Tartışma:Çerkes Soykırımı

deportasyon

Deportasyon Türçede yoktur. Yerine : sınır dışı edilmek, sürgün edilmek, sürülmek önerilmekte. - Erhan 10:56, 18 Mart 2007 (UTC)

Selamlar. Geçmiş kayıtlarına bakıldığında çift madde meselesinin, 09:46, 10 Eylül 2007 tarihinde Kullanıcı:88.226.135.4 tarafından Adıge Sürgünü maddesinden yapılan kopyalama sonucu meydana geldiği anlaşılıyor. Madde içeriği yanı. Birleştirilecektir. Teşekkür ederim. İyi çalışmalar. Takabeg ^ileti 21:47, 6 Nisan 2008 (UTC)

Harita

Bu başlığa bir harita lazım. Oklarla falan sürgünün güzergahı belirtilse güzel olur. Becerebilsem ben yapardım ama bilmiyorum nasıl yapılır... --85.96.68.29 22:22, 14 Nisan 2007 (UTC)

Çerkez / Adıge sürgünü

Kolay gelsin. Tam emin olmamakla birlikte Google Türkçe aramalarında "Çerkes Sürgünü" 13.100 sonuç, "Adıge Sürgünü" ise 863 sonuç veriyor. TBMM Kütüphanesi'nde "Gerçek, tarihi ve politik nedenleriyle Çerkes sürgünü" adlı bir kitaba rastladım. Sanırım "Çerkes Sürgünü" daha uygun bir başlık olur. --60.240.112.112 05:51, 15 Nisan 2008 (UTC)

Maddenin uygun başlığı Çerkes Sürgünü demek ki. Ancak başlık değişikliği için mevcut olan Çerkes Sürgünü başlığının silinmesi gerekiyor. Farkeden hizmetli arkadaşımız halledecektir. Teşekkür ederim. İyi çalışmalar. Takabeg ^ileti 06:08, 15 Nisan 2008 (UTC)

Kafkasya'da sadece Adigeler yok!!!

Çerkes toplumu dediğiniz gibi sadece Adigeler’den oluşmamaktadır. Çerkes kelimesi, bu toplumun genel adıdır. Hatta dünyanın diğer ülkelerinde de Çerkes denildiği zaman, Kafkasya da ki tüm halklar akla gelir. Şahsen ben de bir Apsua, yani Türkçe de ki o kaba tabiri ile “Abaza”yım. Apsualar’ın Çerkesliği kabul etmediklerine ben de şahit oldum. Ancak bu işin doğrusu budur. Hatta Arapça’da da “Çerakeze” olarak geçer.

Sürgün konusuna gelecek olursak, öncelikle sevgili kardeşim, gerçekten kusura bakma çok özür dilerim ama şunu belirtmek zorundayım, gerçekten çok yanlış bir bilgi vermişsin. Sadece Adigeler mi sürgün edildi yani ?!? Kesinlikle yanlış… Kafkas-Rus savaşları, zaten tüm Kafkasyalılar’ı ilgilendirmiştir. Kafkasya da ki tüm savaşçılar, Şeyh Şamil önderliğinde, Ruslar’a karşı direnmişlerdir. Sadece Adigeler savaşmamıştır yani… Malum, bu vahim hadise, Çarlık Rusya’sı döneminde olmuştur ve dönemin savaş kayıtlarına işlenmiştir. Yani sürgün edilecek halklar; 45.023 Natuhay, 27.337 Abadzeh, 165.626 Şapsığ, 74.567 Vıbıh, 11.873 Ciget, 10.500 Bjeduğ, 30 bin Abaza (Abazin), 4 bin Besleney, 15 bin K'emguy, Mahoş, Yegerukay, 30.650 Nogay, 17 bin Kabartay ve 23.193 Çeçen… bunları başka bir yerden almadım, yine wikipedia’nın, üzerinde tartışmakta olduğumuz ÇERKESLER yazısından aldım. Bunlar Rusya ve Osmanlı İmparatorluğu’nun tutmuş olduğu ortak kayıtlardır. Yani uzun lafı kısası, Abhazlar göç etmemiş, sürgün edilmiştir. Tıpkı diğer Kafkas halkları gibi… Çünkü aksi taktirde kim doğduğu topraklardan toplu göç yapmak istesin ki? Adigeler tek başlarına savaşmamış, Kabardeyler, Abhazlar, Ubıhlar, Çeçenler, Dağıstanlılar, Avarlar v.s. tüm Kafkasya, Rusya’nın bu işgaline karşı direnmiştir. Hatta Şeyh Şamil’in kendi hatıratından alınan bir bilgiye göre, Şamil’in emrinde sadece Abhaz savaşçılardan oluşan bir “hareket” ordusu bulunmaktaydı.

Vıbıh?

Vıbıh tan ziyade Ubıkh yada Ubıh olarak yazılır. Değiştirilmesi daha uygun olur.

sürgün/soykırım

isim değişikliğini yaptığım günün bütün gazetelerinde çerkes soykırımı'nın yıldönümü haberleri ve akademik kaynaklara göndermeler vardı. belli ki bu nedenle değiştirildi. diğer vikilerde de 'etnik temizlik' karşılıklarıyla maddeleştirilmiş. geri alınırken herhangi bir açıklama yapılmamış. korkarım bu geri almaları yanlış anlıyoruz. tartışmalı olmasının muhtemelliği geri alma nedeni değildir. geri alıyorsanız argümanlarınızı da burada belirtmelisiniz. --kibele 10:25, 12 Haziran 2015 (UTC)

son yıllarda giderek artan biçimde 'etnik temizlik' olarak tanımlandığı görülebilir. --kibele 10:56, 12 Haziran 2015 (UTC)

Merhabalar. Madde adının Çerkes etnik temizliği veya Çerkes Soykırımı olması gerektiğine inanıyorum. Akademik araştırmaların özellikle giderek soykırım kullanımına gönderme yaptığını gözlemleyebiliriz. -seyit. 14:23, 16 Mayıs 2016 (UTC)

Soykırım olduğunu Vikipedi kabul ediyor mu "soykırım" yakıştırması yapmaya çalışıyorsunuz? Bütün Dünya kabul ediyor mu soykırım yakıştırması yapmaya çalışıyorsunuz? Tarafsızlık bakış açısına uygun değil bu durum. @Kibele ayrıca değişikliğimi geri almanın sebebini de değişiklik özetinde açıklaman gerekirdi. --Locos Turcos (mesaj) 20:20, 15 Ocak 2017 (UTC)

kaynakların adlandırmalarına göre sayfaları adlandırıyoruz adlandırma politikasını okudunuz mu hiç acaba? bu yorumlarla kalabalık yapıyorsunuz. allah sayfası var diye vikipedi allahın varlığını kabul etmiş olmuyor. lütfen adlandırma yönergelerini okuyunuz. -MHIRM. 07:50, 16 Ocak 2017 (UTC)

Adlandırma yönergesinin 1.5 ve 1.6 başlıklarına göre sayfanın taşınması gerekiyor. "Bir maddenin adının ilgilenen okurlar tarafından bulunmasını sağlamaktan başka bir gayesi yoktur." şeklindeki bir uyarı da sayfada mevcut. -MHIRM. 07:58, 16 Ocak 2017 (UTC)

