Abaza Paşa Ayaklanması
Abaza Paşa ayaklanması, 1622'de Yeniçeriler tarafından öldürülen Padişah II. Osman'ın kanını dava ederek hareket eden Erzurum beylerbeyi Abaza Mehmed Paşa'nın Anadolu'nun bir kısmında etkin olarak gerçekleştirdiği ayaklanmadır. II. Osman'ın öldürülmesi üzerine bulunduğu yerlerdeki yeniçerileri öldürterek cezalandıran Abaza Paşa, I. Mustafa ve IV. Murad devrinin bir sorunuydu. I. Mustafa'nın ikinci padişahlığı devrinde ayaklanan Abaza Paşa, yeniçerileri öldürtmekteydi. Doğu Anadolu'dan Sivas'a kadar hedef alınan yeniçeriler dehşete düşmüştü.[1] Yeniçeriler diz kapağındaki yanık üzerinden tanınmaya çalışılınca ilgisiz halk da yeniçeri oldukları iddiasıyla Abaza Mehmed Paşa'nın adamlarınca öldürülüyordu.[2] Ele geçirilen yeniçerilerin boyunlarını vurduran Abaza Mehmed Paşa, 1626'da Dişlenk Hüseyin Paşa'yı da öldürttü.[3] Esir aldığı yayabaşı ve bölükbaşılarından ise dördünü dörder parça ettirip Erzurum Kalesi burçlarına astırdı.[4] Abaza Paşa sorunu ile meşgul olan Damat Halil Paşa bu hususta bir başarı elde edemeyince 1628 yılında IV. Murad tarafından görevden alındı. Bu sırada Abaza Paşa'nın iki adamı İstanbul'da yakalanınca IV. Murad'ın emri üzerine oyulan omuz başlarına mumlar dikilip çarmıha gerilerek binek hayvanları üzerinde İstanbul sokaklarında teşhir edildiler.[4][5] Sonrasında ise birinin başı kesildi, diğeri de çengele vurularak öldürüldü.[5] Yeni sadrazam Hüsrev Paşa'nın 1628'de düzenlediği sefer neticesinde teslim olan Abaza Paşa, IV. Murad tarafından yine de bağışlandı ve Bosna beylerbeyliğine atandı. Böylelikle Osmanlı için yıllardır sorun olan bir meseleye son verilmiş olundu.[6]
Kaynakça
değiştir- ^ Koçu, Reşad Ekrem, Yeniçeriler, Doğan Kitap, s. 151
- ^ Koçu, Reşad Ekrem, Tarihimizde Garip Vakalar, Varlık Yayınları, s. 120
- ^ Zinkeisen, Johann Wilhelm, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Cilt 4, Yeditepe Yayınları, s. 54
- ^ a b Sertoğlu, Mithat, IV Murad, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, s. 25-31
- ^ a b Naima Tarihi II, Bahar Matbaası, İstanbul, 1968, s. 982
- ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt 1, s. 11-12