Yaşar Büyükanıt
Mehmet Yaşar Büyükanıt (1 Eylül 1940, İstanbul - 21 Kasım 2019, İstanbul), Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 25. Genelkurmay Başkanı.[1]
| Yaşar Büyükanıt P.1961-2 | |
|---|---|
| |
| 2001'de Genelkurmay II. Başkanıyken. | |
| 25. TSK Genelkurmay Başkanı | |
| Görev süresi 28 Ağustos 2006 - 28 Ağustos 2008 | |
| Yerine geldiği | Hilmi Özkök |
| Yerine gelen | İlker Başbuğ |
| Türk Kara Kuvvetleri Komutanı | |
| Görev süresi 29 Ağustos 2004 - 25 Ağustos 2006 | |
| Yerine geldiği | Aytaç Yalman |
| Yerine gelen | İlker Başbuğ |
| 1. Ordu Komutanı | |
| Görev süresi 20 Ağustos 2003 - 20 Ağustos 2004 | |
| Yerine geldiği | Çetin Doğan |
| Yerine gelen | Hurşit Tolon |
| TSK Genelkurmay II. Başkanı | |
| Görev süresi 30 Ağustos 2000 - 30 Ağustos 2003 | |
| Yerine geldiği | Edip Başer |
| Yerine gelen | İlker Başbuğ |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1 Eylül 1940 Eyüp, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 21 Kasım 2019 (79 yaşında) Acıbadem Maslak Hastanesi, Sarıyer, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm nedeni | Solunum ve kalp yetmezliği |
| Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul |
| Evlilik(ler) | Bilge Filiz Büyükanıt
(e. 1971; ö. 2019) |
| Çocuk(lar) | 1 |
| Bitirdiği okul | |
| Mesleği | Asker |
| Ödülleri |       
|
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Türkiye
|
| Branşı |  Türk Kara Kuvvetleri
|
| Hizmet yılları | 1961-2008 |
| Rütbesi |  Orgeneral
|
| Birimi |
|
| Komutası | |
Eğitim ve askerlik kariyeri
değiştir1 Eylül 1940'ta İstanbul'un Eyüp ilçesinde doğdu. 1959 yılında Erzincan Askerî Lisesinden, 1961 yılında Kara Harp Okulundan mezun oldu. 1963 yılında Piyade Okulunu bitirdi. 1983-1986 yılları arasında Kuleli Askerî Lisesi Komutanlığı, 1986-1988 yılları arasında da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanlığı yaptı.
1988'de tuğgeneral rütbesine terfi ederek 2. Zırhlı Tugay komutanlığı ve AFSOUTH İstihbarat daire başkanlığı yaptı. 1992 yılında tümgeneral rütbesine terfi etti. Bu rütbede Genelkurmay Başkanlığı Genel Sekreterliği ve 3 yıl süreyle Kara Harp Okulu Komutanlığı görevlerini yürüttü. 1996 yılında korgeneral rütbesine terfi etti. 2000 yılında orgeneral rütbesine terfi etti. 2004 yılında Kara Kuvvetleri Komutanlığına atandı. Büyükanıt, eğer 2 gün erken doğsaydı bu görevinden emekli olacaktı ancak 1 Eylül doğumlu olduğu için 31 Temmuz 2006 tarihinde de Genelkurmay Başkanlığına atandı.[2] 30 Ağustos 2008 tarihinde emekli oldu.