@MHIRM, o zaman PKK'ya kürt terör örgütü diyelim? Bütün dünya kabul etmiyor ama kabul edenler de ortada. Siz her şeyi işinize geldiği gibi yazma derdine düşmüşsünüz. Kesinlikle doğru değil bu. Konu diğer kullanıcılar için pek önem arz etmediği için soykırım diye rahatça yazıyorsunuz ama cümle alem biliyor yazmanız doğru değil. Sizde biliyorsunuz bunu, yazılamaz. ... Size göre soykırımdır, başkasına göre değildir. Ciddi ve resmi anlamda kabul gören bir şeyde değil. ... --Locos Turcos (mesaj) 11:36, 17 Ocak 2017 (UTC)

PKK nereden çıktı şimdi ya -MHIRM. 11:38, 17 Ocak 2017 (UTC)

Siz, çerkezlerle ilgili maddede Allahla bağlantı kurmuştunuz. Bende PKK ile bağlantı kurdum. Gayet doğal.--Locos Turcos (mesaj) 11:39, 17 Ocak 2017 (UTC)

ah, çok doğru. -MHIRM. 11:41, 17 Ocak 2017 (UTC)

• Azerice Vikipedi'de Çerkes Soykırımı, İngilizce Vikipedi'de Çerkes etnik temizliği ve Rusça Vikipedi'de Çerkes Sürgünü adlandırmaları tercih edilmiş. Bunlarla ilgili muhtemelen oralarda da tartışmalar mevcuttur. -MHIRM. 21:33, 17 Ocak 2017 (UTC)

@MHIRM, şu anki adlandırma çok doğru. Fakat giriş cümlesinde ki soykırım kelimesi olmuyor. Bunu açıklamaya çalışıyorum. Başlığın soykırım yapılması tartışılacak hadise bile değil. Bu maddeyi Rusya'dan gelip okuyacak birisi demeyecek mi taraflı bir şekilde yazmışlar diye? Ne düşünecekler o zaman? Burası milli ansiklopedimiz değil. --Locos Turcos (mesaj) 11:58, 18 Ocak 2017 (UTC)

kaynaklara göre adlandırma yapıyoruz biz ad koymuyoruz. -MHIRM. 12:23, 18 Ocak 2017 (UTC)

Bu yaptığınız resmen madalyonun iki yüzünü göstermek. Yaptığınız savunmada çok yetersiz. Kaynaklara göre PKK'da terör örgütü, Asala'da terör örgütü kaynaklara göre Türk askeri hayatını kaybedince şehit. Ama biz burada politikalar gereği bunları yazmıyoruz. Gerçekliği herkes biliyor orası ayrı ama burası Vikipedi. Kaynaklara göre yazdık demek çok gülünç. ... Konuyu hizmetliye götürdüm. Kibele ile birlikte yaptığınız tarafsızlık ihlali kabul edilebilir değil. --Locos Turcos (mesaj) 12:36, 18 Ocak 2017 (UTC)

üf bu ne tahammülsüzlük ya, skandal. -MHIRM. 19:39, 18 Ocak 2017 (UTC)

Tartışma sayfalarında daha düzgün şekilde konuşur, vakit hırsızlığı yapmazsanız en azından ciddiye alabileceğimiz şeyler yazarsanız, hem sizi ciddiye alırız hem de tartışma sağlıklı yönde ilerler. Lütfen daha yapıcı konuşun. ... @MHIRM --Locos Turcos (mesaj) 11:42, 19 Ocak 2017 (UTC)

• @Rapsar, @Ahmet Turhan, @Selahattin ilhan, @Muratero, @Ollios, @Etkesah, @Monsters60, @By erdo can, @Yabancı, @Mskyrider, @Çakır, @Kingbjelica, @Mecnun112, @Chansey, @Şahkulu, @Nushirevan11, @SiLveRLeaD, @Lemon tart, @Teacher0691, @HastaLaVi2, @Sarv, @Hakan Duran görüş belirtebilir misiniz? Teşekkürler. --Locos Turcos (mesaj) 11:42, 19 Ocak 2017 (UTC)

• Soykırım, katliam, sürgün, fetih, işgal, düşüş vs. Tamamı mecburen bir taraf belirten adlandırmalar. Ancak bunlar böyle diye, yaygın olan addan vazgeçip kendimiz bir ad üretemeyiz. İstanbul'un Fethi'ni İngilizce Vikipedi Konstantinopolis'in Düşüşü diye adlandırmış. Neden? Çünkü İngilizce kaynaklarda bu kullanım yaygın. Biz gidip de taraflı diyerek bu adı tercih etmeyip, "İstanbul Kuşatması" adını seçersek yanlış yapmış oluruz. Soykırım olmadı, sürgün oldu, katliam oldu gibi yorumlara ise hiç gerek yok. Yaygın olan ne ise onu alalım.--Rapsar^Efendim? 12:36, 19 Ocak 2017 (UTC)

• Soykırım ifadesi tartışmalı bir konu ancak sürgün olduğunu kimse inkar edemez. Yine de her iki kelimeyi kullanmak subjektif bir tanımı ifade eder. Soykırımın hukukî boyutu vardır. Soykırım olduğu uluslararası mahkemeler tarafından onanmadığı için medya da ve tarihî kaynaklarda geçen adlandırmanın kullanılmasının elzem oduğu aşikar. Yaygın ifade olan Çerkes Sürgünü kalmalıdır. --Nushirevan11 ^☾★ 13:48, 19 Ocak 2017 (UTC)

• Rapsar'ın dediği gibi Soykırım, katliam, sürgün, fetih, işgal, düşüş tarzı ifadeler yorumdur. Ama maddede verilen kaynaklara bir göz attım ve evet, yaygınlık açısından Çerkes Soykırımı yazmak yanlış bir ifade değil. Tartışmayı baştan okudum, bir yerde maddenin adına "Soykırımı" eklenmesi geçiyor. Bu konu olmaması gereken bir şey, maddenin şu anki adı en uygun olanıdır. Ama giriş bölümünde "Çerkes Soykırımı" denilmesi uygundur, zira Vikipedi'de her zaman tarafsızlığa göre isim verseydik, yaygın kullanımları kale almasaydık birçok maddenin adı farklı olurdu (Soundtrack, Single). Ama söylemeden geçemeyeceğim, @MHIRM bence de yukarıda biraz daha ciddi cevaplar verebilirdiniz. Daha önce bir tartışmada hiç böyle cümleler kurduğunuzu görmemiştim. ~ HastaLaVi2 (mesaj) 14:11, 19 Ocak 2017 (UTC)

