Suriye Türkmen Meclisi
Suriye Türkmen Meclisi (Arapça: المجلس السوري التركماني) Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonunda ve Suriye Ulusal Konseyinde çeşitli Suriye Türkmen partilerini ve gruplarını temsil eden kuruluş.[1][2] Suriyeli Türkmenler, Mv. Mehmet Şandır öncülüğü ve Dr. Esat Arber başkanlığında, eğitimini Türkiye'de tamamlamış Suriyeli Türkmen gençlerin gayretleri ile Aralık 2012 tarihinde Suriye Türkmenleri Platformu adı altında, 1500'den Türkmen ilk kez bir araya geldi. 30 Mart 2013 tarihinde Suriye Türkmen Platformu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da düzenlediği toplantıda Suriye Türkmen Meclisinin kurulduğunu ilan etti.[3]
| Suriye Türkmen Meclisi | |
|---|---|
| Slogan | Onur ve Özgürlük Mücadelesi |
| Öncül | Suriye Türkmenleri Platformu |
| Kuruluş | 30 Mart 2013) |
| Amaç | • Suriye'deki Türkmenleri temsil etmek • Türkmen yerleşim alanları ve bölgelerini Suriye Hükümeti, IŞİD ve YPG'den korumak |
| Merkez | Çobanbey, Suriye |
| Hizmet bölgesi | Suriye |
| Üyeler | • Suriye Türkmen Millî Hareket Partisi • Suriye Türkmen Kitle Partisi • Suriye Türkmen Nahda Partisi • Türkmen Millî Vefa Partisi |
| Resmî diller | Türkçe ve Arapça |
| Başkan | Muhammed Vecih Cuma |
| Genel sekreter | Emin Bozoğlan[kaynak belirtilmeli] |
| Ana organ | • Bölge Delegeliği • Meclis • Yürütme Kurulu |
| Üyelik | • Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu • Suriye Ulusal Konseyi |
| Resmî site | meclisturkmen.org/tr/ |
Yapının askeri kanadı Suriye Türkmen Ordusu olmak üzere kuruluş amacı olarak Suriye'deki Esad rejim hükûmeti, Irak ve Şam İslam Devleti ve Türkiye ile uluslararası alanda birçok ülke tarafından terör örgütü kabul edilen PKK'nın Suriye uzantısı olan PYD tehlikesine karşı sivil Türkmen yerleşim alanlarının korunmasını sağlamak, Suriye'deki Türkmen unsurların yeni oluşturulacak anayasal düzlemde haklarının ve kimliklerinin mücadelesini vermek, Türkmenlerin yaşam alanlarında sivil inisiyatiflerin kurulması ve siyasal, kültürel, ekonomik gelişimini sağlayacak kurumsal yapıların ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır.[4]
Tarihi
değiştirTürkiye ve dünya kamuoyunda Suriye Türkmenlerinin varlığını duyurmak ve Suriye'deki iç savaş süreci ile sonrasında Türkmenleri temsil edecek delegelerin belirlenmesi gerektiği fikri ile 15 Aralık 2012 tarihinde Türkiye Başbakanlığı desteği ile Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından İstanbul'da Suriye Türkmenleri Platformu 1. Toplantısı düzenlendi. Toplantı neticesinde partiler üstü niteliğe sahip bir Türkmen meclisinin oluşturulmasına karar verildi. Suriye Türkmenlerine dair her türlü alanda müzakereyi yürütecek, her alanda tek temsilci kurum olacağı söylendi.[1] Aynı zamanda yayınlanan sonuç bildirisinde iç savaş nedeniyle Türkiye'ye yerleşen Türkmenlerin "anavatan Türkiye'de sığınmacı değil, misafir" olduğu belirtildi.[5]
30 Mart 2013 tarihinde ise Suriye Türkmenleri Platformu nezdinde Türkiye'nin başkenti Ankara'da Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Suriye Ulusal Konseyi Başkanı George Sabra'nın da katıldığı Suriye Türkmenleri Platformu 2. Toplantısı düzenlendi. Suriye Türkmenleri Platformu'na dahil siyasi parti ve gruplara mensup Suriye'nin birçok yerinden gelen 350 Türkmen delege ile Suriye Türkmen Meclisi'nin kurulduğunu ilan edildi. 350 kişinin oyu ile 39 kişi meclis üyeliğine seçildi.[6] Dokuz kişilik yönetim kurulu oluşturuldu. Türkiye Hükûmeti ve Suriye Ulusal Konseyi tarafından da tam destek gördüğü vurgulandı. Sonuç bildirisinde her bölgenin meclis içerisinde kendi temsilcisini seçmesi, meclisin üç ayda bir toplanması ve yeni meclis üyeleri seçilene kadar bir yıl süreyle mevcut üyelerin görevde kalması kararlaştırıldı.[7]
