Çin-Hindistan Savaşı
Çin-Hindistan Savaşı diğer bilinen adıyla Çin-Hindistan Sınır Çatışması, 1962 yılında Çin ile Hindistan arasında yaşanan sınır savaşı.
| Çin-Hindistan Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg) Çin ve Hindistan'ın konumu | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Çin |
 Hindistan | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Zhang Guohua Mao Zedong Liu Bocheng Lin Biao Zhou Enlai |
Brij Mohan Kaul Sarvepalli Radhakrishnan Jawaharlal Nehru V. K. Krishna Menon Pran Nath Thapar | ||||||
| Güçler | |||||||
| 80.000[2][3] | 10.000-12.000 [kaynak belirtilmeli] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
722 ölü 1.697 yaralı [kaynak belirtilmeli] |
1,383 ölü[4] 1,047 yaralı[4] 1,696 kayıp[4] 3,968 esir[4] | ||||||
Yaklaşık 1 ay süren savaş Çin'in askeri zaferiyle sonuçlanmışsa da ateşkes sonucunda iki ülke de savaş öncesi sınırlarına dönmüşlerdir.
Öncesi
değiştirÇin Devrimi ve Hindistan'ın bağımsızlığı ile birlikte yeni kurulan iki ülke arasında karşılıklı ilişkiler kuruldu. Çin'i ilk tanıyanlar arasında Hindistan da bulunmaktaydı. Bu durum iki ülke arasında dostane ilişkiler oluşmasına neden oldu. Ancak bu durum Tibet olayı ile sonlandı.
Savaşın esas sebebi iki ülkenin Himalayalarda bulunan sınırları üzerindeki anlaşmazlıklar olsa da[5] savaşın başlamasına yol açan başka etkenler de bulunmaktadır.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu 1950 yılında Tibet'e askeri müdahalede bulundu ve kısa sürede bölge üzerinde hakimiyet kurdu. Çin'in Tibet'i ele geçirmesi ile birlikte 3,225 kilometrelik bir sınıra sahip olan iki ülke, sıklıkla bu sınır üzerinde ufak çaplı çatışmalar yaşamaya başladılar. Bu tarihten itibaren Çin, Hindistan'ın kuzeyinde yer alan bazı bölgeleri de Çin'e dahil olarak gösteren haritalar yayınlamaya başladı.[5]
Bu olaylar üzerine Hindistan, Çin Komünist Partisi'ne Çin'in Tibet politikasına karşı çıkan bir mektup yolladı. Bu durum da iki ülke arasının açılmasına neden oldu.
1959 yılında Tibet'te yaşanan isyan ve Dalay Lama'nın Hindistan'a sığınması gergin olan iki ülke ilişkilerini daha da kötü bir duruma getirdi.
Aynı yıllarda gergin olan Çin - Sovyet ve Çin - ABD ilişkilerinin tersine Hindistan bu iki ülkeyle gayet dostane ilişkiler içerisindeydi. Bu durum Çin yönetiminde Hindistan'ın bu iki ülkeden birisiyle Çin'e karşı ittifak yapacağı korkusunu doğuruyordu.[5]
Sorunların çözümü için 1960-1962 yıllarında müzakereler yapılmasına rağmen herhangi bir sonuç alınamadı.
Muharebe
değiştirUzun süreden beri hazırlık yapan Çin Halk Kurtuluş Ordusu birliklerinin 20 Ekim 1962'de Hindistan'ın kuzey doğu bölgesindeki Çin-Hint sınırlarından saldırıya geçmesiyle savaş başladı. Aynı anda Aksai Çin'de konuşlandırılmış bulunan Çin birlikleri de saldırıya geçerek ilerlemeye başladı.[6] Savaşın muharebe alanı denizden yüksekliği 4,250 metreye ulaşan dağlık bir coğrafya olmuştur.[7]
Bu olaylar yaşanırken batılı devletler Hindistan'a desteklerini sunmuşlardır. Bu yıllarda Çin'de meydana gelen doğal afetler ve Sovyetler Birliği ile yaşanan Çin-Sovyet ayrılığı'nın ardından ülkedeki Sovyet mühendislerin ülkeyi terk etmesi nedeniyle ülkede kıtlık baş göstermiştir.
Sonucu
değiştirSavaş Çin'in askeri zaferiyle sonuçlanmıştır. Bununla birlikte bazı kaynaklar Çin'in saldırgan bir görüntü çizdiğini öne sürerek siyasi açıdan kazançlı çıkmadığını belirtmektedir.[8]
Savaş sırasında ve sonrasında Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan'a destek olmuştur. Nikita Kruşçev yönetiminin de savaş öncesinde ve sonrasında Hindistan lehine bir politika izlemesi Çin ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerin bozulmasına yol açmıştır.[7] Hindistan'ın önderlik ettiği Bağlantısızlar Hareketi'ne bağlı ülkelerin kendisi lehinde herhangi bir müdahalede bulunamaması Hindistan'da hayal kırıklığı yaratmıştır.[9]
Ordusundaki zayıflıkların farkına varan Hindistan, ordusunun çağdaşlaştırılması ve güçlendirilmesi için çalışmalara başlamıştır. Bu çalışmaları sonucu daha etkin bir güce kavuşan Hindistan ordusu Hindistan-Pakistan Savaşları sırasında herhangi bir zafiyete uğramamıştır.[10]
Barış antlaşmalarının imzalanması 1993 ve 1996 yılında gerçekleşmiştir. Fakat tam anlamıyla sonuca vardırılamamış sınır anlaşmazlıkları günümüzde bile iki ülkenin zaman zaman karşı karşıya gelmesine yol açmaktadır.
Kaynakça
değiştir- ^ Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English language: Chronology of Major Dates in History, page 1686. Dilithium Press Ltd., 1989
- ^ H.A.S.C. by United States. Congress. House Committee on Armed Services — 1999, p. 62
- ^ War at the Top of the World: The Struggle for Afghanistan, Kashmir, and Tibet by Eric S. Margolis, p. 234.
- ^ a b c d The US Army [1] 5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. says Indian wounded were 1,047 and attributes it to Indian Defence Ministry's 1965 report, but this report also included a lower estimate of killed.
- ^ a b c "Indo-China War of 1962". 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013.
- ^ "Battle of Namka Chu". 10 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013.
- ^ a b Calvin, James Barnard (Nisan 1984). "The China-India Border War". Marine Corps Command and Staff College. 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2011.
- ^ Abstract of "Fighting to Make a Point: Policy-Making by Aggressive War on the Chinese Borders" by Jr Pettis Roy C. 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — National War College
- ^ Rediff Indo-China timeline 9 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ The Men Behind Yahya in the Indo-Pakistani War of 1971 23 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Stephen R. Shalom, professor of Political Science
Dış bağlantılar
değiştir- Sino-Indian Border Dispute (Top Secret CIA report, 1964, Declassified 2007) (İngilizce)
- Sino-Indian War (1962)11 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Remembering a War: The 1962 India-China Conflict21 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Rediff.com. (İngilizce)
- Neville Maxwell: Henderson Brooks Report (İngilizce)