• Benzer bir maddede de olduğu üzere bu maddede de benzer görüşümü savunuyorum. Burada maddeye baktığımızda maddenin içeriği büyük oranda sürgün olayı üzerine yoğunlaşmış. Maddenin içeriğine baktığımızda fazla olmasada bir kısım kendi isteğiyle topraklarından ayrılmış kitle var.Büyük kısmı da ekonomik ve kültürel baskı nedeniyle kişilerin göç seçeneğine yöneltilmesi şeklinde. Diğer büyük kısmı da Ruslar'ın savaşlar sonucu ele geçirdikleri toprakları boşalttırmasıyla meydana gelen zorla göçlerden kaynaklanmakta. Burada yaşanan olayın trajedi oluşunu tartışmıyoruz. 21. yüzyılda yaşıyoruz ve bu çağdan geçmişe bakarak yorumda bulunmak zor. O dönemlerde yeni topraklar ele geçirilince bu tip hadiseler yaşanmış. Bu madde özelinde "Çerkes sürgünü" adlandırması uygundur. Bu sürgün öncesinde, sırasında ve sonrasında yaşananlar zaten anlatılmakta. Balkanlarda yaşayan Müslümanlar da benzer zamanda göçe tabi tutulmuş ben hiç "Balkan Türkleri Soykırımı" diye bir şey duymadım. Balkanlarda Sırplar, Yunanlar, Bulgarlar'ın ulus devlet oluşları sırasında Müslümanlara yaptıkları ve sonrasında yaşananlarda ortada. 1944 yılında ortaya çıkan bir adlandırma ve sonrasında genel kabulle geçmişte yaşananları da böyle adlandırmak bana çok anlamlı gelmiyor. ABD'de Kızılderililere yapılanlar, İtalyanların Libyada yaptıkları da ortada. Sürgün, Tehcir, Katliam gibi kavramlar boş kavramlar değil. Bunlar varken her yaşananı Soykırım olarak adlandırmak çok faydalı değil.--Muratero 18:12, 19 Ocak 2017 (UTC)

sanırım burada tarih hocalığı yapmadığımızı, kaynaklardaki adlandırmaları kullandığımızı tekrar hatırlatmam gerekiyor. tarih mahkemesi kuruyorsak, şahsen ben tarih okuyorum :D -MHIRM. 19:28, 19 Ocak 2017 (UTC)

Demek tarih okumakla meşgulsünüz. Ne diyelim, tarihi nasıl okuduğunuz önemli. Maddeyi bir zahmet okuyunuz, yazdıklarımı da tam olarak okuyunuz. Yazdığımın bir bölüme odaklanıp sadece buna göre bana cevap vermeniz pek anlamlı gelmedi. Sonuçta burası tartışma sayfası, öyle üst perdeden hatırlatmaları kendinize saklayınız. Tartışmayı kişiselleştirmeden herkes görüşünü bildirebilir.--Muratero 18:14, 23 Ocak 2017 (UTC)

adlandırma önerisi için maddeyi okuyup sindirmek gerekli değildir, yönergelere göre öneride bulunuyoruz. tarih mahkemesi kurulacaksa madde okunur sindirilir, ki bu da burada işimiz değil. kolay gelsin. şu an için sürgünün türkçede daha sık kullanıldığını ancak soykırımın da kullanım alanına sahip olduğunu gözlemledim/diğer kullanıcılar da gözlemlemiş. sanırım bu hâliyle kalacak. -MHIRM. 20:26, 23 Ocak 2017 (UTC)

• Batıda yükselen Rusya karşıtı siyasetin etkisiyle son zamanlarda daha sık gündeme getirildiği doğrudur. Bir benzeri Kırım Tatar Sürgünü için de geçerli. --esc2003 (mesaj) 20:08, 19 Ocak 2017 (UTC)

Google, sürgün için 78.7k sonuç veriyor, soykırım için ise soykırım için ise 55.9k sonuç veriyor. etnik temizlik ise 15.3k. yaygınlık kriteri üzerinden bir yorum yapmam gerekirse etnik temizlik kriteri karşılamıyor. Akademik kaynak incelemesi de yaparak kibele'nin başta dediği gibi yeniden bir adlandırmaya gidebilir ya da mevcut adı koruyabiliriz. diğer vikilerdeki tartışmaları incelemek de belki faydalı olabilir. -MHIRM. 20:49, 19 Ocak 2017 (UTC)

• Rapsar, geyet güzel izah etmiş. Mevcut isim en doğru olanıdır. Ama Soykırım ismi içerikte diğer adlar olarak belirtilmeli--Ollios (mesaj) 09:09, 20 Ocak 2017 (UTC)

İsim değişikliği hk.

Maddenin ismi önceki bir tartışmada "Çerkes Sürgünü" olarak belirlenmiş. Ancak madde Rusça ve Türkçe hariç çoğu vikide "Çerkes Soykırımı" olarak geçiyor (Örn. Arapça, Azerice, Belarus, İngilizce, Ermenice, Gürcüce...). Aynı zamanda bazı vikilerde "Çerkes Etnik Temizliği" olarak geçiyor (Örn. Çince, Fransızca...). Tarihsel belgelere ve genel kullanıma bakarsak, olayın hem bir soykırım, hem bir sürgün olduğunu görebiliriz. Konu hakkında yazılan kitaplarda da olaydan "soykırım" olarak bahsedilmiş. (Örn. 1, 2, 3)

Kanımca Çerkes Soykırımı olarak yeniden adlandırılması gerekiyor.

Türk devleti tarafından resmi olarak soykırım olarak tanınmadığı için kaynaklarda "sürgün" olarak geçtiği doğru. Ancak TRT tarafından da soykırım olarak bahsedilmiş; (https://www.trtworld.com/news/circassian-genocide). Eğer istatistiklere bakacak olursak, Çerkes nüfusunun en az %80'lik kısmının sürgüne ve soykırıma tabi olduğunu görüyoruz. (Rus belgelerinde sürülen/öldürülen sayısı 400,000 yani Çerkes nüfusunun %75'i olarak geçer.) Yine tarihsel kayıtlara bakarak Kafkasya'da kalan Çerkeslerin bir kısmının bataklıklara kaçarak, bir kısmının mağaralarda saklanarak, bazılarının ise nadiren antlaşma yaparak hayatta kaldığını görüyoruz. 1996’da Genocide Watch’ın (Soykırım Gözlem Örgütü) başkanı Gregory Stanton “Soykırımın 8 Aşaması” isimli bir rapor sundu. Bu rapora göre soykırımın 8 aşaması bulunuyordu.

Başlayalım. 1864 olaylarında bu aşamalardan hangileri var, hangileri yok görelim.

1- Sınıflandırma

İnsanlar "bizler ve onlar" diye bölünür.

Var. Rusların Çerkeslere "dağlılar" olarak hitap etmesi ve onları düşük görmesi.

2- Simgeleme

"Nefretle birleştiği zaman simgeler dışlanan grubun gönülsüz üyelerine dayatılabilir..."

Var. Çerkeslerle ilgili yapılan çirkin benzetmeler, canavarlaştırma.

3- Dehümanizasyon

"Bir grubun üyeleri diğer grubun insanlığını inkâr eder. Grubun üyeleri hayvanlar, parazitler, böcekler ya da hastalıklarla özdeşleştirilir."

Var. Grigori Zass'ın Çerkeslerle ilgili sözleri ve davranışları pektabii yeterli olacaktır.

4- Örgütlenme

"Soykırım her zaman örgütlüdür... Özel ordu birlikleri ya da milisler genellikle eğitilir ve silahlandırılır..."

Var. Soykırım ve sürgünün sistemli olarak gerçekleştirildiğini söyleyebiliriz.

5- Kutuplaşma

"Nefret grupları kutuplaştırıcı propaganda yayınlar..."

Var. Bkz. 2

6- Hazırlık

"Kurbanlar etnik ya da dinsel kimlikleri nedeniyle belirlenip ortaya çıkarılırlar."

Var. Çerkesleri Müslüman oldukları için küçümseme, bölgeye Hristiyan yerleştirme planları.

7- İmha

"Bu katillerin gözünde "imha"dır çünkü kurbanlarının insan olduğuna inanmazlar."

Var. Bkz. 3

8- İnkâr

"Failler... herhangi bir suç işlediklerini inkâr ederler."

Var. RF'nin Çerkes soykırımını reddetmesi.

Aynı şekilde, olayda payı olan Rusların da sözlerinden soykırım kanısını çıkarabiliriz.

İngilizce vikipedi'de olaylar sırasında Rus memurlar ve şahitler tarafından kaydedilenler bulunabilir;

Rus memurlar tarafından söylenen sözler

Ek kaynak için ayrıca bkz;

1

2

3

Formatlama için üzgünüm, link gizlemeyi bilmiyorum. (Düzeltildi)

Selamletle.

--𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴^mesaj 12.15, 21 Haziran 2020 (UTC)

@MHIRM, @Zemxer, @Evrifaessa, @Euvonia siz ne düşünüyorsunuz? --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴^mesaj 21.33, 29 Haziran 2020 (UTC)

Yaygın kullanımı öğrenmek için en kolay yöntem; Google'a iki terimi de yazmak. Hangisi daha çok sonuç veriyorsa o daha yaygın kullanımdır. Hem İngilizce hem Türkçe aramada Çerkes Sürgünü daha çok sonuç çıkartıyor. Yani, soykırım olarak adlandırılması diğer Vikiler ile ortak bir yön olacağı için iyi tabi ama sürgün daha yaygın. --єυνσηια / mesaj 09.23, 30 Haziran 2020 (UTC)

Çerkeslerin 3/4 kadarı öldürülmüş, kalanların da büyük bölümü sürülmüş. Düşünün, köyünüzde 100 kişi var. 75'inizi öldürüyorlar, kalanları da zorla göç ettiriyorlar. Siz bunu soykırım olarak mı sayardınız yoksa sürgün olarak mı? --Zemxer (mesaj) 09.33, 30 Haziran 2020 (UTC)

Yaygınlıktan veya tarafsızlık konusundan önce niteliksel bir sorun var. Teoride, soykırım (veya uygun terim her neyse) ve sürgün (veya uygun terim her neyse) için iki ayrı madde bulunabilir. Birilerini sırf Çerkes diye sıradan öldürüyorsan sanırım ilk kavramın geçerliliğinden, sırf Çerkes diye birilerini topluca gönderiyorsan ikinci kavramın geçerliliğinden söz edebiliriz. Elbette bunun iç içe geçmesi de söz konusu olabilir. Bir madde tüm süreci iki kavramı içerecek şekilde de gayet güzel anlatabilir. Niteliksel sorunla kastım şu: Madde yapılan etnik temizlikten ziyade sürgüne odaklanmış durumda, tanımı da bu doğrultuda hatta. Bu madde şu altbaşlıktaki gibi unsurları da içeriyor olsa, yani en azından madde bu doğrultuda yapılansa, o zaman "Bu süreç bir bütündür, köylerinden çıkarılırken öldürmeden gemilerde ölmeleri için gereken koşulların sağlanmasına kadar uzanan genel bir (soy)kırım sürecidir" gibi argümanların masaya yatırılması düşünülebilir. Ancak maddenin mevcut sürümünün bir sürgün odağı var. Ad değişikliği öncesinde bu durumun giderilmesi gerekiyor kanımca.

Vito Genovese 12.21, 7 Temmuz 2020 (UTC)

Kesinlikle katılıyorum, @Vito Genovese! Benim de aklımda İngilizce sayfadaki içerikler ile bu maddeyi genişletmek vardı zaten. Sanırım bundan sonra tekrar düşünebiliriz?
--𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴^mesaj 14.56, 7 Temmuz 2020 (UTC)

@Vito Genovese, sayfayı çevirmeyi bitirdim ve artık isim değişikliğine hazır olduğunu düşünüyorum. --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 11.18, 12 Ekim 2020 (UTC)

┌────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┘ Eline sağlık Adigabrek. Bugünlerde Tartışma:Ermeni Kırımı sayfasında da buna çok uzak olmayan bir tartışma sürdürülüyor. Ben de o konuya, yani madde adına ilişkin görüşlerimi şurada paylaşmıştım. Bu tür konularda çeşitli çekinceler var, o yüzden değerlendirme için o etkin tartışmada görüş bildiren kullanıcılara bir seslenmekte yarar var: @EmreOsm95, Evolutionoftheuniverse, Dakmor Tojira, Vitruvian, Muratero, Thecatcherintherye, Madrox, Maurice Flesier, Justinianus, Kibele, Khutuck, Nanahuatl, Esc2003, Furkan, Ahmetlii, MHIRM, Chansey, Zemxer, Euvonia, Nushirevan11, HastaLaVi2. O sayfada 2020'de gerçekleşen tartışmalarda ve burada görüş bildirmiş deneyimli kullanıcıların tamamını etiketledim sanırım, atladığım varsa kusuruma bakmasın. Arkadaşlarımızın görüşlerinin tartışmaya sağlıklı bir yön verebileceğini düşünüyorum. Yukarıda da kapsamlı bir argümantasyon ortaya koymuşsun zaten.

Vito Genovese 12.04, 12 Ekim 2020 (UTC)

Zaten benden önceki kullanıcılar olası isim değişikliğinin nedenlerine değinmiş. Her ne kadar Türkçe kaynaklarda "sürgün" kelimesi daha fazla kullanılsa da (Google'dan aratıldığında Çerkes Sürgünü isminin daha öne çıktığı görülecektir), genel anlamda diğer vikilere baktığımız zaman genelde çoğu olay için "soykırım" ifadesi kullanıldığı görülüyor lakin onlarda da bir kafa karışıklığı var anladığım kadarıyla (mesela şu madde). Belki maddenin içinde diğer biçimden de bahsetmek, yaygın olanı başlık olarak kullanmak daha doğru olur diye düşünüyorum. ahmetlii ^{mesaj katkılar} 12.36, 12 Ekim 2020 (UTC)

"Çerkes sürgünü" isminin daha yaygın olmasının sebebi, Türkiye'de yıllarca soykırım hususunda açıkça konuşmanın sıkıntılı bir durum olması. Sürgün gerçekleştiği gibi, soykırım da uygulandığı reddedilemez. Bunu olaylara şahit olanların yazıları, ölen kişi sayısı, sistematik şekilde gerçekleştirilmesi, hatta ve hatta Rusların kendi sözleri ortaya koyuyor. Ancak günümüzde bir olayın soykırım olup olmadığı maalesef tamamen siyasi olaylarla bağlanmış durumda. Soykırım olduğu fiilen reddedilebilir, ancak katliam olduğu aşikar. Katliam kelimesi sürgün kelimesinden daha iyi bir tercih olacaktır. Burada asıl soru, Vikipedi doğru olan başlığı mı yoksa halk arasında en yaygın olanı mı kullanıyor? Ermeniler ve Süryaniler için halk ağzında tehcir kelimesi kullanılırken Vikipedi'de katliam/kırım kelimelerinin kullanılması 2.'ye işaret ediyor. Aynı zamanda daha önce belirttiğim gibi, konu Arapça, Azerice, Belarus, İngilizce, Ermenice, Gürcüce ve daha bir çok vikilerde "Soykırım", Çince, Fransızca ve daha birçoğunda ise "etnik temizlik" olarak ele alınmış. --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 14.24, 12 Ekim 2020 (UTC)

