Madonna

Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı
(Madonna (entertainer) sayfasından yönlendirildi)

Madonna Louise Ciccone[3] (tʃɪˈkoʊneɪ/; 16 Ağustos 1958), 7 Grammy Ödülü sahibi Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı, oyuncu ve iş insanı. 1980'lerden beri "Pop'un Kraliçesi" olarak anılır. Kırk yılı aşkın süredir en önemli kültürel simgelerden biridir. Ana akım popüler müzikteki söz içeriğinin sınırlarını genişleterek büyük bir popülerlik elde etti ve video klip görüntüleriyle MTV'de büyük ilgi çekti. Müziği ile görünümünü sürekli yeniden keşfetmesi ve müzik endüstrisindeki özerklik standardını elinde tutmasıyla bilinir. Müzik eleştirmenleri kendisi hakkında farklı övgüler sundu, ayrıca yenilikçi müzik yapımlarıyla çeşitli tartışmalara neden oldu. Dünya genelinde çok sayıda sanatçı üzerinde etki bıraktı. Rolling Stone dergisinin hazırladığı "Tüm Zamanların En Büyük 100 Sanatçısı" listesinde 36. sıradadır.[4]

Madonna
2023'te Madonna
DoğumMadonna Louise Ciccone
16 Ağustos 1958 (66 yaşında)
Bay City, Michigan, ABD
Diğer ad(lar)ıMadonna Louise Veronica Ciccone (Katolik adı)[1]
MeslekŞarkıcı-şarkı yazarı · dansçı · yazar · yönetmen · iş insanı · yapımcı · hayırsever · oyuncu
ÖzvarlıkABD $850 milyon (2020 itibarıyla, tahmini)[2]
Boy1,64 m (5 ft 5 in)
Evlilik
Partner(ler)Carlos Leon (1995–97)
Çocuk(lar)6
Akraba(lar)Christopher Ciccone (kardeşi)
Resmî sitemadonna.com
Müzikal kariyeri
TarzlarDans · elektronik · pop · rock
ÇalgılarPiyano · davul · gitar · perküsyon · ukulele · synthesizer · vokal
Etkin yıllar1979–günümüz
Müzik şirketiInterscope · Live Nation · Maverick · Sire · Warner Bros.
İlişkili hareketlerBreakfast Club · Emmy
İmza

Bay City, Michigan'da doğan Madonna, modern dans alanında kariyer yapmak üzere 1978 yılında New York'a taşındı. Breakfast Club ve Emmy gibi müzik gruplarında davulcu, gitarist ve vokalist olarak görev aldıktan sonra Sire Records ile 1982'de anlaşma imzalayarak 1983'te kendi adını verdiği çıkış albümünü yayımladı. Bu albümü, aralarında dünya çapında ticari başarı kazanan Like A Virgin (1984), True Blue (1986) ve Like A Prayer (1989) albümleri ve Grammy Ödülü kazanan Ray of Light (1998) ve Confessions on a Dance Floor (2005) dahil olmak üzere bir dizi albüm takip etti. Madonna, kariyeri boyunca şarkılarının birçoğunu yazıp besteledi; "Like a Virgin", "Into the Groove", "Papa Don't Preach", "Like a Prayer", "Vogue", "Frozen", "Music", "Hung Up" ve "4 Minutes" dahil olmak üzere birçoğu dünya çapında müzik listelerinde bir numaraya yükselerek hit oldu.

Madonna'nın popülaritesi rol aldığı Desperately Seeking Susan (1985), Dick Tracy (1990), A League of Their Own (1992) ve Evita (1996) gibi filmler ile birlikte daha da genişledi. Evita filminde canlandırdığı rol ile Altın Küre Ödülleri'nde Müzikal veya Komedi Dalında En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazansa da diğer filmleri eleştirmenlerden genellikle geçer not almadı. Moda tasarımcılığı, çocuk kitapları yazımı, film yönetmenliği ve yapımı Madonna'nın diğer girişimlerindendir. Özellikle eğlence şirketi Maverick'i (Maverick Records şirketi de dahil) 1992'de Time Warner ile ortak girişim sonucu kurduktan sonra bir iş insanı olarak takdir edilmiştir. 2007 yılında Live Nation ile ABD $120 milyon tutarında eşi görülmemiş 360 anlaşma imzalamıştır.

Madonna dünya genelinde 400 milyondan fazla kayıt sattı ve Guinness Dünya Rekorları tarafından tüm zamanların en çok satan kadın sanatçısı ilan edildi. Madonna, Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği (RIAA) tarafından 64.5 milyon kayıtlı albüm satışı ile Amerika Birleşik Devletleri'nde ikinci en çok satış yapan kadın sanatçı olarak listelenmiştir. Madonna, Billboard tarafından tüm zamanların en çok tur hasılatını yapan solo sanatçısı ilan edildi ve 1990'dan bu yana turne konserlerinden 1.31 milyar Amerikan doları elde ettiği açıklandı. Billboard dergisi tarafından hazırlanan Billboard Hot 100 Tüm Zamanların En İyi Sanatçıları listesinde The Beatles'ın hemen peşinden ikinci sırada yer aldı, ABD single listesi tarihinin en başarılı solo sanatçısı oldu. Madonna, aynı zamanda tüm Billboard listelerinin toplamında en çok bir numaraya sahip sanatçı rekorunu elinde tutuyor ve Hot Dance Club Songs listesinde 50 bir numara şarkıya sahip olarak bir Billboard listesinde en çok bir numaraya sahip sanatçı rekorunu kırdı. Madonna, VH1'ın "Müzikteki En Güçlü 100 Kadın" listesinde zirvededir ve Time'ın "Son Yüzyılın En Güçlü 25 Kadını" listesinde yer aldı. Tüm bunların dışında UK Music Hall of Fame'in kurucu üyesinden biri ve uygun bulunarak Rock and Roll Hall of Fame'e dahil edildi.

Hayatı ve kariyeri

değiştir

1958–81: İlk yılları ve kariyer başlangıcı

değiştir

Madonna Louise Ciccone, 16 Ağustos 1958'de Bay City, Michigan'da doğdu. Silvio Anthony "Tony" Ciccone ve Madonna Louise Fortin (1933 – 1 Aralık 1963) çiftinin en büyük kızıdır.[5] Babası Pacentro, İtalya göçmenlerinin oğludur, annesi ise Fransız asıllıdır.[6] Tony, Chrysler ve General Motors'ta mühendis tasarımcı olarak çalıştı. Madonna, annesiyle aynı adı taşıyordu ve bu yüzden aile üyeleri onu "Little Nonni" adıyla çağırıyordu. Kendisinin, Anthony (d. 1956) ve Martin (d. 1957) adlarında iki büyük erkek kardeşi ile Paula (d. 1959), Christopher (d. 1960) ve Melanie (d. 1962) adlarında üç küçük kardeşi vardır.[7]

Madonna ve ailesi Katolik inancındandır. 1966'da kilisedeki konfirmasyonunun ardından konfirmasyon adı olarak adına Veronica eklendi.[8] Kendisi Detroit'in banliyölerinden Pontiac'ta ve Avon Township'te (şu an Rochester Hills'in bir parçası) büyüdü. Annesi meme kanserinden vefat etmeden önce Madonna, onun davranış ve kişiliğindeki değişikliklere anlam veremese de fark etti.[5] Annesinin sağlık durumunu öğrenmesi bir zarar oldu, Madonna sık sık ağlayarak bu konuda annesini sorguladı. Daha sonra, ölen annesinin konseptini kavramış olmadığını fark etti.[9]

 
Tony Ciccone, 2009 yılında eşi Joan ile yan yana

Madonna, biraz teselli ve annesinden izler bulmak umuduyla babaannesinin yanına gitti. Ciccone kardeşler, hizmetçileri istemedi ve görünüşte sevgili annelerinin yerini alması için evlerine getirilen kişilere karşı isyan ettiler. Vanity Fair'e verdiği bir röportajında Madonna, kendi gençliğinde annesini gördüğünü ifade etti: "Küçük kız bir şeyler arıyordu. Ben belirli bir şekilde asi değildim. Bir şeyin iyi olmasını umursamazdım. Koltuk altımı tıraş etmezdim ve makyaj yapan normal kızlar gibi giyinmezdim. Ama okudum ve iyi notlar aldım..... Ben biri olmak istedim." Tony, Madonna'ya yakın oldukça dehşete düştü; Madonna, babasıyla yakın olduğu sürece genellikle uyuyamadı.[5]

1966'da baba Tony, ailenin hizmetçisi Joan Gustafson ile evlendi ve bu evlilikten iki çocuğu oldu: Jennifer (d. 1967) ve Mario (d. 1968).[7] Bu noktadan sonra Madonna, babasına kızmaya başladı ve isyankar bir tutum geliştirdi.[5] St. Frederick'in ve St Andrew'in Katolik İlköğretim Okulları'na katıldıktan sonra Batı Orta Okulu'na devam etti. Yüksek not ortalaması ile bilindi ve sıra dışı davranışlarıyla tanınmışlık elde etti: sınıflar arasında takla atıp ve amuda kalkıyordu, teneffüslerde tırmanma oyuncağında dizlerini sarkıtıyordu ve sınıf sırasında erkek çocukların iç çamaşırlarını görebileceği kadar eteğini yukarı çekiyordu.[10]

Madonna daha sonra Rochester Adams Lisesi'ne gitti, düz-A öğrencisi oldu ve amigo takımına katıldı.[11] Mezun olduktan sonra Michigan Üniversitesi'nden dans bursu kazandı.[12] Bale dersleri almak için babasını ikna etti[13] ve bale hocası Christopher Flynn tarafından dans alanında kariyer yapması konusunda teşvik edildi.[14] 1978'de üniversiteyi terk etti ve New York'a taşındı.[15] Az parası vardı, bu yüzden Dunkin' Donuts'ta bir garson olarak çalıştı ve ayrıca modern dans topluluklarında görev aldı.[16] Madonna, New York'a adım attığı ilk günden daha sonra şöyle bahsetti: "İlk uçağa bindiğim, ilk kez taksi tuttuğum gündü. Cebimde $35 ile gelmiştim. Şimdiye kadar yaptığım en cesurca şeydi."[17] New York'ta Madonna, sanatçıların yedek dansçısı olarak çalışmaya başladı. Bir gece geç saatlerde provadan döndüğü sırada, bir erkek tarafından bıçakla tehdit edilerek oral seks yapmaya zorlandı. Kendisi, bu durumu sonradan şu şekilde anlattı: "Bu bölüm benim zayıflığımdaki bir tat oldu, tüm güçlü kız gösterilerime rağmen hâlâ kendimi kurtaramadığımı bana gösterdi. Bunu asla unutmayacağım."[18]

Fransız disko sanatçısı Patrick Hernandez'in 1979'daki dünya turunda yedek şarkıcı ve dansçı olduğu sırada Madonna, müzisyen Dan Gilroy ile romantik anlamda ilgilendi.[10][19] Birlikte ilk rock grupları Breakfast Club'ı kurdular,[20] Madonna burada şarkı söyledi ve davul ile gitar çaldı. 1980[7] veya 1981'de[21] Breakfast Club'tan ayrıldı ve eski erkek arkadaşı Stephen Bray ile davulcu olarak Emmy grubunu kurdu. Birlikte iki şarkı yazmaya başladılar fakat Madonna kariyerine tek başına devam etmek istediğine karar verdi.[22] Onların müziği sahnede DJ'leri etkiledi ve prodüktör Mark Kamins ve Sire Records kurucusu Seymour Stein'in tanışmaları sağlandı.[21]

1982–85: Madonna, Like a Virgin ve Sean Penn ile evliliği

değiştir

Madonna, Sire Records ile single anlaşması yaptıktan sonra ilk single'ı "Everybody"yi Ekim 1982'de ve ikinci single'ı "Burning Up"ı Mart 1983'te yayımladı. İkisi de Amerika Birleşik Devletleri'nde büyük hitleri oldular, Billboard dergisi tarafından hazırlanan Hot Dance Club Songs listesinde üç numaraya kadar yükseldiler.[23] Bu başarıdan sonra, başta Warner Bros. prodüktörü Reggie Lucas ile ilk albümü Madonna'yı geliştirmeye başladı.[24] Ancak, tamamlanan şarkılardan memnun olmadı ve Lucas ile üretim teknikleri açısından aynı fikirleri paylaşmadığını fark etti, sonuç olarak ek yardımlar aramaya başladı.[24] Madonna, erkek arkadaşı John "Jellybean" Benitez'in yanına taşındı, albümün yapımında Benitez'den yardım istedi.[24] Benitez'in şarkıların çoğunun remiksini yaptı ve "Holiday"in prodüktörlüğünü üstlendi, şarkı Madonna'nın üçüncü single'ı ve uluslararası alandaki ilk hiti oldu. Madonna albümündeki sesler genellikle ahenksiz ve iyimser sentetik disko formundaydı, Linn drum machine, Moog bass ve OB-X synthesizer gibi zamanında yeni çıkan teknolojileri kullanmıştı.[24][25] Temmuz 1983'te piyasaya sürülen albüm, altı ay sonra, 1984 yılında Billboard 200 listesinde sekiz numaraya kadar yükseldi. Albümden iki hit single daha çıktı, "Borderline" ve "Lucky Star".[26][27]

Madonna'nın görünüşü ile giyim tarzı, performansları ve video klipleri, genç kızları ve kadınları etkileyerek kadınlar için 1980'lerin moda trendlerinden oldu. Stilist ve takı tasarımcısı Maripol tarafından ortaya konan tarzı, dantel üstler, kapri pantolon üzerine etekler, file çoraplar, haç bulunduran takılar, bilezikler ve ağartılmış saçlardan oluşuyordu.[28][29] Madonna'nın Kasım 1984'te çıkan ikinci stüdyo albümü Like a Virgin, dünya çapında tanınmasını sağladı. Albüm çeşitli ülkelerde listelerin bir numarasına oturdu ve Billboard 200'deki ilk bir numaralı albümü oldu.[26][30] Aynı adlı şarkı "Like a Virgin", Billboard Hot 100'da zirveye yükseldi ve aralıksız altı hafta zirvede kaldı.[31] Şarkı, evlilik öncesi seksi teşvik ettiği ve aile değerlerini zayıflattığı gerekçesiyle bazı kuruluşlarını dikkatini, beraberinde tepsini çekti[32] ve muhafazakârlar şarkıyla klibinin yasaklanması için uğraştı.[33]

Madonna, 1984 MTV Video Müzik Ödülleri'nde (VMA) "Like a Virgin"i sahnede dev bir pasta içinden gelinlik ve beyaz eldivenlerle çıkarak seslendirdikten sonra eleştirel anlamda daha fazla ateş altında kaldı. Performans, MTV tarafından VMA tarihinin ikonik anlarından biri olarak kaydedildi.[34] Daha sonraki yıllarda Madonna, performans sırasında aslında korktuğunu belirtti. Bir sonraki hiti "Material Girl", Marilyn Monroe'nun 1953'teki filmi Erkekler Sarışınları Sever'deki "Diamonds Are a Girl's Best Friend" şarkısının performansını taklit eden ikonik video klibiyle tanıtıldı. Video klip çekimleri sırasında Madonna, aktör Sean Penn ile çıkmaya başladı ve 1985'teki doğum gününde evlendiler.[35] Like a Virgin, Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği tarafından elmas sertifika ile ödüllendirildi ve dünya çapında 25 milyondan fazla kopya sattı.[36]

Şubat 1985'te Madonna, kulüp şarkıcısı olduğu Vision Quest adlı romantik dram filmindeki kısa rolüyle ana akım filmlere giriş yaptı. Film müzikleri için iki single hazırladı, ABD'de bir numara olan "Crazy for You" ve "Gambler".[37] Ayrıca Mart 1985'te Çılgın Madonna filminde oynadı, filmde kullanılan kendi şarkısı "Into the Groove", Birleşik Krallık'ta bir numara olan ilk single'ı oldu.[38] Her ne kadar filmin başrol oyuncusu olmasa da, filmde profili yaygın olarak görülen (ve pazarlanan) Madonna oldu.[39] The New York Times'ın film eleştirmeni Vincent Canby, filmi 1985'in en iyi ilk on filminden biri olarak gösterdi.[40] Film yönetmeni Sir Richard Attenborough'a göre Şubat 1984'te Madonna, kendi yönetimindeki A Chorus Line filmine dans rolüyle katılmak için Broadway'de yer alan Royale Theatre'daki seçmelere doğum adı Ciccone ile katıldı ancak seçilemedi.[41]

