Alsancak Garı
Alsancak Garı, eskiden Punta Garı,[1] İzmir'in Konak ilçesi Mimar Sinan Mahallesi ile Umurbey Mahallesi arasında yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.
Alsancak Garı | |
|---|---|
 İzmir Alsancak Garı (Ön cephe) | |
 | |
| Konum | Mimar Sinan Mahallesi / Umurbey Mahallesi, Atatürk Caddesi / Liman Caddesi, 35220 Konak, İzmir Türkiye |
| Koordinatlar | 38°26′20″K 27°08′53″D / 38.43889°K 27.14806°D |
| Sahip | TCDD |
| İşletmeci | TCDD Taşımacılık İZBAN A.Ş. |
| Hat(lar) |  (Merkez Hattı) |
| Uzaklık | Güney yönü 438,932 kilometre (272,740 mi) (Bozanönü) |
| Peronlar | 3 kenar peronu 3 ada peronu |
| Raylar | 10 |
| Tren işletmecileri | TCDD Taşımacılık İZBAN A.Ş. |
| Otobüs güzergâhları |  & 
|
| Bağlantılar |  T2 (Alsancak Gar) |
| Yapı | |
| Yapı türü | Hemzemin |
| Otopark | Hayır |
| Bisiklet altyapısı | Evet |
| Engelli erişimi | Evet |
| Diğer bilgiler | |
| Durum | İşletmede |
| Ücret bölgesi | 3. Bölge |
| Tarihçe | |
| Açılış | 30 Ekim 1858 (ORC)[2] 1970 30 Ağustos 2010 (İZBAN)[3] |
| Elektriklendirme | 25 kV AA Katener (2001) |
| Önceki ad(lar)ı | Punta Garı (1858 – ?)[1] |
| Hizmetler | |
| Demiryolu ulaşımı Toplu ulaşım | |
Türkiye'deki en eski gar ve Kemer Tren İstasyonu'ndan sonra en eski ikinci tren istasyonu olan[5][6] ve İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu'nun başlangıç noktası olan istasyon, Ottoman Railway Company / Osmanlı Demiryolu Şirketi (ORC) tarafından Punta Garı adıyla inşa edilerek 30 Ekim 1858'de hizmete girmiştir.[1][2][7]
ORC Şirketi 1 Haziran 1935'te TCDD tarafından satın alınıp feshedildikten sonra istasyon TCDD'nin denetimine girmiştir.[8][9] İstasyonun adı bu dönemde Alsancak olarak değiştirilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
TCDD tarafından 1970'te -banliyö kısmı- yeniden inşa edilerek tekrar hizmete giren istasyon, 2001'de elektrifikasyon altyapısıyla yenilenmiş ve hat sayısı 4'ten 10'a, platform sayısı ise 2'den 6'ya yükseltilmiştir. 1935 – 2006 yılları arasında Alsancak – Buca, 1970 – 2006 yılları arasında ise Alsancak – Cumaovası Banliyö Trenleri'ne hizmet vermiş, 2006'da İZBAN projesi kapsamında kapatılmış ve İZBAN A.Ş. tarafından yenilenerek 30 Ağustos 2010'da tekrar hizmete girmiştir.[3][10]
İki ada peronu ve altı kenar peronundan oluşan istasyonun doğudaki ada peronları İZBAN (Cumaovası – Menemen) Banliyö Trenleri'ne[3] hizmet vermekte, kenar peronları ise TCDD Taşımacılık'a tahsis edilmiş olup, şu an herhangi bir trene hizmet vermemektedir.
Hatlar
değiştirHizmetler
değiştirPeron yapısı
değiştir| 7 ⇌ | | | | ⇌ 6 5 ⇌ | ⇌ 4 3 ⇌ | | ⇌ 2 1 ⇌ | | ↓ Hilal ↘ Halkapınar | |||
| 6 – 7 | – | 
|
Hizmet dışı |
|---|---|---|---|
| 1 – 5 | Kuzey yönü |
|
Menemen için |
| Güney yönü | Cumaovası için |
Güzergâh
değiştir| TCDD | |||
|---|---|---|---|
| İZBAN A.Ş. | |||
| Önceki İstasyon | Banliyö Trenleri[3] | Sonraki İstasyon | Sefer Sıklığı |
| Hilal Cumaovası yönünde |
Merkez Hattı (Cumaovası – Menemen) |
Halkapınar Menemen yönünde |
05.22 – 01.21 arası her 12 dakikada 1 sefer[11] |
İçerik ve yeri
değiştirKonumu Alsancak, Konak, İzmir olan gar binası kentseldir. 1922'deki Büyük İzmir Yangını'na kadar Levantenler'in yoğunlukla yaşadığı Alsancak (o zamanki adıyla Punta) semti ve çoğunluğu gayrimüslimlere ait olan işletmelere, iskelelere, depolara, konsolosluklara ev sahipliği yapmaktaydı. Yangında neredeyse tamamı yok olan semt, yangından sonra şehrin yeni yerleşim, iş ve ticaret merkezi olmuştur. Semtin merkezinde yer alan gar, çevresindeki yapılar ile modern bir uyum içerisindedir. İzmir'in hemen hemen bütün kesimlerinden ulaşımın kolay olduğu binaya, biri binanın ana giriş kapısı (Atatürk Caddesi'nde) diğeri ise yeni tasarlanan İZBAN binasının giriş kapısı (Liman Caddesi'nde) olmak üzere iki farklı girişten ulaşılır.