Konu üstüne pek çok şey söylenmiş zaten. Benim görüşüm Tartışma:Ermeni Kırımı#Ermeni Soykırımı adlandırması'nda da belirttiğim gibi ortada mahkeme kararı olmadan "soykırım" ifadesinin kullanılmaması yönünde. Bu yüzden "katliam" veya "etnik temizlik" gibi kavramların kullanılmasından yanayım. Ayrıca bir teknik nokta daha var. "Soykırım" kavramı olayların yaşanmasından sonra çıkan bir kavram olduğu için anakronik bir kavram oluyor. Hukuksal olarak da böyle bir suçun geriye doğru işletilmesi tartışmalı.--EmreOsm95 (mesaj) 14.16, 12 Ekim 2020 (UTC)

"Katliam" terimi kullanılabilir. Ancak olayın sürgünden ibaret olmadığı ortaya koyulmalı. --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 14.24, 12 Ekim 2020 (UTC)

Şunu da ekleyeyim, mahkeme kararından bahsetmişsiniz lakin Vikipedi bağımsız bir Özgür Ansiklopedi mi yoksa devlet ansiklopedisi mi? --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 14.26, 12 Ekim 2020 (UTC)

Hangi adlandırmanın olacağına biz değil, literatür karar verir. Yukarıda Vito Genovese'in de değindiği gibi "Çerkes Sürgünü" ve "Çerkes Soykırımı" birbiri ile ilişkili veya ilişkisiz farklı olayların adlandırması olabilir. Yani, "Ermeni Soykırımı" ve "Ermeni Tehciri" adlandırmalarında olduğu gibi bir durum mevcut olabilir. Bu durumu literatür ortaya koyar. Adlandırmada yaygınlık basit bir Google benzeri arama motoru araması ile değil, literatür taraması ile ortaya konulabilir. Maddeye konu olayın sınıflandırması da bir kriter listesi hazırlayarak bizim karar vereceğimiz bir husus olamaz, bu durum özgün araştırma olur. Bağımsız kaynakların ve güvenilir kaynakların taranması sonucunda ulaşacağımız her bilgiyi maddede işlemekten başka bir seçeneğimiz yok. Konu ile ilgili arkadaşlar literatür taramalarından elde ettikleri kaynakları burada bildirirlerse her kaynak özelinde bağımsız ve güvenilir olup olmadıklarını inceler, maddeyi geliştirir ve adlandırma hususuna karar veririz. Şimdiye kadar Adigabrek'in elde ettiği kaynaklar mevcut sanırım, çünkü konu ile ilgili. Adigabrek'in ve diğer herkesin bildireceği kaynaklar elimizde olursa bir başlangıç noktamız olur. --[evolutionoftheuniverse] ^@trwiki 15.03, 12 Ekim 2020 (UTC)

Evolutionoftheuniverse: İşte sen ya da bir başkası "adlandırmaya literatür karar verir" deyince benim kafam çok karışıyor, çünkü Tartışma:Divriği_Ulu_Camii_ve_Darüşşifası tartışmasına dönüyorum o zaman. Bu yaygınlık ölçütünün tüm esprisi okuyucunun maddeleri arayacağı, en iyi bileceği adlandırma değil miydi? Geçmişte de konuşulmuştu, belki Khutuck hatırlar: Astronomi alanının tüm araştırmacıları alana Gökbilim diyorsa, halk arasında Astronomi çok daha yaygın olmasına rağmen bu alana Gökbilim mi diyeceğiz? Çünkü literatür de bu doğrultuda olacaktır. Benim yaygınlıktan anladığım Türkçenin tüm konuşucuları arasında neyin yaygın olduğudur, bunu da anlamanın en iyi yolu arama motorları gibi görünüyor, en azından bu yöntemle sayısız madde için karar almışlığımız var bugüne dek. Gökbilim diyeceksek diyelim ama şu işi bir öyle bir böyleden kurtaralım artık, çünkü kuralların her maddede farklı işlemesi bana çok garip gelmeye başladı artık.

Bunu yazarken bu madde özelinde hiçbir arama yapmışlığım yok, hangisi en çok kullanılıyor bilmiyorum bile, ama VP:ADK'nın bize "En yaygın neyse o" dediğini ve bunun genel bir yaygınlık olduğunu düşünüyorum. Bu tarih alanı için de astronomi alanı için de geçerli doğal olarak.

Diğer yandan elbette ben de katılıyorum burada olan olaya ne denmesi gerektiğine Vikipedi kullanıcılarının karar vermesinin sağlıksız olacağı hususuna. Ne olarak anılıyorsa o kullanılsın, nitel değerlendirme bizim işimiz değil. Madde adlarında TBA da işlemiyor madem.

Vito Genovese 15.31, 12 Ekim 2020 (UTC)

Kafanın karışacağı bir şey yok aslında. Buradaki temel sorun adlandırmanın teyidine, bilgiye nasıl ulaşılacağı. Akademik kaynak diye "site:edu.tr site:.edu" filtresi ile de kaynak sunuluyordu bir zamanlar. Arama motoru sonucunda basitçe sayı üstünlüğü ile bir yaygınlık araştırmasına girilemez. Arama sonuçlarında pek çok farklı web sayfasına ulaşılıyor. Bu web sayfaları ekseriyetle güvenilir kaynak değil, bağımsız kaynak değil. Bu web sayfalarında insanların yazım şekilleri farklı, bahsettikleri konular farklı. Binlerce sayfayı tek tek incelemiyor kimse. Internet'te olan her şeyin doğru olmadığını biliyoruz zaten. Günümüzde Internet'te belirli amaca yönelik olarak içerik üretmek, arama motorlarını manipüle etmek çok mümkün. Tartışma:Kütleçekim sayfasında da yaygınlık konusunda bir fikir alışverişi olmuştu. Astronomi ya da gökbilim sözcüğünün geçtiği eserleri yalnızca astronomlar yazmıyor, bu nedenle tek bir alan içi jargonun doğru olduğu hususunda bir sınırlamaya gidemeyiz ancak bir adlandırmadaki yanlışlık aşikâr ise yanlışta ısrar edemeyiz. Örneğin filmlere altyazı yazanları ya da dublaj yapanları temel alsak kütleçekim yerine yerçekimi, ABD'nin Georgia eyaleti ile ilgili anlamına gelen Georgian için Gürcü dememiz gerekir. Bir şeyin adı zaten hem yaygın hem de doğru ise orada ihtilaf çıkmaz.

Adlandırma ihtilafları, sistemik yanlılık ve benzeri nedenlerle vuku bulabileceği gibi ortada bir yanlışlık olduğu için vuku bulur. İhtilafta herhangi bir iddia, diyelim ki yaygınlık iddiası varsa, bu iddianın doğrulanması gerekir. Bu noktada doğrulamak için nereye başvuracağımız sorusu doğuyor. Buradaki başvuru kaynakları da güvenilir kaynaklar ve bağımsız kaynaklar olmalıdır. Internet, arama motorları, sözgelimi Google güvenilirlik kapsamında değerlendirilemez, elde edilen kaynaklar güvenilirlik kapsamında değerlendirilir. Türkçenin tüm konuşucularının örneklemi ile Internet'te bir şey yazanların örneklemi örtüşmüyor.

