İslami bayram
İslam dininde Ramazan bayramı ve Kurban Bayramı olmak üzere iki büyük bayram vardır. Bayramlar kültür ve mezheplerin farklılığına göre değişik şekillerde kutlanır. İslami bayramlar ay takvimine göre düzenlenir. İslami takvimde 12 ay ve 354–355 gün vardır. Sünni ve Şia ay takvimleri her zaman örtüşmez. Bazen hem Şiilerin hem de Sünnilerin kutladığı bir bayram farklı günlere denk gelebilir. İslami bayramlar ay takvimine göre düzenlendiğinden 1-2 günlük farklılıklar olabilir.[1]
Dinî gün, gece ve kandiller
değiştirMüslümanlarca kutsal sayılan gecelerdir. Bu gecelere "Kandil Geceleri" denir. Kandil Geceleri İslam peygamberi Muhammed'in uygulamasında yoktur. Hicret sonrası 3. asırdan itibaren tasavvufi çevrelerde kutlanmaya başlanmış ve II. Selim'den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla kandil adını almıştır.
Kur'an'da mübarek gecelerle ilgili:
"Apaçık olan Kitab'a andolsun ki, biz onu mübârek bir gecede indirdik. Şüphesiz biz insanları uyarmaktayız."[2]
"Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır." [3]
Kandil geceleri namazların kılındığı, Kuran'ın okunduğu, duaların yapıldığı ve salavatların getirildiği gecelerdir. Kandil geceleri, bir Ay takvimi olan Hicri Takvim esas alınarak tespit edilir. Diğer Hicri Takvim gecelerinde olduğu gibi Kandil Geceleri de, tamamlayan gündüzden önce gelmektedir. Gecelerin eşleştikleri gündüzden sonra değil de önce gelmesiyle ilgili Hammami Tefsiri'nde şöyle izah edilir:
"Onlara gece de bir delildir. Ondan gündüzü sıyırırız. Bir de bakarlar ki karanlıklar içinde kalmışlar."[4] Âyetin mânâsı, "Gündüzü giderir geceyi getiririz" demektir, "Kudretimize ve birliğimize delâlet etmek üzere, geceden gündüzü sıyırırıp çıkarırız da insanlar karanlık içinde kalırlar. Nitekim, güneş battığı zaman, gündüzü geceden soyuyoruz ve ortalığı karanlık kaplıyor." Aslolan gecedir, gündüz onun üzerine sonradan gelmektedir.[5]
Aşure Günü
değiştirAşûre Günü, hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu günüdür. Bu günde birçok önemli olay meydana geldiğine inanılır ve bu güne kıymet atfedilir. Muharrem ayında oruç ibadeti de yapılır.
Kadir Gecesi
değiştirKadir Gecesi, Kur'an'ın, Allah tarafından Cebrail aracılığıyla Muhammed'e vahyedilmeye başlandığı gecedir.
Miraç Kandili
değiştirMiraç, Muhammed'in göğe yükselmesi hâdisesidir.
Mevlid Kandili
değiştirMevlid Kandili ya da Veladet Kandili, Muhammed'in doğum gecesi ve aynı zamanda Hicrî Rebiülevvel ayının on ikinci gecesidir.
Regaip Kandili
değiştirRegaip Kandili, Hicri takvime göre Recep ayındaki ilk perşembeyi cumaya bağlayan gecedir.
Berat Kandili
değiştirBerat Kandili, Şaban ayının 14. gününü 15. gününe bağlayan gecedir.
