Zekai Apaydın

Boşnak kökenli Türk siyasetçi

Aziz Zekai Apaydın (1884, Graveşka, Bosna - 29 Nisan 1947, İstanbul), Boşnak kökenli Türk siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yılları hükûmetlerinde Tarım Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı gibi görevlerin yanı sıra Londra ve Moskova Büyükelçiliği gibi kilit görevlerde bulunan devlet ve siyaset adamıdır.

Aziz Zekai Apaydın
Türkiye Millî Savunma Bakanı
Görev süresi
29 Aralık 1930 - 1 Mart 1935
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Abdülhalik Renda
Yerine gelen Naci Tınaz
Türkiye Bayındırlık Bakanı
Görev süresi
27 Eylül 1930 - 29 Aralık 1930
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Recep Peker
Yerine gelen Hilmi Uran
Türkiye Tarım Bakanı
Görev süresi
6 Mart 1924 - 30 Ağustos 1924
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Makam oluşturuldu
Yerine gelen Şükrü Kaya
Türkiye Büyük Millet Meclisi
1., 2., 3., 4., 5. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Nisan 1920 - 27 Aralık 1938
Seçim bölgesi 1920 – Adana
1923 – Aydın
1927 – Diyarbakır
1931 – Diyarbakır
1935 – Diyarbakır
Kişisel bilgiler
Doğum 1884
Graveşka, Bosna, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 29 Nisan 1947 (63 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeri Edirnekapı Şehitliği, İstanbul
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
Bitirdiği okul Mülkiye Mektebi

1884 yılında Bosna'da Graveşka'da doğdu. Orta ve lise öğrenimini Aydın Rüştiyesi ve İzmir Merkez İdadisinde tamamladıktan sonra Mülkiye Mektebine girdi. 1903 yılında Mülkiye mektebinden mezun oldu. 1903 yılında Yüksek Kısmını bitirerek İzmir Vilayeti Maiyyet Memurluğuna atandı. 1907 yılında Vulçetrin Kaymakamı oldu. 1908-1913 yılları arasında Palanga, Uşak, Eskişehir ve Beykoz Kaymakamlıklarında bulundu. Mayıs 1914 tarihinde Mersin Mutasarrıflığına getirildi. Ekim 1916 tarihinde Kayseri, Haziran 1917 tarihinde Eskişehir Mutasarrıfı oldu. Damat Ferit Paşa Hükûmeti tarafından Ocak 1919 tarihinde görevinden görevinden alındı. Arandığını ve tutuklanacağını öğrenince gizlice Bosna'ya gitti.

Millî Mücadelenin başlaması ile yurda dönerek Adana Cephesinde gönüllü olarak çalıştı. 27 Ağustos 1920 tarihinde Adana'dan milletvekili seçilerek TBMM'ye katıldı. Bu dönem içinde Eskişehir İstiklal Mahkemesi üyeliği, Hariciye vekili Bekir Sami Bey Başkanlığındaki heyetin içinde Londra Konferansı'nda TBMM hükûmeti murahhaslığı, Lozan Konferansı'nda murahhas heyeti müşavirliği yaptı.

TBMM II. Dönemde Aydın Milletvekili seçildi. 2. İnönü Hükûmeti'nde Ziraat Vekili oldu.[1] 18 Ekim 1924 tarihinde Londra Büyükelçiliği'ne, 6 Mayıs 1925 tarihinde Moskova Büyükelçiliği'ne atandı. 1930-1935 yılları arası 5. İnönü Hükûmeti'nde Millî Savunma Bakanı oldu. TBMM 3. Dönem, TBMM 4. Dönem ve TBMM 5. Dönem'de Diyarbakır'dan milletvekili seçildi. 9 Temmuz 1935 tarihinde ikinci defa Moskova Büyükelçiliği'ne atandı. 1937 yılındaki Trakya Manevraları'na katılarak yabancı heyetlere eşlik etti. Eylül 1939 tarihinde yeni Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile aralarında II. Dünya Savaşı ile alakalı çıkan fikir ayrılıkları yüzünden kendi isteği ile emekliye ayrıldı.

 
Edirnekapı Şehitliği'ndeki mezarı.

29 Nisan 1947 tarihinde İstanbul'da öldü ve Edirnekapı Şehitliği'ne defnedildi.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Osmanlı'dan Günümüze Tarım ve Tarıma Hizmet Veren Kurumların Teşkilatlanma Süreçleri" (PDF). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Mayıs 2004. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Abdülhalik Renda
Türkiye Millî Savunma Bakanı
29 Aralık 1930 - 1 Mart 1935
Sonra gelen:
Naci Tınaz
Önce gelen:
Recep Peker
Türkiye Bayındırlık Bakanı
27 Eylül 1930 - 29 Aralık 1930
Sonra gelen:
Hilmi Uran
Önce gelen:
Yeni makam
Türkiye Tarım Bakanı
6 Mart 1924 - 30 Ağustos 1924
Sonra gelen:
Şükrü Kaya