30 Mart 2013 tarihli toplantı Suriye Türkmen Meclisi I. Genel Kurulu olarak kabul edilerek, 9-10 Mayıs 2014 tarihlerinde Ankara'da Suriye Türkmen Meclisi II. Genel Kurulu düzenlendi. Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye Cumhurbaşkanı Baş Danışmanı Erşat Hürmüzlü, Suriye Türkmenleri Onursal Başkanı ve TBMM Mersin Milletvekili Mehmet Şandır, AFAD Başkanı Fuat Oktay, Suriye Geçici Hükûmeti Başbakanı Ahmet Tuma ve Suriye Ulusal Konseyi Başkanı George Sabra da katıldı. "Meclis", "Yürütme Kurulu", "Başkan Yardımcısı" ve "Başkan" seçildi. 350 delege arasından 42 kişi meclis üyeliğine seçildi. Halep’e 10, Lazkiye’ye 7, Humus-Hama-Tartus’a 6, Golan-Şam’a 3, Rakka’ya 2 meclis üyeliği ayrıldı. Siyasi partilere ise 14 meclis üyeliği hakkı verildi. Suriye Türkmen Kitlesi ve Suriye Türkmen Millî Hareket Partisi, 7-7 olarak üyelikleri paylaştı. Meclis üyesi 42 kişi arasında 13 kişi ise Yürütme Kuruluna seçildi. Başkan Yardımcısı Abdurrahman Mustafa, Suriye Türkmen Meclisi Başkanı seçildi.[8]
Suriye Türkmen Meclisi'nin Ankara'da 10-11 Şubat 2018 tarihinde düzenlediği IV. Genel Kurulu sonrasında Muhammed Vecih Cuma başkanlığa seçildi. Toplantıda 360 delegenin bir araya gelmesiyle 42 kişiden oluşan Suriye Türkmen Meclisi IV. Dönem Meclis üyeleri de belirlendi.[9] V. Genel Kurulu ise Kasım 2019'da Suriye'nin Halep iline bağlı Çobanbey ilçesinde gerçekleşti. Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Muhammed Vecih Cuma'nın görevine devam etmesine karar verildi.[10] Vacih Cuma başkanlığı sırasında faaliyetlerini Türkiye'den Suriye'ye taşıyan yapı, Çobanbey'de ofis açarak merkezini buraya taşıdı. Aralık 2018'de kadar Türkiye'nin Fırat Kalkanı Harekâtı bölgesinde beş sivil toplum örgütü, üç kültür merkezi ve on dört Türkçe kursunu faaliyete geçirdi.[11]
Temasları
değiştir7 Ocak 2016 tarihinde Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa ve Suriye Türkmen Meclisi Üyesi Firas Doğancı, Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye'nin Bayırbucak Türkmenlerinin yanında olduğunu ve uluslararası alanda Türkmenlere karşı yapılanları duyurmaya çabaladıklarını" söyledi.[12] Abdurrahman Mustafa ve Firas Doğancı, "Bayırbucak Türkmenleri, bölgede yaşanan gelişmeler ve son durum hakkında" bilgi verdi. Abdurrahman Mustafa, "Suriye'deki Türkmenlerin Türkiye dışında müttefikinin olmadığını, Türkmenlerin varlığı da tehdit altında olduğunu ve mücadeleye devam edeceklerini" belirtti.[13]
Suriye'nin başkenti Şam'ın Medaye beldesinde sivil halkın açlık ile mücadelesine dikkat çekmek için 10 Ocak 2016 tarihinde Rusya'nın İstanbul Başkonsolosluğu önünde Suriye Türkmen Meclisi üyeleri ve Suriye Söz Derneği üyeleri protesto eylemi gerçekleştirdi. Eyleme katılan kişiler, "Suriye ağlama, Türkiye seninle", "Madaya yavaş yavaş ölüyor, onları kurtarın" ve "İnsanlık kalmadı" gibi yazıları taşıdı. Suriye Türkmen Meclisi Üyesi Halit Abdulgani, "Esad rejiminin vatandaşlarına ambargosunu, Rusya'nın ülkelerine müdahalesini protesto etmek ve 21. yüzyılda insanların açlıktan öldüğünü dikkat çekmek" için toplandıkları söyledi. Suriye'de hayatını kaybedenler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.[14]
Birleşmiş Milletler, Suriye Türkmen Meclisini Suriye hükûmeti ve Suriyeli muhalif gruplar arasında barış görüşmeleri için düzenlenen III. Cenevre Barış Konferansına davet etmedi. Fakat Cenevre'de muhalifleri temsil edecek olan ve 34 grubu içerisinde barındıran Yüksek Müzakere Konseyi tarafından Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa'ya görüşmelere katılması için davet yollandı. 1 Şubat 2016 tarihinde Abdurrahman Mustafa, konferansa katılmak için Cenevre'ye gitti.[15]