Yapısal özellikleri
değiştirAlsancak Garı yapımında Geç Dönem Osmanlı mimari esintileri görülmektedir. Bu dönemde Ampir, Barok, Rokoko ve Klasik Osmanlı üsluplarının hepsinin bir arada kullanıldığı yapılar dahi vardır. İç mekan oldukça yüksek, pencere açıklıkları vitraller ile süslenmiştir. Başka bir özellik ise garın tren raylarının olduğu kısım kafes sistemi ile desteklenmiş, oldukça yüksek bir formdadır. Beşik kemer, iç mekanda mekanı ayırmak için, dışta ise açıklıkların sınırlarını belirtmek için kullanılmıştır. Kapı ve pencere detayları süslüdür. Tren raylarının bölünmesinde de beşik kemer sistemi kullanılmıştır.
Ayrıca yapının güney cephesinde binaya ekli halde yer alan kulenin meydana bakan tek cephesinde bir niş içerisine yerleştirilen saatin 1890 yılında yapıya eklendiği tahmin edilmektedir.[12] Bu kule aynı zamanda İzmir'deki ilk saat kulesidir.
Ortam tecrübesi
değiştirZiyaretçilerin ilgi odağı olan kısım, giriş bölümünden sonra bilet gişesi ve ardından gelen büyük bekleme salonudur. Bekleme salonu yarı açık bir girişle beklemekte olan ziyaretçilere gözlem olanağı sunar. Girişin hemen yanında bulunan bilet alma bölümü ve kapalı bekleme bölümünde birçok Osmanlı detayları gözlenir. bölümlerin hemen hepsi yüksek tavanlıdır ve geniş kapı açıklıkları ile birbirlerine bağlanırlar. Garın penceler sayesinde daima ışık alması ziyaretçilerde rahat bir his uyandırır.
Yapı ve malzeme nitelikleri
değiştirİstasyon binası taşıyıcı duvarlar sayesinde ayakta durmaktadır. Taş duvarlar ve beşik tonozlar binanın asıl taşıyıcı elemanlarıdır. Çatıda kafes sistemi kullanılmıştır. Kafes sistemi demirden oluşturulmuştur. Beşik kemer sistemi hem görsel hem strüktürel yapıyı desteklemektedir. Büyük pencere açıklıkları ile güneş ışığını doğrudan alır ve iç mekan her zaman aydınlıktır. Bu da ziyaretçilerde rahat bir his uyandırır. Pencerelerdeki vitral detaylar sebebi ile iç mekana renkli ışık alımı olanağı sağlar.
Çevre alanı
değiştir- İzmir Limanı
- Toprak Mahsulleri Ofisi İzmir Siloları
- Alsancak Mustafa Denizli Stadyumu
Görseller
değiştir-
Gar binası -
Gar iç mekânı -
Gar iç mekânı -
İZBAN platformu
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c "ORC Personnel listing" [ORC Personel listesi]. Levantine Heritage. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ a b "ORC History" [ORC Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ a b c d "İZBAN Banliyö Treni". İZBAN A.Ş. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "ESHOT Ulaşım Saatleri". ESHOT. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023.
- ^ "Izmir Alsancak Terminal" [İzmir Alsancak Garı]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "Türkiye'nin 'ilk'i Alsancak Garı". Yeni Asır. 3 Mart 2018. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "Demiryolu Medeniyeti" [Railway Civilization] (PDF). TCDD. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2024.
- ^ "3021 sayılı Resmî Gazete" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 6 Haziran 1935. 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Eylül 2022.
- ^ "A Short History of Turkish Railways" [Türk Demiryollarının Kısa Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "TCDD History" [TCDD Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "İZBAN Sefer Saatleri". İZBAN A.Ş. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ Cansever, Meltem (Haziran 2009). Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi. İstanbul: NTV Yayınları. s. 142. ISBN 9786055813239.
Dış bağlantılar
değiştir
- TCDD resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TCDD Taşımacılık resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İZBAN resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.