3. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)
3. Kolordu, İmparatorluk Ordularının en seçkin kolordularından birisidir. Balkan Savaşlarının başlangıcında Avrupa toprakları üzerinde bulunup da yenilmeyen tek kolordudur. Birinci Çatalca Muharebesi ve İkinci Çatalca Muharebesi'nde İstanbul'u başarıyla savunmuş ve şehre taarruz eden Bulgar kuvvetlerini püskürtmüştür. İkinci Balkan Savaşı sırasında 23 Temmuz 1913'te Edirne'ye girerek şehri Bulgar işgalinden kurtarmıştır. Birinci Dünya Savaşı'nda Gelibolu'da savaşarak payitaht İstanbul'un düşmesine engel olmuştur. Günümüzde İstanbul'da konuşlu bulunan aynı adlı 3. Kolordu (Türkiye),bu birliğin devamıdır.
| 3. Kolordu | |
|---|---|
 Esad Paşa ve kurmay heyeti: soldan sağa doğru: Oturanlar: Binbaşı Haydar Bey, Binbaşı Mehmed Hulusi Bey, Yüzbaşı Mehmed Nazım Bey, bilinmiyor, İlk sıra: Miralay Mehmed Rüştü Bey, Miralay Mustafa Kemal Bey, Mirliva Esad Paşa, Orta sıra: Kaymakam Wilhelm Willmer, bilinmiyor, Milaray Hans Kannengiesser, Arka sıra: Binbaşı Ohrili Kemal Bey, Kaymakam Fahreddin Bey, Binbaşı İzzeddin Bey | |
| Etkin | 1911 – 1920 |
| Ülke |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Bağlılık | Osmanlı ordusu |
| Sınıfı | Piyade |
| Tipi | Kolordu |
| Karargâh | Kırklareli, Tekirdağ, Sivas |
| Savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı |
| Komutanlar | |
| Ünlü komutanları | Mirliva Mahmud Muhtar Paşa (Balkan Savaşları) Mirliva Esad Paşa Miralay İsmet Bey (20 Haziran 1917-24 Ekim 1918 Ali Rıza Paşa |
Akdeniz Boğazı Komutanlığı (Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı) 7., 8. ve 9. Piyade tümenleri ile 3. Süvari Tugayı ve 3. Kolorduya bağlı birliklerden oluşmuştur.
Düzen
değiştir1911 Savaş Düzeni
değiştirOsmanlı Ordusu'na bağlı olarak 1911 yılında Kırklareli merkezli olarak kuruldu. Kolordu seviyesine çıkarılması için yeniden yapılandı. Kolordu, 1911 Birinci Balkan Savaşı'nda aşağıdaki gibi yapılandırıldı:[1]
- 3. Kolordu, Kırklareli
- 7. Piyade Tümeni, Kırklareli (Miralay Hilmi)
- 19. Piyade Alayı, Yemen
- 20. Piyade Alayı, Kırklareli
- 21. Piyade Alayı, Tırnovacık
- 7. Tüfek Taburu, Yemen
- 7. Topçu Alayı, Kırklareli
- 7. Tümen Grubu, Kırklareli
- 8. Piyade Tümeni, Çorlu (Mirliva Celâl Paşa)
- 9. Piyade Tümeni, Babaeski (Miralay Kadri)
- 25. Piyade Alayı, Yemen
- 26. Piyade Alayı, Babaeski
- 27. Piyade Alayı, Lüleburgaz
- 9. Tüfek Taburu, Yemen
- 9. Topçu Alayı, Lüleburgaz
- 9. Tümen Grubu, Babaeski
- 7. Piyade Tümeni, Kırklareli (Miralay Hilmi)
- 3. Kolordu Birimleri
- 3. Tüfek Alayı, Kırklareli
- 3. Süvari Tugayı, Kırklareli
- 7. Süvari Alayı, Çorlu
- 8. Süvari Alayı, Kırklareli
- 10. Süvari Alayı, Marmaraereğlisi
- 2. Dağ Topçu Taburu, Marmaraereğlisi
- 3. Dağ Topçu Taburu, Marmaraereğlisi
- 2. Alan Obüs Taburu, Edirne
- 3. İstihkam Taburu, Edirne
- 2. Ulaştırma Taburu, Kırklareli
- Sınır birlikleri x 2
Balkan Savaşları
değiştir17 Ekim 1912 Savaş Düzeni
değiştir17 Ekim 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[2]
- 3. Kolordu (Trakya, Doğu Ordusu komutası altında)
29 Ekim 1912 Savaş Düzeni
değiştir29 Ekim 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[3]
- 3. Kolordu (Trakya, 2. Doğu Ordusu komutası altında)
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen
- Konya Redif Tümeni, Amasya Redif Tümeni
17 Kasım 1912 Savaş Düzeni
değiştir17 Kasım 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[4]
- 3. Kolordu (Trakya, Çatalca Ordusu komutası altında)
- 3. Geçici Yedek Kolordu
- Selimiye Redif Tümeni, Fatih Redif Tümeni, Afyon Redif Tümeni
25 Mart 1913 Savaş Düzeni
