SACLOS

SACLOS (İngilizce Semi-Automatic Command to Line of Sight) terimi ikincil nesil füze güdümleme sistemidir.^[1] Bu sistemde füze ateşlendikten sonra operatör hedef vurulana kadar hedefi işaretlemeye devam etmektedir. Bu iş için elektronik işaretleme sistemlerinden faydalanılır.

SACLOS un iki tür çalışma düzeneği vardır:

Kablo veya radyo sinyalli SACLOS

Nişangah hedefin bulunduğu yer ile füzenin rotasını hesaplar. Füze ateşlendikten sonra sistem hedefin durumundaki değişikliği ve füzenin tamini rotasını hesaplamaya devam eder. Eğer füze rotası hedef dışına çıkıyorsa sistem füzeye yeni bir uçuş rotası vererek düzeltme yapar.

Bu düzeltmeyi yaparken sistem radyo sinyallerinden veya bir kablodan yararlanır. Radyo sinyali kullanmanın olumsuz yanı düşmanın karıştırıcı sinyal üreten jammer araçlarından faydalanarak füzeyi hedef dışındaki bir noktaya yönlendirmesidir. Kablolu sistemin ise azami menzili kısıtlıdır.

Işın güdümlü SACLOS

Işın güdümlü SACLOS sisteminde nişangah düzeneği hedef tarafından yayılan ışımayı takip eder. Bu sistemde üç farklı yol izler. İlki füzenin içerisindeki algılayıcılar operatör tarafından gönderilen hedefleme ışını takip eder. İkincisi füzenin burun kısmında bulunan alıcılar hedeften dönen radar sinyalleri izler. Üçüncü olarak füze hedef tarafından yayılan ışınları izler. Füzenin içerisindeki elektronik devreler ışını merkez alarak ilerler.

SACLOS sisteminin ilk bulunduğu zamanlarda en çok kullanılan yöntem radar sinyalleriydi. Çünkü her halükarda uçak füzenin radar sinyaline yakalanacaktı. Bununla beraber ışın güdümlü füzeler düz bir uçuş rotası ile ilerlediklerinden yüksek hızlı hedefler örneğin uçaklara karşı etkisiz kalıyordu. Bu sebepten ötürü, birçok uçaksavar füzesi düz bir ışın rotasını takip etmek yerine kendi hedef rotalarını izler.

Günümüz gelişmiş ışıtma sistemlerinde füzeyi kullanan kişi bunun için lazer ışınından yararlanmaktadır. Hedef lazer ile işaretlendikten sonra fırlatılan füzenin başlığında bulunan alıcılar hedef üzerinde bulunan laser ışınını takip ederler. Bu sisteme yarı etkin radar hedefleme benzeri olmasından ötürü yarı etkin lazer hedefleme adı da verilir.

Örnek SACLOS-güdümlü füzeler

Kablolu SACLOS: BGM-71 TOW, MILAN, Swingfire
Radyo sinyalli SACLOS: ASM-N-2 Bat, 9K33 'Osa' (SA-8 'Gecko')
Lazer ışınlı SACLOS: Kornet, Starstreak

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Land, Jay; Jones, Michael; Carriger, Wendy (21 Ağustos 2006). "A New Off-Axis Laser Beamrider Missile Guidance Algorithm". AIAA Guidance, Navigation, and Control Conference and Exhibit (İngilizce). Keystone, Colorado: American Institute of Aeronautics and Astronautics. doi:10.2514/6.2006-6084. ISBN 978-1-62410-046-8. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.

[1] Land, Jay; Jones, Michael; Carriger, Wendy (21 Ağustos 2006). "A New Off-Axis Laser Beamrider Missile Guidance Algorithm". AIAA Guidance, Navigation, and Control Conference and Exhibit (İngilizce). Keystone, Colorado: American Institute of Aeronautics and Astronautics. doi:10.2514/6.2006-6084. ISBN 978-1-62410-046-8. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.

[1]