Salmas

Salmas (Farsça: سلماس, ayrıca Şahpur, Dīlman, Dīlmagān), İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.

Salmas سلماس
Şehristan merkezi
Salmas Şehrin İran'daki konumu
Ülke	İran
Eyalet	Batı Azerbaycan Eyaleti
Şehristan	Salmas şehristanı
Bahş	Salmas merkezî bahşı
Nüfus  (2006)
• Toplam	79.560
Zaman dilimi	UTC+03.30 (IRST)
• Yaz (YSU)	UTC+04.30 (IRST)

Eyaletin aynı isimli Salmas şehristanı'nın yönetim merkezi olan şehrin 2006 yılı resmî nüfusu 79.560 kişi ve 19.806 hanedir.

Nüfusu İran Azerileri, Kürt, Asuriler ve Farslar oluşturmaktadır.

Geçmişi

Eski Asur kaynaklarına göre, Salmas'ın bulunduğu yere ilk olarak MÖ 3.000'de Asur hükümdarı 3. Salmansar tarafından savunma amaçlı bir kale kurulmuş. Zamanla bu kale yanında yerleşimler artmış ve şehir oluşmaya başlamış. Sırasıyla Medler, Sasaniler ve Sakalar şehre hakim oldu.

Araplar, 640 yılında Sasanî imparatorluğu'nun Hoy ve Urmiye gibi şehirleri yanında Salmas'ı da alarak buradaki Sasani hakimiyetine son verdiler.

Konum ve Coğrafya

Eyaletin orta kısmında yer alan şehrin kuzeyinde Hoy, doğusunda Şebister ve Urmiye Gölü, güneyinde Urmiye şehri ve batısında Türkiye'nin Van ili bulunmaktadır.

Şehir bir yayla üzerinde kurulmuştur. Şehrin yakınında Urmiye gölü bulunmaktadır. Kaynağını Türkiye ve İran arasında dağlardan alan Zolaçay Nehri, şehrin 3 km. güneyinden geçer ve sulamalı tarıma imkân sağlar.

Ekonomi

Şehrin geçim kaynaklarını tarım, hayvancılık, madencilik ve sanayi üretimi oluşturur. En önemli doğal kaynaklarını alçı taşı, kireç taşı, mermer taşı ve mozaik taşı oluşturur. Şehirde ayrıca mermer, kiremit, manganez ve boraks ocakları vardır.

Şehrin başlıca tarımsal üretimi buğday, arpa, tütün, yağlı tohumlar, şeker pancarı, elma ve fındıktan oluşur. Salmas geçmişte ülkedeki kayısı üretiminin yapıldığı başlıca yerdi. Hüsrev-Abad, Haftevan, Savra, Hanekah ve Köhneşehr'deki kuru kayısı fabrikaları İran'daki kuru kayısının esas kaynaklarından birini oluştururdu. Bu fabrikalarda üretilen kuru kayısı Almanya ve Rusya’ya ihraç edilirdi.

Sanayi, doğal kaynaklara, tarım ürünlerine ve yerel hayvan yetiştiriciliğine bağlı olarak gelişmiştir. Hayvancılık şehrin iktisadi hayatında büyük bir ekonomik rol oynar. Günümüzde kürk işleme sanayinden başka süt ürünleri üretip ihraç eden üç büyük fabrika vardır. Salmas'ın eldiven ve kilim dokuma gibi el işleri sanayi de vardır.

Nüfus ve halk

Şehrin 2006 yılı resmî nüfusu 79.560 kişi ve 19.806 hanedir. İran Azerileri bölgede nüfus bakımından en yoğun topluluktur. İran Azerileri'nin büyük bir kısmı Şii mezhebindendir. Ancak önemli bir kısım da Hanefi ve Şafi'dir. Şehrin diğer iki eski toplumunu Ermeniler ve Asurlular teşkil eder. Her ikisi de Hristiyan dinine mensuptur. Bununla birlikte Şehirde Kürtler de bulunmaktadır. Sünni mezhebindendirler. Buna göre bölgede, 5 dilin birbirleriyle ilişki halinde bulunduğu bir toplumsal halita bulunmaktadır: İran Azericesi, Kürtçe, Ermenice, Farsça ve Asurca.

Dış bağlantılar

• (Türkçe) guneyazerbaycankurtsorunu.blogcu.com8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Salmas'ın sorunlu nüfus konusunda bir makale
• (Türkçe) kuresunniler.com Kent tarihi hakkında daha fazla bilgi