değiştir25 Mart 1913 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[5]
- 3. Geçici Yedek Kolordu (Trakya, Çatalca Ordusu komutası altında)
- 3. Tümen
- Yozgat Redif Tümeni
- 3. Kolordu (Trakya, Çatalca Ordusu komutası altında)
Temmuz 1913 Savaş Düzeni
değiştirI. Dünya Savaşı
değiştirAğustos 1914, Kasım 1914 Savaş Düzeni
değiştirAğustos 1914, Kasım 1914'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[6]
Nisan 1915 Savaş Düzeni
değiştirNisan Sonu 1915'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[7]
- 3. Kolordu (Gelibolu)
- 7. Tümen, 9. Tümen, 19. Tümen
Yaz Sonu 1915, Ocak 1916 Savaş Düzeni
değiştirYaz Sonu 1915, Ocak 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[8]
- 3. Kolordu (Gelibolu)
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen, 19. Tümen
Ağustos 1916 Savaş Düzeni
değiştirAğustos 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[9]
Ağustos 1917 Savaş Düzeni
değiştirAğustos 1917'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[10]
Ocak 1918 Savaş Düzeni
değiştirOcak 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[11]
- 3. Kolordu (Filistin)
- 1. Tümen, 19. Tümen, 24. Tümen
Eylül 1918 Savaş Düzeni
değiştirEylül 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[12]
- 3. Kolordu (Filistin)
- 1. Tümen, 11. Tümen
3. Kolordu (bağlı birlikler ve üç piyade tümeni) Harbiye Nezareti'nin emri ile barış konuşuna geçmiştir. Buna göre 3. Kolordunun Karargahı Susurluk'taki Ulaştırma Taburu, Tekirdağ'da Ulaştırma Deposu'na bağlı birlikleri, Yerçeşme'de 7. Tümeni (19. Piyade Alayının Muratlı'daki 1. Taburu dışındaki tüm birlikleri), Bandırma'da 8. Tümen ve 22. Piyade Alayı, Ayvalık ve Balıkesir'de 8. Tümenin 23. ve 24. Piyade Alayları, Çanakkale'de 9. Tümen ve bunun 25. Piyade Alayı, Eceabat ve Gelibolu'da 9. Tümenin 26. ve 27. Piyade Alayları Çorlu'da Kolordunun 3. Süvari Tugayı, 7. ve 15. Süvari Alayları, Lüleburgaz'da 4. Süvari Alayı bulunmaktaydı.[13]
Mondros Sonrası
değiştirKasım 1918 Savaş Düzeni
değiştir3. Kolordu 7. Ordudan ayrılarak Sivasa sevk edildi.[14] Kasım 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[15]
- 3. Kolordu (Suriye)
- 11. Tümen, 24. Tümen
Ocak 1919 Savaş Düzeni
değiştirOcak 1919'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[16][17]
- 3. Kolordu (Sivas, Komutan: Miralay Selahaddin Bey)
- 15. Tümen (Samsun)
- 9. Piyade Alayı, 13. Piyade Alayı, 15. Piyade Alayı
- 5. Kafkas Tümeni (Trabzon)
- 13. Piyade Alayı, 45. Piyade Alayı, 56. Piyade Alayı
- 15. Tümen (Samsun)
Kaynakça
değiştir- ^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, pp. 373–374.
- ^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 83.
- ^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 103.
- ^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 128.
- ^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 287.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38, 43.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109, 126.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 181.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.
- ^ *Erickson, Edward J. (2007). John Gooch & Brian Holden Reid (Ed.). Ottoman Army Effectiveness in World War I: A Comparative Study. No. 26 of Cass series: military history and policy. Milton Park, Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 9780203964569. p. 14, & Erickson 2001 tables 4.2, 5.4, 6.1, 7.1 and 7.3
- ^ "Mustafa Kemal'in Askeri Görevleri". Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 209.
- ^ Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 326.