Vikipedi

Bodrum, Muğla

Muğla'nın ilçesi
(Bodrum Yarımadası sayfasından yönlendirildi)

Bodrum, Muğla'nın 13 ilçesinden birisidir. İlçe günümüzde önemli bir turizm merkezi olması ile anılmaktadır ki bunda Bodrum'un kendine has bazı özellikleri olması etkilidir. Bodrum sadece Türkiye'de değil, dünyada da turizm açısından bilinen bir ilçedir. Nüfus açısından il genelinde Menteşe ve Fethiye'yi geçerek en büyük ilçe unvanına sahip olmuştur.[2]

Bodrum
İlçe
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlMuğla
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İdare
 • KaymakamMustafa Çit
 • Belediye başkanıTamer Mandalinci (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam557 km²
Rakım10 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam175.000
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu48400
İl alan kodu252
İl plaka kodu48

Etimoloji

değiştir

Bodrum'un antik çağdaki adı 'Halikarnassos'tur. Türkçe 'Halikarnas' olarak okunmuştur. Aziz Petrus Kalesi adı verilen kale ile birlikte şehrin Aziz Petrus'a adanmasıyla şehre 'Petrium' adı verilmiştir. Bu isim zaman içerisinde önce 'petrum' sonra 'potrum' ve en sonunda 'Bodrum' olarak söylenir olmuştur.

Tarihçe

değiştir

Bodrum, Yunan ve Anadolu uygarlıklarının kesişme noktası olan topraklar üzerinde yer almaktadır. Leleg, Karia, Pers, Dor, Helen, Roma, Bizans ve Osmanlı gibi çeşitli uygarlıklara ait arkeolojik buluntular yöre ve çevresinin yedi bin yıllık bir geçmişi olduğuna işaret etmektedir. Bodrum antik çağda Karya Bölgesinin en önemli liman kentlerinden biridir. Burada tarihin babası olarak tanınan Herodotos ve tarihin ilk kadın amirali I.Artemisia gibi pek çok önemli kişi yaşamıştır.

Bodrumlu tarihçi Heredotos'un kaynaklarına göre Bodrum'da yaşam M.Ö. 1.000 yılında Dorlar tarafından şu an kalenin bulunduğu bölgeye kurulan şehirle başlamıştır. Şehir daha sonra Lidyalıların ve Perslerin egemenliğine girmiş olsa da en parlak dönemlerinden birini Karya satraplığının egemenliği altındayken yaşamıştır. M.Ö. 334 yılında Büyük İskender'in gerçekleştirdiği fetihler sırasında yıkılıp yakılan Bodrum, uzun bir süre boyunca toparlanamamış, İskender'in ölümünden sonra bir süre generaller tarafından yönetilmiştir. MÖ 133'te Romalıların himayesi altında olan Bodrum, Roma'nın ikiye bölünmesinden sonra (MS 324) ise Aphrodisias Metropolitliği'ne bağlı bir piskoposluk olarak varlığını sürdürmüştür.

11. yüzyılda Türklerin eline geçen Bodrum, 13. yüzyılda Menteşe Beyliği'nin bir parçası olmuştur. Bodrum, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. I. Dünya Savaşı sonunda (11 Mayıs 1919) İtalyanlarca işgal edilen Bodrum, Kurtuluş Savaşı’yla birlikte Türkler tarafından geri alınmıştır.[3]

Dünyanın Yedi Harikasından biri olan Mausoleum Halikarnassos şehrinde inşa edilmiştir. Depremler ve istilaların etkisiyle zamanla yıkılan mozolenin mermerden taşları Bodrum Kalesi'nin yapımında kullanılmıştır. Kaleyi 15. yüzyılda Hristiyan Şövalyeler inşa etmiştir. İnşaat 100 yıllık bir sürede tamamlanmıştır. Papa kalenin bitmesi için kalenin yapımında çalışanlara endülijans kâğıtları dağıtmıştır. Bodrum şehri Anadolu toprakları üzerinde en son ele geçirilen Hristiyan toprağıdır. Şehir II. Mehmed zamanında kuşatıldıysa da ancak I. Süleyman'ın Rodos Seferi sırasında ele geçirilebilmiştir. Bodrum Kalesi bugün dünyanın en büyük 2. Sualtı Arkeoloji Müzesi olarak hizmet vermektedir. Doğu Akdeniz'de ayakta kalan en sağlam kaledir. Bodrum şehri ise pek çok kültürel etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır.

Coğrafya

değiştir

Bodrum, Muğla ilinin batı köşesinde yer alır. İlçe topraklarının büyük çoğunluğu kendi adını taşıyan bir yarımada içerisinde bulunmaktadır ki ilçe kuzey, batı ve güneyden Ege Denizi ile çevrelenmiştir. Doğusundaki Milas hariç herhangi bir idari sınırı yoktur.

