Terken Hatun (Alâeddin Tekiş'in eşi)
Terken Hatun veya Türkan Hatun, (Farsça: ترکان خاتون; ö. 1233, Karakurum), Harezmşah Alâeddin Tekiş'in eşi, Alâeddin Muhammed'in annesi, Celâleddin Harezmşah'ın babaannesi, Kıpçaklar'dan Kıpçak Han'ın kızıdır.
| Terken Hatun | |
|---|---|
 Terken Hatun'un Moğollara esir düşüşünü tasvir eden bir çizim (Câmi'u't-Tevârîh). | |
| Harezmşahlar Hatunu | |
| Hüküm süresi | 1200 - 1220 |
| Ölüm | 1233 Karakurum, Moğol İmparatorluğu |
| Eş(ler)i | Alâeddin Tekiş |
| Çocuk(lar)ı | Alâeddin Muhammed |
| Babası | Kıpçak Han |
Terken Hatun Harezmşah Devleti'nde güçlü bir konuma sahipti, yedi katibinin bulunduğu ayrı bir divanı ve sarayı olduğu söylenir. Nesevî'ye göre mühründe "dinin ve dünyanın koruyucusu, alem kadınlarının Melikesi Uluğ Türkan" (Arapça: عصمة الدنيا والدين الغ تركان ملكة نساء العالمين, romanize: ʿİṣmetu'd-Dunyâ ve'd-Dîn Uluğ Turkân Meliketu Nisâʿi'l-ʿÂlemîn) yazmaktadır.[1][2]
Terken Hatun, orduya asker olarak kendi kabilesi olan Kıpçakları yerleştirdi ve ordu kumandanlarını da akrabalarından seçti. Oğlu üzerinde etkili olan Terken Hatun, veliaht olarak kendi kabilesinden olan bir kadından doğma Uzlagşah'ı seçtirtmişti.[3] Babası tarafından takdir gören, annesi Hint bir cariye olan Celâleddin Harezmşah'ın veliahtlığına karşı çıkıyordu. Terken Hatun, Moğollar'ın 1220'de Harezm'i işgal etmeleri üzerine onlara esir düşmüştür. Hayatının geri kalanını öldüğü 1233 yılına kadar Karakurum'da geçirmiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ Şehabeddin Ahmedünnesevi (1934). Necip Asım (Ed.). Celâlüttin Harezemşah (1. bas.). İstanbul: Devlet Matbaası. s. 34.
- ^ Gömeç, Saadettin (2010). "Terken unvanı hakkında". Türkoloji Dergisi. 17 (2 (107)). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. s. 110. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ Aydın Taneri, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 7, sayfa: 248