Yüksek Siyasi Konsey
Yüksek Siyasi Konsey (YSK; Arapça: المجلس السياسي الأعلى al-Majlis as-Siyāsiyy al-ʾAʿlā), Yemen'i yönetmek üzere Husi hareketi ve Genel Halk Kongresi (GHK) tarafından oluşturulan ve büyük ölçüde tanınmayan bir yürütme organıdır. 28 Temmuz 2016'da kurulan ve dokuz üyeden oluşan başkanlık konseyinin başkanlığını 19 Nisan 2018'de bir insansız hava aracı saldırısı sonucu hayatını kaybedene kadar Salih Ali es-Sammad, başkan yardımcılığını ise Kasım Labozah yürütmüştür.[1] Konseyin yönettiği bölge, 1990 yılında Güney Yemen ile birleşen eski Kuzey Yemen'in (Marib hariç) büyük bir kısmını kapsamaktadır.
| Yüksek Siyasi Konsey | |
|---|---|
| Arapça: المجلس السياسي الأعلى | |
 | |
| Genel Bakış | |
| Kuruluş | 28 Temmuz 2016 |
| Ülke |  Yemen |
| Lider | Başkan (Mehdi el-Meşat) |
| İkamet | San'a |
| İnternet sitesi | yemen.gov.ye (ölü) (27 Nisan 2021 arşivi) |
YSK, Yemen'de devlet başkanlığı görevini yürütmekte ve 2015 yılında Yemen İç Savaşı sırasında oluşan siyasi boşluğu doldurmak amacıyla Yemen'in devlet işlerini yönetmektedir.[2] Konsey, mevcut anayasa temelinde ülkeyi yönetmek ve devlet işlerini idare etmek için bir temel oluşturmayı amaçlamaktadır.[1][3] Daha sonra YSK, Ulusal Kurtuluş Hükûmeti olarak bilinen Abdülaziz bin Habtur liderliğindeki yeni hükûmetin kurulmasından da sorumlu oldu.[4]
Üyeler 14 Ağustos 2016 tarihinde yemin etmiştir.[5] Yüksek Devrim Komitesi (YDK) 15 Ağustos'ta iktidarı Yüksek Siyasi Konseye devretti.[6] YSK uluslararası alanda tanınmıyor ve sadece İran tarafından tanınıyor; Husiler Ağustos 2019'da İran'a bir büyükelçi atadı.[3][7][8] Husilerin YSK'yi kurması uluslararası toplum tarafından kınandı ve Birleşmiş Milletler bu eylemi resmi olarak "Yemen anayasasının açık bir ihlali" olarak tanımladı ve konseyi Yemen barış sürecini sabote etmekle suçladı.[3][9][10]
Arka plan
değiştirCumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur el-Hadi ve Başbakan Halid Baha'nın Ocak 2015'te Husi isyancıların cumhurbaşkanlığı sarayını ele geçirmesi üzerine istifa etmelerinin ardından Husi lideri Abdülmelik el-Husi'nin kuzey ve güneyden eşit temsiliyete sahip altı üyeli bir "geçici cumhurbaşkanlığı konseyi" önerdiği ancak bu önerinin Güney Hareketi tarafından reddedildiği bildirildi.[11] Bununla birlikte Husiler 1 Şubat'ta Yemen'deki siyasi gruplara bir ültimatom vererek mevcut siyasi krize bir çözüm bulmamaları halinde Husi "devrimci liderliğinin" devlet üzerindeki resmi otoritesini üstleneceği uyarısında bulundu.[12] Reuters'a göre siyasi gruplar ülkeyi bir yıla kadar yönetecek geçici bir başkanlık konseyi kurulması konusunda anlaştı. Eski Güney Yemen Cumhurbaşkanı Ali Nasır Muhammed başlangıçta geçici lider olarak düşünülüyordu, ancak Muhammed daha sonra bu görevi reddetti.[13]
6 Şubat 2015'te Husiler, Vekiller Meclisinin feshedildiğini ilan ederek San'a'da yönetimi resmen devraldı ve Yemen'i iki yıl boyunca yönetecek bir "başkanlık konseyi" kurulacağını, 551 üyeli yeni bir ulusal konseyin oluşturulması için de bir "devrimci komite"nin görevlendirileceğini duyurdu.[14] Bu yönetim planı daha sonra Husi Ensarullah politbüro lideri Salih Ali es-Sammad tarafından da teyit edildi ve ulusal konseyin ülkeyi yönetmek üzere beş üyeli bir başkanlık konseyi seçeceğini söyledi.[15]
Mevcut üyeler
değiştirDışişleri Bakanlığı, YSK'nin aşağıdaki üyelerini listelemektedir:[16]
| Rol | Ad |
|---|---|
| Başkan | Mehdi el-Meşat |
| Üye | Sadık Emin Ebu Ras |
| Üye | Muhammed Ali el-Husi |
| Üye | Salih Mabhut el-Nuaymi |
| Üye | Cabir Abdullah Galib el-Vahbani |
| Üye | Mübarek Salih el-Mişn ez-Zaidi |
| Üye | Sultan Ahmed Abid Rabbo es-Sami |
| Üye | Halid Muhammed Said el-Dini |
| Üye | Ahmed Galib er-Rahavi |
Ulusal Kurtuluş Hükûmeti
değiştir2 Ekim 2016 tarihinde Abdülaziz bin Habtur Husiler tarafından başbakan olarak atandı.[4] 4 Ekim'de kabinesini kurdu.[17] Kabine Güney Hareketi üyelerinden oluşmaktadır.[18] Ancak kabine uluslararası alanda tanınmamaktadır.[19]
28 Kasım 2016 tarihinde yeni bir kabine kurulmuştur.[20] Kabine sadece Salih yanlısı GHK ve Ensarullah Hareketi üyelerinden oluşmaktadır.