Nisan 1985 başında Madonna, açılış sanatçısı Beastie Boys ile birlikte ilk konser turnesi The Virgin Tour'u başlattı ve turnede sadece Kuzey Amerika'da konser verdi. Böylece CBGB ve Mudd Club gibi yerler yerine spor arenalarında da konser vermeye başlamış oldu. Bu sırada albümden iki hit single yayımlandı."Angel" ve "Dress You Up".[42] Temmuz'da Penthouse ve Playboy dergileri, Madonna'nın New York'ta 1978'de paraya ihtiyacı olduğu için çekim başına $25 alarak çektirdiği bazı çıplak fotoğrafları yayımladı.[43] Fotoğrafların yayımı medyada tepki uyandırdı ancak Madonna meydan okudu ve özür dilemedi.[44] Sonuç olarak fotoğraflar $100.000 fiyatla satıldı.[43] 13 Temmuz 1985'te Etiyopya'da kuraklık ile mücadele etmek için eşzamanlı olarak Londra ve Philadelphia'da düzenlenen Live Aid yardım konserlerinin Philadelphia ayağında 3 şarkıdan oluşan bir performans sergileyen ve yaz sıcağına rağmen ceket, gömlek ve pantolondan oluşan bir kostümle sahne alan Madonna, ceketini çıkarmasını isteyen seyircilere "Bugün üstümden hiçbir şey çıkartmıyorum çünkü 10 sene sonra bunu aleyhimde kullanabilirsiniz" diyerek cevap verdi.[44][45]

1986–91: True Blue, Who's That Girl, Like a Prayer ve Dick Tracy

değiştir

Haziran 1986'da Madonna üçüncü stüdyo albümü True Blue'yu yayımladı, çalışmayı ilham aldığı Sean Penn'e ithaf etti.[46] Rolling Stone dergisi harcanan çabadan genel olarak etkilendi ve albüm için "ses[ler] sanki kalpten geliyor" yorumunu yaptı.[47] Albümden çıkan üç single Billboard Hot 100 listesinde bir numara oldu: "Live to Tell", "Papa Don't Preach" ve "Open Your Heart". Listede ilk beşe giren iki single daha yayımlandı: "True Blue" ve "La Isla Bonita".[27][37] Albüm dünya genelinde 28 ülkenin listelerinin zirvesine yerleşti, o zamana kadar benzeri görülmemiş bir başarı yakaladı ve 30 milyon satarak Madonna'nın kariyerinde en fazla satan stüdyo albümü oldu.[48] Aynı yıl Madonna, oynadığı Şangay Bonita filmiyle sert eleştirilere maruz kaldı ve Altın Ahududu Ödülleri'nde "en kötü oyuncu" seçildi. Ayrıca David Rabe'in Goose and Tom-Tom adlı yapımında Penn ile beraber yer alarak ilk tiyatral çalışmasını yaptı.[49] Bir sonraki yıl, Madonna'nın ikinci filmi Who's That Girl yayımlandı. Şarkıcı, filme adını veren şarkı ve "Causing a Commotion" dahil olmak üzere film için toplam dört şarkı hazırladı.[27]

Temmuz 1987'de Madonna, Who's That Girl World Tour'u başlattı ve Eylül 1987'ye kadar devam ettirdi.[50] Turne Madonna'nın inançlarıyla insanlara yardımdan ve kendisi başka bir şey hâline dönüştürmekten ilham aldı.[51] Konserler izleyici sayısı bakımından çeşitli rekorlar kırdı, Paris konserine 130.000'den fazla kişi katıldı ve bu kendisinin o güne kadar en çok katılım gerçekleşen konseri oldu.[52] Sonraki yıl, geçmişteki hitlerinden oluşan You Can Dance adlı remiks albümünü yayımladı ve Billboard 200 listesinde 14 numaraya kadar yükseldi.[26][53] Aralık 1987'deki anlaşmazlıklardan sonra Madonna, Ocak 1989'da uzlaşılamayan farklılıkları gerekçe göstererek Penn'e boşanma davası açtı.[35]

"Like a Prayer'da benim için bir şeyler ifade eden özel konularla daha fazla ilgilendim. Hayatım ve ilişkilerimle ilgili deneyimlerimdeki bir asimilasyon hakkındalar. Annem, babam ve ölüm acısı konusunda aileme bağlanmam ya da büyüyüp gitmeme izin verilmesi hakkında. [Albüm] duygularım açısından gerçekten olgunlaştığım bir kayıt.... Birçok kez ruhsal arayış yapmak zorunda kaldım ve bunun bir yansıma olduğunu düşünüyorum."

-Madonna'nın Like a Prayer'ın arkasındaki ilham hakkında söyledikleri.[54][55]

Ocak 1989'da Madonna, alkolsüz içecek üreticisi Pepsi ile ciro anlaşması imzaladı. Madonna'nın Pepsi reklamlarından birinde "Like a Prayer" şarkısı ilk kez duyuldu. Katolik sembollerinden yanan haç ve stigmatanın yer aldığı, bir azizin sevişmek hakkındaki rüyasını içeren şarkının video klibi, Vatikan tarafından kınandı. Dini gruplar, reklamları yasaklatmak için çabaladı ve Pepsi'yi ürünlerini boykot etmekle tehdit ettiler. Pepsi, gelen tepkiler üzerine reklamı yayından kaldırdı ve Madonna'yla yaptığı sponsorluk kontratını iptal ettirdi.[56][57] Şarkı ayrıca, Patrick Leonard ve Stephen Bray ortak yazımı ile prodüktörlüğünde gelişen Madonna'nın dördüncü stüdyo albümü Like a Prayer'a da dahil oldu.[58] Rolling Stone, çalışma hakkında "pop müziğin sanata en çok yaklaşabildiği şekli" yorumunu yaptı.[59] Like a Prayer, Billboard 200'da zirveye oturdu ve ABD'de 4 milyonun üzerindeki kopya satışı dahil olmak üzere dünya genelinde 15 milyondan fazla kopya sattı.[26][60] ABD'de bir numaraya kadar yükselen "Like a Prayer" ile iki numaraya yükselen "Express Yourself" ve "Cherish" single'ları dahil olmak üzere albümden altı single çıktı.[27][37] 1980'lerin sonunda MTV, Billboard ve Musician dergisi Madonna'yı "Son On Yılın Sanatçısı" olarak gösterdi.[61][62][63]

Madonna, Breathless Mahoney rolüyle Dick Tracy (1990) filminde Warren Beatty ile birlikte başrol oyuncusu olarak yer aldı.[64] Filmdeki performansıyla Saturn Ödülleri'nde En İyi Kadın Oyuncu kategorisinde aday gösterildi.[65] Filme eşlik eden 1930'lar ortamı esintili film müzikleri albümü I'm Breathless'ı aynı dönemde Madonna tarafından yayımladı. Albümde, ABD'de liste başı olan "Vogue" şarkısı[66] ve 1991'de En İyi Özgün Şarkı Akademi Ödülü alan "Sooner or Later" şarkısı da yer aldı.[67] Film çekimleri sırasında Madonna ile Beatty'nin bir ilişkiye başladı ancak ilişki 1990 sonunda bitti.[68][69]

Nisan 1990'da Madonna, Ağustos 1990'a kadar sürecek olan Blond Ambition World Tour'u başlattı.[70] Rolling Stone turneden "özenli koreografi, cinsel açıdan tahrik edici bir fantezi" şeklinde bahsetti ve "1990'ın en iyi turnesi" ilan etti.[71] Turnedeki "Like a Virgin" performansında Madonna'nın mastürbasyon simülasyonu yapması öncesinde iki erkek dansçının vücudunu okşaması dini grupların sert tepkileriyle karşı karşıya kaldı.[50] Anglikan Kilisesi ile Katolik Kilisesi performansı eleştirdi, Papa halktan ve Hristiyan topluluğundan konserlere katılmamasını istedi.[72] Kendisini Famiglia Domani olarak adlandıran özel bir Katolik derneği, erotizm nedeniyle turneyi boykot etti.[73] Buna karşılık Madonna, "Hiçbir şekilde turne kimsenin duygularını incitmiyor. Bu geniş zihniyetliler için ve onlar cinselliği farklı bir şekilde görür. Kendileri ve diğerlerine ait".[74] Turnenin Lazerdisk sürümü, 1992 yılında Madonna'ya Grammy Ödülleri'nden En İyi Uzun Müzik Videosu dalında ödül kazandırdı.

Madonna'nın ilk greatest-hits derleme albümü The Immaculate Collection, Kasım 1990'da "Justify My Love" ve "Rescue Me" adlarındaki iki yeni şarkı eşliğinde yayımlandı.[75] Albüm RIAA tarafından elmas sertifikaya layık görüldü ve dünya genelinde 30 milyondan fazla kopya satarak tarihte bir solo sanatçıya ait en çok satan derleme albüm oldu.[76][77] "Justify My Love", ABD'de bir numaraya yükseldi ve dünya genelinde birçok ülkede ilk on içinde yer aldı.[37][78] Şarkıya sadomazoşizm, bondage, eşcinsel öpüşmesi ve kısa çıplaklık sahneleri içeren bir video klip eşlik etti.[79][80] MTV videoyu çok müstehcen kabul etti ve yayınlanmasına yasak getirdi.[79] İkinci single "Rescue Me", Hot 100 tarihinde o zamana kadar en yüksek sıradan giriş yapan kadın şarkısı oldu, 15 numaradan giriş yaptı ve dokuz numaraya kadar yükselebildi.[75]

Aralık 1990'da Madonna, oynamayı kabul ettiği Jennifer Lynch filmi Boxing Helena'dan yapımcılarına herhangi bir haber vermeksizin ayrıldı.[81] Bu sıralarda, rapçi Vanilla Ice ile yaşadığı sekiz aylık bir ilişkisi vardı; ancak yazdığı Sex adlı kitabı nedeniyle ilişkisi sonlandı.[82] Madonna, Madonna: Truth or Dare (Kuzey Amerika dışında In Bed with Madonna adıyla bilinir)[83] adını verdiği ilk belgesel filmini 1991 ortasında piyasaya sürdü. Belgesel, kendisinin Blond Ambition World Tour adlı turnesini anlattı.[21]

1992–97: Maverick Records, Sex, Erotica, Bedtime Stories, Evita ve annelik

değiştir
 
Madonna, The Girlie Show World Tour kapsamında sahnedeyken

1992'de Madonna, tamamı kadınlardan oluşan bir beyzbol takımında oynayan Mae Mordabito karakterini canlandırdığı A League of Their Own filminde rol aldı. Filmin tema şarkısı olarak kaydettiği "This Used to Be My Playground", Billboard Hot 100 listesinde bir numaraya kadar yükseldi.[37] Şarkıcı aynı yıl plak şirketi (Maverick Records), film yapım şirketi (Maverick Films), müzik yayımcılığı, televizyon yayıncılığı, kitap yayımcılığı ve mağazacılık bölümleri olan eğlence şirketi Maverick'i kurdu. Şirket Time Warner ortaklığında ortaya çıktı ve Madonna $60 milyon avans ödedi. Bu durum sayesinde müzik işletmelerinde %20 telif hakkı aldı; bu oran, Michael Jackson'ın Sony ile bir önceki yıl yaptığı anlaşmadan sonra sektördeki en yüksek oran olarak kayıtlara geçti.[84] Şirketin ilk çalışması, Madonna'nın Sex adlı kitabının yayımlanması oldu. Kitap, Steven Meisel tarafından çekilen tahrik edici cinsel ve açık fotoğraflardan oluştu. Medya ve kamuoyu tarafından yapılan olumsuz eleştirilere rağmen, 50 dolar fiyat ile satışa sunulan Sex kitabı sadece birkaç gün içerisinde 1.5 milyon adet sattı.[85][86] Sex kitabı ile eş zamanlı olarak beşinci Madonna stüdyo albümü Erotica yayımlandı ve albüm Billboard 200 listesine iki numaradan giriş yaptı.[26][86] Albümle aynı adı taşıyan "Erotica" adlı çıkış teklisi Billboard Hot 100'da üç numaraya kadar yükseldi.[37] Daha sonra Erotica'dan beş tekli daha yayımlandı: "Deeper and Deeper", "Bad Girl", "Fever", "Rain" ve "Bye Bye Baby".[87] Madonna 1990'larda filmlerde oynamaya sadomazoşizm ve bondage sahneleri içeren erotik gerilim film Kanıt Vücutlar ile devam etti. Eleştirmenler çalışmayı yetersiz kabul etti.[88][89] Ayrıca Kuzey Amerika'da videosu yayımlanan Dangerous Game filminde başrol oyuncusu olarak yer aldı. The New York Times filmi "kızgın ve acı verici ve acıyı gerçekten hissettirici" şeklinde tarif etti.[90]

 
Madonna'nın yazdığı ve yer aldığı SEX kitabının metal ön kapağı

Eylül 1993'te Madonna, BDSM ögeleriyle çevrili The Girlie Show World Tour'u başlattı. Turnedeki gösteriler, özellikle Porto Riko'daki konserde ülkenin bayrağını bacaklarının arasına sürmesinden sonra birçok olumsuz tepkiyle karşı karşıya kaldı.[50] Mart 1994'te Late Show with David Letterman'da konuk olarak yer aldı, burada televizyonda sansürlenen birçok küfür kullandı, Letterman'a iç çamaşırına ellettirdi ve ona kokusunu sordu.[91] Müstehcen filmler, albümler ve kitaplar yayımlaması, Letterman'de agresif bir görünüm sergilemesi, yapılan eleştirilerin tamamında Madonna'ya cinsel dönüşüm hakkında sorular sorulmasına sebep oldu. Madonna, eleştirmenler ve hayranlarının sert olumsuz tanıtımlarıyla karşı karşıya kaldı, kimisi "çok ileri gittiği" ve bu yüzden kariyerinin bitme noktasına geldiği yorumunu yaptı.[92]

Biyografi yazarı J. Randy Taraborrelli, "I'll Remember" (1994) baladını Madonna'nın provokatif imajını yumuşatmak için bir girişim olarak tanımladı. Şarkı, Alek Keshishian filmi İnsanlık Yolu için kaydedilmişti.[93] Letterman ile ödül törenlerinde düşük bir görünüm sergiledi ve The Tonight Show with Jay Leno'ya konuk olduktan sonra, popülerliğini devam ettirmek için müzikal yönünü değiştirmesinin gerekli olduğunu fark etti.[94] Altıncı stüdyo albümü Bedtime Stories (1994), kamuoyu algısını geliştirip denemek için Madonna'ya daha yumuşak bir imaj getirdi.[94] Albüm Billboard 200 listesine üç numaradan dahil oldu, "Secret" ve Hot 100'da yedi hafta bir numarada kalarak Madonna'nın bu sırada en fazla kalan teklisi olan "Take a Bow" dahil olmak üzere dört tekli üretti.[95] Bu sıralarda fitness eğitmeni Carlos Leon ile romantik bir yakınlaşma içine girdi.[96] Madonna'nın daha önce kaydedilen balad şarkılarını barındıran bir koleksiyon olan Something to Remember, Kasım 1995'te satışa sunuldu. Ayrıca albüm üç yeni şarkı içerdi: "You'll See", "One More Chance" ve ilk kez Marvin Gaye tarafından seslendirilen "I Want You".[37][97] 1996'da Madonna'nın Eva Perón rolünü oynadığı Evita filmi yayımlandı.[98][99] Madonna, uzun bir süredir Perón rolünü oynamak istiyordu, hatta rolde mükemmel olacağını yönetmen Alan Parker'a da yazarak açıkladı. İsteğiyle ilgili olarak şunları söyledi: "Bu rolü oynamak için doğmuşum. Bu işe her şeyimi koydum çünkü bir filmde bir rolü canlandırmak daha da fazlasıdır. Heyecan verici ve aynı zamanda korkutucu... Ve yaptığım başka bir şeyden Evita kadar gurur duyamam."[100] Film yapımcılarının güvenini kazandıktan sonra vokal eğitimi aldı, Arjantin tarihini ve Perón'un geçmişini öğrendi. Çekimlerde birçok kez hasta oldu, gerekli olan duygusallıkları yakalayabilmekte yoğun çaba harcadı.[101] Sonradan, çekimler sırasında hamile kaldığını anladı: "Her çekim sonrasında soluksuz kaldım. On dakikada bir baş dönmem olduğu için kanepede yatmak zorunda kaldım ve bunun için yalan söyledim. Bebeğimin üzerine çok titriyordum ve bir şekilde zarar görmesinden çok korkuyordum."[102] Bununla birlikte Madonna, sorunların olumlu bir yanını bulduğunu günlüğüne not düşerek, duygularındaki güvenlik açıklığı ve zayıflığın filmde kendisine yardımcı olduğunu belirtti.[103]

