Édouard Daladier
Édouard Daladier (d. 18 Haziran 1884, Carpentras, Vaucluse – ö. 10 Ekim 1970, Paris), Fransız siyasetçi ve II. Dünya Savaşı'nın başında Fransa Başbakanı.
| Édouard Daladier | |
|---|---|
| |
| Fransa başbakanı | |
| Görev süresi 10 Nisan 1938 - 21 Mart 1940 | |
| Cumhurbaşkanı | Albert Lebrun |
| Yerine geldiği | Léon Blum |
| Yerine gelen | Paul Reynaud |
| Görev süresi 30 Ocak 1934 - 9 Şubat 1934 | |
| Cumhurbaşkanı | Albert Lebrun |
| Yerine geldiği | Camille Chautemps |
| Yerine gelen | Gaston Doumergue |
| Görev süresi 31 Ocak 1933 - 26 Ekim 1933 | |
| Cumhurbaşkanı | Albert Lebrun |
| Yerine geldiği | Joseph Paul-Boncour |
| Yerine gelen | Albert Sarraut |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 18 Haziran 1884 Carpentras, Vaucluse, Fransa |
| Ölüm | 10 Ekim 1970 (86 yaşında) Paris, Fransa |
| Defin yeri | Père Lachaise Mezarlığı |
| Partisi | Radikal |
| Evlilik(ler) | Madeleine Laffont; Jeanne Boucoiran |
| Çocuk(lar) | 2 |
| Mesleği | Tarih öğretmeni, siyasetçi |
| İmzası | .png)
|
Kariyeri
değiştir1924 ve 1928 arasında koalisyon hükûmetleri döneminde çeşitli görevlerde bir devlet bakanı, 1926 yılında sosyalist SFIO Radikal Parti ile etkili oldu. Radikallerin önde gelen bir üyesiydi. İlk kez 1933 yılında Başbakan oldu. 1936 yılında Halk Cephesi koalisyonunda Savaş Bakanı oldu; Halk Cephesi yıkılmasından sonra 10 Nisan 1938 tarihinde yeniden başbakan oldu.
1938'de Adolf Hitler, Neville Chamberlain ve Benito Mussolini ile birlikte Münih Antlaşması'nı imzaladı.
1 Eylül'de Almanya'nın Polonya'yı işgalinden sonra, 3 Eylül'de Almanya'ya isteksizce savaş ilan etti ve Fone Savaşı'nı başlattı. 6 Ekim'de Hitler, Fransa ve İngiltere'ye bir barış teklifi sundu. Fransız hükûmetinde Hitler'in teklifini kabul etmeye hazır olan birkaç kişiden fazlası vardı, ancak ertesi gün ülke çapında bir yayın yapan Daladier, "Saldırganlığa karşı silaha sarıldık. Her altı ayda bir tehdit edilmeyen gerçek bir barış ve güvenliğin garantisini alana kadar onları bırakmayacağız." şeklinde açıklama yaptı.[1]
29 Ocak 1940'ta, Fransa halkına verilen bir radyo konuşmasında, Nazi'nin Amacı Köleliktir diyen Daladier, Almanlar hakkındaki görüşünü açıkça belirtti: "Bizim için, sadece savaşı kazanmaktan daha fazlası var. Biz kazanacağız ama aynı zamanda silahlardan çok daha büyük bir zafer kazanmalıyız. Berlin'de hüküm süren delilerin kurmaya çalıştıkları bu efendiler ve köleler dünyasında, özgürlüğü ve insan onurunu da kurtarmalıyız" dedi.
Mart 1940'ta Daladier, Kış Savaşı sırasında Finlandiya'nın savunmasına yardım etmemesi nedeniyle başbakanlıktan istifa etti ve yerine Paul Reynaud geçti. Ancak Daladier savunma bakanı olarak kaldı ve yeni başbakana duyduğu antipati, Reynaud'un Maurice Gamelin'i Fransız silahlı kuvvetlerinin Yüksek Komutanı olarak görevden almasını engelledi. Sedan'daki büyük Alman atılımının bir sonucu olarak, Daladier bakanlık görevlerini Reynaud ile değiştirdi ve Reynaud savunma bakanı olurken kendisi dışişleri bakanı oldu. Gamelin nihayet 19 Mayıs 1940'ta, Almanların Fransa Savaşı'na başlamasından dokuz gün sonra Maxime Weygand ile değiştirildi.
Daladier hükûmetin diğer üyeleriyle birlikte Fransız Fas'ına kaçtı, ancak Riom Davası sırasında Vichy hükûmeti tarafından tutuklandı ve ihanetten yargılandı. Daladier, Pireneler'deki Fort du Portalet'te enterne edildi.[2] 1940'tan Almanlara teslim edildiği ve Almanya'daki Buchenwald toplama kampına sürüldüğü Nisan 1943'e kadar hapiste tutuldu. Mayıs 1943'te diğer Fransız ileri gelenleriyle birlikte Kuzey Tirol'deki Itter Kalesi'ne nakledildi ve savaşın sonuna kadar burada kaldı. Itter Kalesi Savaşı'ndan sonra serbest bırakıldı.
II. Dünya Savaşı bittikten sonra Charles de Gaulle'e rakip olarak Temsilciler Meclisi üyesi oldu. 1953'ten 1958 yılına kadar da Avignon'un belediye başkanlığını yaptı. 1970'te Paris'te öldü ve Père Lachaise Mezarlığı'na gömüldü.
Kaynakça
değiştir- ^ Shirer, William The Collapse of the Third Republic: An Inquiry into the Fall of France in 1940, 1969, Da Capo Press, p. 529.
- ^ "Fort du Portalet Office de tourisme Vallée d'Aspe tourisme Parc National Pyrénées séjours balades randonnées". www.tourisme-aspe.com. 23 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Léon Blum |
Fransa başbakanı 1938-1940 |
Sonra gelen: Paul Reynaud |
| Önce gelen: Camille Chautemps |
Fransa başbakanı 1934 |
Sonra gelen: Gaston Doumergue |
| Önce gelen: Joseph Paul-Boncour |
Fransa başbakanı 1933 |
Sonra gelen: Albert Sarraut |
 | Fransız siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |