Gönen, Balıkesir
Gönen (Yunanca: Αρτεμέα Artemea, Grekçe: Ασεψούς Asepsus), Balıkesir'in bir ilçesidir. Gönen, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölgesi içinde Balıkesir iline bağlı bir ilçedir. Kaplıcaları ile ünlüdür. Şehrin doğusu Manyas ilçesi, kuzeydoğusu Bandırma ilçesi, batısı Çanakkale ilinin Biga ve Yenice ilçeleri, kuzeyi Marmara Denizi ve Erdek Körfezi, güneyi Balya ilçesi ile çevrilidir.
| Gönen | |
|---|---|
 | |
 | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Balıkesir |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Arslan Yurt |
| • Belediye başkanı | İbrahim Palaz (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1119 km² |
| Rakım | 40 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 73.829 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 74.894 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 10900 |
| İl alan kodu | 0266 |
| İl plaka kodu | 10 |
Tarihçe
değiştir
Kaplıcaların çevresinde yapılan hafriyatlar sırasında ortaya çıkan mozaikler, yazılı taşlar, sütun başlıkları ve madeni paralar gibi tarihî eserler Gönen'in, yerleşim yeri olarak kullanılmasının Millattan öncesine dayandığını göstermektedir. MS 2. yüzyıla ait bulunan kitabelerde şehrin adı "Sıcak Su Şehri", "Thermi"; hamamlar da "Granikaion Hamamları" olarak geçmektedir.[3] Bu kitabelerde, sıcak suyun şehir için önemli olduğu ve şifa dağıtan suyun insanlara sunulması için yardım yapan yönetici ve kişilerin isimleri belirtilmektedir. Antik çağlardaki isimleri "Asepsus" ve "Artemea" olan ilçe; tarih boyunca çeşitli medeniyetlere de ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenle Gönen, oldukça zengin bir kültürel ve tarihi mirasa sahiptir. İlk yerleşimi hakkındaki en net bilgiler bölgede yapılan bilimsel çalışmalar ışığında elde edilen nümismatik bulgu ve arkeolojik verilerin analizleri ve aynı zamanda 2011 yılında Mysia antik bölge ve kentleri hakkında araştırma yapan belgesel yönetmeni Gültekin Gün'e ait Direnen Tarih Mysia adlı belgesel çalışma notlarından anlaşılmaktadır.[4] Gönen adının antik çağda "Konan – Artemea" olarak geçmesi nedeniyle antik yerleşimin imar izlerinin bölge yakınında var olduğu sanılan Artemis tapınağının yanında kurulmuş olabileceği düşünülmektedir. İlçe sınırları içinde yapılan bilimsel kazı programında çıkan mezar stelleri, mozaikler, sütunlar incelendiğinde arkeolojik tespitlerin antik çağda (Sıcak Su Şehri, Thermi‟, Granikaion Hamamları) doğal kaynağın olmasından iskan hareketlerinin doğruluğunu içerdiği niteliğini taşımaktadır.[4]
MÖ 14. yüzyılda bir köy olarak kurulduğu tahmin edilen ilçede; Osmanlı dönemine kadar, Truvalılar, İyonyalılar, Lidyalılar, Persler, Helenler, Bergama krallıkları ile Roma ve Bizans devletlerine ait halkların yaşamlarını sürdürdükleri tahmin edilmektedir. Uzun süre Bizans yönetiminde kalan bölge, 13. yüzyılda Anadolu Selçuklularının eline geçmiş, bu devletin dağılmasından sonra Karesi Beyliği yönetiminde kalmış ve nihayet 1334 yılında Osmanlı idaresine katılmıştır.
İlçe; Osmanlı hâkimiyetine girmesinden sonra, Bolu yöresinden gelen Akçaali, Rüstem ve Malkoç beylerine ait aşiretlerin yerleşimiyle, eski Artemea şehrinin kalıntıları üzerinde, 14 yüzyıl başlarında oluşmaya başlamıştır.
1859 (H. 1275) yılında Kırım ve Kafkasya'dan, 1877-1878 (H. 1293) yılında Rumeli ve Balkanlar ile Kafkaslardan gelen göçmenlerle nüfus artmış ve yeni mahalleler kurulmuştur (Plevne, Tırnova, Reşadiye). Göçle gelenlerin bir kısmı ilçe merkezine yerleşirken büyük bir bölümü köylere yerleşmiştir. Gönen, 1382 yılına kadar Erdek Kazasına bağlı iken, 1398 yılında da müstakil kaza hâline gelmiştir.
