İrritabl bağırsak sendromu

İrritabl bağırsak sendromu (IBS) veya huzursuz bağırsak sendromu. Teşhis edilen farklı bir hastalığın olmaması durumunda, kesintili abdominal ağrı, kasılma ve ishal kombinasyonu ya da kriz şeklinde bunların yaşanması durumunda ortaya çıkar.

İrritabl bağırsak sendromu
Diğer adlar	Huzursuz kolon, mukoza koliti, huzursuz bağırsak
IBS'nin verdiği ağrının çizimi
Uzmanlık	Gastroenteroloji
Belirtiler	İshal, kabızlık, karın ağrısı
Süre	Uzun dönem
Nedenleri	Bilinmiyor
Tanı	Semptomların diğer olası sebeplerinin hastada olmadığı anlaşılınca
Ayırıcı tanı	Çölyak hastalığı, çölyak dışı gluten duyarlılığı, mikroskobik kolit, enflamatuar bağırsak hastalığı, safra asidi emilim bozukluğu, kolon kanseri
Tedavi	Semptomatik (diyet değişiklikleri, ilaçlar, probiyotikler, rehberlik)
Prognoz	Normal beklenen yaşam süresi
Sıklık	12.5% (gelişmiş ülkelerde) ve 45% (dünyada)

Sebep ve oluşumu

IBS'nin kesin sebebi bilinmemektedir ancak kaygı ve stres durumu şiddetlendirmektedir. IBS her 5 kişiden birini hayatlarının bir döneminde etkilemektedir ve gastroenterolojistlerin karşısına diğer rahatsızlıklardan daha fazla çıkmaktadır. Kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla karşılaşılmakta ve bu rahatsızlık genelde erişkinlik döneminin başında ya da ortasında görülmektedir.

Semptomları ve emareleri

IBS'nin semptomları karın bölgesinde kesintili, kramp şeklinde ağrı, genellikle sol tarafta oluşan abdominal distansiyon, gaz çıkarılması ya da bağırsak faaliyetleri sonucu oluşan geçici rahatlama; bağırsakların tam boşalmadığı hissi, aşırı gaz, mukus akıntısı, ishal, kasılmalar ve mide bulantısıdır. Bazı insanlarda ayrıca sindirim yolları ile ilgisi olmayan baş ağrısı sırt ağrısı ya da yorgunluk gibi semptomlara da rastlanmaktadır.

Semptomlar tipik olarak kesintili ve genellikle yaşam boyu tekrarlayan ancak zamanla sıklığı ve şiddeti azalan bir şekilde seyreder. Durum genellikle komplikasyona yol açmaz.

Teşhis ve tedavi

Sindirim yollarında ortaya çıkan diğer hastalıklardan farklı olarak IBS'i teşhis amaçlı kullanılan bir test bulunmamaktadır. Hastalık genellikle semptomlarından ya da fiziksel muayene ile teşhis edilir. Ancak hasta, orta yaşlı ya da daha yaşlı ya da rektal kanama, kilo kaybı, enfeksiyon ya da kişinin aile öyküsünde bağırsak kanseri ya da inflamatuvar bağırsak hastalığı bulunması durumunda testler de gerekli olabilir. Testler kolonoskopi gastroskopi gibi yöntemlerini, ultrason tarama ya da baryum lavmanı gibi testleri içerir.

IBS bazı durumlarda, beslenme düzeninin değiştirilmesi ve rahatlama tekniklerinin kullanımı yoluyla da kontrol edilmektedir. Birey kendisine en iyi gelen yaklaşımı bulmak için farklı yöntemleri deneyebilir.

Eğer ana problem kasılmalar ise, yüksek oranda lif içeren bir beslenme ya da kepek, metal selüloz gibi kitle arttırıcı maddelerin kullanımı yardımcı olabilir. Persistent ishal için kısa dönem kullanılacak anti-ishal ilaçları verilebilir. Karın ağrılarını ve sindirim yollarındaki kasılmaları rahatlatmak amacıyla antispazmodik ilaçlar yazılabilir. Hipnoz, bilişsel-davranışsal terapi ve psikolojik danışmanlık gibi yöntemlerinde bazı durumlarda etkili olduğu kanıtlanmıştır.

ICD-10

ICD-10 : K58 (K582 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)