Vikipedi

Turgutlu

Manisa'nın ilçesi
Başlığın diğer anlamları için Turgutlu (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Turgutlu (eski adı: Kasaba ve Yengi[2]) Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan Manisa ilinin ilçelerinden biridir. Turgutlu; doğusunda Ahmetli, batısında Şehzadeler ve Kemalpaşa, kuzeyinde Saruhanlı, güneyinde Ödemiş ve Bayındır ilçeleri ile çevrilidir. Ege Denizi'nin 55 km doğusunda olup denizden yüksekliği 78 metredir. Yüzölçümü 530 km2dir. 2022 yılı verilerine göre nüfusu 175.401 kişidir.

Turgutlu
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlManisa
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İdare
 • KaymakamAli Yılmaz[1]
 • Belediye başkanıÇetin Akın (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam530 km²
Rakım78 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam163.223
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu45400
İl alan kodu0236
İl plaka kodu45

Tarihi

değiştir

Turgutlu, Sultan II. Murat Dönemi'nde Dalbahçe Köyü çevresine yerleşen Turgud Aşireti tarafından kurulmuş[kaynak belirtilmeli] ve zamanla ovaya inerek bugünkü yerini almıştır. Yunanların İzmir'i işgalinden 10 gün sonra da Turgutlu işgal edilmiştir. Bu tarihten, 7 Eylül 1922 yılına kadar ilçe işgal altında kalmıştır. Kurtuluş Savaşı sonrası Yunan askeri ilçeden çekilirken Bozkurt ve Küllük Mahalleleri hariç tüm mahallelerini yakmıştır.

Nüfus

değiştir
Yıl Toplam Şehir Kır
1927[3] 32.290 16.897 15.393
1935[4] 40.735 21.676 19.059
1940[5] 41.853 22.932 18.921
1945[6] 42.923 22.713 20.210
1950[7] 48.444 24.916 23.528
1955[8] 54.469 27.300 27.169
1960[9] 63.461 31.459 32.002
1965[10] 71.970 35.674 36.296
1970[11] 80.050 40.986 39.064
1975[12] 88.362 47.009 41.353
1980[13] 96.798 55.396 41.402
1985[14] 108.441 65.740 42.701
1990[15][a] 100.697 73.634 27.063
2000[16] 121.020 93.727 27.293
2007[17] 135.830 111.166 24.664
2008[18] 139.897 114.483 25.414
2009[19] 140.753 115.930 24.823
2010[20] 141.962 117.632 24.330
2011[21] 143.990 119.985 24.005
2012[22] 146.087 122.383 23.704
2013[23] 148.130 148.130 veri yok
2014[24] 150.460 150.460 veri yok
2015[25] 153.687 153.687 veri yok
2016[25] 156.567 156.567 veri yok
2017[25] 160.183 160.183 veri yok
2018[25] 163.223 163.223 veri yok
2019[25] 166.418 166.418 veri yok
2020[25] 169.882 169.882 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

İklim

değiştir

İlçe, Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Kar yağışı ve don olayları nadiren görülmektedir.

Turizm

değiştir

İlçenin en önemli turistik tesisi Urganlı Kaplıcaları'dır. Urganlı Kaplıcaları, suları karbondioksitli ve bikarbonatlıdır. Sıcaklığı 50 ile 78 santigrat derece arasında değişmektedir.[26] Karaca Ali Kanyonu, Küp yar ve Ovacık Yaylası ilçenin diğer turistlik bölgeleridir. İlçe yakınındaki Bozdağlar da, doğa yürüyüşleri için tercih edilen yerlerdendir.

Eğitim

değiştir

Üniversite Eğitimi:

  • Celal Bayar Üniversitesi Hasan Ferdi Turgutlu Teknoloji Fakültesi
  • Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu

Ortaöğretim Eğitimi

  • Halil Kale Fen Lisesi
  • Hasan Ferdi Turgutlu Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi
  • İnci Üzmez Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
  • Niyazi Üzmez Anadolu Lisesi
  • Selman Işılak Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
  • Senem Aka Anadolu Lisesi
  • Turgutlu Anadolu Lisesi
  • Turgutlu Anadolu İmam-Hatip Lisesi
  • Cahit Gönlübol Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
  • Turgutlu Lisesi
  • Şehit Anıl Barış Çetin Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
  • Urganlı Çok Programlı Anadolu Lisesi
  • Zübeyde Hanım Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
  • Şehit Suat Akıncı Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi

Ulaşım

değiştir

Turgutlu'nun Manisa'ya uzaklığı 30 km, İzmir'e uzaklığı ise 50 km'dir. İlçe merkezinin güneyinden E–23 (İzmir-Ankara) karayolu, kuzeyinden ise İzmir-Uşak-Afyon demiryolu geçmektedir. Demiryolunun İzmir'den Turgutlu'ya kadar olan 32 km'lik ilk kısmı 1863–1865 tarihleri arasında yapılmış, 1866'da işletmeye açılmıştır. 1873–1875 yılları arasında da 76 km daha yapılarak Alaşehir'e kadar uzatılmıştır. E–93 karayolu 2 geliş–2 gidiş olarak bölünmüş yoldur. Bütün köylerin yolu mevcut olup köy yollarının tamamı asfalt kaplamadır. Yollar her mevsim ulaşıma açıktır.

Ekonomi

değiştir

İlçenin en önemli geçim kaynakları tarım ve sanayidir. Gediz Havzası'nda kurulu olan Turgutlu'da, çekirdeksiz üzüm, pamuk, tütün, domates, buğday, kiraz, şeftali, erik ve zeytin ziraatı yapılan başlıca ürünlerdir. Pamuk üretimi son dönemde yerini mısır üretimine bırakmıştır. Kapari, kekik gibi alternatif bitkilerin ekimi de son dönemde ziraati yapılan tarımsal faaliyet arasına girmiştir. Arpa üretimi, hayvanların yeşil ot ihtiyacını karşılamak için yapılmaktadır. İlçede konserve fabrikalarının etkisi ile domates, biber ve salatalık ekimi son dönemde artış göstermiştir. İlçedeki hayvancılık son zamanlarda gelişmeye başlamıştır. Hayvancılığın gelişmesine bağlı olarak silajlık mısır, fiğ, tritikale gibi bitkilerin ekimi de artmaktadır.

Spor

değiştir

İlçenin profesyonel futbol takımı Turgutluspor 1984 yılında Toprakspor ve Tukaşspor'un birleşmesiyle kurulmuştur. Takım, 2022-2023 sezonu itibarı ile TFF 3. Lig'de mücadele etmektedir. Turgutlu'da çeşitli amatör küme takımlarının yanı sıra Turgutlu Belediyesi'nin bünyesinde kurulu Turgutlu Belediyespor bulunmaktadır. Çeşitli branşlarda spor faaliyetlerinin bulunduğu Turgutlu Belediyespor'da başta voleybol, basketbol ve hentbol takımları da bulunmaktadır. Ayrıca Seramiksan SK bayan voleybol takımı, Sultanlar Ligi'nde mücadele etmektedir.

Notlar

değiştir
  1. ^ Ahmetli ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2015. 
  2. ^ "Kent Tarihi - Turgutlu Belediyesi". www.turgutlu.bel.tr. 8 Şubat 2023. 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  3. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  4. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  6. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  10. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  23. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  24. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  25. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Turgutlu Nüfusu - Manisa". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Manisa Turgutlu Nüfusu". nufusune.com. 
  26. ^ Urganlı Kaplıcaları|http://yigm.kulturturizm.gov.tr/

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Turgutlu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Turgutlu&oldid=34230965" sayfasından alınmıştır