Vélez-Málaga

İspanya'nın Málaga ilinde belediye

Vélez-Málaga, İspanya'nın, Endülüs Özerk Topluluğu'nun, Málaga İli'nin, Malaga İlçesi'ne bağlı şehir. 74,190 kişilik nüfusuyla ve şehir nüfusunun toplam il nüfusuna oranıyla ilin en büyük üçüncü şehridir. Nüfus yoğunluğu, kilometrekareye 469,91 kişidir. (1217,1/sq mi.) Yüzölçümü ise 157,88 kilometrekaredir. Şehrin rakımı ise en yüksek noktada, 60 metredir (197 fit).

Vélez-Málaga
Velez-Malaga Kolajı.
Vélez-Málaga bayrağı
Bayrak
Vélez-Málaga arması
Arma
Vélez-Málaga Belediye'sinin, Málaga İli haritası üzerinde konumu.
Vélez-Málaga Belediye'sinin, Málaga İli haritası üzerinde konumu.
Ülkeİspanya İspanya
Özerk ToplulukAndalusia Endülüs
İlMalaga Málaga
İlçeAxarquía - Costa del Sol
Kuruluş tarihi750'ler
İdare
 • Belediye BaşkanıSalomé Arroyo (İSİP)
Yüzölçümü
 • Toplam157.88 km²
Rakım60 m
Nüfus
 (2009)
 • Toplam74.190
 • Yoğunluk469.91/km²
Posta Kodu
E-29-700
Vélez-Malaga'nın bir panoraması. Resim Commons'ta büyük versiyonda görüntülendiğinde, farenizi şehir üzerinde gezdirdiğinizi önemli yerleri animatik bir şekilde görebilirsiniz.

1 Vélez-Málaga, Malaga İli'nde en fazla üçüncü nüfusa sahip şehirdir.

Şehrin, İspanya içinde posta kodu, E-29-700 ve ISO kodu ES-MA-VM'dir. (ES:Espana, MA:Málaga, VM:Vélez-Málaga)

Tarihinde ise, uzun bir süre boyunca İslam egemenliğinde kalmıştır. Şehrin şu andaki başkanı 2007'de görev başına getirilen İspanyol Sosyalist İşçi Partisi'nden Salomé Arroyo Sanchéz'dir.

Tarih ve milat öncesi dönem

değiştir

Tarih öncesi dönemlerde, Velez-Malaga'da belli bir yerleşme yoktu. Bu bölgede ilk yerleşme, Velez-Malaga'nın şu an bulunduğu konumda olmasa da, bu bölgelerde, MÖ 8. yüzyılda, kurulan Fenike kolonisiydi. Ayrıca Roma İmparatorluğu'nun da bu bölgelerde koloniler kurup, bu bölgede, "Garum Sosu" 'nu icat ettikleri bilinmektedir.

Orta Çağ ve şehrin kuruluşu

değiştir

Vélez-Malaga, Orta Çağ'da zamanında, 750'li yıllarda Faslı Müslümanlar tarafından kurulmuştur. İber Yarımadası'nda dayanan son İslam şehirlerinden birisi olmuştur.[1] 711'den, 1493'e kadar İslam egemenliğinde kalmıştır ve Endülüs Toprakları'nda yer almıştır. Gırnata Emirliği'nin en önemli şehirlerinden birisi olmuştur. Bu zamanlarda nüfus hızlı bir şekilde artmıştır ve yerleşme kale surlarının dışına taşmıştır. 1492'de Beni Ahmer Devleti başkenti Gırnata'nın İspanya Krallığı'na teslim olmasından birkaç yıl önce 27 Nisan 1487'de Vélez-Malaga, Aragonlu II. Fernand tarafından kuşatılmıştır ve 1488 sonlarında, ilk defa Katolik yönetimine geçmiştir.[2] Kuşatma sırasında, evlerini terk eden Faslı, Endülüslü ve Arap Müslümanların yerini, Kastilya ve Leon'lu Katolik Hıristiyanlar almıştır. Gırnata'nın düşmesinden 1 yıl sonra geriye kalan şehirlerde düşmüştür. (Cebelitarık, Marbella...) [3] ve İspanya topraklarındaki Arap-İslam egemenliği sona ermiştir.[4]

Yakın Çağ ve Rönesans

değiştir

Aydınlanma Çağı Rönesans'ta yapılan Coğrafi Keşifler'den sonra, başlayan Sömürgecilik, İspanya'nın, dünyanın çeşitli yerlerinde geniş koloniler elde etmesine yol açtı. Bu sıralarda İspanya Krallığı'nı yöneten, Kral II. Carlos'un büyük bir miras bırakacağı biliniyordu. Onun, 1700'de ölümünden sonra, 15 yıl süren, İspanya Veraset Savaşları adı verilen, İspanya'nın topraklarını ve zengin kolonilerini, büyük Avrupa devletleri arasında paylaştırmak için yapılan, kara ve deniz savaşları dizisi başladı. 23 Ağustos 1704 yılında, Veraset Savaşları kapsamında yapılan en büyük deniz savaşı olan "Vélez-Malaga Deniz Savaşı 8 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", o zamanki Vélez-Malaga Limanı'nda ve limanın açıklarında, Fransız - İspanyol ve İngiliz - Hollandalı donanmalar arasında yapıldı.

Yeni Çağ

değiştir

19. yüzyılda şehir nüfusunun %60'ı Sarı Humma Salgını'ndan hayatını kaybetti. Ayrıca, 20. yüzyılın yani 1900'lerin başlarında şehre yapılan ilk tren yolu sayesinde, şehirden, Torre del Mar'a ulaşım sağlandı.

Aşağıdaki tabloda, Vélez-Malaga şehrinin tarihe göre ait oldukları devletler, dinleri ve o zamanki yöneticileriyle birlikte verilmiştir.

No. Devlette Bulunma Tarihi Ait Olduğu Devlet Devletin O Zamanki Yöneticisi Devletin Dini
1
1 - 711
Roma İmparatorluğu
Katolik
2
711 - 756
Emevi Devleti
Tarık bin Ziyad
Sünnilik
3
756 - 1031
Endülüs Emevi Devleti
I. Abdurrahman
Sünnilik
4
1031 - 1040
Gırnata Emirliği
I. Muhammed bin Ahmer
Sünnilik
5
1040 - 1147
Murabıt Devleti
Abdullah ibn Yasin
Sünnilik
6
1147 - 1248
Muvahhid Devleti
Abdül-i Mümîn
İslam
7
1248 - 1487
Beni Ahmer Devleti
XII. Muhammed
Maliki mezhebi
8
1487 - 1516
Kastilya Krallığı
II. Fernando
Katolik
9
1516 - 2012
İspanya Krallığı
I. Juan Carlos
Katolik

Yönetim

değiştir

2007 seçimlerinde, İSİP'ten Salomé Arroyo Sanchéz, İspanya Halk Partisi'nden rakibi, Francisco Ignacio Delgado Bonilla'yı geçerek, ilk kez başkanlık koltuğuna oturmuştur. 1979'dan bu yana 1995-1999 arası yıllar hariç, tüm seçimlerde İSİP kazanmıştır.

Aşağıdaki tabloda, 1979'dan bu yana Vélez-Malaga'daki seçimleri ve sonuçlarını görüyorsunuz.

Görev Aralığı Başkan Adı Siyasi Parti
1979 - 1983 Juan Gámez Ruiz İSİP
1983 - 1987 Juan Gámez Ruiz İSİP
1987 - 1991 José Manuel Salcedo Pérez İSİP
1991 - 1995 José Manuel Salcedo Pérez İSİP
1995 - 1999 Francisco Toboso Plaza İHP*
1999 - 2003 Antonio Souvirón Rodríguez İSİP
2003 - 2007 Antonio Souvirón Rodríguez İSİP
2007 - 2011'e kadar Salomé Arroyo Sánchez - (Francisco Ignacio Delgado Bonilla'yı yenerek) İSİP

*İHP: İspanya Halk Partisi

Ulaşım

değiştir

Vélez-Malaga'da ulaşım karayolu ve denizyolundan yapılabilir. Tramvay, otobüs ve gemi tercih edilir.