Ancak BM Yemen Özel Temsilcisi İsmail Veled Şeyh Ahmed bu hamlenin "yeni ve gereksiz bir engel" olduğunu söyledi ve şöyle devam etti "Yemen kritik bir dönemeçte. Ensarullah ve Genel Halk Kongresi tarafından kısa süre önce atılan adımlar barışçıl bir çözüm arayışını zorlaştırmaktan başka bir işe yaramayacaktır. Taraflar Yemen'in ulusal çıkarlarını dar partizan hırsların üzerinde tutmalı ve siyasi bölünmeleri sona erdirmek ve ülkenin güvenlik, insani ve ekonomik sorunlarını ele almak için derhal adım atmalıdır." Ayrıca böyle bir eylemin barış görüşmelerine zarar verebileceğini iddia etti.[21]
27 Ekim 2020 tarihinde Gençlik ve Spor Bakanı Hasan Muhammed Zaid başkent San'a'da kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafından vurularak öldürüldü.[22]
| Makam | Görevdeki | Başlangıç |
|---|---|---|
| Başbakan | Abdülaziz bin Habtur | 4 Ekim 2016 |
| Güvenlik İşlerinden Sorumlu Başbakan Yardımcısı | Celal er-Raveyşan | 28 Kasım 2016 |
| Hizmet İşlerinden Sorumlu Başbakan Yardımcısı | Mahmud Abdülkadir el-Cüneyd | 1 Ocak 2018 |
| Ekonomik İşlerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı | Hüseyin Abdullah Makbuli | 28 Kasım 2016 |
| İçişleri Bakanı | Abdulhekim Ahmed el-Mevri | 13 Aralık 2017 |
| Planlama ve Uluslararası İşbirliği Bakanı | Abdülaziz el-Kumaim | Temmuz 2017 |
| Enformasyon Bakanı | Dayfallah Kasım Salih eş-Şami[23] | 10 Kasım 2018 |
| Dışişleri Bakanı | Hişam Şerif Abdullah | 28 Kasım 2016 |
| Ulusal Diyalog Çıktıları ve Ulusal Uzlaşmadan Sorumlu Devlet Bakanı | Ahmed Salih el-Gani | 28 Kasım 2016 |
| Gençlik ve Spor Bakanı | Hasan Muhammed Zaid | 28 Kasım 2016 |
| Hukuk İşleri Bakanı | Abdurrahman Ahmed el-Muhtar | 28 Kasım 2016 |
| Eğitim Bakanı | Yahya Bedreddin el-Husi | 28 Kasım 2016 |
| Kamu Hizmetleri ve Sigorta Bakanı | Talal Aklan | 28 Kasım 2016 |
| Parlamento İşleri ve Şura Konseyinden Sorumlu Devlet Bakanı | Ali Abdullah Ebu Hulayka | 28 Kasım 2016 |
| Savunma Bakanı | Muhammed el-Atifi | 28 Kasım 2016 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanı | Abdu Muhammed Bişr | 28 Kasım 2016 |
| Balıkçılık Bakanı | Muhammed Muhammed ez-Zübeyri | 28 Kasım 2016 |
| Adalet Bakanı | Ahmed Abdullah Akabat | 28 Kasım 2016 |
| Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanı | Hüseyin Ali Hazib | 28 Kasım 2016 |
| Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı | Faykah es-Sayid Balavi | 28 Kasım 2016 |
| Turizm Bakanı | Nasır Mahfuz Bağazkoz | 28 Kasım 2016 |
| Bayındırlık ve Karayolları Bakanı | Galib Abdullah Mutlak | 28 Kasım 2016 |
| Su ve Çevre Bakanı | Nabil Abdullah el-Vezir | 28 Kasım 2016 |
| Petrol ve Madenler Bakanı | Ahmed Abdullah Naci Dars | 1 Ocak 2018 |
| Elektrik ve Enerji Bakanı | Lutf Ali el-Cermuzi | 28 Kasım 2016 |
| Yerel Yönetim Bakanı | Ali bin Ali el-Kays | 28 Kasım 2016 |
| Dini Vakıflar ve Rehberlik Bakanı | Şeif Ali el-Kulaisi | 28 Kasım 2016 |
| Gurbetçi İşleri Bakanı | Muhammed Said el-Maşcari | 28 Kasım 2016 |
| Maliye Bakanı | Salih Ahmed Şaban | 28 Kasım 2016 |
| İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı | Musfer Abdullah Salih el-Nümeyir | 16 Aralık 2017 |
