmî politikası olan VP:ADK'ye göre hareket etmek durumundayız. "Dünya'nın yaygın olduğunu hepimiz biliyoruz." diyerek madde adının politikaya uygun olduğunu kabul ettiğiniz sonucunu çıkarıyorum. Onun haricinde Vikipedi'nin görevi ve madde adlandırmaları hakkındaki fikirlerinizi ilgili politika sayfasının tartışma sayfasında dile getirirseniz belki topluluk kararıyla politikalarda bir değişikliğe gidilir. Dünya kullanımının bilimsel olarak "yanlış" olduğuna nasıl kanaat getirdiniz bilmiyorum ancak onlarca akademik çalışmada gezegen için Dünya kullanımı tercih edilmiş. Bir tane örnek Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü profesörünün bu çalışması. Politikada geçen "... bilimsel adlar arasından seçilme zorunluluğu yoktur." ifadesinden anlaşılması gereken yaygın değilse bilimsel adı seçmek gibi bir zorunluluğumuzun olmadığıdır. Somut olayda Yer/Yerküre adlandırmasını seçmek zorunda olmadığımız gibi.--BSRF 💬 09.57, 21 Haziran 2023 (UTC)
- Madde adının tartışma yeri burasıdır. Politikalarda bir sıkıntı yok, zira politikalar, tekrarlıyorum, yaygın olan ismi dayatmıyor, öneriyor! Türkçe'ye yeteri kadar hakimim ve okuduğumu anlayabiliyorum, bu yüzden politikaların ne dediğini anlatmak çabasından vazgeçebilirsiniz. Ben bir örnek sundum, yaygın adın kullanılmadığı daha birçok madde başlığı bulmak da sizin işiniz olsun. Daha fazla bu polemiğe girmeyeceğim. Duruşum nettir. Sağlıcakla. H. Aziz Kayıhanmesaj 22.09, 23 Haziran 2023 (UTC)
- Azizkayihan, kişisel görüşlerimiz yerine Vikipedi'nin resmî politikası olan VP:ADK'ye göre hareket etmek durumundayız. "Dünya'nın yaygın olduğunu hepimiz biliyoruz." diyerek madde adının politikaya uygun olduğunu kabul ettiğiniz sonucunu çıkarıyorum. Onun haricinde Vikipedi'nin görevi ve madde adlandırmaları hakkındaki fikirlerinizi ilgili politika sayfasının tartışma sayfasında dile getirirseniz belki topluluk kararıyla politikalarda bir değişikliğe gidilir. Dünya kullanımının bilimsel olarak "yanlış" olduğuna nasıl kanaat getirdiniz bilmiyorum ancak onlarca akademik çalışmada gezegen için Dünya kullanımı tercih edilmiş. Bir tane örnek Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü profesörünün bu çalışması. Politikada geçen "... bilimsel adlar arasından seçilme zorunluluğu yoktur." ifadesinden anlaşılması gereken yaygın değilse bilimsel adı seçmek gibi bir zorunluluğumuzun olmadığıdır. Somut olayda Yer/Yerküre adlandırmasını seçmek zorunda olmadığımız gibi.--BSRF 💬 09.57, 21 Haziran 2023 (UTC)
- Yukarıda da belirttiğim üzere yanına yardımcı sözcükler ekleyerek yaygınlığı tespit etmek mümkün. Dünya/yerküre yörüngesi örneğini vermiştim, Dünya'nın/yerkürenin çekirdeği veya yerçekimi gibi başka örneklerle de sorgulama yapıldığında yine açık ara Dünya yaygın çıkıyor. VP:ADK'de yaygınlık dışında dikkat edilmesi gereken hususlar arasında senin "popüler bilim yayınları belirleyici olmamalı" şeklindeki temennine atıf yapan bir düzenleme de yok. Aksine "Vikipedi'de madde adlarının; resmî adlar, doğum adları, özgün adlar veya bilimsel adlar arasından seçilmesi zorunluluğu yoktur. Bir konuyu tanımlayan adlardan birisi resmî ada göre çok daha yaygın kullanılıyorsa, resmî ad yerine bu ad tercih edilebilir." düzenlemesine yer verilmiş. Türkçedeki genel yaygınlık Dünya'dan yana. Aksini ispat etmek madde adı yerküre olsun diyenlere düşüyor.--BSRF 💬 04.57, 4 Haziran 2023 (UTC)
- @BSRF, "güvenilir" Türkçe kaynaklarda yaygınlığın tespiti mümkün değil. Böyle bir konuda kaynakları titizlikle incelemek gerek. Konusunda yetkin kişi ve yayınları incelemek lazım, o açıdan demiştim ben. Hürriyet haberlerinde, bu gazetenin popüler bilim eklerinde, köşe başındaki büfede satılan popüler bilim yayınlarındaki kullanım, bu gibi maddelerdeki kullanım adına belirleyici olmamalı. O açıdan konuşuyorum. Mesela Tunç Çağı derken birden Üst Paleolitik diyoruz şu an. Popüler yayınları ele alırsak elbette Tunç/Bronz kullanımı yaygın. Ama sırf yaygınlığa bakılmaması gerekliliği burada da ortaya çıkıyor. Chieh-she-shuai-Kürşat da başka bir örnek. Nanahuatl? 21.11, 3 Haziran 2023 (UTC)
