Tedirginlik (astronomi)

Tedirginlik, astronomide üçüncü bir cismin ya da cisimlerin çekim etkisiyle yörünge deviniminin bozulması hâlidir.[1]

Güneş'in Ay üzerindeki tedirginlik etkisini gösteren vektör diyagramı.Güneş'in Ay ve Yer üzerine uyguladığı çekim kuvvetlerinin farkı tedirginlik kuvvetini verir.
Güneş'in Ay'a yörünge'nin iki farklı noktasında uyguladığı tedirginlik kuvvetlerinin gösterimi. Mavi vektörler, Yer üzerine etkiyen çekim kuvvetinin yön ve şiddetini göstermektedir. Bu kuvvetlerin, Yer ve Ay'ın üzerine birlikte uygulanması, vektörlerin eş ve aynı yönlü olmaları nedeniyle iki cismin birbirlerine göre olan konumlarını değiştirmeyecektir. Sadece Ay üzerine etkiyen kuvvetleri (siyah vektörler) sadece Yer üzerine etkiyen kuvvetlerden (mavi vektörler) çıkarırsak, Ay'ın Yer'e göre tedirginlik kuvvetini (kırmızı vektör) buluruz. Tedirginlik kuvvetinin yörüngenin iki farklı konumunda farklı yön ve şiddette olması nedeniyle yörüngenin şekli bozulacaktır.

Tedirginlik konusundaki ilk çalışmalara çok eski zamanlarda gezegenlerin konumlarının tahmin edilebilmesi amacıyla başlandı. İlk matematiksel ifade, Newton tarafından verildi ve sonraki bilim insanları bu yasaları karmaşık yörüngeler üzerine uyguladı.[2]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ . Bate, Roger R.; Mueller, Donald D.; White, Jerry E. (1971). Fundamentals of Astrodynamics. Dover Publications, Inc., New York. ISBN 0-486-60061-0. , e.g. at ch. 9, p. 385.
  2. ^ Moulton, Forest Ray (1914). An Introduction to Celestial Mechanics. Second Revised. 17 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2015.  chapter IX. (at Google books 19 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)

Ayrıca bakınız

değiştir