Dinî ibadetler
değiştirOruç
değiştirHac
değiştirHac
değiştirUmre
değiştirTakvim
değiştirİslami bayramlar ve diğer özel günlerin tarihleri ve özel notlar:
| Hicrî tarih | Hicrî 1435 | Hicrî 1436 | Hicrî 1437 | Hicrî 1438 | Hicrî 1439 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hicri Yılbaşı | 1 Muḥarrem | 4 Kasım 2013 | 25 Ekim 2014 | 14 Ekim 2015 | 2 Ekim 2016 | 21 Eylül 2017 |
| Aşure Günü | 10 Muḥarrem | 13 Kasım 2013 | 3 Kasım 2014 | 23 Ekim 2015 | 11 Ekim 2016 | 30 Eylül 2017 |
| Erbain[a] | 20 Sefer | 23 Aralık 2013 | 12 Aralık 2014 | 2 Aralık 2015 | 20 Kasım 2016 | 9 Kasım 2017 |
| Mevlid Kandili[b] | 12 Rebiülevvel (Sünniler) | 13 Ocak 2014 | 3 Ocak 2015 | 23 Aralık 2015 | 11 Aralık 2016 | 30 Kasım 2017 |
| 17 Rebiülevvel (Şiîler) | 18 Ocak 2014 | 8 Ocak 2015 | 28 Aralık 2015 | 16 Aralık 2016 | 5 Aralık 2017 | |
| Ali'nin doğum günü[a] | 13 Receb | 12 Mayıs 2014 | 2 Mayıs 2015 | 20 Nisan 2016 | 10 Nisan 2017 | 30 Mart 2018 |
| Miraç Kandili | 27 Receb | 26 Mayıs 2014 | 16 Mayıs 2015 | 4 Mayıs 2016 | 24 Nisan 2017 | 13 Nisan 2018 |
| Berat Kandili | 15 Şaban | 13 Haziran 2014 | 2 Haziran 2015 | 22 Mayıs 2016 | 11 Mayıs 2017 | 1 Mayıs 2018 |
| Muhammed Mehdi'nin doğumu[c] | 15 Şaban | 13 Haziran 2014 | 2 Haziran 2015 | 22 Mayıs 2016 | 11 Mayıs 2017 | 1 Mayıs 2018 |
| Ramazan | 1 Ramazan | 29 Haziran 2014 | 18 Haziran 2015 | 6 Haziran 2016 | 27 Mayıs 2017 | 16 Mayıs 2018 |
| Kadir Gecesi | 19, 21, 23, 25, 27 ya da 29 Ramazan[d] | 17 ile 26 Temmuz 2014 arası | 7 ile 16 Temmuz 2015 arası | 25 Haziran ile 4 Temmuz 2016 arası | 15 ile 24 Haziran 2017 arası | 4 ile 13 Haziran 2018 arası |
| Chaand Raat[e] | 29 ya da 30 Ramazan[f] | 27 Temmuz 2014 | 16 Temmuz 2015 | 5 Temmuz 2016 | 24 Haziran 2017 | 14 Haziran 2018 |
| Ramazan Bayramı | 1 Şevval | 28 Temmuz 2014 | 17 Temmuz 2015 | 6 Temmuz 2016 | 25 Haziran 2017 | 15 Haziran 2018 |
| Hac | 8–13 Zilhicce | 2–7 Ekim 2014 | 22–27 Eylül 2015 | 9–14 Eylül 2016 | 30 Ağu. – 4 Eyl. 2017 | 19–24 Ağustos 2018 |
| Arife Günü | 9 Zilhicce | 3 Ekim 2014 | 23 Eylül 2015 | 10 Eylül 2016 | 31 Ağustos 2017 | 20 Ağustos 2018 |
| Kurban Bayramı | 10 Zilhicce | 4 Ekim 2014 | 24 Sep. 2015 | 11 Sep. 2016 | 1 Sep. 2017 | 21 Aug. 2018 |
| Gâdir-î Hum Bayramı[a] | 18 Zilhicce | 12 Ekim 2014 | 1 Ekim 2015 | 19 Eylül 2016 | 9 Eylül 2017 | 29 Ağustos 2018 |
- ^ a b c Öncelikle Şiîler kutlar.
- ^ Sünnilerin bazıları kutlamaz.
- ^ Öncelikle Onikici Şiîler tarafından kutlanır.
- ^ Genellikle 27 Ramazan günü kutlanır; bkz Kadir Gecesi.
- ^ Öncelikle Güney Asya'da kutlanır.
- ^ Ramazan'ın son akşamı kutlanır; bkz Chaand Raat.
Miladî takvime göre verilen bazı tarihler ülkelere göre değişiklik gösterebilir. Bkz: Hicrî takvim
Kaynakça
değiştir- ^ "İslami Takvim". 26 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2013.
- ^ Kuran, 44:2-3
- ^ Kuran, 97:3
- ^ Kuran, 36:37
- ^ Yasin Tefsiri Hammâmî Tercümesi; çev. Ali Eren; Yasin Yayınevi; s.44-45; İstanbul:2013; ISBN 978-605-4184-38-5, s.32