- Cımbızlama yok, direkt alıntıladım. Alıntıladığım cümlede de zaten senin de dikkat çektiğin "genel olarak" ifadesi geçiyor. Politikada yaygınlığa ek olarak dikkat edilmesi gereken diğer içeriklere gönderme yapmışsın. Madde adı tarafsız mı değil, aşırı mı detaylı, Türkçe mi değil, yazım kuralları mı ihlal edilmiş, çoğul ad mı kullanılmış, kısaltma mı kullanılmış, isim yerine sıfat veya fiil mi kullanılmış, alt madde mi oluşturulmuş, unvanlara mı yer verilmiş, sembol veya özel karakter mi kullanılmış? Politika sayfasında yer alan diğer içerikler bunlar ve ben bu madde özelinde politikayla çelişen bir nokta göremedim. Politikanın o cümlesini vurgularken ne kastettiğini açıklar mısın?--BSRF 💬 05.43, 29 Mayıs 2023 (UTC)
- Cümle cımbızlanırsa öyle oluyor, ancak devamında "Genel olarak yaygın kullanılan adlar arasından madde adı belirlenmesine karşın, madde adı seçiminde tek belirleyici unsur bu değildir ve bu sayfada yer alan diğer içeriklerle birlikte değerlendirme yapılmalıdır." denilmekte. Nanahuatl? 20.22, 28 Mayıs 2023 (UTC)
Maddenin Başlığı Türkçe Değil
değiştirÖncelikle belirtmek istiyorum ki bu sayfayı farklı bir ada taşımaya çalıştım. Hata yaptığımı düşünmüyorum ama sadece Türkçe yapmaya çalıştım fakat yine de özür dilerim. Neyse konumuza dönelim. Maddenin başlığının Türkçe olması için madde başlığının "Acun" sözcüğü ile değiştirilip diğer adının (Dünya) madde içeriğine eklenmesini talep ediyorum. — Bu imzasız yazı Doğru Tercüman (mesaj • katkılar) tarafından eklenmiştir. 16.50, 2 Şubat 2021 (UTC)
- Selamlar @Doğru Tercüman, kelimelerin ikisi de Türkçedir ve daha nadir kullanımdaki ismi seçmek okuyucuda kafa karışıklığı yaratacaktır. İki eş anlamlı arasından "daha Türkçe" olan değil, daha yaygın kullanılan seçilmeli.--Dijkstra·ileti 17.08, 2 Şubat 2021 (UTC)
- "Dünya" sözcüğü Arapça kökenli bir sözcüktür, Türkçe değil. "Acun" sözcüğü ise Türkçe kökenli bir sözcüktür. Okuyucuların kafası karışmaması için de diğer adının "Dünya" madde içeriğine de eklenmesini söylemiştim. Doğru Tercüman (mesaj) 17.20, 2 Şubat 2021 (UTC)
- İkisi Türkçe değildir. Biri Arapça kökenli bir sözcüktür, diğeri Türkçe kökenli Türkçe sözcüktür. Sözcükleri detaylı bilirseniz sevinirim. Doğru Tercüman (mesaj) 06.52, 3 Şubat 2021 (UTC)
- Yaygın kullanım gerekçesiyle karşıyım Dr. Coalmesaj 17.19, 2 Şubat 2021 (UTC)
- Öncelikle şunu sormak istiyorum. Her konuşmanın altına bunu yazarak tartışmaların biteceğini düşündüğünüz için mi yazıyorsunuz? Yani yeni bir kullanıcı olarak bu şekilde geçiştirilmem hiç hoş değil. Konuya döneyim. Yaygın kullanım bu şekilde olabilir, bununla ilgili bir sorunum yok. Ama genel kural neden böyle? Neden bu kural düzenlenmiyor? Neden adı üstünde Wikipedia Türkçe olmasına rağmen böyle kullanılıyor? Doğru Tercüman (mesaj) 06.51, 3 Şubat 2021 (UTC)
VP:ADK uyarınca yaygın adı kullanıyoruz ve sözcükler arasında kökene göre bir tercihte bulunmuyoruz.
Vito Genovese 17.23, 2 Şubat 2021 (UTC)
- VP:YAYGINAD nedeniyle karşıyım. Gerekli açıklamalar yapılmış zaten. --Veselov350 💬 17.49, 9 Şubat 2021 (UTC)
Kutuplar Arası Çap İle Ekvator Çapı Farklılığına Bağlı Enlemlerdeki Yarıçapların Hesabının Yapılması
değiştirRn= Karekök ((Rk²+Re²)/(Rk².Cos²e+Re²Sin²e)) formülü ile hesaplanır
Rk; Kutup Yarıçapı Re; Ekvator Yarıçapı e°; Ekvator Düzleminden Kutup noktasına kadar olan eğri üzerinde Ekvator düzlemi ile yapılan açı Ugur80 (mesaj) 22.11, 17 Aralık 2024 (UTC)
- Kareköklü ifadenin içinde yazan Rk²+Re² ifadesi arasındaki + değil çarpım olacaktır ( Düzeltme) Ugur80 (mesaj) 22.16, 17 Aralık 2024 (UTC)