Çılgınlığın Ötesinde
Çılgınlığın Ötesinde ya da orijinal adıyla In the Mouth of Madness John Carpenter'in 1994 yılında yönetmenliğini yaptığı doğa üstü korku, gizem türü sinema filmi.[1]
İsmi Howard Phillips Lovecraft'ın "At the Mountains of Madness" romanına bir gönderme olan filmin senaryosu Michael De Luca'ya aittir, yönetmenliğini ise Yabancı, The Fog gibi yapıtları ve film müzikleriyle tanınan John Carpenter üstlenmiştir.
Başrollerinde Sam Neill, Julie Carmen, Jürgen Prochnow, David Warner ve Charlton Heston yer almaktadır.
Gayriresmi olarak, film The Thing (1982) ve Prince of Darkness (1987) filmleriyle birlikte Carpenter'ın "Kıyamet Üçlemesi" olarak adlandırılır.
Konusu
değiştirFilm, sigorta müfettişliği yapan John Trent'in (Sam Neill), dünya çapında ün sahibi başarılı bir korku romanı yazarı Sutter Cane (Jürgen Prochnow)'in kaybolmasını araştırırken küçük bir kasabayı ziyaret etmesi ve gerçeklik ile kurgu arasındaki çizgiler bulanıklaştıkça akıl sağlığını sorgulamaya başladığı olayları konu alıyor. Yazarın kitabını çıkarttığı yayınevinin pazarlamacısı rolünü ise Linda Styles karakteriyle Julie Carmen oynuyor. Filmin müzikleri de yönetmenin kendisine aittir.
Olay Örgüsü
değiştirNew York şehrinde, sigorta araştırmacısı John Trent, deforme göz bebeklerine sahip balta kullanan bir adamın saldırısından kıl payı kurtulur. John, son romanı In the Mouth of Madness'ın yayınlanması beklenen ünlü korku yazarı Sutter Cane'in kaybolmasıyla ilgili kitap yayıncısı Arcane'in iddiasını araştırır. Arcane'in yönetmeni Jackson Harglow, iddialarının ayrıntılı bir reklam hilesi olduğuna inanan John'a yardım etmesi için Sutter'ın editörü Linda Styles'ı görevlendirir.
John, Sutter'ın kitap kapaklarının, Sutter'ın hikayelerinin geçtiği yer olan New Hampshire'daki kurgusal Hobb's End kasabasına ait bir harita olduğunu fark eder. John ve Linda haritada işaret edilen kasabayı bulmak için yola koyulurlar. John araba kullanırken ve Linda uyurken, yolun kaybolması gibi gerçeküstü olaylar yaşarlar. Hobb's End'e aniden varan ikili, Sutter'ın romanlarındaki önemli yerlerle karşılaşır ve karakterlerinden biri olan Bayan Pickner tarafından işletilen yerel otele yerleşirler. John, yaşadıklarının gerçek olmayabileceğinden şüphelenir ancak Linda, Sutter'ın kaybolmasının bir aldatmaca olduğunu ancak güncel olayların öyle olmadığını kabul eder. İkili, Sutter'ın kitaplarında, insanlığı öncesindeki kadim bir kötülüğün bulunduğu bir yere inşa edildiği belirtilen, akıl almaz acı ve ızdıraplarla dolu kiliseyi ziyaret eder. Linda Styles ve John Trent kayıp çocuklarının geri verilmesini talep eden öfkeli kasaba halkının saldırısına uğrarlar.
Otelde, Linda olayların Sutter'ın her şeyin sonunu tasvir eden yeni romanında anlatıldığı gibi geliştiğini ileri sürer ve kiliseye dönüp Sutter'la yüzleşir, Sutter tamamlanmamış el yazmasını gösterir ve bir dizi itirafta bulunur. Kafası karışan Linda otele döner, burada kendisi ve Bayan Pickner canavarlara dönüşür ve John'u kaçmaya zorlar. John dışarıda, mutasyona uğramış kasabalılardan oluşan bir kalabalıkla karşılaşır ve bara sığınır, burada sakinlerden biri intihar eder ve bunun için yazıldığını söyler. John, Hobb's End'den kaçmaya çalışır, ancak tüm çabasına rağmen kasabanın merkezinden dışarı çıkamaz. Kızgınlıkla aracının kontrolünü kaybettikten sonra, yeniden kilisenin içinde uyanır ve Linda ve Sutter tarafından karşılanır.
Sutter, kitaplarına inanan insanların sayısının çokluğunun, anlatılarını gerçek kıldığını; gerçeklik ile fantezi arasındaki sınırları ortadan kaldırdığını ve " eskilerin" geri dönmesini sağladığını açıklar. Hem Hobb's End'i hem de tamamlanmış el yazmasını Arcane'e teslim etmek için yazılmış olan John'u varlığa yazdığını iddia eder. John, kendisinin kurgusal bir yaratım olduğu fikrini reddeder, ancak Sutter ona gerçekliğe geri dönmek için bir tüneli takip etmesini söyler. Sutter daha sonra kendini parçalayarak eski olanların ortaya çıkmaya başladığı bir portal yaratır. Linda, sonu çoktan okuduğunu söyleyerek John ile kaçmayı reddeder. John, canavarca varlıklar tarafından takip edilerek kaçar ve aniden bir kır yolunda uyanır.