| Tarım ve Sulama Bakanı | Gazi Ahmed Muhsin | 28 Kasım 2016 |
| Teknik Eğitim ve Mesleki Eğitim Bakanı | Muhsin Ali el-Nakib | 28 Kasım 2016 |
| Kültür Bakanı | Abdullah Ahmed el-Kıbsi | 28 Kasım 2016 |
| Ulaştırma Bakanı | Zekeriya Yahya eş-Şami | 28 Kasım 2016 |
| İnsan Hakları Bakanı | Alya Faysal Abdüllatif eş-Şeba | 28 Kasım 2016 |
| Devlet Bakanı | Faris Manaa
Nabih Muhsin Ebu Naştan Radhiye Muhammed Abdullah Aubayd Selim bin Dabia Hamid Avad el-Mizcaci Abdülaziz Ahmed el-Bekir |
28 Kasım 2016 |
Diğer devletlerle diplomatik ilişkiler
değiştirUlusal Kurtuluş Hükûmetinin başta İran olmak üzere sadece birkaç ülke ile diplomatik ilişkisi bulunmaktadır. Ayrıca hükûmetin Abhazya, Kuzey Kore ve Rusya ile de diplomatik temasları bulunuyor. 2015 yılında The Wall Street Journal, hükûmetin Çin, İran ve Rusya ile temas kurmaya çalışacağını bildirdi.[24] 2016'da bir Ulusal Kurtuluş Hükûmeti yetkilisi birkaç Kuzey Koreli diplomatı Şam'a davet etmişti.[25] Aynı yıl Ulusal Kurtuluş Hükûmetinden bir heyet Rusya'yı ziyaret etmiş ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı ile görüşmüştü.[26] Dışişleri Bakanı Hişam Şeraf Abdullah 2017 yılında Sana'daki Rusya ve Suriye Büyükelçiliği maslahatgüzarlarıyla bir araya geldi.[27][28] Ağustos 2019'da Ulusal Kurtuluş Hükûmeti Tahran'a bir büyükelçi atadı.[29][30] 2020 yılının başlarında Saba Haber Ajansı, Hişam Şerif Abdullah'ın Çin'i "dost bir hükümet" olarak nitelendirdiğini bildirdi.[31] Ekim 2020'de İran San'a'ya bir büyükelçi atadı.[32][33][34] İki ay sonra Amerika Birleşik Devletleri İran'ın San'a büyükelçisine yaptırım uyguladı.[35] Ağustos 2020'de Ulusal Kurtuluş Hükûmeti Şam'a bir büyükelçi atadı.[36] Mart 2021'de, Ulusal Kurtuluş Hükûmeti Şam'a Büyükelçi atadı ve Abhazya'nın Suriye Büyükelçisi ile bir araya geldi.[37] Ekim 2023'te Suriye, Ulusal Kurtuluş Hükûmetinin temsilcilerini Şam'daki Yemen büyükelçiliğinden sınır dışı etti.[38]
Milli Kurtuluş Hükûmetinin Başkanı, Meclis Başkanı ve Dışişleri Bakanı; Cezayir,[39] Bahamalar,[40] Komorlar,[41] Kiribati,[42] Malavi,[43] Malta,[44] Moğolistan,[45] Karadağ,[46] Slovenya,[47] Güney Sudan[48] ve Venezuela[49] gibi çok çeşitli ülkelere çok sayıda diplomatik nota göndermiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Saba Net – Yemen news agency". 6 Ağustos 2016. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016.
- ^ "Yemen: Ansar Allah signs agreement with Saleh's party creating supreme political council – Middle East Confidential". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016.
- ^ a b c "Yemen: Houthi, Saleh council formation criticised by UN". www.aljazeera.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.
- ^ a b "Yemen's Houthis ask former Aden governor to form government". Reuters. 2 Ekim 2016. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017.
- ^ "Saba Net – Yemen news agency". 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2016.
- ^ "Saba Net – Yemen news agency". 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2016.