Adlandırma için de, kayda değerlik için de yalnızca Internet'i değil, basılı eserleri de temel almalıyız. Internet'i temel alsak hakkında yalnızca 82 sonuç çıkan bu boksörün maddesini silmemiz gerekir, ancak zamanında Türkiye şampiyonu olmuş. Merkezî bir kural belirlemektense vaka bazında değerlendirmek doğru. Bir kural belirlense bile her hâlükârda yine araştırma yapılması gerekecek. Sözgelimi, "Kaynak: Google", "Kaynak: www.google.com.tr", "Kaynak: Internet" şeklinde atıf veren bir öğrenciden daha büyük bir ciddiyetle ansiklopedi yazmamız gerekli. --[evolutionoftheuniverse] ^@trwiki 17.34, 12 Ekim 2020 (UTC)

• Kendime seslenildiğini gördüm. Çeçenistan maddesinin yeniden yazımında karşılaştım. Belki işe yarayabilir. Maddede bahsi geçmiş, ben de bir kaynak bırakayım. UNPO.-thecatcherintherye^ileti💬 15.33, 12 Ekim 2020 (UTC)
• Rus tarihinde Bolşevikler'e kadar derinlemesine bilgi sahibiyim, yani Rurikler ve Romanovlar. Çerkes "soykırımı" veyahut "sürgünü" olayı II. Aleksandr dönemi patlak verdi, ve evet II. Katerina'dan beri süren savaşı hemen hemen II. Aleksandr bitirdi. Bizim medyamız veyahut literatürümüz "sürgün" olarak adlandırmış olabilir ki öyle görünmüyor haber kaynaklarını taradığımızda, onlar bile "soykırım" olarak bahsediyor. Tarihçiler bile örneğin bunun apaçık soykırım olduğunu belirtir. Olayı genellersek buna "sürgün" demek, hafif kalır :) II. Aleksandr bile Dmitry Milyutin'in gazıyla "etnik temizlik" yapmak için bu olayı gerçekleştirmiş.--Madrox_{❯❯❯ mesaj?} 15.47, 12 Ekim 2020 (UTC)

Aynen öyle, @Madrox! "Soykırım" sözcüğünü politik sebeplerle kullanamayacaksak bile, en azından durumun sürgünden fazlası olduğu, yoğun bir katliam yaşandığı belirtilmelidir. Trajedinin fikrini ortaya atan Milyutin'in "Yarısını yok edersek, diğer yarısı silahlarını bırakacaktır." sözü zaten ne olduğunu ortaya koyuyor. --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 17.00, 12 Ekim 2020 (UTC)

Ayrıca maddeyi detaylandırmamda işe yarayabileceğini düşündüğünüz kaynaklar varsa beni aydınlatırsanız memnun olurum. :) --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 17.04, 12 Ekim 2020 (UTC)

Çok sayıda kaynak var. Türkçe kaynaklar diğer dillere göre nazaran çok az. Ancak buraya bir göz atabilirsiniz, buradan madde için bir şeyler çıkabilir.--Madrox_{❯❯❯ mesaj?} 17.23, 12 Ekim 2020 (UTC)

Böyle bir google servisinin varolduğunu bilmiyordum. Teşekkür ederim. --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 19.04, 12 Ekim 2020 (UTC)

Politik nedenlerle Vikipedi'deki maddelerin içeriğinde bir tutum sergilemek beş temel taştan biri olan tarafsızlığı zedeler, Adigabrek. Bağımsız ve güvenilir kaynaklarda ne bulursak, o. --[evolutionoftheuniverse] ^@trwiki 17.40, 12 Ekim 2020 (UTC)

Güzel, doğrusu budur zaten.--𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 19.04, 12 Ekim 2020 (UTC)

Öncelikle isimlendirme konusunda literatür (bundan kastım; yazılı, basılı kaynaklarda geçen, ayrıca evrensel bir bakış açısından bakınca insanların mevzu bahis edilen olaya verdikleri isimlendirme anlamında) ne diyorsa onu yapmalıyız. Bize göre doğru yanlışın yeri burası değil, bir takım skalalara göre çıkarımlar yapmak da doğru değil. Başlığı isimlendirmek ise; başlıkta yazan evet olmuştur demek değildir - bunu başka yerlerde de vurguladım. Çerkes nüfusu maalesef yurt dışında az olduğu için bu konu batılı ülkelerde çok işlenmiş bir konu değil. Yine de UBC ve Cornell gibi iki okulun kütüphanesinde Circassian Genocide terimi daha çok sonuç veriyor (sürgün veya katliam isimlendirmelerine göre). Aynı şekilde yazdıklarını çokça yerde referans aldığım Robert Mantran; Osmanlı Tarihi adlı kitabınının 3. cildinde, başka bir olaydan bahsederken bu maddede geçen olaylara da değiniyor, ve maddede bahsedilen olayları tanımlamak için Çerkes Sürgünü ve Soykırımı adlandırılmasını kullanıyor. Yine benzer şekilde saygı duyduğum bir tarihçi olan Server Tanilli ise Yüzyılların Gerçeği ve Mirası adlı eserinde aynı olaylar için Büyük Çerkes Sürgünü ve Katliamı adlandırmasını kullanmayı uygun görmüş (bilerek yazarların iki kitapta da olay hakkında yaptıkları çıkarımlara ve analizlere girmiyorum, sonuçta burada sadece madde başlıklandırılmasını tartışıyoruz). Çeşitli başka yerlerde de yine olayları tanımlamak için soykırım tabiri kullandığı görülmekte. Ayrıca benim bildiğim kadarıyla Türkiye'de olsun dünyanın çeşitli farklı yerlerinde olsun maddede bahsedilen mevzubahis konu; Çerkesler tarafından 21 Mayıs günü Soykırım ve Sürgün günü olarak anılmakta. An itibari ile ise, madde sadece sürgün başlığı ile adlandırılmış. Fakat maddeyi biraz incelediğim zaman gördüğüme göre sürgünden daha çok; yapılan katliamlara ve ölümlere değinilmiş maddede. Haberlere bakıldığı zaman; zaman içerisinde yine soykırım tabirinin daha sık bir şekilde kullanıldığı görülmekte. Bu verilerden yola çıkarak, biz de madde ismini Çerken Soykırımı olarak adlandırabiliriz diye düşünüyorum (hatta Çerkes Sürgünü ve Soykırımı da olabilir - bilhassa sürgün vurgusu Çerkesler tarafından çok dillendiriliyor, en azından yaptıkları birkaç eyleme tanıklık etmiş biri olarak sürgün edildiklerini savunan bu topluluk, yaşadıkları bu sürgünden dolayı çok şikayetçi). Sonuçta böyle bir isim vererek, evet Çerkeslere soykırım yapılmıştır demiyoruz; sadece mevcut literatürde kullanılan isimlendirmeye göre maddeye bir başlık (isim) vermiş oluyoruz. Sevgiler.--Dakmor Tojira 19.35, 12 Ekim 2020 (UTC)

