Zemland Taarruzu
Zemland Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Sovyet kuvvetleriyle Alman-Fin kuvvetleri arasında gerçekleşen bir muharebedir. Harekât, Sambia Yarımadasında icra edilmiştir.
| Zemland Taarruzu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Doğu Pomeranya Taarruzu'nun parçası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Almanya |
 SSCB | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Hans Gollnick Dietrich von Saucken |
İvan Bagramyan | ||||||
| Güçler | |||||||
| 28. Kolordu (Samland Ordu Müfrezesi) | Zemland Ordular Grubu | ||||||
Kızıl Ordu'nun 13 Ocak 1945 tarihinde başlattığı Doğu Prusya Taarruzu, Doğu Prusya'daki Alman kuvvetlerinin büyük bir kısmını bu bölgeden atmıştı. Bu kuvvetlerden bir kısmı Kızıl Ordu birlikleri tarafından Baltık kıyılarına sürülerek birkaç bölgede kuşatma altına alınmıştı. Kuşatılan bu Alman birliklerinden en büyük kısmı, Königsberg kentinde kuşatılmıştı.
Sovyet planı
değiştirMareşal Aleksandr Vasilevski 1945 yılının Şubat ayında 3. Belarus Cephesi'nin komutasını devraldı. General Hovhannes Bagramyan'ın 1. Baltık Cephesi kuvvetleri de 22 Şubat 1945 tarihinde Vasilevski'nin üst komutası altında Zamland Cephesi olarak yeniden teşkilatlandı.[1] General Bagramya kuvvetleri Königsberg Kuşatması'nı başlattı ve kent, 9 Nisan 1945 tarihinde Kızıl Ordu birliklerinin kontrolüne geçti. Bu kuvvetler daha sonra Sambia Yarımadası'nda bulunan Alman birliklerini temizleme görevi almıştır.
Alman planlaması
değiştirSamland Yarımadası'ndaki Alman savunması büyük ölçüde yarımadanın uç kısmında yer alan Pillau'da yoğunlaşmıştır. Bu liman, Doğu Prusya'daki Almanca konuşan sivillerin ve yaralı ve hasta askerî personelin tahliye edildiği ana liman olarak iş görmekteydi. Königsberg Kuşatması boyunca Sambia, Samland Ordu Müfrezesi olarak adlandırılan Alman 28. Kolordu'su tarafından savunuldu. General Hans Gollnick komutasındaki bu birlik, Königsberg ile Pillau arasındaki kara bağlantısını açık tutmaya çalışmıştır.
Danzig Kuşatması'nda ve Heiligenbeil Kuşatması'nda yenilgiye uğrayarak bu bölgelerden tahliye edilen Alman 2. ve 4. Ordularının kılıç artıkları 7 Nisan'da, Doğu Prusya Ordusu adı altında, Sambia ve Hel Yarımadaları ile Vistül Deltasını savunmak üzere birleştirildi. General Golnick'in kuvvetleri de bu orduya katıldılar.
Birliklerin ikmali yetersizdi. Sambia'daki muharebeler sırasında subaylar, yarımadanın ormanlık bölgelerinde, büyük yeraltı depolarında Luftwaffe ve Alman Deniz Kuvvetleri tarafından tutulan erzak ve akaryakıt depolarını fark edince çileden çıktılar, bu depolar tahliyeden hemen önce imha edilmek zorundaydı.[2]
Taarruz
değiştirSovyet taarruz planına göre merkezde, Pimorsk yönünde yapılacak olan taarruzda birinci kademe birlikleri 5. ve 39. Ordulardır, 11. Muhafız Ordusu ise ihtiyat birliğidir.[3] Kuzey kanattan 2. Muhafız Ordusu, güney kanattan ise 43. Ordu taarruz edecektir. Ayrıca Sambia yarımadasının güneyinde bir çıkarma harekâtı yapılacaktır. 3. Belarus Cephesi istihbarat şefi, karşılarında 100 binden fazla Alman askeri bulunduğunu bildirdi.[4] Cephe Komutanlığı, her birliğin taarruz cephesini kısaltarak, asker sayısı olarak 1:2 ve topçu olarak da 1:3 ölçüsünde bir sayısal üstünlük elde etti.[3] General Bagramyan, savunmadaki birliklere teslim ol çağrısında bulundu. Adil muamele ve yaralılar için tıbbi bakım sözü veriliyordu. Fakat bu çağrıya bir yanıt alınamayınca taarruz, hazırlık topçu ateşiyle 13 Nisan 1945 tarihinde başlatıldı.
Taarruz başlarda Alman birliklerinin büyük bir kısmını geri attı, bazı unsurlar Pillau üzerine çekildiler. Sovyet 115. Piyade Tümeni, cepheyi yararak 551. Volksgrenadier Tümeni'ni Rauschen'den yarımadanın kuzeybatı kesimine geri attı. Yarımadanın kuzeyindeki Alman savunması, 95. Piyade Tümeni ve 502. Ağır Panzer Müfrezesi, Palmnicken üzerine sürüldü ve dağıtıldı.[5]
Kızıl Ordu birlikleri 16 Nisan'da Fischhousen yakınlarında savunmayı yardı ve 26. Kolordu'ya bağlı 5. Panzer Tümeni ve 28. Avcı Tümeni'ni Peyse yönünde mevzilerinden attılar.[6] Pillau'ya uzanan dar kara şeridinde aceleyle bir savunma oluşturulmuştu. 11. Muhafız Ordusu bu kara köprüsüne yönelik saldırısına 20 Nisan'da başladı. Çatışmalar Tenkitten'de yoğunlaştı. Öyle ki 16. Muhafız Piyade Kolordusu Komutanı General Gurev, bir şarapnel parçasıyla 22 Nisan'da bu çatışmalarda yaşamını yitirmiştir.[7]
Üç Alman piyade tümeninin ve bazı diğer birliklerin savunduğu hatlar kısa sürede Kızıl Ordu birliklerince aşıldı. Alman birlikleri Vistül Lagün'üne çekildiler. General Bagramyan'ın ifadesiyle "minyatür Königsberg"[8] Pillau, güçlü biçimde tahkim edilmişti ve gerek sahil topçu bataryaları gerekse de deniz topçusu tarafından desteklenmekteydi. İnatçı bir direnmeye karşın 31. Muhafız Piyade Tümeni dahil olmak üzere 11. Muhafız Ordusu, kenti 12 saatlik çatışmaların ardından 25 Nisan 1945 tarihinde ele geçirdi.[9] General Karl Hanke'nin komuta ettiği bir batarya, 27 Nisan'a kadar direnmeyi sürdürdü ve 16. Muhafız Piyade Kolordusu'na bağlı birliklerce susturuldu.[6]
Sonuç
değiştirKızıl Ordu, harekât süresince Alman kayıplarının ölü ve tutsak olarak 80 bin olduğunu ileri sürülmektedir.[10] Alman 9. Kolordusu'ndan bazı birlikler, Vistül Lagünü'nde savaşın sonuna kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir.
Ayrıca bakınız
değiştirDipnotlar
değiştir- ^ Duffy, Sh: 203
- ^ Duffy, Sh: 384
- ^ a b Bagramyan, Sh: 576
- ^ Bagramyan, Sh: 575
- ^ Schneider, Sh: 91
- ^ a b Duffy, Sh: 219
- ^ Maslov, p.178
- ^ Bagramyan, sH: 584
- ^ Bagramyan, Sh: 586
- ^ Bagramyan, Sh: 588. Her ne kadar yüksek bir rakamsa da, tüm Vistül Lagünü'nde ele geçen alman esirlerin toplamı olarak görülebilir.
Kaynakça
değiştirİngilizce Vikipedi maddesinden yararlanılmıştır. Zemland Offensive
- Thus we went to victory - H. Bagramyan
- Red Storm on the Reich - C. Duffy
- Fallen Soviet Generals - A. Maslov
- Tigers in Combat - W. Schneider