Bağdat Demiryolu

Osmanlı İmparatorluğu’nda inşa edilmiş demiryolu hattı
Bağdat Demiryolu
Genel bilgiler
DurumSuriye kısmı haricinde işletmede[1]
SahibiChemins du Fer Impérial Ottomans de Bagdad / Osmanlı İmparatorluk Bağdat Demiryolu (CIOB) Şirketi
YerTürkiye, Suriye, Irak
(Anadolu ve Mezopotamya)
İlk - Son durak
İstasyonlarİşletmede: 140
Toplam: 189
Hizmet
SistemTCDD
Suriye Demiryolları [en]
Irak Devlet Demiryolları [en]
İşletmeci(ler)Chemins du Fer Impérial Ottomans de Bagdad / Osmanlı İmparatorluk Bağdat Demiryolu (CIOB) Şirketi
Bakım tesisiKonya, Adana, İskenderun, Halep, Nusaybin, Bağdat
Tarihçe
Açılış1903 – 1940
Teknik bilgiler
Hat uzunluğu1.597 kilometre (992 mi)
Hat açıklığıStandart (1435 mm)
Rota sayısı7
Güzergâh haritası

Bağdat Demiryolu
Continuation backward
İstanbul-Haydarpaşa yönü[2]
Straight track
Station on track
433,685
0,0
Konya
Station on track
20,370 Kaşınhan
Station on track
44,232 Çumra
Station on track
61,941 Arıkören
Unknown BSicon "STR+GRZq"
68,000 KonyaKaraman İl Sınırı
Stop on track
80,683 Demiryurt
Station on track
102,295 Karaman
Station on track
119,045 Sudurağı
Station on track
147,870 Ayrancı
Stop on track
172,013 Böğecik
Unknown BSicon "STR+GRZq"
174,000 KaramanKonya İl Sınırı
Station on track
189,192 Ereğli
Unknown BSicon "eHST"
193,300 Gazhane
Unknown BSicon "eBHF"
198,892 Bulgurluk
Station on track
215,852 Çakmak
Unknown BSicon "STR+GRZq"
218,743 KonyaNiğde İl Sınırı
Stop on track
224,300 Osmancık
Straight track
Unknown BSicon "GIPl"
230,000 Toroslar – Yükseklik 1478 m
Straight track
Straight track Continuation backward
Niğde, Kayseri, Ankara yönü
Straight track Unknown BSicon "STR+GRZq"
237,625
2. Bölge
6. Bölge
Unknown BSicon "ABZg+l" One way rightward
Unknown BSicon "eHST"
235,200 Kardeşgediği
Station on track
237,625 Ulukışla – Yükseklik 1200 m
Enter and exit short tunnel
Toroslar 37 Tünel
Station on track
250,923 Gümüş
Enter and exit short tunnel
Toroslar 37 Tünel
Unknown BSicon "eHST"
257,700 Tosunali
Enter and exit short tunnel
Toroslar 37 Tünel
Station on track
266,000 Çiftehan
Unknown BSicon "STR+GRZq"
275,600 NiğdeAdana İl Sınırı
Enter and exit short tunnel
Toroslar 37 Tünel
Station on track
281,648 Pozantı – Yükseklik 780 m
Enter and exit short tunnel
Toroslar 37 Tünel
Station on track
291,311 Belemedik – Yükseklik 700 m
Enter and exit short tunnel
Toroslar 37 Tünel
Enter and exit tunnel
299,400 Tünel – Uzunluk 3.795 m
Enter and exit tunnel
303,600 Tünel – Uzunluk 2.102 m
Station on track
306,116 Hacıkırı – Yükseklik 600 m
Unknown BSicon "hSTRae"
307,100 Varda Köprüsü
Station on track
315,290 Karaisalıbucağı
Stop on track
321,600 Kelebek
Unknown BSicon "STR+GRZq"
323,000 AdanaMersin İl Sınırı
Station on track
328,094 Durak – Yükseklik 140 m
Unknown BSicon "STR+GRZq"
329,888 MersinAdana İl Sınırı
Unknown BSicon "STR+GRZq"
336,000 AdanaMersin İl Sınırı
Unknown BSicon "eHST"
336,700 Topçu
Unknown BSicon "STR2" Unknown BSicon "STRc3"
Unknown BSicon "STRc1" Unknown BSicon "STR+4"
Head station Straight track
0,0 Mersin
Unknown BSicon "ANCHOR" Unknown BSicon "KBST2" Unknown BSicon "STR+c3" Straight track
Mersin Limanı
Unknown BSicon "STRc1" Unknown BSicon "ABZg+4" Straight track
Stop on track Straight track
5,954 Tırmıl
Stop on track Straight track
8,290 Karacailyas
Station on track Straight track
14,113 Taşkent
Stop on track Straight track
19,034 Huzurkent
Station on track Straight track
26,222 Tarsus
One way leftward Junction both to and from right
Station on track
43,209
344,785
Yenice – Yükseklik 30 m
Unknown BSicon "STR+GRZq"
347,000 MersinAdana İl Sınırı
Unknown BSicon "eHST"
348,500 Arıklı
Stop on track
353,921 Zeytinli
Stop on track
357,000 Dikili
Stop on track
360,200 Küçükdikili
Station on track
363,054 Şehitlik
Stop on track
367,129 Şakirpaşa
Station on track
369,958 Adana
Stop on track
374,050 Kiremithane
Station on track
386,738 İncirlik
Unknown BSicon "eHST"
387,700 Cezaevi
Unknown BSicon "eHST"
389,500 Kürkçüler
Station on track
396,787 Yakapınar
Unknown BSicon "eHST"
386,738 Çakaldere
Unknown BSicon "eHST"
404,200 Sirkeliköy
Station on track
417,929 Ceyhan
Unknown BSicon "eBHF"
430,700 Günyazı
Unknown BSicon "eHST"
435,000 Yassıca
Unknown BSicon "eHST"
