Kaplumbağa

(Testudines sayfasından yönlendirildi)

Kaplumbağalar, Testudines takımını oluşturan çok sert ve kemiksi bir kabuk içinde yaşayan, ağır yürüyüşlü, dört ayaklı sürüngenlerdir. Kaplumbağalara bağa veya tosbağa da denir.[3]

Kaplumbağalar
Yaşadığı dönem aralığı: 165-0 myö
Kalloviyen-Günümüz[1][2] 
Ernst Haeckel'in Kunstformen der Natur (1904) adlı kitabında kaplumbağa çizimleri.
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Reptilia
Takım: Testudines
Linnaeus, 1758
Alt takımlar
Bir kaplumbağa (Terrapene carolina bauri)
Matamata (Chelus fimbriatus)

Kaplumbağaların ilk ataları Triyas döneminde evrimleşti. İlkel kaplumbağaların göğüs kafesi ve omurga kemikleri kaynaşıp kabuğu oluşturmuştur.[4]

Kaplumbağalar çeşitlerine ve yaşadıkları iklim kuşağına göre kış uykusuna yatarlar. Deniz kaplumbağaları kış uykusuna yatmazlar çünkü onlar göç eden hayvanlardır. Bol Güneş ışığı alan kuru topraklarda kendine bir delik kazıp bütün kışı orada geçirmek üzere içine girer.

Günümüzde, soyunu sürdürmekte olan 360 kadar kaplumbağa türü bulunmaktadır.

Vücut yapısı

değiştir

Kaplumbağaların başı vücutlarına oranla çok ufaktır. Ağızları bir kuşun gagasına benzer. Dişlerin yerini sert kemiksi bir damak almıştır. Kaplumbağalar, bununla besinlerini yakalar ve ezerek mekanik sindirim yapar. Dil kafasına oranla büyük ve yumuşaktır.

Ayaklarında beşer parmak vardır, karada ve bataklıklarda yaşayan kaplumbağalarda bunlar hareketlidir. Uçlarındaki tırnaklar kıvrık ve serttir. Bataklıklarda yaşayan kaplumbağalarda birbirleriyle bir zar aracılığıyla birleşmiş küreğe benzer bir durum almıştır. Bataklık kaplumbağalarının arka ayak parmaklarının sayısı dörttür. Deniz kaplumbağalarında ise parmaklar bitişiktir. Aralarında perdeler vardır. Perdeler, suyun içinde yüzmek ve dengede kalmak için kullanılır.

Türkiye'de bulunan bazı kaplumbağa türleri

değiştir
 
Yeşil kaplumbağa, Hawaii, ABD.

Alt takım ve familyalar

değiştir

Testudines (kaplumbağalar) takımının, soyu tükenmiş () olanlar da dahil olmak üzere, alt takım ve familyalarının sınıflandırması aşağıda verilmiştir:

Takım Testudinata Klein 1760[5]

  • Alt takım : Cryptodira Duméril & Bibron 1835 (gizli boyunlu kaplumbağalar)


Kaynakça

değiştir
  1. ^ Joyce, W. (2017). "A Review of the Fossil Record of Basal Mesozoic Turtles". Bulletin of the Peabody Museum of Natural History. doi:10.3374/014.058.0105. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. 
  2. ^ "PBDB". paleobiodb.org. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021. 
  3. ^ "kaplumbağa". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  4. ^ Türkoğlu, Pedram (24 Ağustos 2018). "Kaplumbağa Kabuğunun Evrimi: Boşluğu Kapatan Tür!". Evrim Ağacı. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  5. ^ Mikko's Phylogeny Archive [1] 22 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Haaramo, Mikko (2007). "Testudinata – turtles, tortoises and terrapins". 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.