Küçük bir ek daha yapayım son dediğim için. Misal şu an madde ismi sürgün, lakin değil soykırım (veya katliam) Rusya bunun bir sürgün olduğunu dahi kabul etmiyor. Rusya'nın bunu kabul etmemesi, ve olayı başka şekilde yorumlaması (ki haklıdır-haksızdır bir şey demiyorum bu konuda, diyemem - sonuçta burası da bu tip kişisel görüş belirteceğim bir mecra değil) bu olayın yine de evrensel olarak böyle (bir sürgün, katliam ve soykırım) adlandırıldığı gerçeğini değiştirmez (Ruslar'a göre bu maddede bahsi geçen konu, ve Çerkeslerin yaşadıkları; Rus-Çerkeş savaşının bir sonucu - yani bu yaşananlar Rusya'ya göre bir savaştan ibaret sadece), biz genel/global literatür, kayda değer kaynaklara ve yaygınlığa göre isimlendirme yapalım (bu arada maddede yoksa, Rus argümanlarına da pek ala yer verilebilir tabiki).--Dakmor Tojira 19.38, 12 Ekim 2020 (UTC)

Dakmor Tojira, Vikipedi'de Zeus'dan bahsedilmesi, Vikipedi'nin Zeus'a inandığı anlamına gelmez. Bana göre de Çerkes Sürgün ve Soykırımı ideal isim olur, ancak madde ismi için çok kapsamlı olur diye düşündüğümden söylememiştim. --𝓐𝓭𝓲𝓰𝓪𝓫𝓻𝓮𝓴 ^(Ары?) 20.02, 12 Ekim 2020 (UTC)

• Seslenmişsin sağ ol @Vito Genovese. Burada bir çeşit tarih komisyonu kurmuşuz anlaşılan ama tarihçilik yapamam. Esc2003 (mesaj) 18.25, 13 Ekim 2020 (UTC)
• Daha önce maddenin içeriği sürgünü anlatıyor diye belirtmiştim. şimdi baktım çalışma var maddede, içerik kitlesel imha yönünde düzenlenmeye çalışılıyor. Mesela dikkatimi çeken bir kaynak var. "Soykırım ve sürgün fikrinin ortaya atılması" başlığı altında Çerkeslere karşı Rus hükümetince katliam kararı alındığına dair kaynak gösteriliyor. İfade şu şekilde ".....Buna ek olarak Rostislav Fadeyev öneriyi destekleyerek, "Çerkesleri evcilleştirmek mümkün değil, yarısını tamamen yok edersek, diğer yarısı silahlarını bırakacaktır." fikrini ortaya koydu." Kaynak kim? Ahmed 2013, s. 161. Bu kişi kim ve neye dayanarak bunu yazmış? Belli değil. Madde içinde o kadar bilgi varki bunlar birbiriyle bağlanmalı. "Demografi, etkilenen gruplar ve katledilen sayısı" başlığı altındaki tabloda 74.000 olan Ubıhlar'ın hepsi sürgün ya da katledilmiş gösteriliyor ancak Ubıhlar maddesinde 1867 Rusyasında 27.000 Ubıh'ın yaşadığı belirtilmişki bu durum tablodaki bilgiyle ters düşüyor. Anadoluya, Balkanlara ve diğer yerlere olan sürgün rakamlarına bakarsak anlatımı Çerkeslerin %92 si öldürüldü şeklinde lanse edemeyiz. Bu arada Türkiyedeki Çerkes kökenliler bile yakın zamana kadar yaşananları kendi yayınlarında bile sürgün olarak anlatıyordu. Türkiye de genel olarak sürgün kullanılıyor (du) ancak Rusya ile aranın bozuk olduğu dönemde soykırım olarakta gazete ve tvlerde adlandırma yapılmaya başlanmıştı. Şu anda Rusya ile ara iyi o nedenle gene sürgün kullanımına dönüldü (medya için söylüyorum). Maalesef dünyada soykırım kavramı siyasi bir araç olarak kullanılıyor ve biz nasıl sonuca varırız bilemiyorum. Dikkatimi çeken bir hususta "Türkiye Çerkesleri" diye başlık var ve içeriğe bakınca madde başlığıyla ne alaka diye diye düşünmedim değil. Çerkes Sürgünüyle alakası var mı? Yani oradaki açıklamalar istenirse Türkiye Çerkesleri maddesinde verilebilir. Yoksa madde şişirmeye yönelik anlamsız bir bölüm olmaktan öteye geçmeyecek. Bu tip maddelerde ben kendi bakışıma göre yazarım, başkası kendi görüşüne göre yazsın diyerek TBA'yı bir kenara bırakır ve tek taraflı kaynak eklersek zaten sonuç belli. Maddeyi sahiplenen kişinin tavrı zaten bize durumu gösteriyor.Bu arada tartışma bitmeden maddenin giriş bölümünde madde adının yer değiştirmesini dikkatinize sunuyorum.

Unutmadan adlandırma önerim öncedende isteyerek ve zorla olacak şekilde Çerkeslerin Osmanlıya sığınması söz konusu olduğundan 1863-64 de yaşananları Büyük Çerkes Sürgünü ve Katliamı olarak adlandırmak iyi olur ancak yaygın kullanım bu değil.--Muratero 18.54, 19 Ekim 2020 (UTC)

Birkaç güne değerlendirme yapacağım demiştim, biraz vakit yaratmışken yapayım. VP:ADK uyarınca burada yalnızca yalnızca yaygınlığa bakmamız gerekiyor. Nitel değerlendirme yapmak, "Ne desek doğru olur?" diye sorgulamak bizim işimiz değil. Yaygınlık ölçütünün temelindeki mantık da "Türkçe konuşanlar tarafından nasıl biliniyor? Nasıl daha fazla insanın maddeye kolayca ulaşmasını sağlarız?" sorusuna yanıt bulmak.

Şuraya bakarak Google (ve alt servisleri), Bing, Yahoo ve Yandex'ten yararlanarak bazı sonuçlar derledim (Baidu işlevsiz, DuckDuckGo rakam vermiyor). Bu arama sonuçlarının URL'leri çok "kirli" oluyor, o yüzden arama için kullandığım ifadeyi ve rakamları yazacağım:

• +"çerkes soykırımı" -"wikipedia" -"vikipedi"
  • Google: 60.200
  • Google Akademik: 58
  • Google Haber: 1.220
  • Bing: 43.700
  • Yahoo: 55.600
  • Yandex: bin
• +"çerkes sürgünü" -"çerkes sürgünü ve soykırımı" -"wikipedia" -"vikipedi"
  • Google: 72.800
  • Google Akademik: 108
  • Google Haber: 5.380
  • Bing: 35.200
  • Yahoo: 34.100
  • Yandex: 4 bin
  • +"çerkes sürgünü ve soykırımı" -"wikipedia" -"vikipedi"
  • Google: 10.100
  • Google Akademik: 2
  • Google Haber: 508
  • Bing: 4.630
  • Yahoo: 2.900
  • Yandex: 627

Sonuçlarda Google ile diğer arama motorları arasında bir tutarsızlık göze çarpıyor. Google ve alt servisleri Sürgün'ün Soykırım'dan daha yaygın olduğunu söylüyor. Yandex de aynı fikirde. Bing ve Yahoo gibi rakipler ise Soykırım daha fazla diyor. Şahsen Google'ın teknolojisinin açık ara daha üstün olduğunu düşünüyorum, ki pazar payı da bunu destekliyor, o yüzden bu tutarsızlık konusunda Google'a güvenmeye meyilliyim. Bu nedenle de yaygın seçeneğin Sürgün olduğunu ve maddenin şu anki "Çerkes Sürgünü" adıyla kalması gerektiğini düşünüyorum.