1881'de ilçe olup, 1885 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. Gönen 1920'de Yunan işgaline uğramış, 6 Eylül 1922'de düşman işgalinden kurtarılmıştır.
Truva Savaşı, Mysia ve Zeleia
değiştir
MÖ 1200 yıllarında Akhalar (Yunanlar) ile Troya arasında yaşanan ve yaklaşık on yıl süren Truva Savaşında Mysialılar başlarında Khoromis ve bilici Ennomas olduğu halde Truva'yı destekleyerek onların yanında savaşa katılmışlardır. Boğazlarda güçlü bir hakimiyet sağlayan Yunanlar, Troya kentine saldırmış; bu saldırıya Troya tek başına değil Trakya ve Anadolu'da yaşayan uygarlıkların birleşmiş kuvvetleriyle karşı koymuştur. Troas ve Mysia gibi komşu bölgelerle; Trakya, Paphlagonia, Lykia, Phrygra gibi uzak bölgeler de Troya'ya yardımcı göndermişlerdir."[5] Bu açıklamadan da Mysialılar'ın Troya egemenliğini benimsediği anlaşılabilir.
Tarihçi Strabon ise, "Şimdi Kyzikos dolaylarındaki halk, Aisepos çayından Rhyndakos Çayına ve Daskylitis gölüne kadar genellikle Dolienes olarak adlandırılır," sözleriyle Gönen, Erdek ve Manyas gölü civarında Dolieneslerin varlığından söz eder.[6]
Başlarında Lykaon'un oğlu Pandaros olduğu belirtilen, Troya savaşına katılan Zeleia halkının mücadele, kahramanlık ve cesareti İlyada'da şu şekilde anlatılır:[5]
"Sonra Zeleia'da oturanlar gelir, İda'nın ta dibinde, Aisepos'un kara sularını içen zengin Troyalılar. Başlarında Lykaon'un ünlü oğlu Pandaros var, Apollon kendisi vermiştir Pandaros'a yayını."
"Aradı belki bulurum diye tanrıya benzer Pandaros'u. Kusursuz, güçlü Lykaon'un oğlunu buldu ayakta, Çevresinde kalkan taşıyan sıra sıra erler, Aisepos akıntılarından gelmişlerdi hepsi de. Durdu yanında, söyledi ona şu kanatlı sözleri. Lykaon'un yiğit oğlu dinler misin beni, tezgiden bir ok atar mısın Menelaos'a, nasıl," "Hadi git ünlü Menelaos'a bir ok at sonra yurduna kutsal Zeleia kentine dönüşünde değerli kurbanlar kesmeyi ada, ilk kuzulardan ün salmış okçu Lykialı Apollon'a."
Destanın devamında Pandaros Menelaos'a bir ok atar ama öldüremez, sadece hafifçe yaralanmasına sebep olur. İkinci karşılaşmalarında Pandaros kargısıyla Menelaos'u öldürmeyi dener, ancak Tydeus'un oğlu Diomedes kalkanıyla hücumu savuşturur ve kargısını Pandaros'a fırlatır. Diomedes'in kargısı Pandaros'un yüzüne isabet eder ve ölür. Zeleialılar telaşla Pandaros'un cesedini alır ve merkez hükûmete götürerek defn ederler.
Mysialılar Truva hükûmetinin yıkılması üzerine Lidyalıların egemenliğine girmiştir.[7]
Memnon köyü
değiştirAkhalar ile Truvalılar arasında yapılan savaşta Zeleia halkı Pandaros önderliğinde Truva'ya yardıma gider. Bu savaşa Troya'ya yardıma gelenlerden biri de Troya soyundan olup, aynı zamanda Habeşistan Kralı olan Memnon'dur. Memnon savaşa katılmış ancak ölmüştür. Memnon, şu anki Güvercinli Köprü'nün batısına gömülmüş ve burada zamanla Memnon köyü kurulmuştur.[3]
Memnon köyü günümüzde Ulukır köyünün sınırlarında olup, Güvercinli Köprü'nün batı yakasındadır. Çanakkale yolu üzerinde olan söz konusu bölgeye gelindiğinde höyük türünden yükseltiler fark edilmektedir.
