Skræling

Skræling (çoğul hali skrælingar), Grönland’da yaşayan Vikinglerin Grönland’da yaşayan Thule halkına verdikleri isim. Buradaki Vikingler, Vinland olarak adlandırdıkları bölgede^[a] Kuzey Amerika kıtasına yaptıkları keşiflerde karşılaştıkları yerel halkları^[b] da bu isimle tanımlamışlardır.

Etimoloji

Kelime olarak skræling Orta Çağ Grönland Vikingleri tarafından konuşulan eski Viking lehçesinden günümüze kadar gelen tek kelimedir. Modern İzlandacada skrælingi, barbar veya yabancı anlamına gelmektedir. Kelimenin kökeni bilinmemekle beraber eski Viking lehçesinde deri anlamına gelen skrá kelimesiyle bağı olması düşünülmektedir. Vikinglerin karşılaştıkları İnuit, Thule ve Dorset halkları, yünlü elbiseler giyen Vikinglerin aksine deri kıyafetler giymekteydiler.

Bazı araştırmacılar ise skrælingi kelimesini İskandinav dillerindeki skral veya İzlandacadaki skrælna kelimesinden geldiğini savunmuşlardır. Bu kelime çoğunlukla zayıf, hasta veya çelimsiz anlamına gelmektedir. Ancak bu savın geçerli olduğuna dair bir kanıt bulunamamıştır, kelime bu haliyle Orta Çağ metinlerinde geçmemektedir. Modern Norveççede ise skræeling güçsüz anlamına gelmektedir.

William H. Babcock’un konuyla ilgili kitabında iddia ettiği bir teoriye göre skræling kelimesi Vikinglerin temas ettiği yerli bir halkın ismi de olabilir.^[1]

Edebi kaynaklarda yeri

Kuzey Amerika’da bulunan skrælingar ilk olarak İzlanda Sagalarında geçmektedir. Bu efsanede Grönland’daki Vikinglerin Amerika kıtasına yerleşmek için gittiklerinde bu yerli halkla teması da anlatılmaktadır.

“	...İlk kış ve yaz geçtikten sonra Skrælinglerden haberdar oldular, bunlar ormanın derinliklerinden sürüler halinde çıkageldiler...	„

“	Skrælingler geldiklerinde ellerinde çuvallar dolusu her türlü hayvan postu, kürkü vardı…Bunları yere koyarak içini açtılar ve bize sundular, amaçları onları bizim silahlarımızla takas etmekti ama Karlsefni adamlarına silahlarını takas etmeyi yasakladı. Sonra kadınlara skrælinglere süt ikram etmelerini söyledi, skrælingler sütü görünce bizden başka bir şey almak istemediler.	„

Efsanede anlatılan ve Vinland olarak adlandırılan yerin ormanlık olduğu ve yiyecek sıkıntısı bulunmadığı (hatta üzüm yetiştiği) belirtiliyor. Buna göre Vikinglerin ilk yerleştikleri yerin günümüz Kanada sınırları içerisinde doğu sahillerinde olması beklenebilir.

Kutup bölgesi yerel halklarının dönemlere göre yaşadıkları yerler; ESKİMO (Dorset ve Thule), KIZILDERİLİ (Innu ve Beothuk), İSKANDİNAV (Norse)

Notlar

^ Günümüzdeki Kanada’daki Newfoundland
^ Muhtemelen Beothuk halkı

Kaynakça

^ William H. Babcock, "Certain Pre-Columbian Notices of American Aborigines", American Anthropologist, New Series, Cilt. 18, No. 3 (Temmuz-Eylül 1916), s. 388-397

Konuyla ilgili yazılan eserler

"Skraeling: First Peoples of Helluland, Markland, and Vinland.” Odess, Daniel; Stephen Loring; and William W. Fitzhugh, in Vikings: The North Atlantic Saga. Fitzhugh, William W. and Elisabeth I. Ward, editors. Washington, DC: Smithsonian Institution, 2000. s.193-205. ISBN 1-56098-995-5.
Hans Christian Gulløv, Grønlands Forhistorie, Copenhagen: Gyldendal, 2005. ISBN 87-02-017245-5
The Vinland Sagas : The Norse Discovery of America, Penguin Books, 1965, 13.Baskı 1985, s.65, ISBN 978-0-14-044154-3

Ayrıca bakınız

[1] Günümüzdeki Kanada’daki Newfoundland

[2] Muhtemelen Beothuk halkı

[3] William H. Babcock, "Certain Pre-Columbian Notices of American Aborigines", American Anthropologist, New Series, Cilt. 18, No. 3 (Temmuz-Eylül 1916), s. 388-397

[a]

[b]

[1]