Vito Genovese 19.36, 19 Ekim 2020 (UTC)

Bu konu Türkçe literatürde yeterince ele alınmış gibi görünmemekle birlikte bilinen kavram "Çerkes Sürgünü" olarak göze çarpıyor. TRDizin'de indekslenen dergilerde "Çerkes Sürgünü" üç makalede sonuç veriyor, "Çerkes Soykırımı" ise hiç sonuç vermiyor. Ulusal Tez Merkezi'nde "Çerkes Soykırımı" için hiç tez yokken "Çerkes Sürgünü" için bir tez var. DergiPark'ta "Çerkes Sürgünü" için yedi makale varken "Çerkes Soykırımı" için bir makale var, o da Walter Richmond'un kitabını inceliyor.

Konu ile ilgili arkadaşlar literatür taraması yapıp burada bizimle paylaşırlarsa hep birlikte maddede geliştirmeler yapabiliriz. Şimdiye kadar sunulanları ve sonrasında sunulacak olanları inceleyip, bağımsızlık ve güvenilirlik yönünden değerlendirip maddede işleriz. Her gelen maddeye içerik çıkarıp ekleyince durum karmaşık bir hâle bürünüyor. Bu tip durumlarda değişiklik özetini ayrıntılı bir şekilde kullanmak, değişiklik özetinin yetmediği durumlarda da tartışma sayfasını kullanmak şeffaflık sağlar.

Şimdiye kadar bahsedilenleri derleyecek olursam, Vikipedi'yi temel alanları baştan eliyorum. Vikipedi güvenilir kaynak değildir. Çünkü Vikipedi, herkesin geliştirmesine açık bir projedir. Gürcistan Parlamentosu'ndan olan belge ve 32. Gün yayını bir başlangıç noktası olabilir, yani orada değinilen hususlar diğer kaynaklarda aranabilir ve teyidi sağlanabilir. Walter Richmond ve Austin Jersild'in kitapları bir üniversite yayınevinden çıkmış ve kendisi bu konuda çalışan bir akademisyen olduğu için güvenilir. Thomas O Flynn ve Akbar Ahmed de keza öyle, kitapları akademik bir yayınevinden çıkmış. Adel Bashqawi ile ilgili bir bilgiye ulaşamadım, o nedenle şu an için güvenilir kaynak sınıfına dahil edemeyeceğim. TRT World, mevcut durumu aktarırken yardımcı olabilir. UNPO kaynağı da mevcut durum ile ilgili ancak 1864-1867 arası değil, 1944 tarihli bir olaydan bahsettiği için kafa karışıklığı doğuyor. Farklı zaman dilimlerinde olaylar varsa bunların maddelerinin de ayrı olması gerekebilir. Hangi olayın adının ne olduğuna ve hangi kaynağın hangi olaydan bahsettiğine dikkat edilmeli. Justin McCarthy de kayda değer bir akademisyen, yayınları güvenilir olarak değerlendirilebilir. Murat Topçu'nun yayınları bir akademisyen olduğu için incelenebilir, incelendikçe güvenilirlik açısından yol alınır.

Gerek maddenin mevcut hâli, gerekse sonraki hâli için maddede değinilen her bilgi kendi atıflarında kontrol edilmeli. Zamanım oldukça ben bunu yapacağım. Atıf enflasyonuna gerek yok, mevcut kaynaklardan birincil olanlara ve daha güvenilir olanlara atıf verilmesi yeterli.

Wikipedia Library'den pek çok güvenilir veritabanı için istekte bulunabilir ve tarama yapabilirsiniz.

Şu Türkçe veritabanlarını tarayabilirsiniz:

• https://tez.yok.gov.tr/
• https://makaleler.mkutup.gov.tr/
• https://arsiv.ulakbim.gov.tr/
• https://trdizin.gov.tr/ [evolutionoftheuniverse] ^@trwiki 21.50, 19 Ekim 2020 (UTC)

Madde ismi konusunda bir karar verilmelidir. Google'daki popülerliği bunun niteliğini değiştirmez. "Çerkes Soykırımı", "Çerkes Soykırımı ve Sürgünü", "Çerkes Kırımı" isimlerinden biri verilmelidir. Bu olayın Viki'deki diğer kırım olaylarından pek de bir farkı bulunmamaktadır. Simurg Oğuz — Bu imzasız yazı Simurg Oğuz (mesaj • katkılar) tarafından eklenmiştir. 08.40, 20 Mayıs 2021 (UTC)

İsim değişikliği konusu

Yukarıdaki başlığa yazmak istemedim ancak nasıl bir sonuca bağlandı? Tarik289 (mesaj) 15.31, 14 Şubat 2021 (UTC)

Sürgün değil soykırım

Makalenin adının değiştirilmesi lazımdır. All cats are british (mesaj) 15.30, 23 Mayıs 2021 (UTC)

evet, uzun uzun tartışmalar döndü ama sonuca bağlanmadı. aksi durumda bir görüş çıkmazsa, CGT döngüsüne uyarak madde adını taşıyacağım zemheri^{'ye yaz} 15.50, 16 Temmuz 2022 (UTC)

Tarih Aralığı Hakkında

"Çerkes Soykırımı" tarihi olgu veya tarihi olay kategorilerinde olaya yakin gorunuyor. Bu nedenle okuyucunun düşüncesinde doğru ve tam bir örgü yaratabilmek için maddenin ilk cümlesinde bu "tarihi" olayin "tarihi"nin belirtilmesinin önemli oldugunu dusunuyorum. Bir soykırımın eyleyicisinin bunu ne zaman uyguladigi, maruz kalan ulusun/milletin/toplulugun tarihin tam olarak hangi noktasinda bu kırıma/etnik temizlige ugradigi bilgisi, üçüncü dördüncü paragrafa kadar bahsedilmeyebilecek bir bilgi degil.

Bu sebeple okuyucudan en azindan genel bir tarih imajını esirgememek adina ben ilk cumleye yuzyil bilgisi ekledim. Şu an kutu içinde verilen bilgide "Tarih 1800'ler–1870'ler" olarak belirtildigi icin, bu bilgiye uydum.

Sayfanin genel ruhundan 1799'dan son sürgüne kadar olan tüm uygulamalarin soykirim olarak isimlendirildigi anlami cikiyor. Literaturde de bu kabul mevcutsa bu bilgi ilk cumleye ya da ilk paragrafa eklenebilir. Ya da kabul goren daha dar bir zaman araligi mevcutsa bu bilgi paylasilabilir.

Yuzyil bilgisi de eklenmemis haliyle, su anki metin baslangic kurgusu, tum okuyucalarin kafasinda en azindan bir 1864 tarihi ile maddeyi ziyaret ettigi sanilarak yazilmis izlenimi veriyordu. "Rus kuvvetlerinin hamile kadınların karınlarını deştigi" bilgisi de tabii ki bir baska önemi haiz, ancak okuyucunun bu soykırımın hangi dönemde gerceklestigi bilgisini edinmesi maddenin gelisimi acisindan daha oncelikli, diye dusunuyorum.

Yalnizca yuzyil bilgisi yeterliyse ve araligi daha fazla daraltmak olanakli veya dogru degilse, yazdiklarimi gormezden gelebilirsiniz :) Bahsettigim gibi yuzyil bilgisini zaten ekledim. Fedley (mesaj) 19.48, 2 Ağustos 2024 (UTC)