Kuzey Atabaskları
Kuzey Atabaskları (İngilizce: Northern Athapaskans/Athapascans/Athabaskans/Athabascans, Northen Athapaskan/Athapascan/Athabaskan/Athabascan peoples/Indians), Alaska'nın İç Alaska bölgesinde ve Kanada'nın batısında yaşayan, Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun Kuzey Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Atabasklardan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. Pratik olduğu için Alaska Atabaskları ile Kanada Atabaskları olmak üzere iki ana grup olarak sınıflandırılır. Kanada yerlileri içinde First Nations («İlk Milletler») yasal adıyla anılan Kanada Kızılderilileri arasında yer alır. Kuzey Atabask dillerini konuşurlar. Atabaskların üç ana grubundan biridir ve diğer iki grup olan Güney Atabasklarından Apaçiler ve Navaholar ile Pasifik Atabasklarından (Hupalar) ayrılırlar. Tsutinaca ile Nikolaca konuşan Atabasklar hariç tamamı Subarktik Kızılderilileri kültür grubuna dahildir.
| |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Alaska | 6.400[1] |
Diller | |
Kuzey Atabask dilleri (Ahtnaca, Denağinaca, Değinakça, Holikaçukça, Koyukonca, Yukarı Kuskokvimce, Aşağı Tananaca, Tanakrosça, Yukarı Tananaca, Guçince, Hanca, Kuzey Tuçoncası, Güney Tuçoncası, Tagişçe, Tahltanca, Kaskaca, Danezaca, Sekanice, Denetaca, Sahtuca, Tlınçonca, Denesulinece, Tsetsautça, Tsutinaca, Nadoten-Vetsuvetence, Dakelce, Çilkotince, Nikolaca) | |
Din | |
Coğrafi dağılım
değiştir- Kanada
- Yukon Toprakları: Guçinler, Hanlar, Kaskalar, Tagişler, Kuzey Tuçonları, Güney Tuçonları, Yukarı Tananalar
- Kuzeybatı Toprakları: Guçinler, Sahtular, Denetalar, Tlınçonlar, Sarıbıçaklar, Denesulineler
- Britanya Kolombiyası: Nadoten-Vetsuvetenler, Çilkotinler, Dakeller, Kaskalar, Nikolalar, Sekaniler, Danezalar, Denetalar, Tagişler, Tahltanlar, Tsetsautlar
- Alberta: Danezalar, Denetalar, Denesulineler, Tsutinalar
- Saskatchewan: Denesulineler
- Manitoba: Denesulineler
- Nunavut: Denesulineler
- Amerika Birleşik Devletleri
- Alaska (Alaska Atabaskları): Ahtnalar, Değinaklar, Denağinalar, Guçinler, Hanlar, Holikaçuklar, Koyukonlar, Aşağı Tananalar, Tanakroslar, Tsetsautlar, Kuskokvimler, Yukarı Tananalar
- Washington: Çilkotinler, Kwalhioqua, Nikolalar
- Oregon: Tlatskanie
Komşuluk
değiştirAlaska'da kuzeyde Guçin ile Koyukonlara komşu olan İnyupikler, batıda Holikaçuk, Değinak ile Denağinalara komşu olan Yupikler, güneyde Denağina ve Ahtnalara komşu olan Supikler ve Ahtnalara komşu olan Eyaklar tarafından çevrilidir. Ufacık bir alanda komşu olan Kızılderili Eyaklar hariç komşuların tamamı Eskimo halklarıdır.
Kanada'da kuzeyde ve doğuda İnuitler, doğuda ve güneydoğuda Algonkin halkları, güneyde Güney Tuçonları, Tagişler, Kaskalar ve Tahltanlara komşu olan Tlingitler, Çimşiyanlar ve Saliş dillerini konuşan Kızılderililer tarafından çevrilidir.
Kaynakça
değiştir- ^ "ANKN: Athabascans of Interior Alaska / Alaskan Athabascans". 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2012.