Evita yayımlandıktan sonra olumlu eleştiriler topladı. Time dergisinden Zach Conner, film için "Evita'nın oldukça güzel olduğunu rahatça söyleyebilirim, iyi ekip ve harikulade görsellik. Madonna bir kez daha beklentileri boşa çıkarmadı. Dokunaklı bir yorgunlukla Evita'da oynamış ve yıldızlığının kalitesinden sadece biraz daha var. Madonna-Eva'yı sev ya da nefret et, o tüm gözler için bir mıknatıs." yorumunu yaptı.[104][105] Madonna, rolüyle Altın Küre Ödülleri'nden En İyi Kadın Oyuncu Altın Küre Ödülü Müzikal veya Komedi ödülünü kazandı.[106] Daha sonradan Evita film müziği albümünden 1997'de Akademi Ödülleri'nden En İyi Orijinal Şarkı Ödülü kazanan "You Must Love Me" ve "Don't Cry for Me Argentina" dahil olmak üzere üç tekli yayımladı.[107] Madonna, 1996 Billboard Müzik Ödülleri'nden ise Sanatçı Başarı Ödülü aldı.[108] 14 Ekim 1996'da Madonna, Leon'dan olan kızı Lourdes Maria Ciccone Leon'u doğurdu.[109] Biyografi yazarı Mary Cross, film çekimleri sırasında Madonna'nın sık sık hastalandığını ve hamileliğinin filme zarar vermesinden de endişelendiğini yazdı: "Şu an 38 yaşındayım, Madonna aynı yıl içinde hem ekranda zafer elde etti hem de bir çocuğunun olması rüyasını gerçekleştirdi. Kariyerinde yeni bir dönüm noktasına varmıştı, kamuoyuyla birlikte kendini ve imajını yeniden keşfediyordu."[110] Madonna'nın Carlos Leon ile ilişkisi Mayıs 1997'de bitti[111] ve "en iyi arkadaş olarak daha iyi" olduklarını ifade etti.[112] Lourdes'ın doğumundan sonra Madonna, Doğu mistisizmine ve Kabbala'ya yöneldi. Yahudi mistisizmi ile tanışması, 1997'de oyuncu Sandra Bernhard aracılığıyla gerçekleşti.[113]

1998–2002: Ray of Light, Music ve Guy Ritchie ile evliliği

değiştir
 
Madonna, Drowned World Tour'da sahnedeyken

Madonna, 1998'de yayımladığı yedinci stüdyo albümü Ray of Light'ta algılarındaki ve imajındaki değişiklikleri yansıttı.[114][115] Albümde, o sıralar pek bilinmeyen bir elektronika yapımcısı olan William Orbit ile çalışarak dans müziğiyle pop ve Britanya rock müziğini harmanlayan şarkılar ortaya çıkarmayı hedefledi.[116] Amerikalı müzik eleştirmeni Ann Powers, Madonna'nın Orbit'te bulduklarını şu şekilde anlattı: "[Madonna'nın] kayıt için istediği bereketliliğin bir türüydü. 90'larda tekno ve rave cereyan ediyordu, bunların birçok farklı türü de vardı. Daha deneysel, Aphex Twin'inkiler gibi daha zor şeyler de vardı. Fatboy Slim'inkiler gibi partilik şeyler de vardı. Bunlar Madonna'nın istedikleri değildiler. O, bir şarkıcı-şarkı yazarından gerçekten daha fazlasını istiyordu. Ve William Orbit bunları sağladı."[116] Albüm müzik eleştirmenlerinden olumlu eleştiriler aldı ve Slant Magazine tarafından "90'ların büyük pop başyapıtlarından biri" olarak tanımlandı.[117] Ray of Light, Grammy Ödülleri'nden dört ödül kazandı ve Rolling Stone'un Tüm Zamanların En İyi 500 Albümü listesine dahil edildi.[118][119] Çeşitli ülkelerin listelerinde bir numaraya yükseldi ve dünya genelinde 20 milyondan fazla kopya sattı.[120] Albümün çıkış single'ı "Frozen", Madonna'nın Birleşik Krallık'ta bir numaraya oturan ilk single'ı olurken, ABD'de iki numaradan yukarı çıkamadı ve Madonna'yı, iki numaradan yukarı çıkaramayan altı single'ı bulunan ilk sanatçı yaptı.[37][121] İkinci single "Ray of Light" ise Billboard Hot 100'da en fazla beş numarada yer buldu.[122]

Guinness Rekorlar Kitabı, 1998 yılındaki basımında Madonna'ya "Dünyada hiçbir kadın sanatçı Madonna'dan daha fazla kayıt satmadı." sözleriyle yer verdi.[123] Şarkıcı 1999'da 50 Cesur Kemancı filminde keman öğretmeni rolünde yer almak için anlaşma imzaladı ancak daha sonra yönetmen Wes Craven ile arasında çıkan "yaratıcılıktaki farklılıkları" gerekçe göstererek projeden ayrıldı.[124] Avanak Ajan 2: Cazibesi Yeter (1999) filmi için "Beautiful Stranger" şarkısını kaydetti. Şarkı, yalnızca radyolardaki çalınma sayılarıyla Hot 100'da 19 numaraya kadar yükseldi ve Madonna'ya Görsel Medya İçin Yazılan En İyi Şarkı dalında Grammy Ödülü kazandırdı.[37][125]

Madonna, 2000 yılının başında Tatlı Sürpriz filminin başrolünde yer aldı. Ayrıca filme müzik olarak iki şarkı kaydetti: "Time Stood Still" ve uluslararası hit olma başarısı yakalayan Don McLean cover'ı "American Pie".[126] Eylül 2000'de sekizinci stüdyo albümü Music'i çıkardı. Albümde gey dinleyici kitlesine hitap etti ve Ray of Light'tan ilham alan elektronika ögelerine yer verdi. Fransız yapımcı Mirwais Ahmadzaï ile iş birliğine gitti, bununla ilgili olarak şunları söyledi: "Kimsenin hakkında bir şey bilmediği esrarengiz biriyle çalışmayı seviyorum. İnsanlarda pişmemiş bir yetenek var ve herkesin dışında bir müzik yapabiliyorlar. Music, sesin geleceği."[127] AllMusic'ten Stephen Thomas Erlewine, albümdeki derinliklere dikkat çekti ve Ray of Light kadar kendinin farkında olduğunu yazdı.[128] Music, dünya genelinde yirmiden fazla ülkede listelerin bir numarasına yerleşti ve çıktığı ilk on günde dört milyon kopya sattı.[118] ABD'de bir numaraya yerleşerek Like a Prayer'ın ardından Madonna'nın on bir yıl sonra bir numaraya yükselen ilk albümü oldu.[129] Hot 100'da zirveye oturan çıkış single'ı "Music"in yanı sıra "Don't Tell Me" ve "What It Feels Like for a Girl" de single olarak yayımlandı.[37] "What It Feels Like for a Girl"ün suç ve vandalizm eylemlerini tasvir eden video klibi, MTV ve VH1 tarafından yasaklandı.[130]

Madonna, ikinci kocası yönetmen Guy Ritchie ile 1999'da tanıştı. 11 Ağustos 2000'de oğlu Rocco John Ritchie'yi, beklenenden üç hafta önce Los Angeles'ta doğurdu. Placenta praevia sorunu nedeniyle doğum itibarıyla oğluyla birlikte çeşitli komplikasyonlar yaşadı. Rocco, 21 Aralık 2000'de Dornoch, İskoçya'daki Dornoch Katedrali'nde vaftiz edildi. Ertesi gün Madonna ve Ritchie, Skibo Kalesi'nde evlendi.[131][132] Şarkıcı, Drowned World Tour adlı beşinci konser turnesini Nisan 2001'de başlattı.[50] ABD ve Avrupa'daki çeşitli konserleri içeren turnedeki 47 konserin biletlerinin tamamı satıldı. Toplamda elde edilen $75 milyon sayesinde yılın en çok hasılat elde eden solo sanatçı turnesi oldu.[133] Aynı yıl, en iyi şarkılarını içeren ikinci derleme albümü GHV2'yu ve turnenin video albümünü yayımladı. GHV2, Billboard 200 listesine yedi numaradan giriş yaptı.[134]

Madonna, 2002'de Ritchie tarafından yönetilen Hırçın Aşık filminde başrol oynadı. Birleşik Krallık'ta yayımlanan film, ticari ve eleştirel anlamda başarısız oldu.[135] Mayıs 2002'de, Londra'daki Wyndhams Theatre'da sahnelenen Up For Grabs oyununun West End versiyonunda göründü. Oyundaki performansı, olumsuz eleştirilere maruz kaldı ve "gecenin en büyük hayal kırıklığı" olarak tanımlandı.[136][137][138] Yılın sonunda, James Bond filmi Başka Gün Öl'de cameo rolle yer aldı ve film için kaydettiği "Die Another Day" şarkısını yayımladı. The Guardian, Madonna'nın filmdeki oyunculuğu için "son derece ruhsuz" dedi.[139] "Die Another Day" ise Billboard Hot 100'da sekiz numaraya kadar yükseldi ve Altın Küre Ödülleri'nde En İyi Orijinal Şarkı, Altın Ahududu Ödülleri'nde En Kötü Şarkı dalında aday gösterildi.[37]

2003–06: American Life, çocuk kitabı ve Confessions on a Dance Floor

değiştir

Başka Gün Öl'ün ardından 2003'te Madonna, X-STaTIC Pro=CeSS adlı bir serginin kurulması için moda fotoğrafçısı Steven Klein ile iş birliğine gitti. İş birliğine W dergisi için yapılan fotoğraf çekimleri ve yedi video klipten alınan kesitler de dahil edildi. Sergi, aynı yıl Mart ve Mayıs arasında New York'taki Deitch Projects adlı galeride yapıldı. Daha sonra düzenlenmiş haliyle dünyayı dolaştı.[140] Nisan 2003'te Madonna, dokuzuncu stüdyo albümü American Life'ı yayımladı. Albümde kendi gözünden Amerika toplumunu anlattı ve karışık eleştiriler topladı.[141] Albümle ilgili şunları söyledi: "[American Life] hafıza şeridimde aşağıya doğru yaptığım bir gezi gibi oldu, geriye doğru baktığımda benim için değerli olan tüm şeylerde ve önemli olan her şeyde başarılı oldum." dedi.[142] The Advocate'ten Larry Flick, albümü "American Life, Madonna'nın en maceracı albümlerinden biri ve sözleri açısından akıllı." sözleriyle tarif etti ancak "çalışmalarda seslerin yarım yamalak" olması gerekçesiyle olumsuz bir eleştiri sundu.[142][143] Albüme adını veren şarkı Hot 100'da en fazla 37 numaraya kadar çıktı. Şarkının şiddet ve savaş görüntüleri içeren, aynı zamanda Irak Savaşı'ndan bu yana ABD askerlerini vatansever kabul etmeyen orijinal video klibinin yayımlanması Madonna tarafından iptal edildi.[144] Dünya genelinde dört milyon satan American Life, Madonna'nın kariyerinin en az satan albümü olarak kayıtlara geçti.[145]

Madonna, aynı yıl 2003 MTV Video Müzik Ödülleri'nde Britney Spears, Christina Aguilera ve Missy Elliott ile birlikte sergilediği "Hollywood" performansıyla da gündeme oturdu. Performansta Spears ve Aguilera ile öpüşmesi tartışmalara yol açtı.[146][147] Ekim 2003'te Spears'ın "Me Against the Music" single'ında konuk vokal olarak yer aldı.[148] Ardından American Life'daki şarkıların remiks versiyonlarını ve Bedtime Stories için kaydedilen ancak albüme konulmayan "Your Honesty" şarkısını içeren Remixed & Revisited EP'sini yayımladı.[149] Aynı dönemde Callaway Arts & Entertainment ile beş çocuk kitabı yazımı için anlaşma imzaladı. Bu kitapların ilki İngiliz Gülleri, Eylül 2003'te satışa sunuldu ve birbirlerini kıskanan dört kız öğrenciyi anlattı.[150][151] Kitap The New York Times Best Seller listesine bir numaradan giriş yaptı ve tüm zamanların en çok satan resimli çocuk kitabı oldu.[152]

Bir sonraki yıl Madonna ve Maverick, kaynakların yanlış yönetildiğini ve kötü defter tutma sonucunda şirketi milyonlarca dolar zarara uğrattığı gerekçesiyle Warner Music Group'a ve eski ana şirketi Time Warner'a dava açtı. Buna cevaben Warner da Maverick'in kendisine onlarca dolar kaybettirdiğini gerekçe göstererek karşı dava açtı.[153][154] Anlaşmazlıklar, Madonna ve Ronnie Dashev'e ait Maverick hisselerinin Warner'a satılmasıyla çözüldü. Böylece Madonna ve Dashev'in şirketi tamamıyla Warner Music'e geçti ancak yine de Madonna, Warner şirketi altında ayrı bir albüm anlaşması imzaladı.[153]

2004 ortalarında Madonna, Re-Invention World Tour'u başlatarak ABD, Kanada ve Avrupa'da konserler verdi. Turne, $120 milyon ile 2004'ün en çok hasılat elde eden turnesi oldu ve I'm Going to Tell You a Secret belgeseline konu oldu.[155][156] Kasım 2004'te Madonna, UK Music Hall of Fame müzesine The Beatles, Elvis Presley, Bob Marley ve U2 ile birlikte kurucu üye olarak dahil oldu.[157] Ocak 2005'te John Lennon şarkısı "Imagine"i Tsunami Aid'de seslendirdi.[158] Ayrıca Londra'daki yardım konseri Live 8'te de sahneye çıktı.[159]

"Stuart [yapımcı Stuart Price] bana müziğimi getirdiği zaman çok farklı şeyler denedim. Ve o ilahi bir ilham gibi oldu. Sadece tıklıyorsunuz: 'Bu benim kaydımın yönü.' Amacımız buydu, partinizde veya arabanızda çalmanız için bir albüm oluşturmak. Bir balatla karşılaşıp atlamak zorunda değilsiniz. Durmaksızın devam eder."