İklim

değiştir

İklim itibarıyla Ege ve Akdeniz iklimlerinin sentezinden oluşan bir özelliğe sahiptir. Yarımada olarak mikro klima alan özelliği gösterir. Yaz aylarında neredeyse hiç nem bulunmaz. Kış aylarında ise nem oranı oldukça düşüktür. Yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları oldukça ılık ve yağışlıdır. 1970 yılından günümüze kadar yalnızca 2004 yılı şubat ayında kar yağışı görülmüş ve kar kalınlığı ortalama 5 cm'yi bulmuştur.

Yarımada bitki örtüsü olarak çok belirgin bir şekilde ikiye ayrılmıştır. Bodrum-Milas kara yolunun batısında yer alan kısımda bitki örtüsü yer yer çalılık ve fundalıklar ile yörede "çeti" tabir edilen dikenli otlarla kaplıdır. Karayolunun doğusunda yer alan kısım iğne yapraklı kızıl çam, yabani çilek, mersin ve sandal ağaçlarıyla kaplıdır. İlçe arazisinin % 61,3'ü orman sayılan alanlardandır. Ancak son yıllarda çıkan orman yangınları sonucunda orman örtüsünde belirgin bir azalma gözlenmiştir. İlçede düzenli akarsu yoktur. Mumcular Mahallesinde bulunan Sulama Göleti ise sulama ve içme suyu amaçlı kullanılmaktadır.

Nüfus

değiştir

Bodrum ilçesi, Muğla ilinde en fazla nüfusa sahip ilçedir.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[4] 15.694 4.290 11.404
1935[5] 17.648 4.530 13.118
1940[6] 19.940 5.825 14.115
1945[7] 20.180 4.963 15.217
1950[8] 22.034 4.701 17.333
1955[9] 22.914 4.848 18.066
1960[10] 24.688 5.047 19.641
1965[11] 25.811 5.136 20.675
1970[12] 27.383 6.077 21.306
1975[13] 29.490 7.858 21.632
1980[14] 32.517 9.799 22.718
1985[15] 37.966 12.949 25.017
1990[16] 56.821 20.931 35.890
2000[17] 97.826 32.227 65.599
2007[18] 105.474 28.575 76.899
2008[19] 114.498 30.688 83.810
2009[20] 118.237 31.590 86.647
2010[21] 124.820 33.258 91.562
2011[22] 130.990 34.866 96.124
2012[23] 136.317 35.795 100.522
2013[24] 140.716 140.716 veri yok
2014[25] 152.440 152.440 veri yok
2015[26] 155.815 155.815 veri yok
2016[26] 160.002 160.002 veri yok
2017[26] 164.158 164.158 veri yok
2018[26] 171.850 171.850 veri yok
2019[26] 175.435 175.435 veri yok
2020[26] 181.541 181.541 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Kültür

değiştir

Bodrum'da 2003 yılından beri her yıl yaz aylarında Uluslararası Bodrum Bale Festivali düzenlenmektedir.[27] Bu festival Türkiye'nin ilk ve tek bale festivali olma özelliğini taşımaktadır.[28] Ayrıca 2014 yılından beri Uluslararası Bodrum Bienali düzenlenmektedir.[29]

Şehirde 2010 yılından beri Bodrum Barok Müzik Festivali düzenlenmektedir.[30]

Medya

değiştir

Bodrum Yerel TV Kanalları

değiştir
  • Bodrum Kent TV

Bodrum Yerel Radyoları

değiştir
  • Bodrum FM (101.7)
  • Radyo Halikarnas (105.8)
  • Eko FM (107.6)

Bodrum Yerel Dergileri

değiştir
  • Lime Bodrum Magazin
  • Bodrum Bülten
  • Bodrumlife
  • Bodrumlife Nereye Gidilir

Bodrum Yerel Gazeteleri[31]

değiştir
  • Bodrum Olay Gazetesi
  • Bodrum Yarımada Gazetesi
  • Bodrumca Gazetesi
  • Bodrum Gündem Gazetesi
  • Bodrum Haber2000 Gazetesi
  • Bodrum Ekspres Gazetesi
  • Bodrum Çökertme Gazetesi
  • Bodrum Times

Altyapı

değiştir

Ulaşım

değiştir

Bodrum, dünyaca ünlü bir tatil beldesi olması nedeniyle gelişmiş ulaşım imkânlarına sahiptir. Şehrin hava ulaşımı Milas-Bodrum Havalimanı üzerinden sağlanmaktadır ki şehre uzaklığı 32 km'dir. Bodrum'da üç büyük marina ve kruvaziyer yanaşma iskelesi de mevcuttur. Marinaların ilk yapılanı Bodrum merkezde bulunan Milta marinadır. İkinci marina Turgutreis beldesinde bulunan D Marin ve üçüncüsü Yalıkavak beldesinde bulunan Pal Marina'dır.