John el yazmasını yok eder ve Jackson'ın Linda hakkında herhangi bir bilgisi olmadığını söylediği Arcane'e geri döner. Jackson dehşete düşerek John'un el yazmasını aylar önce teslim ettiğini ve In the Mouth of Madness'ın o zamandan beri yayınlandığını ve yapım aşamasında bir film uyarlamasının olduğunu açıklar. Bir süre sonra, perişan haldeki John, mutasyona uğramış gözlere sahip bir Sutter hayranıyla karşılaşır ve onu bir baltayla öldürür, bu da John'un bir akıl hastanesine kapatılmasına yol açar.
Hikayesini bir doktora anlattıktan sonra John, insanlığın yakında "onların" çocuklarına anlatacakları bir mite indirgeneceği sonucuna varır. O gece, hücre kapısı açılmadan önce akıl hastanesinde insanlık dışı çığlıklar yankılanır. John, tesisin terk edildiğini keşfeder ve tüm şehirlerin kaybolduğu aşırı şiddet ve mutasyon salgınının dünya çapında yayıldığını bildiren bir radyo yayınını duyar. Bir sinemaya girerek, Deliliğin Ağzında filminin uyarlamasını izler. Geçmiş eylemlerinin sahneleri ekranda belirirken - "bu gerçek" ifadesi de dahil - John histerik kahkahalara ve gözyaşlarına boğulur, gerçeküstü farkındalıkla tüketilir.[2]
Prodüksiyon
değiştirMichael De Luca senaryoyu 1980'lerin sonlarında yazdı ve teklif ettiği ilk yönetmenlerden biri, projeyi başta reddeden John Carpenter'dı. New Line Cinema daha sonra 1989'da filmi Tony Randall'ın yöneteceğini duyurdu. Daha sonra Mary Lambert yönetmen olarak atandı. Son olarak Carpenter ile Aralık 1992'de anlaşma sağlandı ve çekimler 1993 Ağustos'undan Ekim'e kadar sürdü. Filmin bütçesi yaklaşık 8 milyon dolardı.
Hobb's End'deki kasaba sahneleri Unionville, Butler County, Pensilvanya'da çekildi ve filmdeki kilisenin dış cephesi aslında Transfiguration Katedrali'dir . Her ikisi de Markham, Ontario'da yer almaktadır. Filmin geri kalanı Carpenter'ın "New York gökdelenleri ve New England uzaklığının benzersiz karışımı" olarak yorumladığı Toronto'da çekildi.
Filmin görsel efektleri Industrial Light & Magic tarafından, yaratık protezleri ve animatronikler gibi pratik efektler ise KNB EFX Group tarafından yapıldı.[2]
Göndermeler
değiştirÇılgınlığın Ötesinde, korku yazarı Howard Phillips Lovecraft'ın çalışmalarına, hikayelerine ve temalarına birçok göndermeyle saygı duruşunda bulunur. Filmin ismi Lovecraft'ın At the Mountains of Madness adlı novelasına göndermedir ve delilik, Lovecraft'ın kurgularında olduğu kadar filmde de büyük bir rol oynar. Açılış sahnesi, Trent'in bir akıl hastanesinde tutulmasını tasvir eder ve hikayenin büyük kısmı, Lovecraft'ın yaygın bir tekniği olan geri dönüşlerle anlatılır. Lovecraft'ın mekanlarına ve ayrıntılarına (örneğin, Pickman ailesi gibi) göndermeler vardır. Sutter Cane'in romanlarının başlıkları H.P. Lovecraft hikayelerine benzerdir: Karanlığın Fısıltısı (Karanlıktaki Fısıltı), Bodrumdaki Şey (Eşikteki Şey), Zamanın Lanetlisi (Karanlığın Lanetlisi / Zamanın Gölgesi) ve Hobbs End Korkusu (Dunwich Korkusu).
Film ayrıca, Lovecraft gibi New England taşrasında geçen korku romanları yazan Stephen King'e göndermeler yapıyor gibi de görülebilir. Eleştirmenlerin ve izleyicilerin büyük kısmı, King'i doğrudan (ve olumsuz bir şekilde) filmdeki yazar Sutter Cane ile karşılaştırmaktadır. Linda Styles, filmin başlarında Trent'e "Stephen King'i unutabilirsiniz, Cane hepsinden daha fazla satıyor!" der. Filmin açılış jeneriğinde duyulan ana tema, Metallica'nın Enter Sandman şarkısından esinlenmiştir. Carpenter başlangıçta şarkıyı kullanmak istemişti ancak haklarını elde edememiş ve bunun yerine besteci Jim Lang ve The Kinks'in gitaristi Dave Davies'in yardımıyla kendi temasını bestelemiştir.[2]
Kaynakça
değiştir- ^ Carpenter, John (3 Şubat 1995), In the Mouth of Madness, Sam Neill, Jürgen Prochnow, Julie Carmen, David Warner, New Line Cinema, 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Eylül 2020
- ^ a b c In the Mouth of Madness (İngilizce), 15 Ocak 2025, 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Ocak 2025