- ^ "Yemen Shiite Rebels Appoint an Ambassador to Iran for First Time". Bloomberg. 18 Ağustos 2019. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019 – www.bloomberg.com vasıtasıyla.
- ^ "North Korea's Balancing Act in the Persian Gulf". HuffPost. 17 Ağustos 2015. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020.
- ^ "Yemen: Houthi, Saleh council formation criticised by UN". Al Jazeera (İngilizce). 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024.
- ^ "UN criticizes Houthi, Saleh council formation". Yemeni Media Center. 29 Temmuz 2016. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yemen's Houthis hold boycotted talks with single party". www.aljazeera.com. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2016.
- ^ "Houthis set deadline to resolve Yemen crisis". Al Jazeera. 1 Şubat 2015. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "Yemeni Parties Agree To Form Presidential Council Despite Missing Deadline: Report". International Business Times. 5 Şubat 2015. 18 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2016.
- ^ "HuffPost – Breaking News, U.S. And World News". HuffPost. 6 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Nordland, Rod; Almosawa, Shuaib (10 Şubat 2015). "U.S. Embassy Shuts in Yemen, Even as Militant Leader Reaches Out". The New York Times. 18 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2017.
- ^ "Supreme Political Council". Ministry of Foreign Affairs. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023.
- ^ "Yemen rebels form rival government". 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yemen rebels form rival government". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.
- ^ "UN rejects Yemen rebels' bid to form government". Gulf News. 5 Ekim 2016. 16 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.
- ^ "Saba Net – Yemen news agency". 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.
- ^ "Note to Correspondents – Statement attributable to the Secretary General's Special Envoy for Yemen Ismail Ould Cheikh Ahmed". 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021.
- ^ Staff (27 Ekim 2020). "Houthi official gunned down in Yemeni capital". Reuters. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020.
- ^ "رئيس المجلس السياسي الأعلى يصدر قراراً بتعيين ضيف الله الشامي وزيراً للإعلام". وكالة سبأ (Arapça). 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019.
- ^ "Yemen's Houthis Seek Iran, Russia and China Ties". Wall Street Journal. 6 Mart 2015. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "North Korea trying to sell weapons to Houthis, secret UN report reveals". Arab News. 4 Ağustos 2018. 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ "Russia receives Yemen Houthi delegation". Middle East Monitor. 15 Aralık 2016. 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Russia envoy meets with top Houthi diplomat in Yemen". Middle East Monitor. 25 Ocak 2017. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Yemeni Foreign Minister, charge d'affaires of Syrian Embassy in Sanaa discuss developments in two countries". SANA. 11 Aralık 2017. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Yemen Shiite Rebels Appoint an Ambassador to Iran for First Time". Bloomberg. 18 Ağustos 2019. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ "Yemen Huthi rebels appoint 'ambassador' in Tehran". Zaman Alwsl. 18 Ağustos 2019. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "FM announces Yemen's solidarity with China". SABA. 3 Şubat 2020. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "New 'ambassador' in Sana'a signals Iran's ambitions in Yemen". The Arab Weekly. 18 Ekim 2020. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Iran's New Ambassador to Sanaa Signals Prolonged War in Yemen". Inside Arabia. 30 Ekim 2020. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Iran posts ambassador in Houthi-held Yemeni capital". Al Arabiya. 17 Ekim 2020. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Fresh U.S. Sanctions Target Iranian Envoy To Yemen's Huthi Rebels". Radio Free Europe/Radio Liberty. 8 Aralık 2020. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "New ambassador to Syria sworn in before President". SABA. 15 Kasım 2020. 24 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Bagrat Khutaba met with the Ambassador of Yemen to Syria". Abkhaz Foreign Ministry. 15 Mart 2021. 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Syria expels Houthi 'diplomatic mission' in Damascus". Arab News. 12 Ekim 2023. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023.
- ^ "Parliament speaker congratulates Algerian counterpart". SABA. 11 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "FM congratulates counterpart in Bahamas on National Day". SABA. 8 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "President Al-Mashat congratulates Comoros' President on National Day". SABA. 6 Temmuz 2021. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ "FM congratulates counterparts in Kiribati, Sao Tome". SABA. 11 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "Foreign Minister congratulates Comorian, Malawian counterparts". SABA. 5 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "Foreign Minister congratulates counterparts in Malta, Armenia, Belize on National Days". SABA. 22 Eylül 2020. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "FM congratulates Mongolian counterpart". SABA. 10 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "FM congratulates counterpart in Republic of Montenegro on National Day". SABA. 12 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "FM congratulates counterparts in Mozambique, Slovenia". SABA. 24 Haziran 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "FM congratulates counterpart in South Sudan on National Day". SABA. 7 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ "FM congratulates counterparts in Cape Verde, Bolivarian Venezuela". SABA. 4 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.