Büyük İskender ve Güvercinli Köprü
değiştir
Zeleia kenti kısa bir süre sonra Pers hakimiyetine girmiştir. MÖ 334 yılında Büyük İskender ile Persler arasında yapılan Granikos Savaşı'nda (Biga Çayı) Zeleia halkı Perslerin yanında yer almıştır fakat yenilgilerine engel olamamıştır. Zeleia şehri Kyzikos'a bağlı bir uç karakol vazifesi görmüştür.[3]
Granikos Savaşı'nda Pers ordusunu bozguna uğratan İskender, bir rivayete göre savaş esnasında Aeisepos'un (Gönen Çayı) kenarında dinlenmek için mola vermiştir. Yıkanmak için dereye inen askerler orada dolaşırken, sazlıkların arasından duman yükseldiğini görmüşlerdir. Buradaki sıcak suyu ılıştırmak amacıyla Gönen Çayı'ndan bir kanal açtıktan sonra askerler burada uzunca bir süre kalıp banyo almışlardır. Yaptıkları banyonun kendilerini zindeleştirdiğini ve hastalıklarını iyi ettiğini gören İskender'in ordusu bu suyun tılsımlı olduğuna inanmıştır.[8]
Güvercinli Köprü'nün ismi ile ilgili bir rivayete göre Habeşistan Kralı Memnon'un kuşları her sene Gönen Çayı'nın ağzına gelerek orada Habeş yiğidine ağlarlarmış. Memnon'un savaşta ölen arkadaşlarının ruhlarını taşıyan, yahut da kendisinin ölümsüzleşmiş küllerinden doğmuş olan bu kuşlar iki gruba ayrılır ve birbirleriyle dövüşürlermiş. Çarpışma, ancak bir grubun tamamen yok olmasıyla sona erermiş.[9]
Coğrafi özellikler
değiştir
Gönen; Marmara Bölgesi'nin güneyinde, Balıkesir ilinin kuzey batısında yer alan, Balıkesir iline bağlı bir ilçedir.
İlçe merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği 33 metre ve toplam alanı 1152 km² olup 40°06' kuzey enlemleri ile 27° 38' doğu boylamlarında yer almaktadır. Kaz dağlarından doğan Gönen Çayı şehrin içinden geçerek Marmara Denizi'ne dökülür.
İlçe topraklarının merkezi ve kuzeydoğu bölümü ovalarla, batı ve güneydoğu bölümü ise tepelik ve dalgalı alanlarla kaplıdır. Orta bölümünde Gönen ovası yer alır. Güneye doğru indikçe yükseklik artar ve 500 m üzerine çıkar. Batıdaki Dede Tepesi 963 m ile ilçenin en yüksek yeridir. Gönen ovası kuzeyindeki Sızıdede Tepesi 332 metredir.
Gönen Çayı ve onun kollarını oluşturan derelerin meydana getirdiği vadi içinde yer alan Gönen'in tarihi Romalılara kadar dayanmaktadır. Gönen ilçesinin köylerinde, 1997 yılı nüfus sayımına göre 36.152 kişi yaşamaktadır. İlçede 89 köy ve 1 belde (Sarıköy) vardır. Genellikle ovalarda kurulan köyler, dağlara gidildikçe seyrekleşir.
Balıkesir'e 115 km uzaklıkta olan Gönen Çanakkale'ye 150 km, Bursa'ya ise 155 km mesafededir.
Gönen'in, Kurtuluş, Malkoç, Rüstem, Plevne, Altay, Gündoğdu, Yüzüncüyıl, Akçaali, Tırnova, Karşıyaka ve Reşadiye adında toplam 11 mahallesi bulunmaktadır.
İklim ve bitki örtüsü
değiştirGönen ve çevresi Akdeniz ile Karadeniz iklimlerinin etkisi altındadır. Kuzeyde doğal engel olmadığı için Marmara Denizi'nin etkisi görülür. Geçiş iklim özelliklerinin hakim olduğu sahada yazlar sıcak, kışları yağışlıdır. Çevredeki yüksek sahalarda iklim biraz daha karasal etkiler taşır.
Gönen'de yıllık sıcaklık ortalaması 13.9 °C'dir. Kaydededilen en yüksek sıcaklık 42.7 °C olup 22 Ağustos 1977 tarihinde görülmüştür. En düşük sıcaklık ise -10.1 °C ile 21 Şubat 1985 tarihinde kaydedilmiştir.
Yağış ortalaması 657 milimetredir.