441,750 Mustafabey
Unknown BSicon "STR+GRZq"
442,500 AdanaOsmaniye İl Sınırı
Straight track
Head station Straight track
58,900 İskenderun
Unknown BSicon "ANCHOR" Unknown BSicon "STR+c2" Unknown BSicon "KBST3" Straight track
İskenderun Limanı
Unknown BSicon "ABZg+1" Unknown BSicon "STRc4" Straight track
Stop on track Straight track
48,731 Sarıseki
Unknown BSicon "eHST" Straight track
41,914 İsdemir
Unknown BSicon "eHST" Straight track
36,700 Yakacık
Station on track Straight track
34,700 Payas
Station on track Straight track
30,193 Dörtyol
Unknown BSicon "eHST" Straight track
22,250 Karabasamak
Station on track Straight track
11,290 Erzin
Unknown BSicon "STR+GRZq" Straight track
4,650 HatayOsmaniye İl Sınırı
Straight track Straight track
Straight track Station on track
0,00
448,309
Toprakkale
One way leftward Transverse track Junction both to and from right
Station on track
457,243 Osmaniye
Station on track
466,843 Mamure
Unknown BSicon "eHST"
471,500 Şekerdere
Station on track
479,623 Yarbaşı
Unknown BSicon "eBHF"
485,913 Taşoluk
Unknown BSicon "eHST"
489,400 Nohut
Station on track
492,954 Bahçe
Stop on track
495,494 Bahçeşehir
Enter and exit tunnel
Tünel – Uzunluk 400 m
Stop on track
500,900 Ayran
Straight track
Unknown BSicon "tSTRa"
501,640 Ayran Tüneli girişi – Uzunluk 4905 m
Unknown BSicon "tSTR+GRZq"
503,500 OsmaniyeGaziantep İl Sınırı
Unknown BSicon "tSTRe"
506,545 Ayran Tüneli çıkışı – Uzunluk 4905 m
Straight track
Unknown BSicon "STR+l" Unknown BSicon "ABZqr" Unknown BSicon "STR+r"
Straight track Continuation forward
Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya yönü
Straight track
Station on track
511,389 Fevzipaşa
Unknown BSicon "eHST"
515,200 Hanağzı
Station on track
520,741 İslahiye
Unknown BSicon "eHST"
531,200 Güvercinlik
Unknown BSicon "eHST"
544,600 Tahtaköprü
Straight track
Unknown BSicon "ZOLL"
544,600 TürkiyeSuriye Ülke Sınırı
Straight track
Unknown BSicon "eBHF"
549,800 Meidan Ekbis
Unknown BSicon "eBHF"
559,600 Raco
Unknown BSicon "eHST"
565,100 Kurt-Kulac
Unknown BSicon "eBHF"
576,300 Afrin
Unknown BSicon "eHST"
582,100 Kafar Jana
Unknown BSicon "eHST"
586,400 Katma
Unknown BSicon "eBHF"
592,900 Azez
Unknown BSicon "eBHF"
599,100 Tel Rıf'at
Unknown BSicon "eHST"
625,100 Asras
Unknown BSicon "CONTgq " Unknown BSicon "ABZg+r"
Al-Tschachba Çimento Fabrikası
Unknown BSicon "ABZg+l" Unknown BSicon "STR+r"
Unknown BSicon "eBHF" Straight track
635,300 Müslimiyye
Unknown BSicon "CONTgq " Unknown BSicon "ABZgr" Straight track
Arabian Çimento Şirketi
Unknown BSicon "exCONTgq " Unknown BSicon "eABZg+r" Straight track
Babennes Çimento Fabrikası
Unknown BSicon "exCONTgq " Unknown BSicon "eABZg+r" Straight track
Halab-Kokerei
Unknown BSicon "eBHF" Straight track
649,900 Halep
Continuation forward Straight track
Şam yönü
Unknown BSicon "STRc2" Unknown BSicon "STR3"
Unknown BSicon "STR+1" Unknown BSicon "STRc4"
Unknown BSicon "eHST"
681,000 Ta’an
Unknown BSicon "eHST"
696,600 Achtarin
Unknown BSicon "eBHF"
709,500 ar-Raʿi (Çobanbey)
Straight track
Unknown BSicon "ZOLL"
715,891 SuriyeTürkiye Ülke Sınırı
Straight track
Unknown BSicon "eBHF"
716,470 Çobanbey
Unknown BSicon "STR+GRZq"
721,000 KilisGaziantep İl Sınırı
Unknown BSicon "eHST"
730,400 Akkoyunlu
Unknown BSicon "eHST"
758,191 Öncüler
Unknown BSicon "eHST"
761,091 Arslanlı
Straight track
Straight track Continuation backward
Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya yönü
Unknown BSicon "ABZg+l" One way rightward
Station on track
771,800 Karkamış (eski Cerablus)
Unknown BSicon "hKRZWae+GRZq"
774,800 GaziantepŞanlıurfa İl Sınırı (Fırat Nehri)
Unknown BSicon "eHST"
785,866 Göksu
Unknown BSicon "eHST"
797,266 Mutluca
Station on track
809,490 Mürşitpınar
Station on track
830,800 Bekçiler
Station on track
851,740 Gültepe
Station on track
871,685 Akçakale (eski Tel Abyad)
Unknown BSicon "eBHF"
892,289 Zenginova
Station on track
913,344 Goçar
Station on track
934,756 Sayarlı (eski et-Tu'aim)
Unknown BSicon "eHST"
956,350 Gökçayır
Station on track
976,157 Ceylanpınar (eski Resulayn)
Unknown BSicon "STR+GRZq"
774,800 ŞanlıurfaMardin İl Sınırı
Stop on track
997,873 Gürpınar
Station on track
1015,095 Akdoğan
Unknown BSicon "ABZgl" Unknown BSicon "CONTfq"