Politik tartışmalar
değiştir9 Kasım 2005 Şemdinli olayları sırasında olay mahallînde bomba ve silahlarla yakalanan astsubay Ali Kaya hakkında yaptığı "Tanırız kendisini, iyi çocuktur." şeklindeki beyanatıyla yargıyı etkilemeye çalıştığı öne sürüldü ve olay ile ilgili savcılık iddianamesinde "örgüt kurmak, sahte belge düzenlemek ve görevi kötüye kullanmak" iddialarıyla Genelkurmay tarafından hakkında soruşturma açılması istenildi. Genelkurmay Başkanlığı ise bir bildiri yayınlayarak Savcı Ferhat Sarıkaya'yı eleştirdi.[3] Yaşar Büyükanıt 2009 yılında yayınlanan sunumunu Mehmet Ali Birand'ın üstlendiği 32. Gün programında sözlerinin çarpıtıldığını aslında Ali Kaya'nın yargılanmasından önce "Tanırım bunu iyi çocuktur ama bir suç işlemişse cezasını çeker. Bunu kestiniz mi anlam gidiyor tamamen." ve buna ek olarak "Bir meczubun ifadesine dayanarak. Hiçbir belge yok, ne alakası var çete kurmakla." ve "Bir gazeteci arkadaşım iddianame yayınlanınca üzüntülerini bildirmek için aradı ben de ona üzülme biz dağda da bunlarla boğuştuk mahkemede de boğuşuruz avukat tutmaya bile ihtiyaç duymam çıkar kendimi savunurum" dedi.[4]
Kendi döneminde, 2007 cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesindeki Genelkurmay internet sitesinden yayınlanan bir bildiri nedeni ile uzun süre gündemde kalmış, açıklama, medya tarafından E-muhtıra olarak adlandırılmıştır.[5] Emekli olduktan 8 ay sonra ilk kez 32.Gün programında verdiği 7 Mayıs 2009 tarihli röportajda, E-muhtırayı bizzat kaleme aldığını açıklamıştır. 4 Mayıs 2007 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Dolmabahçe Sarayı'nda yaptıkları ikili görüşme, çeşitli iddialara neden olmuş, fakat her iki taraf da görüşülenlerin gizliliğini korumuştur.
WikiLeaks'in 29 Kasım 2010 tarihinde yayınladığı diplomatik belgelerin 22 Mart 2011'de yerel basında yer alan kısmına göre, Özkök'e karşı olan yedi general şöyle isimlendiriliyordu: Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Aytaç Yalman, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Şener Eruygur, 1. Ordu Komutanı Orgeneral Çetin Doğan, Ege Ordu Komutanı Orgeneral Hurşit Tolon, 2. Ordu Komutanı Orgeneral Fevzi Türkeri ve MGK Genel Sekreteri Orgeneral Tunçer Kılınç. Aynı belgede Büyükanıt'ın ise ikili oynadığı söyleniyordu.[6]
Özel hayatı ve ölümü
değiştir17 Kasım 2019'da ölümüne kadar Filiz Büyükanıt'la evli olup bir kız çocukları vardı. İngilizce bilen Büyükanıt ayrıca Beykent TV'de, Kırmızı Çizgi adlı programı sunmuştur. Beykent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi (BÜSAM)'da danışman olarak çalışmıştır.[7] Yaşar Büyükanıt İstanbul'da kalp yetmezliği tedavisi gördüğü bir hastanede 21 Kasım 2019'da 79 yaşında öldü. Cenazesi askerî törenin ardından Karacaahmet Mezarlığı'nda defnedildi.[8][9]
Yaşar Büyükanıt, Fenerbahçe Spor Kulübü'nün 6040 sicil numaralı üyesiydi ve Fenerbahçe taraftarıydı.[10] Ayrıca Diyarbakır'da 7. Kolordu Komutanı olarak bulunduğu sırada Diyarbakırspor'un maçlarına da giderdi.[11]
-
Yaşar Büyükanıt'ın Karacaahmet Mezarlığı'ndaki mezarı -
Yaşar Büyükanıt'ın Karacaahmet Mezarlığı'ndaki mezar taşı
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir
- ^ "Yaşar BÜYÜKANIT / Orgeneral - P.1961 - 2". Genelkurmay Başkanlığı. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021.
- ^ Büyükanıt'a soruşturma yok 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet 20 Mart 2006
- ^ https://youtube.com/G0wS7ZKkKtM?t=3140[ölü/kırık bağlantı] 32. Gün, Birand Mehmet Ali
- ^ Büyükanıt: 27 Nisan bildirisini ben yazdım 12 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTVMSNBC, 8 Mayıs 2009.
- ^ "Amerika’nın Darbe Günlüğü" 3 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Taraf, 22 Mart 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2014.
- ^ Gökhan, Karakaş (24 Kasım 2019). "Büyükanıt, askeri törenle uğurlandı". Milliyet. 25 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.