Bitki örtüsü iklim şartlarına göre gelişmiş olup, batı ve güneyde ormanlık alanlar geniş yer kaplar. Orman altıda ve tahrip edilen sahalarda ise çalı ve maki toplulukları görülür. Ormanı oluşturan ağaç türleri meşe, gürgen, kayın, akçaağaç, kızılağaç, ıhlamur, kestane ve kızılçamdır. En çok görülen çalı ve maki elemanları akçakesme, melengiç, kermez meşesi, katran ardıcı ve tespih çalısıdır.
Nüfus
değiştir1905 yılında Osmanlılar döneminde tutulmaya başlanan nüfus kayıtlarına göre bu tarihteki nüfusu 8.978'dir. Bu nüfusun; %8'i Rum, %0,49'u Ermeni, %91,51'i de Türk - Müslüman nüfus olarak kayıtlara geçmiştir. 2020 yılı verilerine göre toplam nüfus 74.894'tür.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[10] | 42.673 | 9.376 | 33.297 |
| 1935[11] | 48.590 | 9.687 | 38.903 |
| 1940[12][a] | 42.203 | 9.061 | 33.142 |
| 1945[13] | 45.061 | 9.930 | 35.131 |
| 1950[14] | 52.700 | 9.983 | 42.717 |
| 1955[15] | 53.234 | 9.581 | 43.653 |
| 1960[16] | 55.935 | 10.890 | 45.045 |
| 1965[17] | 55.982 | 11.666 | 44.316 |
| 1970[18] | 56.586 | 13.815 | 42.771 |
| 1975[19] | 58.858 | 16.091 | 42.767 |
| 1980[20] | 61.811 | 18.966 | 42.845 |
| 1985[21] | 63.562 | 22.090 | 41.472 |
| 1990[22] | 67.599 | 26.849 | 40.750 |
| 2000[23] | 71.804 | 36.263 | 35.541 |
| 2007[24] | 72.920 | 41.811 | 31.109 |
| 2008[25] | 73.005 | 42.428 | 30.577 |
| 2009[26] | 73.170 | 42.939 | 30.231 |
| 2010[27] | 73.407 | 43.802 | 29.605 |
| 2011[28] | 73.637 | 44.641 | 28.996 |
| 2012[29] | 73.325 | 45.282 | 28.043 |
| 2013[30] | 73.361 | 73.361 | veri yok |
| 2014[31] | 73.095 | 73.095 | veri yok |
| 2015[32] | 72.701 | 72.701 | veri yok |
| 2016[32] | 72.927 | 72.927 | veri yok |
| 2017[32] | 73.289 | 73.289 | veri yok |
| 2018[32] | 73.829 | 73.829 | veri yok |
| 2019[32] | 74.183 | 74.183 | veri yok |
| 2020[32] | 74.894 | 74.894 | veri yok |
| 2021[32] | 74.788 | 74.788 | veri yok |
| 2022[32] | 74.871 | 74.871 | veri yok |
| 2023[32] | 75.572 | 75.572 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ekonomi
değiştir
Geçmişte ekonomisi yalnızca tarım ve kaplıca turizmine dayanan Gönen giderek bir sanayi kentine dönüşmektedir. Sanayileşmenin lokomotifi deri ve gıda sektörleridir.
Verimli topraklara sahip Gönen Ovası'nda tarım çağdaş tekniklerle yapılmakta, hemen her türlü sebze, hububat, bakliyat, endüstri ve yem bitkileri ile meyve yetiştirilir.
Gönen sahip olduğu şifalı sularıyla çok eskiden beri bilinen bir beldedir. Yurt içinden yılda çok sayıda insan başta romatizma ve kireçlenme rahatsızlıkları olmak üzere hastalıklarına şifa bulmak için Gönen'e gelir.
Dünyaca pirinç ile de ayrıca adından sıkça söz ettiren ilçe bölgesinde önemli bir ekonomik güce sahiptir.
Gönen yeraltı kaynakları açısından zengin bir ilçedir, ilçede Sarıköy Beldesi'ne bağlı Şaroluk köyünde ve Sebepli köyünde geniş rezervli linyit kömürü bulunmaktadır.
Turizm
değiştir
Gönen turizmi kaplıcalara dayalıdır. Gönen şifalı sularıyla çok eskiden beri bilinen bir beldedir. Yurt içinden yılda 200.000'i aşkın insan başta romatizma ve kireçlenme rahatsızlıkları olmak üzere hastalıklarına şifa bulmak için Gönen'e gelir. Gönen Kaplıcaları, 3 bin yıllık geçmişe sahip ve günümüzde Sağlık Bakanlığı'nca birçok hastalığa iyi geldiği kanıtlanmış şifa merkezlerinin biridir. Pek çok hastalığa iyi gelen kaplıcaların etrafında oteller ve pansiyonlar vardır.