Madonna'nın Confessions on a Dance Floor hakkında söyledikleri.[160]

Madonna'nın onuncu stüdyo albümü Confessions on a Dance Floor, Kasım 2005'te yayımlandı. Müzikal olarak bir DJ'in hazırladığı kulüp setleri gibi yapılandırılan albüm için Billboard'dan Keith Caulfield "Popun Kraliçesinin eski formuna dönüşüne hoş geldiniz" dedi.[161] Albüm, En İyi Dans/Elektronika Albümü dalında Grammy kazandı.[125] Confessions on a Dance Floor ve çıkış single'ı "Hung Up", sırasıyla 40 ve 41 ülkenin listelerinde liste başı olarak Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi.[162] Şarkılarından ses örnekleri alınmasına daha önceden yalnızca bir kez izin veren ABBA, Madonna için de bir izin kullanmaya karar verdi. Grubun "Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)" şarkısından alınan örnekleri içeren "Hung Up", bestecisi Björn Ulvaeus tarafından "Harika bir parça. Yüzde yüz sağlam pop müzik." şeklinde yorumlandı.[163] Albümün ikinci teklisi "Sorry", Madonna'nın Birleşik Krallık'ta zirveye yerleşen on ikinci teklisi oldu.[38]

 
Madonna, Confessions Tour'da performans sergilerken

Madonna, Mayıs 2006'da Confessions Tour adlı dünya turnesini başlattı ve 1.2 milyon kişiye konser vererek $193.7 milyon hasılat elde etti. Böylece o güne kadar gerçekleşen en yüksek gelirli kadın sanatçı turnesini gerçekleştirmiş oldu.[164] Turnede "Live to Tell" performansı sırasında haç ve dikenli taç gibi dini sembolleri kullandı. Bu durum sonucunda Rus Ortodoks Kilisesi ve Rusya Yahudi Cemaatleri Federasyonu tarafından konserlerinin boykot edilmesi çağrısı yapıldı.[165] Aynı dönemde Uluslararası Fonogram Endüstrisi Federasyonu (IFPI), Madonna'nın albümlerinin dünya genelinde 200 milyondan fazla sattığını resmen açıkladı.[166]

Confessions Tour sırasında Madonna, Raising Malawi fonuna katıldı ve Malavi'yi ziyaret etti. Ziyareti sırasında Ekim 2006'da David Banda adındaki bir oğlan çocuğunu evlat edinmeye karar verdi.[167] Malavi yasalarına göre ebeveynin evlat edinme öncesinde en az bir yıl boyunca Malavi'de ikamet etmesi gerekiyordu. Madonna'nın da bu gerekliliği yerine getirmeden evlat edinmesi kamuoyunda büyük tepkilere yol açtı.[168] The Oprah Winfrey Show'da tepkilere cevap vererek Malavi yasalarında ülke dışından yabancıların evlat edinmesiyle ilgili herhangi bir düzenleme yazılmadığını ifade etti. Ayrıca Banda ile tanıştığında sıtma, verem ve zatürre hastalıklarıyla boğuştuğundan bahsetti.[169] Evlat edinme Mayıs 2008'de resmen tamamlandı.[170][171]

M by Madonna adlı bir koleksiyon, İsveçli kıyafet perakendecisi H&M ile iş birliği yapılarak 2006 yılında uluslararası ortamda tanıtıldı. Koleksiyon deri trençkotlar, payetli bayan elbiseleri, krem renkli baldır hizasında biten kısa pantolonları ve ceketleri içerdi. H&M, koleksiyonun Madonna'nın "zamansız, eşsiz ve daima göz alıcı stilini" yansıttığını belirtti.[172]

 
Madonna ve Nathan Rissman, I Am Because We Are'ın 2008 Tribeca Film Festivali'ndeki galasında

2007–09: Live Nation ve Hard Candy

değiştir

Madonna, 2007'de Live Earth konserleri için kaydettiği "Hey You" şarkısını ücretsiz indirme seçeneğiyle yayımladı. Ayrıca Londra Live Earth konserinde de sahneye çıktı.[173] Daha sonra Warner Bros. Records'tan ayrılacağını ve Live Nation ile $120 milyon tutarında on yıllık 360 anlaşma imzaladığını duyurdu.[174] 2008'de, Malavililerin yaşadığı sorunları anlatan I Am Because We Are belgeselinin yazımını ve yapımcılığını üstlendi. Belgeseli, Madonna'nın bahçıvanlığını da yapan Nathan Rissman yönetti.[175] Senaryosu üç arkadaş ve onların istekleri etrafında geçen Pislik ve Bilgelik filmini yöneterek ilk kez film yönetmenliği yapmış oldu. Filme yorum yapan The Times, Madonna'nın kendisiyle gurur duyması gerektiğini yazdı.[176][177]

Aralık 2007'de Rock and Roll Hall of Fame, 2008'de bünyesine dahil edeceği beş isimden birinin Madonna olduğunu açıkladı.[178] 10 Mart 2008'deki bir törenle müzeye dahil edildi.[179] Madonna törende, hayallerinin peşinden gitmesini sağlayan otuz beş yıl önceki dans öğretmeni Christopher Flynn'e teşekkür etti.[180]

"Galiba albümdeki şarkıların çoğu birçok açıdan otobiyografik. Ama bu bilinçsiz bir şekilde gerçekleşti. Müzik yazarken kişisel hikâyeler anlatmayı gerçekten düşünmüyorum. Bu kendiliğinden oluyor. Ve ardından altı ay, sekiz ay gibi uzun bir süre sonra 'Ah, ben bu şarkıyı bunun için yazdım.' diyorum. Fakat ben şarkıyı çaldığım zaman pek çok insan 'Ah, bunda kendimden izler buluyorum.' diyor."

Madonna'nın Hard Candy hakkında söyledikleri[181]

Madonna, on birinci stüdyo albümü Hard Candy'yi Nisan 2008'de çıkardı. R&B ve urban pop etkisinin görüldüğü Hard Candy şarkıları otobiyografik bir şekilde ortaya çıktı. Albümde Justin Timberlake, Timbaland, Pharrell Williams ve Nate "Danja" Hills ile iş birliğine gidildi.[182] Albüm, ABD Billboard 200 listesine ve otuz yedi ülkenin listelerine bir numaradan girdi.[183][184] Rolling Stone'dan Don Shewey, "[Madonna'nın] yaklaşan turnesinin etkileyici tadı." diyerek albümü övdü.[185] Bazıları tarafından "kent piyasasını kullanmak için yapılan bir girişim" olarak tanımlansa da dünya çapında da genel anlamda olumlu eleştiriler topladı.[186][187]

 
Madonna tüm zamanların en çok hasılat yapan turnesi Sticky and Sweet Tour'un 2009 ayağında performans sergiliyor

"4 Minutes" şarkısı Hard Candy'nin çıkış teklisi olarak yayımlandı ve Billboard Hot 100 listesinde üç numaraya kadar ilerledi. Böylece Madonna'nın listedeki otuz yedince ilk on hiti olarak Elvis Presley'nin elinde tuttuğu en fazla ilk on hitine sahip şarkıcı unvanını ele geçirdi.[188] Birleşik Krallık'ta ise en fazla liste başı şarkısı bulunan kadın sanatçı unvanını korudu; "4 Minutes" ülkede bir numaraya yükselen on üçüncü Madonna teklisi oldu.[189] 23. Japan Gold Disc Awards'ta Madonna, Recording Industry Association of Japan tarafından verilen Yılın Sanatçısı ödülünü beşinci kez kazandı.[190] Hard Candy'nin tanıtımı için Madonna'nın Live Nation ile yaptığı ilk büyük girişim niteliğindeki Sticky & Sweet Tour başlatıldı. Turne 2008 yılında $280 milyon gelir elde etti, solo bir sanatçının en çok hasılat yapan turnesi oldu ve Madonna'nın Confessions Tour ile kendisine ait olan rekoru kırdı.[191][192] Sonraki yıl yapılan genişletme sonucunda turneye eklenen yeni Avrupa konserleriyle birlikte toplam hasılat $408 milyon olarak değişti.[191][193]

2010–13: W.E., MDNA ve iş girişimleri

değiştir
 
Madonna The MDNA Tour'da performans sergilerken, 2012

Eylül 2009'da üçüncü derleme albümü olan Celebration'ı yayımlayan Madonna, bu albümle beraber Warner Bros. Records ile yaptığı çalışmalara nokta koydu. Albümde "Celebration" ve Lil Wayne düeti "Revolver" olmak üzere iki yeni ve 34 eski şarkı yer almaktadır.[194] Birleşik Krallık'ta bir numaraya yükselerek sanatçının bu listede on birinci bir numaraya yükselen albümü olan Celebration, bu özelliğiyle solo sanatçılar içinde rekoru elinde bulunduran Elvis Presley ile eşit duruma geldi.[195] Haziran 2009'da, Forbes dergisi, Madonna'yı yılın en güçlü üçüncü ünlüsü seçti.[196] Madonna, 13 Eylül 2009'da 2009 MTV Video Müzik Ödülleri'ne Michael Jackson anısına yaptığı konuşmayla katıldı.[197]

22 Ocak 2010 tarihinde Hope for Haiti Now: A Global Benefit for Earthquake Relief adlı Haiti'deki depreme yardım amacıyla yapılan konserlerde Madonna "Like a Prayer" şarkısıyla yer aldı.[198] Daha sonraları ise üçüncü canlı konser albümü Sticky & Sweet'i 30 Mart 2010 tarihinde yayımlayacağını duyuran sanatçı, bu albümü Live Nation altında yayımlayacak olsa da, albümün dağıtımının Warner Bros. Records tarafından üstlenileceğini duyuruldu. Bu konser albümü 2008'deki Sticky & Sweet Tour kapsamında River Plate Stadium, Buenos Aires'te verilen bir konser esnasında çekildi.[199]

Madonna, Celebration albümüyle hayranlarını bir kez daha mutlu ederken, kariyeri için yeni bir yıl on yıla daha girmiş oluyordu. Guy Ritchie'den boşandıktan sonra tekrar Amerika'ya taşınan sanatçı önce Haiti için düzenlenen yardım konserinde en büyük hitlerinden biri olarak kabul edilen "Like a Prayer" şarkısını seslendirdi. Nisan ayında rekor kıran Sticky & Sweet Tour'un DVD/CD ve Blu Ray kayıtları piyasaya sürülen şarkıcı, yoğun programı yüzünden turne kayıtlarının promosyonlarında yer almadı. Ortalıkta söylenmeye başlanan dedikodular Madonna'nın yönetmenliğini yapacağı, Kral 3. Edward'ın Amerikalı boşanmış Wallis Simpson'na olan aşkı yüzünden tahtından vazgeçtiğini konu alan ve W.E adını taşıyacağı film üzerine çalıştığıydı. Son derece özenle seçilmiş bir kadro ile çalışan süperstar, filmin çekimlerini Birleşik Krallık, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde tamamladı. Filmin konusu gereği Buckingham Sarayı'nın tarihçilerinden de yardım alan Madonna aynı zamanda Britanya Kraliyet Ailesi ile de tanışıp konu hakkında bilgi edindi.[200] Amerikan Glee dizisi, Madonna'ya olan saygılarını Glee: The Music, The Power of Madonna isimli bölüm ve aynı adı taşıyan bir albümle sundu. 20 Nisan 2010 gecesi The Power of Madonna ismi ile yayımlanan bölüm, Glee dizisini reytinglerde zirveye taşıdı. Glee: The Music, The Power of Madonna isimli albüm ise diziyle aynı gün satışa sunuldu ve ilk haftasında sadece ABD'de 100 bin adet satarak Billboard 200 listesine zirveden giriş yaptı. Madonna dizinin gösterileceği gün resmi internet sitesinden Glee ekibine teşekkür ederek kendisini konu alan bölümün 'harika' olduğunu duyurdu. Dünyaca ünlü İtalyan moda markası Dolce & Gabbana için kamera karşısına geçen pop müziğin 52'lik kraliçesi, markanın sonbahar 2010 tasarımlarını tanıttı. Markanın reklam yüzü olarak seçilen şarkıcı, kampanya için çektiği fotoğraflarda güzelliğinin ve formunun zirvesinde olduğunu bir kez daha tüm dünyaya göstermiş oldu.[201] D&G görmüş olduğu yoğun ilgiden dolayı Madonna ile anlaşmasını yeniledi ve sanatçıyla yeni sezonda tekrar çalışacağını, Madonna'nın MD&G adı altında kendisinin tasarladığı gözlükleri tanıtacağı duyuruldu. MD&G gözlükleri piyasaya çıkmadan ön siparişlerle satış rekorları kırdı, sanatçı aynı zamanda gözlüklerin reklam filminde de oynadı.[202] Sanatçının 2010 yılında moda dünyasına olan ilgisi bunlarla da sınırlı kalmadı. Amerika'nın en büyük departman mağazalar zinciri Macy's için kızı Lourdes ile birlikle genç kızlara yönelik kıyafetler tasarlayan Madonna, markaya oldukça tatmin edici bir satış sağladı. Material Girl ismini taşıyan ve tamamen genç kızlara hitap eden koleksiyon Madonna'nın 80'lerdeki kıyafetlerinden esinlenerek tasarlandı ve ilk kez Gossip Girl dizisinin yıldızı Taylor Momsen tarafından tanıtıldı. Daha sonra bu tanıtıma Kelly Osbourne ile devam edilmeye başlanmıştır.2011'de MG İcon ve Macy's işbirliği ile 2012'de çıkması beklenen bir parfüm üzerinde de çalışmaya başlanılmıştır ve adı "Truth or Dare by Madonna" şeklinde açıklanmıştır. Ekim 2010'da Madonna tarafından Hard Candy Fitness adlı fitness zinciri kuracağını duyurdu. Zincirin ilk ayağı Meksiko'da açıldı.[203] Madonna'nın 2010 yılı içinde herhangi bir stüdyo albümü ve turne olayına girişmese de, sadece moda devi D&G ve Macy's ile yaptığı anlaşmalardan 58 milyon dolar kazandığı hesaplandı.[204]

 
Super Bowl XLVI gösterisinde Madonna, 5 Şubat 2012

2011'in son aylarında Madonna'nın yönetmenliğini yaptığı W.E filmini tamamladığını açıkladı ve filmin ilk gösterimi Venedik film festivalinde gerçekleşti. Ayrıca W.E'nin soundtrack şarkılarından Madonna'nın seslendirdiği "Masterpiece" adlı şarkı 15 Ocak 2012'deki 69. Altın Küre Ödülleri'nde "Best Orijinal Song" kategorisinde ödül aldı.

Madonna Aralık 2011'de Interscope Records ile 3 albümlük bir albüm antlaşması imzalamıştır. 2012'de yine 2011'in son aylarında yapımına başladığı 12. albümünün yapımını bitirdiğini açıkladı. Ayrıca albümün isminin "MDNA" olacağı ve 26 Martta çıkacağı açıklanmıştır. Albümdeki yapımcılar Daha önce "Ray of Light" albümünde çalıştığı William Orbit ve Martin Solveig,Benny Benassi gibi isimlerdir. Bununla birlikte Albümün ilk teklisi Martin Solveig ve Madonna'nın yapımcılığını üstlendiği "Give Me All Your Luvin'" adlı şarkı olduğu açıklanmıştır.Şarkıda Madonna'ya Nicki Minaj ve M.I.A. eşlik etmektedir. Single'ın Klibi 3 Şubat 2012'de yayımlanmıştır. Klip Megaforce tarafından çekilmiştir. Ayrıca Madonna 5 Şubatta gerçekleşen Super Bowl XLVI Devre arası şovunu gerçekleştirmiştir. Şov Cirque Du Soleil ve Jamie King tarafından yönetilmiştir. Şovda Madonna'ya LMFAO, Nicki Minaj, M.I.A. ve Cee Lo Green eşlik etmiştir. Ayrıca bu şov 114 milyon izleyiciyle gelmiş geçmiş en çok izlenilen devre arası şovu olmuştur.

