Mehmed Memduh Bey

Mehmed Memduh Bey (1858, İstanbul – 1919, İstanbul), Osmanlı'nın son dönemlerinde önemli görevlerde bulunmuş bürokrat, hakim, savcı, akademisyen.

Mehmed Memduh Bey
Osmanlı Adliye Nazırı
Görev süresi
31 Ekim 1911 - 22 Ocak 1912
Yerine geldiği Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi
Yerine gelen Hüseyin Hilmi Paşa
Şûrâ-yı Devlet Reisi
Görev süresi
31 Ekim 1911 - 22 Ocak 1912
Yerine geldiği Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi
Yerine gelen Said Halim Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum Mehmed Memduh
1858
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 1919 (61 yaşında)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Bitirdiği okul Mekteb-i Hukuk-ı Şahane
Mesleği Bürokrat, Hakim, Savcı, Akademisyen

Mehmed Nüzhet Efendi[1]’nin oğlu olarak 1858 yılında İstanbul’da doğdu. Sırasıyla sıbyan mektebi, Kaptan İbrahim Paşa Rüştiyesi, Mahrec-i Aklam’da okumuş, bu okulu bitirmesinin ardından Bayezid Camii’nde Arapça ve Farsça eğitimine devam etmiştir. 1882 yılında girdiği Mekteb-i Hukuk-ı Şahane’den Şubat 1885’te mezun olmuştur.

Memuriyet hayatına 21 Kasım 1874’te henüz 16 (hicri takvime göre 17) yaşındayken Rüsumat Emaneti tahrirat kaleminde kâtip olarak başlamış, daha sonra sırasıyla 22 Ağustos 1875’te Maliye Hazinesi varidat muhasebesi ve 1 Şubat 1876’da İcra Cemiyeti’nde kâtipliğe tayin edilmiştir.

26 Nisan 1879’da İstinaf Mahkemesi Cünha Dairesi üçüncü sınıf zabıt kâtibi, 28 Ocak 1880’de Dersaadet Heyet-i İthamiye ikinci sınıf zabıt kâtibi ve 24 Mart 1881’de İstinaf Mahkemesi Cünha Dairesi ikinci sınıf zabıt kâtibi olarak tayin edildikten sonra henüz Mekteb-i Hukuk-ı Şahane’de öğrenci iken 13 Şubat 1883’te Dersaadet İstinaf Mahkemesi müddeiumumi (savcı) muavini olarak tayin edilmiş ve hukuk sahasına giriş yapmıştır.

Uzun bir süre bu görevde bulunduktan sonra Üsküdar Bidayet Mahkemesi (10 Kasım 1894) ve Dersaadet Bidayet Mahkemesi (7 Nisan 1895)’nde savcılık yapmış ve nihayetinde 17 Şubat 1896’da Umur-ı Cezaiye müdürü olarak tayin edilmiştir. Bu göreve devam ederken 22 Haziran 1900 tarihinde Mekteb-i Hukuk-ı Şahane’de “tatbikat-ı cezaiye muallimi” olarak tayin edilmiş ve bu görevi uzun yıllar boyunca sürdürmüştür.

Sırasıyla Dersaadet İstinaf Mahkemesi müddeiumumiliği (14 Nisan 1902), Dersaadet İstinaf Mahkemesi ticaret kısmı reisliği (24 Ekim 1905), Mahkeme-i Temyiz azalığı (18 Aralık 1906), Mahkeme-i Temyiz baş müddeiumumiliği (15 Ağustos 1906) görevlerine tayin olduktan sonra Said Paşa kabinesinde 31 Ekim 1911 – 22 Ocak 1912 tarihleri arasında Adliye Nazırı ve Şûrâ-yı Devlet Reisi olarak görev yapmıştır.

Kendisine sırasıyla rütbe-i salise (8 Ekim 1889), rütbe-i sani sınıf-ı sani (12 Nisan 1893), rütbe-i sani sınıf-ı mütemayiz (27 Kasım 1896), rütbe-i ûlâ sınıf-ı sani (27 Eylül 1898) ve rütbe-i ûlâ sınıf-ı evvel (14 Mayıs 1902) rütbeleri tevcih edilmiştir.

Maarif Nezareti tarafından 2 Kasım 1904 tarihinde 537 numaralı ruhsatnameyle yayımlanmış 2 ciltlik “Tatbikat-ı Cezaiye” adlı bir eseri vardır.[2]

1919 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.

Önce gelen:
Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi
Osmanlı Adliye Nazırı
1911-1912
Sonra gelen:
Hüseyin Hilmi Paşa
Önce gelen:
Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi
Şûrâ-yı Devlet Reisi
1911-1912
Sonra gelen:
Said Halim Paşa

Kaynakça

değiştir
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.d.SAİD. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Dahiliye Nezareti Sicill-i Ahvâl Defterleri) No: 1/730