Gönen merkezine 10 km uzaklıktaki Ekşidere köyündeki Dağ Ilıcası özellikle yazın büyük ilgi görür. Dağ ılıcası'nın üstü açık ve etrafı ormanlarla kaplıdır. Kışın dondurucu soğuklarda bile açık havada bu ılıcaya girilebilir.
İlçe merkezine 27 km mesafede bulunan, Gönen'e bağlı Denizkent deniz turizmi için cazip bir merkezdir.
Gönen ünlü yazar Ömer Seyfettin'in doğum yeridir. Hikâyelerinde geçen çocukluk mekanları hâlen Gönen'de ziyaret edilebilecek özelliktedir.
Son yıllarda Oya Pazarı'na alışveriş için gelenler ilçe turizmine hareketlilik getirmektedir.
Alacaoluk Kalesi, Babayaka Kalesi ve Güvercinli Köprü Gönen'in çevresindeki başlıca tarihi kalıntılardır.
Termal turizm gelişiminin önemi
değiştirGönen kaplıcaları, bilhassa Roma, Bizans ve Osmanlı başta olmak üzere Büyük İskender’den günümüze kadar geçen sürede özellikle sağlık amaçlı kullanımlara sahne olmuştur. Günümüzde kullanılan kubbeli hamamların çekirdeğinin Bizans döneminde inşaa edilmiş olması tarihteki kullanımına kanıt niteliği taşımaktadır.[33] 20. yüzyılın başlarında buna temizlik ve sanayi faaliyetlerindeki kullanımlar da eklenmiştir. Bu bağlamda halk arasında kaynar adı verilen 40 tekneli bir çamaşırhanenin varlığı ile 1917’de Gönen çayı kenarında tabakhanenin kurulması kullanım şeklindeki bu çeşitliliği gösteren somut delillerdir. Gönen’de termal kaynakların turizm amaçlı ilk kullanımı hiç şüphe yok ki, 156 yataklı Yeşil otelin 1936 yılında hizmete girmesiyle başlamıştır. Fakat bu diğer kullanım şekillerinin ortadan kalktığı anlamına gelmez. Zira Gönen’deki çamaşırhaneler 1951 yılına kadar varlığını korurken, tabakhane ise günümüzde dahi sürmektedir. Dolayısıyla Gönen’deki termal turizm aktivitelerinin modern anlamdaki başlangıcı 1936 yılı gibi algılansa da, bu konudaki asıl milat 1951’dir. Zira yapılan yatırımlara koşut olarak, termal suyun kullanım şeklinin önemli oranda değişmeye başladığı dönem 1950 sonrasıdır. Bu noktada termal kaynakların kullanımındaki değişikliklere ve tesislerin gelişim karakterine göre Gönen’deki sağlık turizm aktivitelerini dört farklı dönemde incelemek mümkündür.[33]
Ulaşım
değiştirİlçe merkezi Bandırma-Balya yolu güzergahında olup, Balıkesir'e 135, Çanakkale'ye 140, Bursa'ya 150 km uzaklıktadır.
Gönen; Bandırma, Erdek, Biga, Manyas ve Balya ilçelerine asfalt yol ile bağlıdır.
Karadan İstanbul, İzmir ve Ankara ile karşılıklı doğrudan otobüs seferleri vardır.
Bandırma'dan Gönen'e kara yolu uzunluğu 44 km olup yaklaşık 35 dakikada ulaşılır.
İlçenin bazı önemli şehirlere uzaklığı şöyledir:
| Yerleşim Yerleri | Km. |
| Gönen - İstanbul | 291 |
| Gönen - Ankara | 545 |
| Gönen - Bandırma | 41 |
| Gönen - Susurluk | 62 |
| Gönen - Balıkesir | 150 |
| Gönen - Çanakkale | 147 |
| Gönen - Bursa | 144 |
| Gönen - Soma | 200 |
| Gönen - Biga | 55 |
| Gönen - Balya | 52 |
| Gönen - Manyas | 34 |
| Gönen - Erdek | 58 |
| Gönen - Yenice | 50 |
| Gönen - Çan | 90 |
Tren seferleri ile İzmir-Bandırma bağlantılıdır.
