Tamaz Gamkrelidze
Tamaz Valerianis dze Gamkrelidze (Gürcüce: თამაზ ვალერიანის ძე გამყრელიძე; 23 Ekim 1929, Kutaisi - 10 Şubat 2021) Gürcü dilbilimci, oryantalist ve Hititolog. Hint-Avrupa dilbilimi, antik diller, teorik dilbilim, yapısal ve uygulamalı dilbilim ve Kartveloloji alanlarında birçok seçkin eserin yazarıdır. 2005-2013 yılları arasında Gürcistan Bilimler Akademisi'nin başkanlığını yapmıştır.
Tamaz Gamkrelidze | |
|---|---|
| თამაზ გამყრელიძე | |
| Doğum | 23 Ekim 1929 Kutaisi, Gürcistan SSC, Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 10 Şubat 2021 (91 yaşında) |
| Vatandaşlık | Sovyetler Birliği Gürcistan |
| Mezun olduğu okul(lar) | Tiflis Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Dilbilimci, Oryantal |
| Ödüller |   |
| Kariyeri | |
| Dalı | Dilbilimci |
| Çalıştığı kurum | Tiflis Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | İgor Dyakonov |
Hayatı
değiştirGamkrelidze, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Kutaisi'de doğdu.
1952'de Tiflis Üniversitesi (TSU) Oryantal Çalışmaları Fakültesi'nden mezun oldu.[1] 1964'ten beri bu üniversitede profesör ve 1966'dan beri Yapısal ve Uygulamalı Dilbilim Kürsüsü başkanı olarak çalıştı. 1973-2006 yılları arasında Tsereteli Doğu Çalışmaları Enstitüsü'nün (Tiflis) direktörlüğünü yaptı.
1988-1995 yılları arasında Rusya Bilimler Akademisi dergisi "Voprosi Yazikoznanya"nın editörlüğünü yaptı. ABD Ulusal Bilimler Akademisi Yabancı Asistanı (2006), Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi Yabancı Onursal Üyesi, İngiliz Akademisi Muhabiri, Avrupa Dilbilim Derneği Üyesi (1986-1988 yılları arasında dernek başkanı), Avusturya Bilimler Akademisi'nin sorumlu üyesi, Rusya Bilimler Akademisi akademisyeni, Dünya Sanat ve Bilim Akademisi üyesi (2006) ve Amerika Dil Derneği onursal üyesi'dir. Bonn Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi tarafından Gamkrelidze'ye fahri doktora unvanı verilmiştir. Tamaz Gamkrelidze, Ağustos 1991'de Tiflis Devlet Üniversitesi rektörü olarak atandı, ancak bu görevi çok kısa süreliğine icra etti.[2] Gamkrelidze, 1992-2005 yılları arasında Gürcistan Parlamentosu üyesiydi.
2000 yılından beri Tiflis'in onursal vatandaşıdır.[3] Gamkrelidze 10 Şubat 2021'de 91 yaşında hayatını kaybetti.[4]
Kişisel hayatı
değiştirKardeşi Revaz Gamkrelidze ülke çapında tanınmış bir matematikçidir.
Ödülleri
değiştir- Lenin Ödülü (1988)
- Humboldt Uluslararası Ödülü (1989)
- İvane Cavahişvili Ödülü
Tamaz Gamkrelidze'nin ana eserlerinden bazıları
değiştir- “The Akkado-Hittite syllabary and the problem of the origin of the Hittite script”, Archiv Orientalni, vol. 29 (1960).
- Anatolian languages and the problem of Indo-European migration to Asia Minor, Studies in General and Oriental Linguistics. Tokyo, 1970
- with V. V. Ivanov, Indoevropjskij jazyk i indoevropejcy: Rekonstrukcija i istoriko-tipologieskij analiz prajazyka i protokultury. Tiflis: Tiflis University Press 1984. xcvi + 1328 p.
- English translation: Indo-European and the Indo-Europeans: A reconstruction and historical analysis of a proto-language and a proto-culture. 2 vols. Trans. J. Nichols. Berlin–New York: Mouton de Gruyter, 1: 1994, 2: 1995.
- with V. V. Ivanov “The ancient Near East and the Indo-European question: Temporal and territorial characteristics of Proto-Indo-European based on linguistic and historico-cultural data”, Journal of Indo-European Studies vol. 13, no. 1–2 (1985): 3–48.
- with V. V. Ivanov, “The migrations of tribes speaking Indo-European dialects from their original homeland in the Near East to their historical habitations in Eurasia”, Journal of Indo-European Studies vol. 13, no. 1–2 (1985): 9–91.
- “Proto-Indo-European as a Stative-Active Typology”, in Indogermanica et Caucasica: Festschrift für Karl Horst Schmidt zum 65. Geburtstag, eds. Roland Bielmeier & Reinhard Stempel. Berlin–NY: Mouton de Gruyter, 1994, pp. 25–34.
- Alphabetic writing and the old Georgian script. New York: Caravan Books, 1994.
- Ivo Hajnal, ed. Thomas V. Gamkrelidze, Selected writings: Linguistic sign, typology and language reconstruction. Innsbruck 2006.
Kaynakça
değiştir- ^ "Гамкрелидзе Тамаз Валерианович". ras.ru (Rusça). Rus Bilimler Akademisi. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ Tamaz Gamkrelidze 26 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Tbilisi State University: The University Rectors - tsu.ge
- ^ "თბილისის საპატიო მოქალაქეები". tbilisi.gov.ge (Gürcüce). Tiflis. 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ "Грузинский академик Тамаз Гамкрелидзе скончался на 91-м году жизни". Sputnik. 10 Şubat 2021. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021.
Dış bağlantılar
değiştir- Gürcistan Bilimler Akademisi (GAS)
- Tiflis Devlet Üniversitesi 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.