Bodrum önemli bir kara yolu kavşağında bulunmaz. Bodrum'a kara yoluyla ulaşım Milas üzerinden çift şeritli asfalt yol ile sağlanmaktadır. Bodrum, il merkezi Muğla'ya 111 km, İzmir'e 242 km, Marmaris'e 165 km ve Fethiye'ye 234 km uzaklıktadır.

Spor

değiştir

İlçenin futbol kulübü 1931 yılında kurulan Bodrumspor'dur.[32] Kulübün renkleri yeşil-beyaz'dır. 1995-96 sezonunda tarihinde ilk defa 3. Lig'de mücadele etmeye başlamıştır. 2014-14 sezonunda Bölgesel Amatör Lig 7. Grup'ta namağlup şampiyon olan kulüp, tarihinde ikinci kez 3. Lig'e yükseldi.[33] 2016-17 sezonunda 3. Lig 2. Grup'ta şampiyon olarak 2. Lig'e yükseldi.

2021-22 sezonunu 3. sırada bitirerep play-offlara kalan Bodrumspor finalde Karacabey Belediyespor'u 3-0 mağlup ederek tarihinde ilk kez 1. Lig'e yükselme başarısı gösterdi. 2022-23 sezonunda 1. Lig'i 62 puanla 4. bitiren Bodrumspor play-offlara katılma şansı yakaladı, il maçta Göztepe'yı sonraki maçka ise Eyüpspor'u mağlup ederek final oynama şansı kazandı. Final maçında Pendikspor'a 2-1 mağlup oldu.

2023-24 sezonunda 1 Lig'i 57 puanla 4'üncü bitiren Bodrumspor play-off'a katılıp ilk maçta Boluspor'u 2-0 daha sonra Çorumspor ile 1-1 ve 0-0 berabere kalıp penaltılarda 5-4 eleyerek finale kaldı ve finalde Sakaryaspor'u normal süresi 1-1 uzatmalarda 3-1 yenen Bodrumspor tarihinde ilk defa Süper lige çıktı.

Kardeş Şehirler

değiştir

Bodrum'un 4 tane kardeş şehri bulunmaktadır.[34]

Galeri

değiştir
  •  
    Bodrum Kalesi denizden görünümü
  •  
    Bodrum
  •  
    Bodrum Kalesi
  •  
    Bodrum'da yat limanı
  •  
    Bodrum'da dükkânlar
  •  
    Bodrum Kalesi yakınında bulunan Adliye Camii
  •  
    İki direkli bir gulet
  •  
    Yel değirmenleri
  •  
    Bodrum
  •  
    Bodrum Yalıçiftlik Plajı
  •  
    Bodrum marina
  •  
    Bodrum marina sahil yolu

Kaynakça

değiştir
Özel
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  2. ^ 2014 nüfus sayımı
  3. ^ "Bodrum Tarihi". 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Bodrum Nüfusu - Muğla". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Muğla Bodrum Nüfusu". nufusune.com. 
  27. ^ Alin Taşçıyan (4 Ağustos 2013). "Hürrem Sultan, Spartaküs ve Amazonlar Bodrum Kalesi'nde". Star. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015. 
  28. ^ "Rus klasik balesi, Bodrum'la buluştu". Sputnik. 4 Ağustos 2013. 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015. 
  29. ^ "Uluslararası Bodrum Bienali başlıyor". Hürriyet. 6 Eylül 2015. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015. 
  30. ^ "Barok müzik festivali başladı". Hürriyet. 6 Eylül 2015. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015. 
  31. ^ "Muğla Yerel Gazeteler Listesi". Basın İlan Kurumu. Mart 2024. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2024. [ölü/kırık bağlantı]
  32. ^ "Bodrumspor - Kulüp profili". www.transfermarkt.com.tr. 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2023. 
  33. ^ "Bölgesel Amatör Lig'den Spor Toto 3. Lig'e çıkan 11 takım belli oldu - Bölgesel Amatör Ligi Haber Detay Sayfası TFF". www.tff.org. 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2023. 
  34. ^ "Kardeş Şehirler Bodrum Belediyesi". bodrum.bel.tr. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021. 
  35. ^ "Eskişehir′in kardeş şehirleri". Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Resmi Sitesi. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2012. 
  36. ^ "Meclis Kararı: Karar No: 2020-93 / Karar Tarihi: 6.8.2020 - Bodrum Belediyesi". bodrum.bel.tr. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021. 
Genel

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Bodrum ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Bodrum,_Muğla&oldid=34166676" sayfasından alınmıştır