 
Madonna Rebel Heart Tour'da performans sergilerken, 2015

2013–18: secretprojectrevolution ve Rebel Heart

değiştir

Madonna, Eylül 2013'te Steven Klein ile ortak yönettiği secretprojectrevolution adlı bir kısa film yayımladı.[205] Madonna 13. stüdyo albümü için Diplo, Avicii ve Natalia Kills ile çalışmalara başladı.[206][207] Aralık 2014'te 13. stüdyo albümü için kaydedilen 33 demo internet üzerinden sızdırıldı. Madonna albümde bu versiyonların kullanılmayacağını bu şarkıların değiştiğini ve geliştiğini söyledi.[208] Sanatçının Rebel Heart adını verdiği on üçüncü stüdyo albümü 6 Mart 2015'te piyasaya çıktı.[209] Eylül 2015'te Rebel Heart Tour'u başlattı turne Mart 2016'ya kadar sürdü. Turne boyunca Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve ilk kez 23 yıl önce gittiği Avustralya'ya gitti. Aynı zamanda Avustralyalı hayranlarınla özel turne dışı "Tears of a Clown" adında bir konser verdi.[210][211] Turne, 82 konserden 1.045 milyon kişinin katılımıyla $169.8 milyon gelir elde etti.[212]

 
Madonna WorldPride NYC 2019 etkinliğinde konser verirken, Haziran 2019 "50 yıl millet! 50 yıllık özgürlük savaşı! Ayrımcılığa, nefrete ve zorbalığa katlanmanın 50 yılı. Kan, ter ve gözyaşının, korkuya ve nefrete boyun eğmemenin 50 yılı! Bu yolculuğa beraber çıktık, bu tarihi akşamı sizlerle paylaşmaktan büyük gurur ve onur duyuyorum." -Madonna

2018-20: Lizbon ve "Madame X"

değiştir

Ocak 2018'de Madonna, 14. stüdyo albümü üzerinde çalışmaya başladığını açıkladı.[213] Bu açıklamadan dört ay sonra, Mayıs 2018'de, New York'da her yıl geleneksel olarak düzenlenen MET Gala'da "Like A Prayer", "Dark Ballet" ve bir Leonard Cohen parçası olan "Hallelujah" isimli şarkıları seslendirdiği bir performans sergiledi.[214] Ağustos 2018'de MTV Müzik Ödülleri'nde bir önceki hafta hayatını kaybeden Aretha Franklin'e teşekkür etmek için sahne alan Madonna,[215] Ekim 2018'de ise rap sanatçısı Quavo'nun ilk albümü Quavo Huncho'da yer alan Champagne Rose şarkısına vokalleri ile katkıda bulundu.[216]

 
Madonna, Madame X Tour kapsamında Londra Palladium tiyatro salonunda Like a Prayer performansı sergilerken, Şubat 2020

14 Nisan 2019'da Madonna, Madame X'in yaklaşmakta olan on dördüncü stüdyo albümünün adı olacağını açıkladı.[217] 17 Nisan tarihinde, Kolombiyalı şarkıcı Maluma ile düet yaptığı "Medellín" albümün ilk teklisi olarak yayımlandı. Hemen ardından, bugüne kadar gerçekleştirdiği turnelerden farklı olarak tiyatro sahnelerinde sergilemeyi tercih ettiğini açıkladığı Madame X Tour'un duyurusu yapıldı. Turne Eylül 2019'da başlayacak ve New York, Chicago, Los Angeles, Lizbon, Paris ve Londra'da seyircilerin karşısına çıkacağı belirtildi.

Mayıs 2019'da İsrail'de düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması'nın final gecesinde, oylamadan önce sahne alan Madonna, Like A Prayer ve Future (feat. Quavo) şarkılarını seslendirdi.

14 Haziran 2019 tarihinde piyasaya sürülen Madame X albümü, Billboard 200 albüm listesine 1 numaradan giriş yaptı.[218]

Madonna, onur ayının son günü 30 Haziran 2019'da, WorldPride NYC 2019 adı verilen Stonewall olaylarının 50.yıldönümü nedeniyle düzenlenen LGBTİQ+ partisinde konser verdi.[219]

Eylül 2019'da başlayan Madame X Tour; COVID-19 küresel salgınından dolayı, bitiş tarihi 11 Mart 2020 olarak planlanmasına rağmen, 8 Mart 2020 tarihinde sona erdi. Madonna'nın dizindeki sağlık sorunu nedeniyle 14 konser iptal edilmiştir. Toplamda 93 konser olarak planlanan turne 75 konserle sonlanmıştır.[220][221][222]

2020 yaz aylarında Madonna ve Missy Elliott, Dua Lipa'nın remiks albümü olan Club Future Nostalgia'dan Levitating teklisinde düet yaptılar.[223]

2021-günümüz: Biyografik film ve derleme "Remiks" albümü

değiştir

16 Ağustos 2021'de Warner Music Group, Madonna ile yeniden sözleşme imzaladığını duyurdu. Böylelikle; Interscope Records ve Live Nation ile sözleşmeleri sona eren Madonna, yeniden eski kayıt şirketi WMG ile anlaşmış oldu.[224] Sözleşmenin içeriğine göre WMG, Madonna'nın tüm diskografisinin ve Interscope Records bünyesindeki tüm kayıtların yayın hakkına sahip oldu.[225]

23 Eylül 2021 tarihinde Madame X Tour'un filmi, -daha önce Netflix'te yayımlanacağı iddia edilse de- Amerikan ücretli aboneliğe dayalı video akış hizmeti "Paramount+" platformunda yayımlandı. Aynı tarihte, turnenin kaydı ve Madonna'nın altıncı canlı performans albümü olan "Madame X: Music from the Theater Xperience" tüm platformlarda yayımlandı.[226]

Queen grubunun biyografik sinema filmi Bohemian Rhapsody'nin ve Elton John'ın biyografi filmi Rocketman'in yönetmeni Dexter Fletcher, verdiği bir demeçte kendisi izin verdiği takdirde müzik dünyasının efsane ismi Madonna'nın hayatını konu alan bir film çekmek istediğini açıkladı.[227] Dexter Fletcher'ın verdiği bu fikirle birlikte Madonna, kendi biyografi filminin en iyisini kendisinin yapabileceğine karar verdi.[228] Biyografi filmi için senaristlerle çalışmaya başlayan Madonna, 2022 Şubat itibarıyla film için oyuncu seçmelerine de başladı. Gerçekleştirdiği bir Instagram canlı yayınında Madonna film için, "Seri halinde veya bir dizi olabilir, tek bir film olamayacak kadar uzun." ifadelerini kullandı. Florence Pugh, Julia Garner, Alexa Demie, Bebe Rexha, Sky Ferreira, Odessa Young, Emma Laird, Barbie Ferreira ve Sydney Sweeney, Madonna rolünü oynamaya aday oldu. Madonna rolünü oynayacak oyuncuyu belirlemek için 11 saatlik şarkı, dans ve oyunculuk seçmeleri düzenleneceği duyuruldu.[229]

2021'in sonlarından itibaren Madonna'nın kült şarkısı Frozen'ın resmi olmayan yeni bir remiksi TikTok ve Instagram-Reels gibi sosyal medya platformlarında viral oldu.[230] Frozen şarkısının gayri resmî remiksi, Madonna ve WMG tarafından onaylandı ve "Frozen Sickick Remix" tüm platformlarda yayımlandı. Fireboy DML ve Sickick ile yeni ve klipli bir Frozen remiksi yayımladılar. Birkaç hafta sonra da 070 Shake ve yine Sickick ile bir klipli remiks daha yayımladılar. Böylece, Frozen şarkısının versiyonları dahilinde üç farklı resmi video klibi olmuş oldu. 24 senelik bir şarkının remiksinin gördüğü ilgiden etkilenen Madonna bir "Remiks Albüm" yapmaya karar verdi. Remiks albümün, Madonna'nın 1 numaraya yükselmiş 50 şarkısının remiksinden oluşacağı duyuruldu.

Ses ve Çalgılar

değiştir

Bir mezzo-soprano vokal aralığına sahip olan Madonna,[231][232] sesi konusunda her zaman bilinçli olmuştur.[233] Madonna: Blonde Ambition'ın yazarı Mark Bego, "ağır sıklet bir yetenek" olmamasına rağmen onu "havadan hafif şarkılar için mükemmel vokalist" olarak nitelendirdi.[234] MSNBC'den Tony Sclafani'ye göre, "Madonna'nın vokalleri, rock köklerinin anahtarıdır. Pop müzik vokalistleri genellikle şarkıları "düz" söylerler, ancak Madonna, John Lennon ve Bob Dylan'ın yaptığı gibi alt metin, ironi, saldırganlık ve her türlü vokal mizacını kullanır."[235] Madonna ilk albümlerinde oldukça canlı ve küçük kıza benzer bir vokal tınısı kullandı ancak sonraki çalışmalarında bunun modası geçti. Bu değişiklik kasıtlıydı çünkü eleştirmenlerin bir zamanlar onu "Helyumlu Minnie Mouse" olarak nasıl etiketlediğini sürekli olarak hatırlıyordu.[233] Evita'nın (1996) çekimleri sırasında Madonna'nın vokal dersleri alması gerekti ve bu ses menzilini daha da artırmasını sağladı. Bu deneyimle ilgili olarak Madonna, "Evita için bir vokal koçuyla çalıştım ve sesimin kullandığım parçasının, bütününe göre çok az bir kısmı olduğunu fark ettim. Daha önce, gerçekten sınırlı bir menzile sahip olduğumu ve bu sınırlı menzilli sesle, yapabileceğimin en iyisini yapmam gerektiğine inanıyordum."[236]

 
Madonna, Madame X Tour'da Future şarkısını piyano eşliğinde seslendiriyor

Madonna, vokalistliğin yanı sıra çeşitli müzik aletleri de çalabilmektedir. Piyano, ona çocukken öğretilen ilk enstrümandı.[237] 1970'lerin sonlarında, Breakfast Club kadrosuna davulcu olarak katılmadan önce, o zamanki erkek arkadaşı Dan Gilroy'dan davul ve gitar çalmayı öğrendi.[238] Daha sonra Emmy grubuyla ve kendi demo kayıtlarında gitar çaldı.[239] Kariyerindeki atılımdan sonra, Madonna yıllarca gitar çalmadı ancak çıkış albümü olan Madonna albümünde (1983) çan ve Like a Prayer albümünde (1989) synthesizer çaldığı bilinir. 1999'da Madonna, Music of the Heart filmindeki keman öğretmeni rolü için keman çalmak için üç ay eğitim almıştı ancak film çekimleri başlamadan önce projeden ayrıldı. Madonna, Music'in (2000) tanıtımı sırasında tekrar gitarla performans sergilemeye karar verdi ve yeteneğini geliştirmesine yardımcı olması için gitarist Monte Pittman'ı işe aldı.[240] O zamandan beri Madonna, stüdyo albümlerinin yanı sıra her turunda gitar çalıyor.[239] Madonna, Madame X Tour'da Future şarkısını -ilk kez sahnede- piyano çalarak,[241] Rebel Heart Tour'da ise ilk kez sahnede ukulele çalarak True Blue ve La Vie en rose şarkısını seslendirmiştir.[242]

Moda ve Yan uğraşlar

değiştir

Madonna, kendine has "sokak çocuğu" giyinme stili 80'lerin genç kadınları modasında büyük bir etki yarattı.

1980'lerin yükselen pop yıldızı kadın modasında çok etkili olduğunu kanıtlamıştır. İlk olarak "sokak çocuğu" görünümü olan tozluk üzerine kısa etek, gerdanlıklar, plastik bilezikler, balık ağı eldivenler, saç bantları, uzun katmanlı boncuk halkaları, dipleri koyu kendi beyazlatılmış dağınık saçları ve dantel kurdeleleriyle dans müzik sahnelerinde göründü. Like a Virgin döneminde, milyonlarca genç kız onun dıştan taktığı sütyene, takı olarak taktığı haçına, dantel eldivenlerine, tül eteğine ve erkek tipi kemerlerine özenmişlerdir.

Dantel veya parmaksız eldivenler, tıpkı balık ağı çoraplar ve boncuklu gerdanlıklar gibi Madonna tarafından üne kavuşturulmuştur. Kısa, dar likra ve deri mini etekler ve boru şeklinde elbiseler, kırpılmış, bolero tarzı ceketlerle beraber giyilmiştir. Siyah o dönemde tercih edilen renkti. Kadınlar için diğer bir moda da dışa giyilen kadın iç çamaşırlarıydı. 80'lerin başından ortalarına kadar, dışarıda külot veya sütyen sergilemek tabu olarak görülmekteydi. Görünen iç çamaşırı, sosyal bir yersizlik göstergesiydi. Sonradan yeni eğilimlerde kadınlar geleneksel iç giyimlerinden, dantelli külotlardan ve geniş haçlardan vazgeçmişlerdir. Bu hem seksüel özgürlüğün hem de galip çift cinsiyet modasının bilinçli karşı koymasının göstergesiydi.

Confessions Turnesi sırasında H&M firması ile anlaşma yapan Madonna, firmanın reklam yüzü oldu. Firmaya yüksek gelir sağladığı için H&M 2007 yılında, Madonna ile yeniden anlaşma imzalayarak, sanatçının kendisi tarafından M by Madonna adını taşıyan koleksiyon hazırlamasını sağladı.[243] M by Madonna, piyasaya çıktığı ilk hafta tüm dünyada 15 milyon $'dan fazla gelir elde etti.[244]

Madonna'nın Afrika ülkesi olan Malavi gezisi sırasında, David isimli zenci bir çocuğu evlat edinmesi ile tüm dünya basınında yeniden gündeme oturmasını sağladı. Gezi sırasında Malavi hükûmetine büyük maddi yardımlar yapan sanatçının, ülkede açlık ve yoksulluk ile mücadele eden çocuklar için okullar ve yetimhaneler yaptıracak olması takdirle karşılansa da, ülkede evlat edinme yasalarının olmaması Madonna'nın kötü eleştirilere maruz kalmasına sebep oldu. Madonna ve Malavi hükûmeti ise, yasaların çiğnenmediğini, her şeyin olması gerektiği olduğunu açıklasa da, bazı insan hakları grupları, bu durum için Madonna'ya karşı yasal savaş başlatacağını duyurdu.[245]

Madonna, evlat edindiği için tepkilerle karşılaşsa da, müzik adına verimli bir yıl yaşadı.[246] 2007 Dünya Müzik Ödülleri'nde "Yılın En Çok Satan Pop Sanatçısı" ve "Yılın En Çok Satan Amerikalı Sanatçısı" ödüllerini kazanmasının yanı sıra, 2007 Grammy Ödülleri'nde, Confessions on a Dance Floor albümü ile "Yılın En İyi Elektronik/Dans Albümü" ödülünü kazandı.[247]

Küresel ısınmaya karşı düzenlenen Live Earth konserleri için Hey You isimli şarkı yazan Madonna, ilk etapta şarkıyı internet üzerinden ücretsiz indirmeye açmıştı. Live Earth albümünde de yer alacak olan şarkı konserde de koro eşliğinde söylenerek Live Earth'te yer alındı. Madonna, isminin Filth and Wisdom olduğu düşük bütçeli komedi tarzında film çektiği belirtildi. Madonna'nın oyuncu olarak değil, yönetmen koltuğunda yer aldığı film 2008'de yayımlandı.[248]

İlham kaynakları

değiştir
 
2006'da Madonna

Madonna, Katolik özgeçmişini ve ailesine olan ilişkisini Like a Prayer albümüne yansıttı.[249][250] Madonna bu albümle kariyerini etkileyen inancını da anlattı.[251] Aynı adlı şarkısına çektiği videosunda stigmata gibi birçok Katolik semboller bulunuyordu. The Virgin Tour sürecinde tespih taktığı gibi, La Isla Bonita şarkısının videosunda tespihle dua etti.[252]

Aynı zamanda Madonna, İtalyan kimliğini de işine yansıttı. Like a Virgin videosu için Venedik'i anımsatan yerler seçti.[253] Open Your Heart şarkısını videosunda da Madonna'nın şefini oynayan adam, videoda Madonna'yı İtalyanca azarlıyordu. Who's That Girl Tour'dan Madonna'nın canlı performanslarını gösteren Ciao, Italia! - Live from Italy videosunda bulunan Papa Don't Preach şarkısını Papa'ya söylemişti.[254]

1985 yılında Madonna, onu çok etkileyen ilk şarkı Nancy Sinatra'nın şarkısı "These Boots Are Made for Walkin'" olduğunu ve kendisini başarılı olmaya yönlendirdiğini belirtmişti.[255] Gençliğinde Madonna, resim, edebiyat ve müziğe ilgi duymaya başladı ve bu dönemlerde klasik müzik dinlemeyi sevdiğini beyan etti. Sanatçının bu alanda en sevdiği türün barok tarzı olduğu bilinmektedir. Özellikle Mozart'a ve Chopin'e ilgi duyan Madonna, onların müziğindeki kadınsı kaliteyi beğendiğini beyan etti.[256] 1999'da, Madonna kendi müzik idolleri arasında Karen Carpenter, The Supremes ve Led Zeppelin'i gösterirken, dans konusunda Martha Graham ve Rudolf Nureyev'i örnek aldığını açıkladı.[257] The Observer ile yaptığı bir röportajda Madonna yine ilgi duyduğu isimlere The Raconteurs ve The White Stripes'ı ekledi. Yine bu isimler arasında New York'lu The Jett Set grubu da yer almaktaydı.[258]

Çocukluğunda, Madonna birçok oyuncudan da etkilendi. Sanatçı yıllar sonra bu konu hakkında "Carole Lombard'ı, Judy Holliday'i ve Marilyn Monroe'yu çok seviyordum. Hepsi inanılmaz eğlenceliydi...kendimi onlarda gördüm...kızlığımı, zekamı ve masumiyetimi".[255] 1985 yılında yayımladığı "Material Girl" müzik videosunda Madonna, Marilyn Monroe'nun "Diamonds Are a Girl's Best Friend" filminden esinlenerek klibi çekti. Aynı şekilde Gentlemen Prefer Blondes adlı filmin konseptini de "Who's That Girl"de kullandı. 1989'da yayımlanan "Express Yourself" videosu da Fritz Lang'in sessiz filmi Metropolis'ten izler taşımaktaydı. 1990 yılı şarkısı "Vogue"da ise Hollywood'un eski yıldızları işlendi. Şarkıda işlenen onlarca oyuncu arasında Marlene Dietrich, Carole Lombard ve Rita Hayworth gibi oyuncular yer almaktaydı.[259] Bu sanatçılar arasında yer alan Bette Davis, Louise Brooks ve Dita Parlo Madonna tarafından idol olarak gösterilmişti.[260] Sanatçı ayrıca Andy Warhol'ın formatlarını 1992 videoları "Erotica" ve "Deeper and Deeper"da kullandı.