Alaki Çimento Fabrikası
Station on track
1038,290
0,00
Şenyurt (eski Derbisiye)
Unknown BSicon "ABZgl" Unknown BSicon "STR+r"
Straight track Straight track
Straight track End station
24,340 Mardin
Straight track
Unknown BSicon "eHST"
1052,290 Arpatepe
Stop on track
1060,498 Toruntepe
Station on track
1081,852 Serçehan
Station on track
1096,934
498,600
Nusaybin
Straight track
Unknown BSicon "ZOLL"
1097,433 TürkiyeSuriye Ülke Sınırı
Straight track
Unknown BSicon "STR+l" Junction both to and from right
Unknown BSicon "eBHF" Straight track
1142,633 Kamışlı
Continuation forward Straight track
Deyrizor yönüne
Straight track
Non-passenger station/depot on track
510,0 Tell Ziwan
Station on track
529,0 Kabur al-Bid
Station on track
551,0 Umm Qaif-Faukani
Station on track
552,0 Demir Kapı, Suriye
Unknown BSicon "eBHF"
562,0 Tall Hadsch
Station on track
586,7 al-Yarubiyyafrüher: Tall Kutschak
Straight track
Restricted border on track
SuriyeIrak Ülke Sınırı
Straight track
Unknown BSicon "eBHF"
608,0 Abu Hudschaira
Station on track
615,3 Tall al-Uwainat
Unknown BSicon "eBHF"
638,5 Tall-Hugna
Station on track
649,6 al-Wa’ailiyya
Station on track
671,2 Abtir
Station on track
677,0 as-Sabuniyya
Unknown BSicon "eBHF"
697,0 Hayy al-Yarmuk
Station on track
702,6 Musul
Unknown BSicon "eBHF"
707.0 Abu Saif
Station on track
716,0 al-Qasr
Unknown BSicon "eBHF"
724,9 Hammam al-Alail
Unknown BSicon "eBHF"
734,0 Munira
Station on track
748,7 ath-Thaura
Unknown BSicon "ABZg+l"
Nika’a Bağlantısı
Station on track
757,1 Schuwairat
Station on track
765,0 al-Kais
Station on track
773,7 Qayyara
Unknown BSicon "eBHF"
Tall Azba
Station on track
786,6 Wadi al-Murr
Station on track
803,5 al-Dscharnaf
Unknown BSicon "eABZgl" Unknown BSicon "exSTR+r"
(Streckenverlegung)
Unknown BSicon "eABZg+l" Unknown BSicon "exSTRr"
Station on track
826,6 Tulul al-Baq
Station on track
837,1 Umm Ghurba
Unknown BSicon "eBHF"
844,0 asch-Scharqat
Station on track
855,6 Ain Dais
Unknown BSicon "ABZgl" Unknown BSicon "STR+r"
Station on track Straight track
867,6 al-Haliwat
Station on track Straight track
896,2 Baidschi
Straight track Station on track
860,0 Aran
Straight track Station on track
868,0 al-Haliwat
Straight track Unknown BSicon "ABZg+l"
Düngemittelfabrik Baidschi
Straight track Unknown BSicon "ABZg+l"
Kerkük Bağlantısı
Straight track Station on track
896,0 Schuraimiyya
Unknown BSicon "STR+l" One way rightward Straight track
Straight track Unknown BSicon "STR+l" One way rightward
Unknown BSicon "ABZglr" Unknown BSicon "ABZglr" Unknown BSicon "STR+r"
nach al-Haqlaniyya
Unknown BSicon "KRZu" One way rightward Straight track
nach al-Haqlaniyya
One way leftward Unknown BSicon "ABZ+lr" One way rightward
899,0
Unknown BSicon "eBHF"
909,6 Abu Radschasch
Station on track
914,2 Qalʿat Rayyasch
Unknown BSicon "eBHF"
916,9 Ausweichstelle Abu Radschasch
Unknown BSicon "eBHF"
924,1 Imam Makarim
Station on track
936,2 Tıkrit
Station on track
952,5 İmam Dur
Unknown BSicon "eBHF"
954,7 Daur
Unknown BSicon "eBHF"
960,3 Daur-Streckenposten
Unknown BSicon "eBHF"
967,6 Makafascha
Unknown BSicon "eBHF"
970,0 Muhaidschir
Station on track
977,6 el-Abbassiyye
Station on track
982,9 el-Adschik
Station on track
990,9 Samarra
Unknown BSicon "eABZgl" Unknown BSicon "exSTR+r"
1007,0
27,4
Straight track Unknown BSicon "exBHF"
25,6 Istabular
Straight track Unknown BSicon "exBHF"
Ahal Ghidhab
Straight track Unknown BSicon "exBHF"
5,0 Ausweichstelle Harbi
Station on track Unknown BSicon "exSTR"
1013.2 al-Ischaqi
Station on track Unknown BSicon "exSTR"
1031,6 Balad
Unknown BSicon "eABZg+l" Unknown BSicon "exSTRr"
1034,0
0,0
Station on track
1049,6 Sumaitschach
Unknown BSicon "ABZgl"
1051,0 nach Sadiyye Bağlantısı
Unknown BSicon "eBHF"
1051,0 ad-Dudschail
Unknown BSicon "eBHF"
1062,0 Nabiriyyat
Station on track
1069,4 al-Muschachada
Unknown BSicon "ABZg+l"
1084,8 Kala Asım al-Muhammed bağlantısı
Station on track
1090,6 al-Tadschi
Unknown BSicon "ABZgr"
1094,0 zur Hadschim-as-Sagam-Gasraffinerie
Unknown BSicon "eBHF"
1097,0 Tha’alibach
Unknown BSicon "ABZg+r"
1101,0 von Bagdad-Flughafen und al-Qa’im
Junction both to and from right
Basra Bağlantısı
End station
1109,6 Bağdat Garı

Bağdat Demiryolu (FransızcaChemins du Fer Impérial Ottomans de Bagdad, romanizeOsmanlı İmparatorluk Bağdat Demiryolu, Rapor işareti: CIOB), Osmanlı İmparatorluğu'nda Konya'dan Bağdat'a ulaşmak üzere 1903'te yapımına başlanan 1597 km. uzunluğundaki demiryolu hattıdır. Demiryolu hattının uzunluğu İstanbul - Konya arasındaki Osmanlı Anadolu Demiryolları ve diğer bağlı hatlarla beraber 3205 km.'ye ulaşmaktadır. Zamanının en büyük altyapı projelerinden biri olan demiryolu hattının inşası on yıllar sürmüştür. I. Dünya Savaşı'nın başında bile hattın tamamlanabilmesi için 960 km. gerekmekteydi. Demiryolu hattının Bağdat'a uzanan kesimi ancak 1930'ların sonunda tamamlanabilmiş ve İstanbul'dan Bağdat'a ilk tren 1940'ta yola çıkmıştır.[kaynak belirtilmeli] 1940'tan Irak'ın işgali'nin başladığı 2003'e kadar TürkiyeSuriyeIrak arasında kesintisiz bir şekilde tren işletmeciliği yapılmıştır. Irak'ın işgaliyle birlikte özellikle Irak'ta tren işletmeciliği sekteye uğramıştır. 2000'li yılların sonlarında üç ülke arasında tren işletmeciliği yeniden başlamış ancak 2011'de Suriye İç Savaşı'nın patlak vermesiyle yeniden durmuştur.

Bağdat Demiryolu'nun inşası ve işletilmesi, 1903'te 99 seneliğine Alman sermayeli Chemins du Fer Impérial Ottomans de Bagdad / Osmanlı İmparatorluk Bağdat Demiryolu (CIOB) Şirketi'ne verilmiştir. Şirket, demiryolunu bölüm bölüm inşa etmeyi planlamış ve ilk olarak 1903'te Konya – Ereğli arasında hattın inşasına başlamıştır.[3]

Demiryolunun (özellikle de Almanya tarafından) inşa edilmesi İngiltere'yi ve Rusya'yı oldukça rahatsız etmişti. Başlangıçta projenin İstanbulAnkaraSivasDiyarbakırBağdat güzergahında inşa edilmesi planlanmış, ancak Ruslar planlanan hattın kendi sınırlarına (o yıllarda Kars, Rus toprağıydı) yakın olması ve olası bir Osmanlı müdahalesini kolaylaştıracağı için hattın inşa edilmesini istememiştir. Aynı şekilde İngilizler de Hindistan'daki sömürge varlığına ve deniz ticaretine zarar vereceği için hattın inşa edilmesini istememiştir. Rusya'nın baskıları sonucu güzergâh İstanbulEskişehirKonyaAdanaHalepBağdat olarak değiştirilmiştir. Ancak demiryolu İngilizler için rahatsızlık oluşturmaya devam etmiş ve Basra Körfezi'ne kadar ulaşması planlanan demiryolunu engellemek için çok uğraşmışlardır. Demiryolu, Osmanlı İmparatorluğu açısından I. Dünya Savaşı'nın temel sebeplerinden biri olmuştur.[kaynak belirtilmeli]

İstanbul'da Sultanahmet Meydanı'nda bulunan Alman Çeşmesi, Bağdat Demiryolu'nun yapımının Alman firmalarına verilmesi üzerine Alman İmparatoru II. Wilhelm tarafından hediye edilmiştir.[kaynak belirtilmeli]

Günümüzde Bağdat demiryolu, Türkiye, Suriye ve Irak arasında paylaşılmıştır. Demiryolu hattının Çobanbey – Nusaybin arasındaki kesimi bugün Türkiye – Suriye sınırının büyük bir kısmını teşkil etmektedir. Türkiye sınırları tarafında kalan bu kesimin, Suriye'nin bağımsızlığını kazanmasından sonra Türkiye'nin demiryolu ağının kalanıyla bağlantısı kesilmiştir. Bağlantıyı yeniden sağlamak için 1953 – 1960 yılları arasında Narlı – Karkamış demiryolu hattı inşa edilmiştir. Günümüzde Bağdat demiryolunun orijinal güzergahının Türkiye ve Irak kısımları aktif, Suriye kısmı ise Suriye İç Savaşı sebebiyle kapalıdır.

Hattın kısımları

değiştir
Ana Hatlar
Şube Hatları
Bağlantılı Hatlar

Görseller

değiştir

Kaynakça

değiştir
Özel
  • Albayrak, Mustafa. "Osmanlı-Alman İlişkileri'nin Gelişimi ve Bağdat Demiryolu'nun Yapımı", OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı:6, Ankara, 1995.
Genel
  1. ^ Suriye İç Savaşı nedeniyle TürkiyeSuriye arası hat kullanılamadığı için Türkiye'den Irak'a demiryolu ile ulaşım yok.
  2. ^ Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA)
  3. ^ Arslan, Ozan (2023). Seyahat Süresinin Kısalması. Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık. s. 146-147. ISBN 978-605-72083-7-8.