I. Selim Giray
I. Selim Giray (1631 - 22 Temmuz 1704), Kırım Tatar hanı. 1671-1678, 1684-1691, 1692-1699, 1702-1704, yılları arasında olmak üzere dört kez Kırım tahtında bulunmuştur.
I. Selim Giray | |
---|---|
Kırım Hanı (1. defa) | |
Hüküm süresi | 1671–1678 |
Önce gelen | Adil Giray |
Sonra gelen | Murat Giray |
Kırım Hanı (2. defa) | |
Hüküm süresi | 1684–1691 |
Önce gelen | II. Hacı Giray |
Sonra gelen | III. Saadet Giray |
Kırım Hanı (3. defa) | |
Hüküm süresi | 1692–1699 |
Önce gelen | Safa Giray |
Sonra gelen | II. Devlet Giray |
Kırım Hanı (4. defa) | |
Hüküm süresi | 1702–1704 |
Önce gelen | II. Devlet Giray |
Sonra gelen | III. Gazi Giray |
Doğum | 1631 Kırım Hanlığı |
Ölüm | 22 Aralık 1704 (73 yaşında) Bahçesaray, Kırım |
Çocuk(lar)ı | II. Devlet Giray, III. Gazi Giray, II. Kaplan Giray, IV. Saadet Giray, II. Mengli Giray, II. Selâmet Giray, Azamet, Adil, Muhammed, Şabaz, Maksut, Sahip, Safa ve diğerleri (10 ya da 13 oğul ve 10 kız) |
Hanedan | Giray Hanedanı |
Babası | I. Bahadır Giray |
Dini | Sünni İslam |
I. Bahadır Giray'ın oğlu olan Selim Giray ilk kez 1671'de hanlığa getirildi. Aynı yıl Kamaniçe seferine katıldı. Osmanlı serdarı Şeytan İbrahim Paşa ile Çehrin Kalesi'ne yaptığı seferde başarılı olamadı ve azledilerek Rodos'a gönderildi.
1683'te onun yerine Kırım Hanı olan Murad Giray İkinci Viyana Kuşatması'ndan sonra azledilip, Murat Giray'dan sonra gelen Hacı Giray'ın da bazı zulümlerde bulunması ve halk tarafından istenmemesi üzerine 1684'te yeniden tahta geçti. Selim Giray halk tarafından sevilen bir kişiydi.
1691'e kadar Lehistan cephesinde savaştı; Rusların Azak saldırılarını püskürtmede görev aldı. 1690'da Bulgaristan'a kadar gelen Avusturya Ordusu'yla savaştı.Savaştan önce çekilmek isteyen Tatar beylerine önemli bir konuşma yaptı:
“ | Boğdan, Eflak ve Niğbolu dağlarını aşarak geldik, eğer geri dönersek düşman arasında namımız kalmaz; her ne olursa olsun ya bu taburu sökündürürüz ya da cümlemiz kırılıp kıyamete kadar gideriz. | „ |
Burada düşmanı bozguna uğratan Selim Giray "Rumeli'yi düşman istilasından temizlemiş olarak" İstanbul'a geldi. 1691'de Köprülü Fazıl Mustafa Paşa ile uğraşamayacağını düşündü ve hanlıktan çekildi. Tahtı amcasının oğlu III. Saadet Giray'a bırakarak hacca gitti. 1692'de hacdan döndüğünde uğradığı İstanbul'da tekrar Hanlığa getirildi. 1699 yılında ise hastalandı ve kendi isteğiyle tahttan çekildi. Bu süre içerisinde İstanbul'da Silivri'deki çiftliğinde kaldı. 1702'de tekrar han oldu ve Rusların Kırım'da başlattıkları iç çatışmalara son verdi. 22 Temmuz 1704 günü, 73 yaşında öldü.
Selim Giray, müzik ve bestekarlıkla uğraşırdı, ayrıca "Selim" mahlası ile şiirler yazmıştır. Arapça ve Farsçayı iyi deredece bilirdi. Rus ve Leh ordularına karşı Perekop'ta kazandığı zaferi anlatan bir "Zafername" yazılmıştır. Bahçesaray'da Selim Giray Han Camii'nde gömülüdür.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Adil Giray |
Kırım Hanı 1671-1678 |
Sonra gelen: Murad Giray |
Önce gelen: II. Hacı Giray |
Kırım Hanı 1684-1691 |
Sonra gelen: III. Saadet Giray |
Önce gelen: Sefa Giray |
Kırım Hanı 1692-1699 |
Sonra gelen: II. Devlet Giray |
Önce gelen: II. Devlet Giray |
Kırım Hanı 1702-1704 |
Sonra gelen: III. Gazi Giray |