Madonna ayrıca Frida Kahlo başta olmak üzere resimden de etkilendi.[261] 1995 yılı şarkısı "Bedtime Story"nin videosunda Kahlo'nun ve Remedios Varo'nun birkaç tablosu kullanıldı.[262] 2003 şarkısı "Hollywood"da fotoğrafçı Guy Bourdin'in çalışmalarından yararlanıldı.[263]

Özel hayatı

değiştir

Evlilikleri ve diğer ilişkileri

değiştir
 
Madonna, eski eşi Guy Ritchie ile

70'lerin sonunda Madonna, beraber Breakfast Club adlı grubunu kurduğu Dan Gilroy ile birliktelik yaşadı.[264] 1980'lerin başında, albümlerinde yapımcılık yapan Stephen Bray,[265] sanatçı Jean-Michel Basquiat,[266][267] DJ ve yapımcı Mark Kamins,[268] ve müzisyen Jellybean Benitez ile birliktelik yaşadı.[265] "Material Girl"ün yayımlandığı 1985 yılında Madonna, oyuncu Sean Penn ile tanıştı ve o yıl onunla evlendi. Ancak 1988'in sonunda ayrılmaya karar veren çift, 1989 yılının Ocak ayında da boşandı.[269] Evliliğin ardından Madonna;

"Tamamen işlerime yoğunlaşmıştım ve bu aşk için fazla cömert davranamadım"[270]

şeklinde beyanatta bulundu. Madonna, kısa süre sonra Dick Tracy filminde beraber çalıştığı Warren Beatty ile beraberlik yaşadı.[271] Ancak çift 1990 yılının sonbaharında ayrıldı.[272][273]

1990 yılının sonunda Madonna, biseksüel aktör Tony Ward ile birliktelik yaşadı.[274] Sanatçı, Ward ile beraber "Cherish" (1989) ve "Justify My Love" (1990) kliplerinde yer aldı. Ancak bu beraberlik de 1991 yılının başında bitti.[275] Madonna bunun hemen ardından rap şarkıcısı Vanilla Ice ile sekiz aylık bir beraberliğe başladı. Vanilla Ice, Madonna'nın olaylı 1992 kitabı Sex'te yer aldı.[274] Madonna, sonrasında Dennis Rodman ile 1990'ların ortasında beraberlik yaşadı.[274] Eylül 1994'te, Central Park'ta, Madonna Carlos Leon ile tanıştı.[276] 14 Ekim 1996'da Madonna, Los Angeles'ta kızı Lourdes Maria Ciccone Leon'u dünyaya getirdi.[277] Madonna yine Andy Bird ile beraberlik yaşadı. Bird, bu birlikteliği anlatan bir kitabı 2000'de yayımladı.[278] Madonna, sonrasında yönetmen Guy Ritchie ile bir beraberliğe başladı. Çift Sting ve karısı Trudie Styler aracılığıyla tanıştı. 11 Ağustos 2000'de Madonna oğlu Rocco'yu Los Angeles'ta dünyaya getirdi.[279] 22 Aralık 2000'de Madonna ve Ritchie İskoçya'da evlendi.[280][281] 15 Ekim 2008'de Guy Ritchie ve Madonna'nın boşanacağı bildirildi.[282] Boşanma işlemi 2 Ocak 2009 Cuma günü tamamlandı.[283][284] Boşanma tazminatı olarak Madonna, 50 milyon ve 60 milyon sterlin arası bir tazminat ödedi.[285]

Evlat edinme

değiştir

Ekim 2006'da Madonna, bir yetimhanenin açılmasına yardım etmek üzere Afrika ülkesi Malavi'ye gitti. Madonna ayrıca Malavi'nin devlet fonuna da yardım etmeyi amaçlıyordu.[286] 10 Ekim 2006'da 24 Eylül 2005 doğumlu David Banda Mwale adlı bir çocuğu evlat edinmek üzere bir form imzaladı. Böylece David Banda Mwale Ciccone Ritchie ismini aldı.[287][288] Banda, 16 Ekim'de yurtdışına çıkarıldı.[289] Bu olayın ardından bir tartışma başladı. Malavi yasalarına göre bir evlat edinmek için evlat edinen kişinin bu işlemden en az 1 yıl öncesine kadar ülkede kalmış olması gerekiyordu.[290] Olay kısa sürede geniş kitlelerce patlak verdi.[291]

Madonna, iddiaları Ekim 2006'da The Oprah Winfrey Show adlı programda çürüttü. Madonna'nın sözlerine göre; Malavi'de bir evlat edinme kanunu henüz yoktu ve Banda, ülkede sıtma, verem ve zatürree geçirmişti.[292] Sanatçı medyayı Afrika'daki yetimlere, evlat edinecek ebeveynleri caydırarak onlara kötülük yapmakla suçladı.[293] U2 grubunun solisti ve insan hakları savunucusu Bono, Madonna'ya destek vererek, "Madonna, düşünülebilecek en kötü yoksulluktan bir çocuğu kurtardığı için alkışlanmalıdır." şeklinde beyanat verdi.[294]

Bazı çevrelere göre de, Banda'nın biyolojik babası olan Yohane, evlat edinme terimini yanlış anlayarak onları besleyeceğini düşünmüştü. Yohane bu konuda "Bu insan hakları savunucuları beni sürekli bezdiriyorlar. Bana ne yaptığımın farkında olmadığımı söylüyorlar. Benden onların yasal sistemlerine uymamı bekliyorlar." şeklinde bir açıklama yaptı.[295] Yine Madonna, Banda'nın para yardımı teklifini reddedip evlat edinmeyi seçtiğini beyan etti.[296] Bu işlem en sonunda 28 Mayıs 2008 tarihinde tamamlandı.[297] Yohane memnuniyetini dile getirdi ancak; "Düzenin bazı bakış açılarına meydan okuyabilirdim" şeklinde bir yorum yaptı.[298]

1990'ların sonundan başlayarak Madonna Kabbala öğretisinin bir üyesi oldu. Sanatçı, bu tarihten itibaren Los Angeles'taki Kabbala Merkezi'ne devam etmektedir. Merkezin şu anki liderleri Haham Philip Berg ve karısı Karen'dır. Madonna ayrıca Haham Eitan Yardeni ile de çalışmaktadır. Yardeni'nin karısı Sarah Yardeni, bir yardım projesi olan "Çocuklar için Maneviyat" üzerinde çalışmaktadır.[299] Sanatçı, Kabbala'nın okuluna $21 milyonluk bağış yapmasıyla bilinmektedir.[300] Bununla birlikte İsrailli hahamlar, Madonna'nın 2006 albümü Confessions on a Dance Floor'da yer alan "Isaac"in yer almasını kınadı. Bunun nedeni, albümdeki şarkının Haham Isaac Luria'nın adına yazılması ve Yahudi inancına bir hahamın adının açığa çıkarılmasının yasak olmasıdır. Madonna, bu şarkının adının İsrailli bir şarkıcıdan geldiğini beyan ederek iddiaları yalanladı.[301] Madonna, bir söylevinde Kabbala öğretilerine karşı çıkılmasına yanıt olarak: "Herhalde bir Nazi Partisi'ne katılsam daha az tepki alırdım" şeklinde yorum yaparak, bunun kimseye bir zararının olmadığını söyledi.[302]

 
Madonna, MDNA Turu kapsamında Nice'teki konserinde (21 Ağustos 2012)

Madonna'nın Sticky & Sweet Tour adlı dünya turu, bir solo artiste göre en çok kâr elde eden turu oldu.[303][304] Birleşik Krallık müzik tarihinde Madonna en başarılı solo sanatçı olduğu gibi, herhangi bir diğer kadın sanatçıdan daha fazla bir numaraya

ulaşmış şarkısı bulunmaktadır.[305] 2008'de 4 Minutes adlı şarkısının yayımlanmasıyla beraber, Madonna, Elvis Presley'in rekorunu geçerek, Amerikan müzik tarihindeki en çok top-10'a şarkı sokan kişi olarak tarihe geçti.[306] 2007'de Madonna, VH1 tarafından düzenlenen Rock & Roll Tarihinin En Müthiş Kadını listesinde 8. sırada yer aldı.[307] 10 Mart 2008'de Madonna, "Rock and Roll Hall of Fame" konumuna yükseltildi.[308]

Yine sanatçının, aralarında Naomi Campbell ve Sandra Bernhard'ın yer aldığı birçok ünlü kadınla ilişkisinin olduğu bilinmektedir. 1992 çıkışlı olaylı Sex kitabında, Madonna farklı cinsel yönelimlere yer vererek farklı cinsel pozisyonlar tasvir etti. Özellikle Madonna, biseksüellik üzerinde durmaktadır.[309] Yine Madonna, Roma Katolik Kilisesi tarafından "Who's That Girl Tour", "Blond Ambition World Tour" ve "Confessions Tour" kapsamında eleştirildi. The New York Times gazetecisi yazar Gay Talese bunu İtalyan kökenli olmasına bağlamaktadır.[310] Sanatçı, oğlu Rocco'yu bir Presbiteryan Kilisesi'nde vaftiz etti.[311]

Yaptıklarıyla Madonna akademik ilgi oluşturmuştur. Madonna'nın ilişkileri, medyada yarattığı görüntüler ve azınlıkların bakış açılarını örneğin eşcinselleri "Vogue", "Like a Prayer", "La Isla Bonita" ve "Borderline" gibi şarkılarının videolarında temsil etmesi disiplinler arası araştırmalara ve yayınlamalara konu olmuştur. Bu görüntüler 90'lı yıllarda akademisyenlerin medya araştırmalarının alt bölümü olarak Madonna araştırmaları oluşturmasına sebep olmuştur.[312]

2006 yılında yeni bir su ayıları türüne (Latincede: Tardigrada) Echiniscus madonnae olarak Madonna'nın ismi verilmiştir.[313] E. madonnae ismi ilk olarak Mart 2006'da uluslararası hayvan taksonomi dergisi Zootaxa ' da kullanılmıştır (cilt 1154, sayfa: 1–36). Derginin yazarları bu konuda "Yeni türe, zamanımızın en önemli sanatçısı Madonna Louise Veronica Ritchie'nin ismini vermekten büyük zevk duyarız." diye bir açıklama yapmışlardır. Bu türün Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemindeki numarası 711164.[314]