İstanbul ve İzmir'den uluslararası havaalanı, Balıkesir, Bandırma Askeri Havaalanı, Bursa'dan Bursa Havaalanı bağlantısı vardır.
İstanbul'dan Bandırma'ya düzenli olarak deniz otobüsü ve hızlı feribot seferleri yapılır. İstanbul-Bandırma arası deniz yolculuğu yaklaşık 2 saat sürer.
Kültür
değiştirGönen'in kültür yaşamında en önemli yer tutan kişi kuşkusuz Ömer Seyfettin'dir. Her yıl mart ayının ilk haftası Ömer Seyfettin Kültür Sanat Haftası olarak kutlanmakta ve çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Ömer Seyfettin 1884 yılında Gönen'de doğmuş ve çocukluğunun ilk dönemi Gönen'de geçmiştir. Ant ve Kaşağı isimli hikâyelerinde Gönen'den hatırında kalan anıları dile getirmiştir. Tahir Musa Ceylan'ın Kestane Kıranında Kadınlar isimli romanının bir kısmı da Gönen'de geçmektedir.
Ayrıca yöreye özgü iğne oyası çok ilgi gördüğünden "Gönen Oya Çeyiz Fuarı" düzenlenmektedir. Bu etkinlik aynı zamanda Gönen'in düşman işgalinden kurtuluşunun yıldönümü olan 6 Eylül tarihini de içine alması nedeniyle dolu dolu bir kültür haftası yaşanmaktadır.
Gönen'de Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi üyesi 20 kadın tarafından iğne oyasından yapılan "Şeftali Ağacı Heykeli" dünyanın en büyük iğne oyası heykeli olarak 2018 yılında Guinness rekorlar kitabına girmiştir. 1 milyondan fazla ilmekle 191 santimetre boyunda 140 santimetre eninde üç boyutlu olarak tasarlanan ve müracaatı yapılan iğne oyası heykel, Guinness Rekorları Türkiye Temsilcisi Prof. Dr. Orhan Kural tarafından tescillenmiştir. Kural, kuru şeftali ağacı dallarına el emeğiyle yapılan bu güzel çalışmadan dolayı Gönenli kadınları kutlamıştır.[34]
Gönen ve çevresinde ekseriyetle Manav, Rumeli muhâciri, Çerkez vardır. Bazı yerleşimlerde Yörükler de oturur. Az sayıda Pomak köyleri de vardır. Etno-kültürel olarak şöyle bir liste çıkar:
Rumeli Muhâcirleri: 36 köy (9 köy karışık), Pomak: 8 köy, Çerkesler: 13 köy, Gürcü: 7 köy, Kırım Tatarı: 1 köy, Yörükler: 26 köy (7 tanesi karışık), Manavlar: 8 köy (3 tanesi karışık)
Kentte spor ile ilgilenen biri eski olmak üzere üç kulüp vardır. 1973 yılında kurulan Gönenspor 2005 yılında feshedilmiştir. Faaliyette olup amatör liglerde mücadele eden Gönen Belediye Spor ve Tayfunspor vardır.
Notlar
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "2/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ a b c Tacettin Akkuş (2001). Gönen ve Köyleri Tarihçesi. İstanbul: Ekin Yayıncılık.
- ^ a b GÜN, Gültekin (2011). DİRENEN TARİH (2), Bir Belgeselcinin Gözünden Türkiye'nin Antik Bölge ve Kentleri (2011 2020) MYSİA (MİSYA). Türk Bilimi-Turks Scıence. ss. 85,86. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ a b Homeros (1975). İlyada. İstanbul. s. 119.
- ^ Adnan Pekman (çeviren) (1972). Strabon, Coğrafya, Kitap XII/IV-VIII. İstanbul. s. 34.
- ^ Zekeriya Özdemir. Kaplıcalar Şehri Gönen. Ankara: Tisamat Yayınları.
- ^ Doğan Özgökçeler (1979). Gönen (Artemea). İzmir. ss. 43,44.
- ^ Azra Erhat (1993). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul. ss. 202-203.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Gönen Nüfusu - Balıkesir". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Balıkesir Gönen Nüfusu". nufusune.com.
- ^ a b ÇETİN, Bayram (2011). Turizm ve Mekânsal Değişime Etkileri Yönüyle Gönen (Balıkesir) Termal Kaynakları. Turkısh Studıes. ss. 325,328.
- ^ "İğne Oyalı Şeftali Ağacı Heykeli Guinness Rekorlar Kitabında". 6 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.