Faaliyetleri
değiştirÇobanbey' de Kasım 2019'da Halep, İdlib, Bayır-Bucak, Rakka, Hama, Humus, Tartus, Dera, Golan ve Şam'dan yaklaşık iki yüz elli delegenin katılımı ile yapılan toplantıda dokuz farklı tasarım arasından Suriye'deki Türkmenlerin tamamını temsil etmesi istenen yeni bayrak oylandı. İki şerite ayrılan beyaz ve turkuaz zemin üzerine kırmızı hilal ve yıldızın olduğu tasarım tercih edildi. Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Muhammed Vecih Cuma "çeşitli sancaklar kullandıklarını ve artık tek bir sancak altında toplanmak istediklerinden" bu tür kararı aldıklarını belirtti.[16] Bayraktaki "hilal ve ay İslam dinini, ve beyaz renk ise insani değerleri" simgelediği söylendi.[17]
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Suriye Türkmenleri: Siyasal Hareketler ve Askeri Yapılanma" (PDF). Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. Mart 2013. ss. 1-51. ISBN 978-605-4615-47-6. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ Heras, Nicholas A. (30 Mayıs 2013). "Syrian Turkmen Join Opposition Forces in Pursuit of a New Syrian Identity" (İngilizce). Washington, DC: Jamestown Vakfı. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ Günay, Mevlüt (30 Aralık 2015). "Suriye Türkmenleri Meclisi Ankara'da resmen kuruldu". Zaman. Ankara. 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ "Turkmen seek key positions in new Syrian cabinet" (İngilizce). Globalpost. 3 Nisan 2013. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ "'Suriye eski Suriye olmaya devam edemez'". Cumhuriyet. 15 Aralık 2012. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ "Suriye Türkmenleri meclis kuruyor". Al Jazeera Türk. 30 Mart 2013. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
- ^ "Türkmen Konseyi kuruldu". Ankara: Anadolu Ajansı. 1 Nisan 2013. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
- ^ Kılıç, Seyfi (12-18 Mayıs 2014). "ORSAM Yönetici Özeti: Suriye Türkmen Meclisi 2. Genel Kurul Sonuçları" (PDF). Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. ss. 1-10. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
- ^ "Suriye Türkmen Meclisi yeni başkanını seçti". Ankara: Anadolu Ajansı. 11 Şubat 2018. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "Suriye Türkmen Meclisi Kongresi yapıldı". Yeniçağ. 24 Kasım 2019. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ Can, Acun; Görücü, Kutluhan (31 Aralık 2018). "Perspektif: Suriye Krizinde Göz Ardı Edilen Aktör: Türkmenler" (PDF). SETA Perspektif. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. ss. 1-4. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan Firas Doğancı'yı kabul etti". Sabah. 7 Ocak 2016. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- ^ Ay, Hasan (10 Ocak 2016). "'Tek müttefik Türkiye'". Sabah. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- ^ "Suriyelilerden 'Madaya' eylemi". İstanbul: Anadolu Ajansı. 10 Ocak 2016. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- ^ Ergan, Uğur (1 Şubat 2016). "Türkmen lider Cenevre'ye gidiyor". Ankara: Hürriyet. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ "Suriye Türkmenleri tek bayrak altında toplandı". Yeniçağ. 19 Kasım 2019. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020.
- ^ "Suriye Türkmenleri sancağını seçti". Güneş. 19 Kasım 2019. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020.