Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Ağustos 2023

2008:
Önbelleği boşalt


32. Hafta

Galata Kulesi ya da müze olarak kullanılmaya başlaması sonrasındaki adıyla Galata Kulesi Müzesi, Türkiye'nin İstanbul şehrinin Beyoğlu ilçesinde bulunan bir kuledir. Adını, bulunduğu Galata semtinden alır. Galata Surları dahilinde bir gözetleme kulesi olarak inşa edilen kule günümüzde, bir sergi alanı ve müze olarak kullanılır. Hem Beyoğlu'nun hem de İstanbul'un sembol yapılarından biridir. Bizans İmparatorluğu ile ittifak hâlinde olan Cenevizliler 1267'de, Haliç'in kuzeyinde bulunan Galata'da "Pera" adlı bir koloni kurmuş, bu koloninin hâkimiyet alanını da zaman içinde Bizans tarafından verilen izinlerle genişletmişti. Tepesindeki haçtan ötürü o dönem "Kutsal Haç Kulesi" (Turris Sancte Crucis) olarak adlandırılan kule de, bu izinlere aykırı bir şekilde kuzeydoğu yönündeki tepeye doğru hâkimiyet alanı artırılarak 1335-1349 yılları arasında bölgede yapılan tahkimatların bir parçası olarak inşa edildi. İki devlet arasında o yıl patlak veren savaş, ertesi yıl imzalanan antlaşmayla sona ererken kulenin bulunduğu tepe Ceneviz kontrolüne bırakıldı. (Devamı...)

görtartışdeğiştirgeçmiş


33. Hafta

Hoşyar Kadın Çeşmesi ya da Huşyar Kadın Çeşmesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesinde yer alan bir çeşmedir. Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un eşi Hoşyar Kadın tarafından, kitâbesine göre "ölen kızı Mihrimah Sultan'ın ruhu için" 1840 ya da 1841 yılında yaptırıldı. Zaman içerisinde çeşmenin teknesi, yol hizasının altında kaldı. Günümüzde mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğünde olan ve suyu akmayan çeşmenin bir bölümü yıkık hâldedir. Kesme taştan inşa edilmiş dikdörtgen planlı kâgir bir yapı olan çeşmenin ön yüzü mermer kaplıdır. Arka kısmında, moloz taş ile tuğladan yapılmış tonozlu deposu bulunur. Dikdörtgen şeklinde ve üzerinde birtakım kabartma süslemelerin olduğu ayna taşının yer aldığı dikdörtgen nişin her iki yanında birer pilaster vardır. Alttan ve üsten birer silme, her iki yanından ise dörder oyuğa sahip birer pilasterle sınırlanan alınlıkta, beş satır ve iki sütun hâlinde çeşmenin kitâbesi yazılıdır. (Devamı...)

görtartışdeğiştirgeçmiş


34. Hafta

Astatin; simgesi At, atom numarası 85 olan radyoaktif bir elementtir. Yalnızca bazı ağır elementlerin bozunma ürünü olarak meydana gelir ve Dünya'nın yerkabuğunda doğal yollarla oluşan elementlerin en nadir olanıdır. En kararlı izotopu, 8,1 saatlik yarı ömre sahip astatin-210'dur. Kendi radyoaktivitesinin ürettiği ısı ile anında buharlaşmasından ötürü elementin saf bir örneği elde edilememiştir. 85 atom numaralı elemente dair ortaya atılan ilk görüş, 1922 yılında böyle bir elementin varlığının tespit edilemediği ve var olmadığı yönündeydi. İlki 1931'de olmak üzere keşfine dair çeşitli iddialar ortaya atılsa da bunlar ya kabul görmedi ya da teyit edilmedi. 1940 yılında Dale R. Corson, Kenneth MacKenzie ve Emilio Segrè'nin Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesindeki çalışmaları sırasında doğrulanan ilk sentezi gerçekleştirilen element, Yunancada "kararsız" anlamına gelen ἄστατος (astatos) kelimesinden türetilen "astatin" şeklinde adlandırıldı. (Devamı...)

görtartışdeğiştirgeçmiş


35. Hafta

Samantha Smith (29 Haziran 1972, Houlton - 25 Ağustos 1985, Auburn), Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkilerinin gelişmesinde rol oynayan Amerikalı öğrenci, barış aktivisti, iyi niyet elçisi ve oyuncudur. İki ülke arasındaki Soğuk Savaş devam ederken Kasım 1982'de yeni göreve başlayan Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Yuri Andropov'a mektup gönderdi. Andropov'un mektuba yanıt vererek kendisini Sovyetler Birliği'ne davet etmesi sonucu ailesiyle birlikte 7-22 Temmuz 1983 tarihleri arasında ülkeyi ziyaret etti. Yolculuğu kapsamında Moskova'yı, Leningrad'ı ve Gurzuf'daki Artek Pioner kampını gezdi. Smith, her iki ülkede iyi niyet elçisi olarak tanındı. "Amerika'nın En Genç Büyükelçisi" sıfatıyla ve daha sonra gittiği Japonya'da barış çalışmaları yapan bir aktivist olma yönüyle medyanın ilgisiyle karşılaştı. Sovyetler Birliği ziyareti sırasında şahit olduklarını Journey to the Soviet Union adlı kitabında anlattı. (Devamı...)

görtartışdeğiştirgeçmiş

2008: