Vikipedi:Kayda değerlik (kişiler)

Bu sayfa Türkçe Vikipedi'deki kayda değerlik yönergelerinden biri ile ilgili bir bilgilendirme sayfasıdır. Tartışma sayfasında üzerinde yapılacak değişiklikleri tartışabilirsiniz.

Kısayol

VP:KİŞİ

Kayda değerlik (kişiler) yönergesi, yaşayan veya tarihî bir kişinin, Vikipedi'de hakkında bir madde sahibi olmaya değer olduğunun belirlenmesinde kullanılacak adil değerlendirme kriterleri ile ilgili standartları belirler. Bu yönerge birbiriyle yakın ilişkili kişilerden oluşan küçük gruplar için de geçerlidir. Bunlar arasında aileler, müzik grupları, ortak yazar ve mucitler sayılabilir. Birbiriyle ilişkisiz insan grupları için Vikipedi:Kayda değerlik (organizasyonlar ve şirketler) yönergesine bakınız.

Genelde bir maddenin metninde o kişinin neden kayda değer olduğuna dair bilgi bulunmalıdır. Nihai ve en önemli olarak, maddenin içeriği güvenilir kaynaklarca doğrulanabilir olmalıdır ve Vikipedi:Yaşayan insanların biyografileri sayfasında belirtilen politikalara uymak gereklidir.

Kişiler için kayda değerlik kriterleri

Aşağıdaki kriterleri sağlayan bir kişinin genel olarak kayda değer olduğu kabul edilir. Ancak bu kriterlerin sağlanamaması bu kişinin ansiklopedide yer almaması gerektiğinin kesin delili sayılmamalıdır ve bu kriterlerin bir veya birkaçının sağlanması da kişinin yer almasını garantilemez.

Söz konusu kişiden bağımsız olarak,^[1] birden fazla, birbirinden fikirsel olarak bağımsız,^[2] yayımlanmış,^[3] güvenilir ikincil kaynaklar tarafından bu kişinin konu edilmiş olması.
- Eğer bu kaynak tarafından işleniş biçimi derinlemesine değilse, kayda değerliğin belirlenebilmesi için birden fazla bağımsız kaynak gösterilmelidir.
- Kişi hakkında gösterilen ikincil kaynakların konuyu sıradan bir şekilde işlemiş olması kayda değerliği belirlemek için yeterli değildir.^[4]
- Kayda değerliğin belirlenmesinin ardından daha çok ayrıntı elde etmek için birincil kaynaklara başvurulabilir.
Kişinin, kendinden bağımsız olarak yazılmış, kabul görmüş bir biyografinin konusu olması.
Kişinin, önemli sayılan ödüller kazanmış olması.
Kişinin adının kanıtlanabilir şekilde yaygınca tanınmış olması.
Kişinin kendi sahasındaki katkılarının kalıcı tarihî kayıtların bir parçası^[5] hâline gelmiş olması.
Kayda değerliği gösterilmiş ürün veya hizmetlerin savunuculuğunu yapmış olmak.

Siyasetçiler

Uluslararası, ulusal veya il/eyalet düzeyinde mevkiye sahip olmuş siyasetçiler; ve ulusal, il/eyalet yasama organlarının şimdiki ve geçmiş üyeleri.^[6]
Basında önemli derecede kendisinden bahsedilmiş mahallî siyasetçiler.^[5]
Mahalli düzeyde seçimle başa gelmiş olmak kayda değerliği garantilemez.

Sporcular

Profesyonel bir ligde veya yüzme, tenis gibi ligli olmayan dallarda eşdeğer karşılaşmalarda oynamış veya yarışmış sporcular.
Amatör spor dallarında en üst seviyede oynamış veya yarışmış sporcular.

Futbolcular

İlgili ülkenin futbol federasyonu tarafından profesyonel lig statüsü verilmiş, en üst seviye ligde en az 10 maça çıkmış veya en az bir maçın sonucuna katkıda bulunmuş (gol atmış veya asist yapmış) futbolcular
İlgili ülkenin futbol federasyonu tarafından profesyonel lig statüsü verilmiş, en üst bir ve/veya ikinci seviye ligde ya da ikinci seviye ligde en az 20 maça çıkmış futbolcular
İlgili ülkenin futbol federasyonu tarafından profesyonel lig statüsü verilmiş olan en üst birinci ve ikinci seviye liglerde, ulusal veya uluslararası çapta bir başarı elde etmiş (yılın futbolcusu vb.) futbolcular
FIFA veya FIFA üyesi bir konfederasyon tarafından tanınan kulüpler bazında gerçekleşen birinci ve ikinci seviye uluslararası turnuvalarda (Örneğin Avrupa için 1. UEFA Şampiyonlar Ligi, 2. UEFA Avrupa Ligi, Asya için 1. AFC Şampiyonlar Ligi, 2. AFC Başkanlık Kupası) ve Olimpiyat Oyunları final müsabakalarında en az 2 maça çıkan futbolcular
FIFA veya FIFA üyesi bir konfederasyon tarafından tanınan uluslararası bir maçta A millî seviyesinde 3, diğer yaş kategorilerinde en az 5 maça çıkmış futbolcular
Bulunduğu ülkede en üst seviye 1. ve/veya 2. lig takımlarının da katılabildiği ulusal bir turnuvada (Örneğin Türkiye Kupası, FA Cup, FA Community Shield, ülkelerin süper kupaları vb.) en az 10 maça çıkmış veya bu turnuva özelinde bir başarı elde etmiş (gol kralı, turnuvanın en değerli oyuncusu, turnuvanın en iyi kadrosuna girme) futbolcular

Eğlence sanatçıları

Oyuncular, komedyenler, televizyon meşhurları, vb.

Kayda değer filmlerde, televizyon ve sahne gösterilerinde ve diğer prodüksiyonlarda önemli rol oynamış olanlar.
Geniş veya önemli bir hayran kitlesi olanlar.
Belli bir eğlence türünde kendine has, çok üretken veya yenilikçi katkılar yapmış olanlar.
Müzisyen, besteci, müzik grupları için bkz. VP:MÜZİK.

Yaratıcı meslekler

Bilim insanları, öğretim üyeleri, ekonomistler, profesörler, yazarlar, editörler, gazeteciler, film yapımcıları, fotoğrafçılar, sanatçılar, mimarlar, mühendisler ve diğer yaratıcı meslek sahipleri.

Kişi meslektaşları veya ardından gelenlerce önemli bir kişilik sayılmakta veya ona sıkça atıfta bulunulmakta.
Kişi yeni bir kavram, teori veya teknik geliştirmesiyle tanınmakta.
Kişi başkası veya başkalarıyla ortak olarak önemli veya iyi bilinen bir eseri yaratmış veya yaratılmasında önemli bir rol oynamış, bu eser bağımsız bir kitap veya sinema filminin veya birden çok dergi makalesinin konusu olmuş.
Kişinin eseri ya (a) önemli bir sergide sunulmuş ya da ondan bir abide yapılmış veya (b) eleştirmenlerin önemli derecede dikkatini çekmiş veya (c) önemli (sadece mahalli sayılmayan) bir müze veya galerinin daimi koleksiyonunda yer almakta.

Bu yönergeyi sağlamayan maddeler

Bir madde eğer kayda değerliliğini ortaya koymuyorsa veya kanıtlamıyorsa onu geliştirmek için aşağıdakileri deneyin:

Onu kendiniz iyileştirin.
Maddenin yazarına danışın. {{Şablon:M6}} şablonu bunu yapmanın bir yoludur.
Maddeye {{Şablon:kayda değerlik}} şablonunu koyarak diğer editörleri uyarın.
Eğer madde bir uzmanlık dalı hakkındaysa {{Şablon:Uzman}} şablonunu kullanarak belli bir Vikipedi:VikiProje'den konu hakkında bilgili editörlerden yardım isteyebilirsiniz. Bu kişiler herkeste bulunmayan kaynaklara sahip olabilirler.
Onu daha geniş bir maddeye dahil edip, orada bir bağlam içine oturtun.

Eğer madde iyileştirilemeyecekse veya Vikipedi için uygun bir konu değilse aşağıdaki yöntemlerden birini seçiniz:

Eğer madde kayda değer olduğunu iddia etmiyor veya kanıtlamıyorsa {{Şablon:sil}} şablonu ile hızlı silinmesi için işaretleyebilirsiniz (gerekçe olarak Madde 6 veya M6'yı belirtiniz).
Eğer hızlı silme için gerekli kriterler sağlanmıyorsa ama maddenin kayda değer olmadığı tartışma götürmez görünüyorsa {{Şablon:bekletmeli sil}} şablonunu kullanın. Eğer kimse itiraz etmezse madde 5 gün sonra silinecektir.
Emin olmadığınız veya başkalarının itiraz edebileceğini düşündüğünüz durumlarda maddeyi silinmeye aday gösteriniz. Orada maddenin değeri genellikle 5 gün veya tartışmanın durumuna göre 5 günden fazla tartışılıp değerlendirilecektir.

Vikipedistler hakkında maddeler

Bazı Vikipedistler hakkında maddeler olabilir. Bu kişilerin Vikipedist olmaları kayda değerlikleri hakkında ne olumlu ne de olumsuz bir etki yapar (ancak, Vikipedi:Otobiyografi sayfasında belirtilen nedenlerle kişilerin kendi madderini yazmaları uygun değildir). Eğer bir Vikipedist Vikipedi'de yer almakla ilgili kriterleri sağlıyorsa, bu maddenin ansiklopedide yer alması veya silinmesi konusunda alınacak kararda onun hâlen, eskiden veya gelecekte Vikipedist olmasının yeri yoktur. Kullanıcılar ve kullanıcı olmayanlar hakkındaki maddeler aynı kriterlere göre değerlendirilir.

Kişi listeleri

Bazı maddeler kişi listeleri içerirler, örneğin üniversite maddeleri genelde mezunlarının bir listesini içerir. Bu listeler herkesi (bu örnekte o üniversiteden mezun olan herkesi) kapsamazlar. Bu listeler sadece buradaki yönerge doğrultusunda Vikipedi'de halen hakkında bir maddesi olan kişiler veya makul bir beklentiyle, maddesi olabilecek olan kişiler ile sınırlıdır. Kendilerini bu tür kategorilere dahil etmek isteyen Vikipedistler bu amaç için oluşturulmuş kategorileri kullanabilirler, örneğin Kategori:Mezun oldukları okullara göre Vikipedistler.

Notlar

^ Otobiyografi ve kişisel promosyon bir ansiklopedi maddesi elde etmek için kullanılacak yollar değildir. Kayda değerliğin ölçütü maddenin konusu olan kişiden bağımsız başkalarının, bu kişi hakkında sıradan sayılmayacak bir yayım yapmaya onu değer bulmalarıdır.
^ Bir özgün kaynağın türevi olan kaynaklar kaynakça olarak kullanılabilirler ama konunun kayda değerliğini ortaya koymak için kullanılamazlar. "Fikirsel bağımsızlık", kaynakların içeriğinin birbirinin aynı olmamasını gerektirmekten de öte, yayımlanmış bir eserin tamamının başka bir eserden türememiş (veya ona dayandırılmamış) olmasını da gerektirir (ama kısmî türetmeler kabul edilebilir). Örneğin, belli bir kişi hakkında bir siyasetçinin verdiği nutuk, o kişinin kayda değerliğinin belirlenmesine katkıda bulunur, ama bu nutkun farklı haber ajansları tarafından yapılmış birden fazla iktibası bulunmaz. Bir kişi hakkında yazılmış bir biyografi o kişinin kayda değerliğinin belirlenmesini sağlar ama o biyografinin bir özeti, ek bir özgün bir fikirsel katkı içermiyorsa, sağlamaz.
^ Neyin "yayımlanmış eser" sayıldığı kasıtlı olarak geniş kapsamlı bırakılmıştır
^ Sıradan sayılmamak, yayımlanmış eserin derinliğinin bir ölçüsüdür. Basit bir rehber girdisi ve ayrıntıya girmeden laf arasında bir değinme sıradan sayılır. Bir kişinin hayatının ayrıntılı bir şekilde nakleden 200 sayfalık bir bağımsız biyografi sıradan değildir. Bir nüfus kaydı veya bir seçim pusulasında bir satırlık bir sıralama sıradandır. Bir kişinin anısına kurulmuş bir vakıf, onun adına adlandırılmış bir bina, vb., onun hakkında yazılmış eserlerin yerini alamaz.
^ ^a ^b "kalıcı tarihî kayıtların parçası olmuş" bir kişi, o saha hakkındaki birden fazla tarih kitabında bahsedilir. Önemli derecede basında çıkmış bir siyasetçi hakkında, gazete/dergi yazarları tarafından, birden çok dergi makalesi ayarında inceleme makalesi yazılmıştır.
^ Bu ikincil bir kriterdir. Bu kriteri sağlayan kişiler hemen her zaman birincil kriteri de sağlayacaklardır. Biyograflar ve tarihçiler genelde önemli siyasi mevkilerin sahipleri hakkında yazmış olacaklardır. Ama, herhangi bir nedenle öyle olmamış olsa dahi, bu kriter sayesinde Vikipedi'de önemli siyasi mevkiler hakkındaki maddelerimizde bir eksiklik kalmamasından emin oluyoruz.

[1] Otobiyografi ve kişisel promosyon bir ansiklopedi maddesi elde etmek için kullanılacak yollar değildir. Kayda değerliğin ölçütü maddenin konusu olan kişiden bağımsız başkalarının, bu kişi hakkında sıradan sayılmayacak bir yayım yapmaya onu değer bulmalarıdır.

[2] Bir özgün kaynağın türevi olan kaynaklar kaynakça olarak kullanılabilirler ama konunun kayda değerliğini ortaya koymak için kullanılamazlar. "Fikirsel bağımsızlık", kaynakların içeriğinin birbirinin aynı olmamasını gerektirmekten de öte, yayımlanmış bir eserin tamamının başka bir eserden türememiş (veya ona dayandırılmamış) olmasını da gerektirir (ama kısmî türetmeler kabul edilebilir). Örneğin, belli bir kişi hakkında bir siyasetçinin verdiği nutuk, o kişinin kayda değerliğinin belirlenmesine katkıda bulunur, ama bu nutkun farklı haber ajansları tarafından yapılmış birden fazla iktibası bulunmaz. Bir kişi hakkında yazılmış bir biyografi o kişinin kayda değerliğinin belirlenmesini sağlar ama o biyografinin bir özeti, ek bir özgün bir fikirsel katkı içermiyorsa, sağlamaz.

[3] Neyin "yayımlanmış eser" sayıldığı kasıtlı olarak geniş kapsamlı bırakılmıştır

[4] Sıradan sayılmamak, yayımlanmış eserin derinliğinin bir ölçüsüdür. Basit bir rehber girdisi ve ayrıntıya girmeden laf arasında bir değinme sıradan sayılır. Bir kişinin hayatının ayrıntılı bir şekilde nakleden 200 sayfalık bir bağımsız biyografi sıradan değildir. Bir nüfus kaydı veya bir seçim pusulasında bir satırlık bir sıralama sıradandır. Bir kişinin anısına kurulmuş bir vakıf, onun adına adlandırılmış bir bina, vb., onun hakkında yazılmış eserlerin yerini alamaz.

[kal-5] "kalıcı tarihî kayıtların parçası olmuş" bir kişi, o saha hakkındaki birden fazla tarih kitabında bahsedilir. Önemli derecede basında çıkmış bir siyasetçi hakkında, gazete/dergi yazarları tarafından, birden çok dergi makalesi ayarında inceleme makalesi yazılmıştır.

[6] Bu ikincil bir kriterdir. Bu kriteri sağlayan kişiler hemen her zaman birincil kriteri de sağlayacaklardır. Biyograflar ve tarihçiler genelde önemli siyasi mevkilerin sahipleri hakkında yazmış olacaklardır. Ama, herhangi bir nedenle öyle olmamış olsa dahi, bu kriter sayesinde Vikipedi'de önemli siyasi mevkiler hakkındaki maddelerimizde bir eksiklik kalmamasından emin oluyoruz.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]