Diskografi

değiştir

Turneler

değiştir

Girişimler

değiştir

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "L.A. Triumph, Inc. v. Madonna Louise Veronica Ciccone et al". Justia Dockets & Filings. 2004. 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (DOC) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  2. ^ "Madonna Bests Paul McCartney As World's Richest Recording Artist". Celebrity Net Worth. 2020. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ "Brando Enterprises LP v. Madonna Louise Ciccone et al". RFC Express. 28 Ekim 2012. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2013. 
  4. ^ Stone, Rolling; Stone, Rolling (3 Aralık 2010). "100 Greatest Artists". Rolling Stone (İngilizce). 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2020. 
  5. ^ a b c d Taraborrelli 2002, ss. 11–13
  6. ^ Taraborrelli 2002, s. 10
  7. ^ a b c "The Child Who Became a Star: Madonna Timeline". The Daily Telegraph. Londra. 26 Temmuz 2006. 12 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  8. ^ Guilbert 2002, s. 92
  9. ^ Morton 2002, s. 47
  10. ^ a b Taraborrelli 2002, s. 23
  11. ^ Claro 1994, ss. 24, 27
  12. ^ Tilden, Imogen (4 Temmuz 2001). "Madonna | News". The Guardian. Londra. 23 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2008. 
  13. ^ Morton 2002, s. 12
  14. ^ Taraborrelli 2002, ss. 26–29
  15. ^ Hosted by Paula Zahn. "A Star with Staying Power". People in the News. CNN. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2014. 
  16. ^ Hosted by Jim Wallasky. "Madonna: Queen of Pop". Biography. 5 dakika. The History Channel. 
  17. ^ Rettenmund 1995, s. 45
  18. ^ O'Brien 2007, s. 56
  19. ^ Baron, Bruce (2 Temmuz 1999). "Madonna – From Genesis to Revelations". Goldmine. 25 (494). F+W Media. ISSN 1055-2685. 
  20. ^ Morton 2002, s. 23
  21. ^ a b c Ganz, Caryn (2004). "Biography – Madonna". Rolling Stone. Jann Wenner. 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2008. 
  22. ^ LeRoy, Dan. "Breakfast Club > Biography". Allmusic. Rovi Corporation. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2014. 
  23. ^ Orzeck, Kurt (23 Eylül 2007). "Madonna, Beastie Boys Nominated For Rock And Roll Hall Of Fame". MTV. 3 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2008. 
  24. ^ a b c d Taraborrelli 2002, s. 43
  25. ^ Rooksby 2004, s. 11
  26. ^ a b c d e "Madonna – Charts & Awards – Billboard Albums". Allmusic. Rovi Corporation. Erişim tarihi: 24 Şubat 2010. 
  27. ^ a b c d "Madonna – Charts & Awards – Billboard Singles". Allmusic. Rovi Corporation. Erişim tarihi: 24 Şubat 2010. 
  28. ^ Clerk 2002, s. 20
  29. ^ Voller 1999, s. 22
  30. ^ Rettenmund 1995, s. 67
  31. ^ "Ask Billboard: A Lot To 'Like' About Far*East Movement". Billboard. 30 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2012. 
  32. ^ Cross 2007, s. 31
  33. ^ Voller 1999, s. 18
  34. ^ Vena, Jocelyn (12 Ağustos 2009). "Can Lady Gaga Top These Iconic MTV VMA Performances?". MTV. 12 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  35. ^ a b Greig, Geordie (6 Kasım 2005). "Geordie Greig Meets Madonna: Secret Life of a Contented Wife". The Sunday Times. Londra. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  36. ^ "Arts News in Brief". Today's Zaman. 30 Ekim 2014. 1 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015. 
  37. ^ a b c d e f g h i j k "Artist Chart History – Madonna". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2009. 
  38. ^ a b "Madonna Scores 12th Chart Topper in the UK". BBC. 26 Şubat 2006. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  39. ^ American Film Institute (1984). "Desperately Seeking Madonna". Film Journal International. Cilt 10. Arthur M. Sackler Foundation, Michigan Üniversitesi. s. 20. ISSN 1536-3155. 
  40. ^ Van Gelder, Lawrence (2 Mart 1986). "Critic's Choices". New York Times. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2012. 
  41. ^ Hawkins, Diana; Attenborough, Richard (2009). Entirely Up To You, Darling (karton kapaklı kitap) (İngilizce). Arrow Books. s. 133. ISBN 978-0-099-50304-0. 
  42. ^ Warren et al. 2001, ss. 23–25
  43. ^ a b Morton 2002, ss. 134–135
  44. ^ a b Dion, Richard. "Madonna Biography". Musicomania. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 
  45. ^ Metz & Benson 1999, s. 67
  46. ^ Clerk 2002, s. 77
  47. ^ Sigerson, David (7 Temmuz 1986). "Madonna: True Blue: Review". Rolling Stone. Jann Wenner. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2008. 
  48. ^ Silverstein, Melissa (21 Nisan 2010). "The Power of TV – Glee Uses Madonna to Address Sexism". Woman and Hollywood (Indiewire). 27 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016. 
  49. ^ "Madonna Biography". Tribune Entertainment Media Group. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  50. ^ a b c d Smith, Neil (24 Mayıs 2004). "Show Stealer Madonna on Tour". BBC. 4 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2008. 
  51. ^ Voller 1999, s. 29
  52. ^ Bassets, Luis (31 Ağustos 1987). "Madonna convocó en París a 130.000 personas". El País (Fransızca). Madrid: Jesús de Polanco. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2009. 
  53. ^ Erlewine, Stephen Thomas (2 Aralık 1987). "Madonna | You Can Dance". Allmusic. Rovi Corporation. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2010. 
  54. ^ Rooksby 2004, s. 89
  55. ^ Bronson 2002, s. 329
  56. ^ "Madonna Biography, Discography, Filmography". Fox News Channel. 3 Ocak 2008. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2008. 
  57. ^ "Pepsi cancels Madonna ad". NY Times. 5 Nisan 1989. 24 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2012. 
  58. ^ Madonna (1989). Like a Prayer (Audio CD). Sire Records. 
  59. ^ Considine, J.D. (6 Nisan 1989). "Madonna: Like A Prayer: Review". Rolling Stone. Jann Wenner. 8 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2007. 
  60. ^ Ruiz, Julián (19 Kasım 2013). "Santa Madonna, 'ora pro nobis'". El Mundo (İspanyolca). Unidad Editorial. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2014. 
  61. ^ Taraborrelli 2002, s. 217
  62. ^ Press release (25 Mayıs 1990). "Michael, Madonna Top 'Billboard' Poll". Dayton Daily News. Cox Enterprises. s. 23. ISSN 0897-0920. 
  63. ^ Bego 2000, s. 232
  64. ^ Morton 2002, s. 98
  65. ^ "Showbiz > Madonna". China Daily. 4 Kasım 2009. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2010. 
  66. ^ Herrera, Monica (15 Eylül 2000). "Poll: 'Vogue' Is Fave Madonna Chart-Topper". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2007. 
  67. ^ Pitts 2004, s. 40
  68. ^ Sporkin, Elizabeth (2 Temmuz 1990). "He Still Leaves 'Em Breathless". People. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009. 
  69. ^ Ciccone, Christopher (19 Temmuz 2008). "Warren Beatty, Sean Penn ... and My Sister Madonna's Great Daddy Chair Dilemma". Daily Mail. Londra. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2009. 
  70. ^ "Madonna.com > Tours > Blond Ambition Tour". Madonna.com. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2012. 
  71. ^ Walters, Barry (1 Haziran 2006). "Crucifixes, Leather and Hits". Rolling Stone. 1067 (56). Jann Wenner. ISSN 0035-791X. 
  72. ^ Grunt, Gary (23 Mayıs 2006). "Madonna's giant cross offensive". BBC. 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2006. 
  73. ^ Sexton 1993, s. 88
  74. ^ Fisher, Carrie (Ağustos 1991). "True Confessions: The Rolling Stone Interview With Madonna". Rolling Stone. ISSN 0035-791X. 
  75. ^ a b Cross 2007, s. 128
  76. ^ "Diamond Awards – Certified Albums – RIAA". Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2010. 
  77. ^ Clayton-Lea, Tony (23 Mart 2012). "Girl gone wild: is it time for Madonna to grow up?". The Irish Times. 29 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2014. 
  78. ^ "Madonna – Justify My Love – Worldwide peaks". Ultratop 50. Hung Medien. 20 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2010. 
  79. ^ a b Rich, Joshua (20 Kasım 1998). "Madonna Banned". Entertainment Weekly. Time Inc. 1 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2008. 
  80. ^ Lippens, Nate (2007). "Making Madonna: 10 Moments That Created an Icon". MSN. MSN Music. 10 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 
  81. ^ Birnbaum, Jane (22 Mayıs 1992). "Unarmed and Dangerous". Entertainment Weekly. 21 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2009. 
  82. ^ Weiss, Shari (11 Ocak 2011). "Vanilla Ice: I broke up with 'great lover' Madonna over her 'Sex' book". Daily News (New York). Daily News, L.P. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2002. 
  83. ^ "In Bed With Madonna – BBFC rating". British Board of Film Classification. 5 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2012. 
  84. ^ Holden, Stephen (20 Nisan 1992). "Madonna Makes a $60 Million Deal". The New York Times. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2008. 
  85. ^ Morton 2002, s. 54
  86. ^ a b Kirschling, Gregory (25 Ekim 2002). "The Naked Launch". Entertainment Weekly. 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2008. 
  87. ^ "Madonna.com > Discography > Erotica". Icon: The Official Madonna Website. Madonna.com. 13 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  88. ^ Metz & Benson 1999, ss. 17–20
  89. ^ "Body of Evidence". Rotten Tomatoes. 18 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  90. ^ Maslin, Janet (19 Kasım 1993). "A Movie Within a Movie, With a Demure Madonna". The New York Times. 19 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2008. 
  91. ^ Tetzlaff 1993, s. 143
  92. ^ Taraborrelli 2002, ss. 232–235
  93. ^ Taraborrelli 2002, s. 242
  94. ^ a b Taraborrelli 2002, s. 235
  95. ^ "Madonna's 40 Biggest Billboard Hits". Billboard. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2012. 
  96. ^ Voller 1999, s. 221
  97. ^ Erlewine, Stephen Thomas (17 Kasım 1995). "Madonna | Something to Remember". Allmusic. Rovi Corporation. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009. 
  98. ^ Gleiberman, Owen (20 Aralık 1996). "Evita (1997)". Entertainment Weekly. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  99. ^ Maslin, Janet (6 Aralık 1996). "Madonna, Chic Pop Star, As Chic Political Leader". The New York Times. 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2009. 
  100. ^ Michael 2004, s. 67
  101. ^ Taraborrelli 2002, s. 276
  102. ^ Madonna on Oprah, 13 Aralık 1996, American Broadcasting Company, 15:56.
  103. ^ Ciccone, Madonna (Kasım 1996). "The Madonna Diaries". Vanity Fair. Advance Publications. ss. 174-188. ISSN 0733-8899. 
  104. ^ Taraborrelli 2002, s. 285
  105. ^ Corliss, Richard (16 Aralık 1996). "Cinema: Madonna and Eva Peron: You Must Love Her". Time. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2010. 
  106. ^ Busari, Stephanie (24 Mart 2008). "Hey Madonna, Don't Give Up the Day Job!". CNN. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2008. 
  107. ^ Erlewine, Stephen Thomas (23 Eylül 1997). "Madonna | Evita [Original Soundtrack] > Overview". Allmusic. Rovi Corporation. Erişim tarihi: 24 Şubat 2010. 
  108. ^ "Performers, Presenters Add Spark To Billboard Music Awards". Billboard. 108 (51). Nielsen Business Media, Inc. 21 Aralık 1996. s. 12. ISSN 0006-2510. 19 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014. 
  109. ^ Steward, Jason (16 Ekim 1996). "Girl for Madonna". The Independent. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2010. 
  110. ^ Cross 2007, s. 71
  111. ^ Taraborrelli 2001, s. 288
  112. ^ Cross 2007, s. 134
  113. ^ Barnes, Anthony (9 Temmuz 2006). "Kabbalah: is Madonna losing her religion?". The Independent. Londra. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2010. 
  114. ^ Rooksby 2004, s. 50
  115. ^ Michael 2004, s. 46
  116. ^ a b Powers, Ann (13 Eylül 2013). "'Ray Of Light' Was Madonna's 'Mid-Life Enlightenment' Record". WNYC Soundcheck. 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014. 
  117. ^ Cinquemani, Sal (9 Mart 2003). "Madonna: Ray Of Light – Music Review". Slant Magazine. 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2009. 
  118. ^ a b "Madonna's secret to making 'Music'". CNN. 10 Kasım 2000. 15 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2008. 
  119. ^ "The Rolling Stone 500 Greatest Albums of All Time". Rolling Stone. Jann Wenner. 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2008. 
  120. ^ Ray of Light dünya geneli satışlar:
  121. ^ Metz & Benson 1999, s. 167
  122. ^ "Discography (Ray of Light)". Madonna.com. 13 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2012. 
  123. ^ Craig Glenday 1998, s. 228
  124. ^ Clinton, Paul (28 Ekim 1999). "Review: "Music of the Heart" Hits All the Right Notes". CNN. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2007. 
  125. ^ a b "Grammy Award Winners – Madonna". National Academy of Recording Arts and Sciences. 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2008. 
  126. ^ Presenter, Radio 2. "Top 100 47: American Pie". BBC Radio 2. 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  127. ^ Bronson 2002, s. 989
  128. ^ Erlewine, Bogdanov & Woodstra 2002, s. 245
  129. ^ Caulfield, Keith (28 Eylül 2000). "After 11 Year Absence, Madonna's Back At No. 1". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009. 
  130. ^ Lee, Hann C. (23 Mart 2001). "Controversial new Madonna video airs on the Web". CNN. 15 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  131. ^ Cross 2007, s. 102
  132. ^ Davies, Hugh; Aldrick, Philip (8 Aralık 2000). "Madonna's wedding will be the Highlands' biggest fling". The Daily Telegraph. Londra. 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2014. 
  133. ^ Caulfield, Keith (29 Aralık 2001). "The Year in Touring". Billboard. 113 (52). New York, NY: Nielsen Business Media, Inc. s. 44. ISSN 0006-2510. 
  134. ^ Erlewine, Stephen Thomas (12 Kasım 2001). "Madonna | GHV2". Allmusic. Rovi Corporation. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2009. 
  135. ^ "Madonna flop goes straight to video". BBC. 8 Kasım 2002. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2008. 
  136. ^ "Up for Grabs Reviews at Wyndham's Theatre – London". Whatsonstage.com. 27 Mayıs 2002. 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012. 
  137. ^ Michael Billington (25 Mayıs 2002). "Up for Grabs, Wyndham's Theatre, London | Stage". The Guardian. 10 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012. 
  138. ^ "Theatre review: Up for Grabs at Wyndham's". Britishtheatreguide.info. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012. 
  139. ^ Peter Bradshaw (13 Aralık 2006). "Film: Die Another Day | Culture". Londra: The Guardian. 29 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012. 
  140. ^ Lieberman, Rhonda (9 Mayıs 2003). "Weighty Madonna: Rhonda Lieberman on "X-STaTIC PRo=CeSS"". BNET. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2009. 
  141. ^ "American Life by Madonna: Review". Metacritic. 8 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2007. 
  142. ^ a b Norris, John (9 Nisan 2003). "Madonna: Her American Life". MTV. 23 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2010. 
  143. ^ Flick, Larry (Mart 2003). "All-American Girl". The Advocate, 887. s. 45. ISSN 0001-8996. 
  144. ^ Susman, Gary (1 Nisan 2003). "Miss 'American'". Entertainment Weekly. 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2010. 
  145. ^ Hastings, Chris (16 Ekim 2005). "Thank You For the Music! How Madonna's New Single Will Give Abba Their Greatest-Ever Hit". The Daily Telegraph. Londra. 6 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2008. 
  146. ^ Moss, Corey (28 Ağustos 2003). "Madonna Smooches With Britney And Christina". MTV. 21 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2010. 
  147. ^ Gardner, Elysa (28 Ağustos 2003). "Madonna, Spears, Aguilera shock at MTV Awards". USA Today. Gannett Company. 19 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2007. 
  148. ^ Taraborrelli 2003, s. 233
  149. ^ Brackett, & Hoard 2004, s. 304
  150. ^ Cross 2007, s. 97
  151. ^ Kellaway, Kate (21 Eylül 2003). "Immaterial girl". The Guardian. Londra. 12 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2010. 
  152. ^ Horton & Simmons 2007, ss. 196–198
  153. ^ a b "Madonna's label sues record giant". BBC. 26 Mart 2004. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2008. 
  154. ^ Shawhan, Jason (26 Ağustos 2007). "Madonna sells record company". NME. IPC Media. 24 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  155. ^ "Madonna Heads List Of Year's Top Tours". Billboard. 2 Ocak 2005. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2014. 
  156. ^ Erlewine, Stephen Thomas (12 Haziran 2006). "Madonna | I'm Going to Tell You a Secret". Allmusic. Rovi Corporation. Erişim tarihi: 30 Ekim 2009. 
  157. ^ Jury, Louise (12 Kasım 2004). "Cliff Richard and Robbie Williams join British music's Hall of Fame". The Independent. Londra. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2014. 
  158. ^ "Hollywood, music stars join forces in tsunami telethon". Australian Broadcasting Company. Associated Press. 16 Ocak 2005. 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  159. ^ "The Live 8 Event". BBC. 8 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  160. ^ "Madonna: Dancing Queen". MTV. 24 Ekim 2005. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2010. 
  161. ^ Caulfield, Keith (19 Kasım 2005). "Albums: Confessions on a Dance Floor". Billboard. 117 (47). New York: Nielsen Business Media, Inc. s. 45. ISSN 0006-2510. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009. 
  162. ^ Glenday 2007, s. 187
  163. ^ "Madonna 'begged' Abba for sample". BBC. 28 Ekim 2005. 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2012. 
  164. ^ Caulfield, Keith (4 Eylül 2006). "Madonna's 'Confessions' Tour Sets Record". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 4 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2010. 
  165. ^ Khyam, Omar (18 Ağustos 2006). "Boycott of Madonna Moscow concert urged". Jewish News Weekly. The Emanu-El. 16 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2008. 
  166. ^ "IFPI Platinum Europe Awards: July & August 2006". Uluslararası Fonogram Endüstrisi Federasyonu. 13 Eylül 2006. 6 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2007.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  167. ^ "Madonna 'adopts child in Africa'". BBC. 11 Ekim 2006. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2008.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  168. ^ "Madonna's adoption appeal begins in Malawi". CNN. Associated Press. 4 Nisan 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2010. 
  169. ^ Pilkington, Ed (26 Ekim 2006). "Confessions on a TV show: Oprah hears Madonna's side of the story". The Guardian. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  170. ^ Thomas, Karen (26 Ekim 2006). "Madonna speaks out over furor". USA Today. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  171. ^ Itzkoff, David (12 Haziran 2009). "Court Rules That Madonna May Adopt Malawi Girl". The New York Times. 12 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2014. 
  172. ^ "Madonna, H&M Offer New Collection". Billboard. 9 Aralık 2006. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2007. 
  173. ^ Herrera, Monica (16 Temmuz 2007). "Live Earth London Wraps With Madonna Spectacular". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2010. 
  174. ^ Caulfield, Keith (16 Ekim 2007). "Update: Madonna Confirms Deal With Live Nation". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 23 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2010. 
  175. ^ Petridis, Alexis (9 Ağustos 2007). "I Am Because We Are review". The Guardian. Londra. 26 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  176. ^ Elan, Priya (3 Nisan 2008). "Review: Madonna's Filth and Wisdom". The Times. Londra. 17 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  177. ^ Johnston, Sheila (14 Şubat 2008). "Filth and Wisdom: Don't give up the day job, Madonna". The Daily Telegraph. Londra. 1 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  178. ^ "Madonna, Others Named to Rock Hall of Fame". USA Today. Gannett Company. Associated Press. 13 Aralık 2007. 27 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2007. 
  179. ^ Campbell, Jim (11 Mart 2008). "Madonna, Beasties, Mellencamp Up For Rock Hall". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2010. 
  180. ^ "Madonna Has Her Say At Rock Hall Ceremony". CBS News. CBS Interactive. 18 Mart 2008. 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2010. 
  181. ^ Sischy, Ingrid (Nisan 2008). "Madonna: the one and only, on her life unchained". Interview. CNET Networks. 
  182. ^ Reid, Shaheem (8 Ağustos 2008). "Timbaland Talks About His And Justin Timberlake's 'Hot' Collabo With Madonna". MTV. 6 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2010. 
  183. ^ "Madonna's Hard Candy Debuts At No. 1 in 37 countries". Icon: Official Madonna website. Madonna.com. 30 Nisan 2008. 22 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2008. 
  184. ^ Hasty, Katie (7 Mayıs 2008). "Madonna Leads Busy Billboard 200 with 7th #1". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 17 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2008. 
  185. ^ Shewey, Don (1 Mayıs 2008). "Madonna Debuts "Hard Candy" With Justin Timberlake at New York Club Show". Rolling Stone. Jann Wenner. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2014. 
  186. ^ "Hard Candy by Madonna: Review". Metacritic. 8 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2008. 
  187. ^ Savage, Mark (8 Nisan 2008). "Review: Madonna's Hard Candy". BBC. 14 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2008. 
  188. ^ Hasty, Katie (2 Nisan 2008). "Mariah, Madonna Make Billboard Chart History". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 9 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2008. 
  189. ^ Schmidt, Veronica (21 Nisan 2008). "Madonna Goes to No. 1 For the 13th Time". The Times. Londraon. 19 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2008. 
  190. ^ "第23回日本ゴールドディスク大賞で"アーティスト・オブ・ザ・イヤー"を受賞!" (Japonca). Warner Music Japan. 3 Mart 2009. 12 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2009. 
  191. ^ a b Kaufman, Gil (3 Eylül 2009). "Madonna Breaks Her Own Solo-Tour Record With Sticky & Sweet". MTV. 11 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2010. 
  192. ^ "Roger Waters Passes Madonna For Solo Boxscore Record With 459m Wall Live". Billboard. 5 Ekim 2013. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2013. 
  193. ^ Herrera, Monica (30 Ocak 2009). "Madonna Resuming Sticky & Sweet Tour This Summer". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009. 
  194. ^ Caulfield, Keith (23 Temmuz 2009). "Madonna's 'Celebration' Hits Collection To Feature Two New Songs". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 29 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2009. 
  195. ^ Sexton, Paul (29 Eylül 2009). "Madonna's U.K. Chart 'Celebration'". Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 6 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2009. 
  196. ^ "The Celebrity 100". Forbes. 3 Haziran 2009. 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2009. 
  197. ^ Montogomery, James (13 Eylül 2009). "Madonna Pays Tearful Tribute To Michael Jackson At 2009 VMAs". MTV. MTV Networks. 26 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2009. 
  198. ^ Johnston, Maura (22 Ocak 2010). "Madonna Brings Classic 'Like A Prayer' To 'Hope For Haiti Now' Telethon". MTV. MTV Networks. 24 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010. 
  199. ^ Reporter, Icon. "Madonna's 'Sticky & Sweet' Concert To Be Released March 30 On DVD, Blu-Ray And CD". Icon: Official Madonna website. Madonna.com. 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  200. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2010. 
  201. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2010. 
  202. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2010. 
  203. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2010. 
  204. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2010. 
  205. ^ Gardner, Eriq (17 Eylül 2013). "Madonna's Secret Project Revealed: Pop Superstar to Release Short Film Via BitTorrent to Aid Global 'Artistic Expression'". The Hollywood Reporter. Prometheus Global Media. 20 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013. 
  206. ^ Hampson, Sarah (14 Şubat 2014). "My seven-minute, speed-date interview with Madonna". The Globe and Mail. Toronto. 17 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. 
  207. ^ "Madonna hits studio with Kills". The Belfast Telegraph. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2014. 
  208. ^ D'Addario, Daniel (18 Aralık 2014). "Madonna on Leaked Demos of New Album: 'This Is Artistic Rape'". Time. 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014. 
  209. ^ "Rebel Heart - Madonna". iTunes (BK), Apple Inc. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014. 
  210. ^ Spanos, Brittany (2 Mart 2015). "Madonna Plots Rebel Heart Tour for North America, Europe". Rolling Stone. 4 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015. 
  211. ^ "Amid criticism : Madonna completes her 'Rebel Heart' tour in Sydney". The Pakistan Daily Times. 22 Mart 2015. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  212. ^ Allen, Bob (24 Mart 2016). "Madonna Extends Record as Highest-Grossing Solo Touring Artist: $1.31 Billion Earned". Billboard. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2016. 
  213. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019. 
  214. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019. 
  215. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019. 
  216. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019. 
  217. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019. 
  218. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019. 
  219. ^ Lynch, Joe; Lynch, Joe (1 Temmuz 2019). "Madonna Pays Heartfelt Tribute to the LGBTQ Community at Pride Island 2019". Billboard (İngilizce). 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  220. ^ "Madonna forced to end Madame X Tour early due to coronavirus restrictions". Independent. 9 Mart 2020. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  221. ^ "Madonna's Disastrous 'Madame X' Tour Is Officially Cancelled". Digital Music News. 9 Mart 2020. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  222. ^ "Madonna, cancels her TENTH Madame X tour date in London after being ordered to rest by doctors". Dailymail İngiltere. 28 Ocak 2020. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 
  223. ^ "Listen to Dua Lipa's Levitating remix ft. Madonna and Missy Elliott". www.officialcharts.com (İngilizce). 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  224. ^ "Warner strikes 'monumental' multi-year deal with Madonna: Here's why it matters". Music Business Worldwide (İngilizce). 16 Ağustos 2021. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  225. ^ Ansari, Talal (16 Ağustos 2021). "Madonna to Reissue Albums, Curate Music in New Deal With Warner Music Group". Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  226. ^ Nast, Condé (24 Eylül 2021). "Inside the Premiere for Madonna's New Concert Documentary Madame X". Vogue (İngilizce). 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  227. ^ Şahinöz, Sıla (31 Mayıs 2019). "Rocketman'in Yönetmeni Dexter Fletcher, Madonna'nın Hayatını Konu Alan Bir Film Çekmek İstiyor". Filmloverss. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  228. ^ "Madonna to direct film of her own life story". BBC News (İngilizce). 15 Eylül 2020. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  229. ^ "Madonna bootcamp: singing, acting and 11-hour dance sessions – is anyone tough enough to take on the material girl?". the Guardian (İngilizce). 7 Mart 2022. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  230. ^ "Madonna drops new 'Frozen' remix with Sickick". Retro Pop (İngilizce). 5 Aralık 2021. 6 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  231. ^ Dean, Maury (2003). Rock 'n' Roll Gold Rush: A Singles Un-Cyclopedia. Algora Publishing. ISBN 978-0-87586-207-1. 
  232. ^ Nast, Condé. "Madonna: Like a Prayer". Pitchfork (İngilizce). 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  233. ^ a b Madonna's drowned worlds : new approaches to her cultural transformations, 1983-2003. Santiago Fouz-Hernández, Freya Jarman-Ivens. Aldershot, Hants, England: Ashgate. 2004. ISBN 0-7546-3371-3. OCLC 53285086. 
  234. ^ Bego, Mark (2000). Madonna : blonde ambition. Updated ed. New York, N.Y.: Cooper Square Press. ISBN 0-8154-1051-4. OCLC 43894227. 
  235. ^ "Madonna true blue enough for Rock Hall - Today Entertainment - TODAYshow.com". web.archive.org. 10 Mart 2008. 10 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  236. ^ LLC, SPIN Media (Nisan 1998). SPIN (İngilizce). SPIN Media LLC. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  237. ^ Morton, Andrew (2001). Madonna. Londra: Michael O'Mara. ISBN 1-85479-888-X. OCLC 47725740. 
  238. ^ Gnojewski, Carol (2008). Madonna : Express yourself. Berkeley Heights, N.J.: Enslow Publishers. ISBN 978-0-7660-2442-7. OCLC 71005751. 
  239. ^ a b "Madonna | Credits | AllMusic". web.archive.org. 3 Ağustos 2020. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  240. ^ "Monte Pittman reveals what it's like on tour with Madonna | Entertainment – Gulf News". web.archive.org. 30 Kasım 2020. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  241. ^ "Genius | Song Lyrics & Knowledge". Genius (İngilizce). 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  242. ^ "Watch Madonna Play Ukulele and Perform 'La Vie En Rose'". Ukulele Magazine (İngilizce). 11 Kasım 2015. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  243. ^ Norman, Pete (2007). "Madonna's H&M TV Commercial". 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2007. 
  244. ^ "Madonna, H&M Offer New Collection". Billboard. 9 Aralık 2006. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2014. 
  245. ^ "Boycott of Madonna Moscow concert urged". Jewish News Weekly of Northern California. 18 Ağustos 2006. 24 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2008. 
  246. ^ "Madonna defies prosecution threat". BBC News Channel. 20 Ağustos 2006. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2008. 
  247. ^ Popkin, Helen A.S. (11 Ekim 2006). "Just call Madonna the recycled-Material Girl". MSNBC. 8 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  248. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2009. 
  249. ^ Considine, J.D. "Like A Prayer review". Rolling Stone. 1 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. Madonna maintains an impressive sense of balance throughout the album, juxtaposing the ecstatic fervor of "Like a Prayer" with the Catholic injoking of Act of Contrition. 
  250. ^ O'Brien p 131
  251. ^ O'Brien p 126
  252. ^ Fouz-Hernandez, Santiago (2004). Madonna's Drowned Worlds: New Approaches to Her Cultural Transformations (İngilizce). Ashgate Publishing. ISBN 0754633721. 
  253. ^ "Venice, Italy". BBC. 13 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2008. 
  254. ^ Huson, Paul (1971). The Devil's Picturebook (İngilizce). Author's Choice Press. s. 28. ISBN 0595273335. 
  255. ^ a b Worrell, Denise (27 Mayıs 1985). "Madonna, Why She's Hot". Time Magazine. 
  256. ^ St. Michael, Mick (2004). "Music". Madonna talking: Madonna in Her Own Words (İngilizce). Omnibus Press. s. 35. ISBN 1844494187. 
  257. ^ "Interview: Madonna reviews life on Larry King Live". CNN. 19 Ocak 1999. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  258. ^ "Material Girl talks of her pop material". The Observer. 29 Ekim 2006. 
  259. ^ Victor, Barbara (2001). Goddess, Inside Madonna (İngilizce). Cliff Street Books. s. 23. ISBN 0-06-019930-X. 
  260. ^ Rolling Stone, August 1991, "True Confessions: The Rolling Stone Interview With Madonna, Part One" by Carrie Fisher.
  261. ^ Voller, Debbi [1999] Madonna: The Style Book Pg 89. ISBN 0-7119-7511-6
  262. ^ Guralnick, Peter (5 Ekim 2000). Best Music Writing. 2000 (İngilizce). Da Capo Press. s. 149. ISBN 0306809990. 
  263. ^ Susman, Gary. "Madonna faces copyright suit over video images". Entertainment Weekly. 12 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  264. ^ Morton, Andrew (2001). Madonna (İngilizce). St Martin's Press. ISBN 0312287860. 
  265. ^ a b "Five professional collaborations that carried on in the bedroom". BBC's Top of the Pops 2. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2008. 
  266. ^ Hoban, Phoebe (2004). Basquiat: A Quick Killing in Art (İngilizce). Penguin USA. ISBN 0143035126. 
  267. ^ Conner, Randy P. (2004). Queering Creole Spiritual Traditions (İngilizce). Haworth Press. s. 299. ISBN 1560233516. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020. 
  268. ^ Taraborrelli, J. Randy (1 Mayıs 2004). Madonna: An Intimate Biography. Diane Publishers. ISBN 0756779436 |isbn= değerini kontrol edin: checksum (yardım). 
  269. ^ Rosalind Horton, Sally Simmons. Women Who Changed the World (İngilizce). Quercus. s. 196. ISBN 1847240267. 
  270. ^ "Geordie Greig meets Madonna". The Sunday Times. 6 Kasım 2005. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  271. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009. 
  272. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009. 
  273. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009. 
  274. ^ a b c "Crazy for Madonna's men". USA Today. 2000. 22 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2008. Madonna and model Tony Ward briefly dated in 1990", "Vanilla Ice and Madonna were together for eight months in 1992. 
  275. ^ Hirschberg, Lynn (Nisan 1991). "The Misfit". Vanity Fair. 
  276. ^ Voller, Debbi (Haziran 1999). Madonna: The Style Book (İngilizce). Omnibus Press. s. 114. ISBN 0711975116. 
  277. ^ Voller p 117
  278. ^ Clerk, Carol (2002). Madonnastyle (İngilizce). Omnibus Press. ISBN 0711988749. 
  279. ^ "Madonna gives birth to boy". CNN. 11 Ağustos 2000. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2006. 
  280. ^ "Madonna weds her Guy". BBC News. 22 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2008. 
  281. ^ "It's a £6million Mad pad". The Sun. 22 Haziran 2007. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  282. ^ "Madonna and Ritchie confirm split". BBC News. 16 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2008. 
  283. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009. 
  284. ^ Madonna and Guy Granted "Quickie Divorce" 13 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." TV Guide. 21 Kasım 2008.
  285. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009. 
  286. ^ "Madonna adopts Malawian child, says father". Ekim 2006. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2008. 
  287. ^ Perry, Simon (Ekim 2006). "Boy Madonna Hopes to Adopt Leaves Africa". People magazine. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2006. 
  288. ^ "Madonna names baby". boston.com. 8 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  289. ^ "Madonna baby flown out of Malawi". The Daily Telegraph. 12 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2006. 
  290. ^ "Madonna Adoption Plans Trigger Broad Backlash". Reuters Wire Services. 17 Ekim 2006. 23 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2008. 
  291. ^ Tenthani, Raphael (3 Eylül 2007). "Upset in Madonna's Malawi Adoption Case". Associated Press. 23 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2008. 
  292. ^ Kapos, Shia. "Madonna: Boy's Father Has Been Manipulated". People. 24 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  293. ^ Heher, Ashley M (25 Ekim 2006). "Madonna Disappointed by Criticism". SFGate. 9 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  294. ^ "Bono defends Madonna's adoption". NME News. 5 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2008. 
  295. ^ "Boy's father worries Madonna may back out". MSNBC. 26 Ekim 2006. 23 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  296. ^ Meredith Vieira (1 Kasım 2006). "Madonna and child". Dateline NBC. 
  297. ^ Tenthani, Raphael (28 Mayıs 2008). "Madonna 'Over the Moon' About Finalized Adoption". People. 30 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2008. 
  298. ^ "Father of Madonna's Adopted Son May Challenge Custody Ruling". FOX News. 11 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  299. ^ Mim Udovitch. Inside Hollywood's Hottest Cult - Part Three: Madonna’s Magical Mystical Tour 18 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. June 20, 2005. Retrieved February 26, 2006.
  300. ^ Madonna opens her own school 29 Haziran 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi. The Times of India. August 5, 2004. Retrieved February 26, 2006.
  301. ^ Elysa Gardner. Madonna at a crossroads 25 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. USA Today. October 27, 2005. Retrieved on February 26, 2006.
  302. ^ "Madonna defends Kabbalah interest". BBC. 31 Ekim 2005. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2008. 
  303. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009. 
  304. ^ Randy Lewis (29 Aralık 2008). "'08 tour leader: Madonna". Los Angeles Times. 1 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2009. 
  305. ^ "The musical superstars". BBC. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  306. ^ Bronson, Fred (24 Kasım 2005). "Chart Beat". Billboard. Nielsen Business Media. 22 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2008. 
  307. ^ "100 Greatest Women of Rock & Roll (20-1)". VH1. MTV Network. 6 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2008. 
  308. ^ "Madonna leads list of Rock Hall inductees". CNN. 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  309. ^ Rust, P. C. R (2000). Bisexuality in the United States: A social science reader. New York: Columbia University Press. 
  310. ^ Italians in America - Our Contribution, Region 1 (NTSC) (DVD). White Star. ASIN: B0002S643C. 
  311. ^ "Madonna's Son Baptized". ABC News. 21 Aralık 2017. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2008. 
  312. ^ Robertson, P (1996), Guilty Pleasures: Feminist Camp From Mae West to Madonna Duke University Press, London pp. 117
  313. ^ "Echiniscus madonnae". Tardigrada Newsletter. Michalczyk & Kaczmarek. 2006. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  314. ^ "Echiniscus madonnae". ITIS. 8 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2008. 

Dış bağlantılar

değiştir