Vélez-Malaga terminalinden, "M-362" , "M-363" , "M-364" , "M-365" yolları aracılığıyla Torre de Benagalbón, Málaga, Nerja, Torrox, Periana, Riogordo, Marbella gibi şehirlere direkt seferler yapılmaktadır. En çok tercih edilen ulaşım türüdür.

Deniz yolu

değiştir
 
Puerto de La Caleta Limanı.

Vélez-Malaga, kıyıya yakın olsa da, kıyıda olmadığı için, kendine air bir limanı yoktur ve deniz ulaşımı 5 kilometre ötedeki "Puerto de la Caleta Limanı" 'ndan sağlanır ve Costa del Sol Occidental İlçesi'ne birçok sefer yapılır.

 
Vélez-Malaga'da bir tramvay, şehir içinde kafelerin önünden geçerken.

Vélez-Malaga Şehri'nde başka bir ulaşım türü de tramvay ulaşımıdır. Şehre 2006 yılında, toplam 6,5 km.'lik bir tramvay hattı döşenmiştir ve 2006'dan beri çalışmaktadır. Şehir içi ulaşımda oldukça tercih edilir. Ayrıca, şehre Vélez-Malaga La Axarquia Özel Hastahanesi gibi şehir merkezine uzak yerlere ulaşımda büyük katkı sağlar.

İspanya'da yapılan son nüfus sayımı olan 2009 sayımına göre Vélez-Malaga'nın nüfusu, 74,190 kişidir. 74.190 kişilik nüfusla Vélez-Malaga, Málaga İli'nde en fazla nüfusa sahip olan üçüncü şehirdir. Ve il içerisindeki nüfus oranına göre de üçüncüdür.

 
Vélez-Málaga Surları'ndan çekilen bir şehir manzarası.

Aşağıdaki tabloda, Vélez-Málaga nüfusunun yıllara göre değişimini görüyorsunuz;

Vélez-Malaga'nın Tarihlere Göre Nüfusu ve Nüfustaki Değişimi [5]
1787 1857 1887 1900 1910 1920 1930 1940
Nüfus 7.948 21.772 23.425 23.586 24.140 24.893 27.564 28.894
1950 1960 1970 1981 1991 1996 2001 2006
Nüfus 31.610 35.061 42.454 41.776 52.150 53.071 56.233 67.697
2009
Nüfus 74.190

Tablo Kaynak:[6]

Vélez-Malaga'nın mimarisine bakıldığında, Eski Katolik Taş Mimarisi göze çarpar. Evlerde genellikle, bahçeli, taş, iki katlı ve çok balkonlu mimaridedir.

Bazı önemli bina, yapı ve yerler

değiştir

Şehrin tek futbol takımı olan Vélez FC, şehri spor açısından kalbi denilebilir. Ayrıca, şehirde golf, basketbol, yüzme, bisiklet, atletizm ve tenis kulüpleride vardır. "Vélez FC" ve "Club Náutico de Torre del Mar" şehrin en profesyonel futbol kulüpleridir. Club Baloncesto Axarquía basketbol ve Axarquia Vélez Malaga DC'de bisiklet ve badminton kulüplerine örnektir.

Şehirdeki en iyi spor kulübü olarak görülen, Vélez FC, İspanya Üçüncü Ligi'nin Dokuzuncu Grubu'nda mücadele etmektedir.

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Spain Islamic era Map -1". 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2010. 
  2. ^ "Spain Islamic Era Map -2". 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2010. 
  3. ^ "History Spain". 9 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2010. 
  4. ^ [[Atlas|Geniş Tarih Atlası - Faik Reşit Unat ss. 22-27]]
  5. ^ Fuente: Población de hecho según el Instituto Nacional de Estadística de España. Alteraciones de los municipios en los Censos de Población desde 1842, 11 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Series de población de los municipios de España desde 1996. 18 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Los datos de 1787 provienen del censo de Floridablanca, disponibles en Población de los municipios de Andalucía según los censos de 1787 a 2001. Junta de Andalucía. 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. El dato censal de 1857 incluye al antiguo municipio de Chilches (con 823 habitantes en 1857-), absorbido por Vélez-Málaga entre 1860 y 1877
  6. ^ "Junta de Andalucia - Poblaciones de Vélez-Malaga (1787-2009)". 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2010.