Roald Amundsen
Roald Engelbregt Gravning Amundsen (d. 16 Temmuz 1872 - ö. 18 Haziran 1928), Güney Kutbu'na ulaşan ve Kuzeybatı Geçidi'ni aşan ilk denizci olan Norveçli bir kâşiftir. Arkadaşları arasında ''Viking'' lakabıyla tanınıyordu.
Roald Amundsen | |
|---|---|
 Roald Amundsen (1908) | |
| Doğum | Roald Engelbregt Gravning Amundsen 16 Temmuz 1872 Borge, Østfold, Norveç |
| Ölüm | 18 Haziran 1928 (55 yaşında) Bjørnøya, Svalbard, Norveç |
| Meslek | Kâşif |
| Ebeveyn(ler) | Jens Amundsen (1820-1886) |
| İmza | |
 | |
1893'te bir fok gemisinde denizciliğe başlayan Amundsen, dünyanın çeşitli kıyılarında dolaştı, değişik gemicilik teknikleri, buharlı gemiler ve bilimsel denizcilik yöntemleri konusunda uzmanlaştı. Kuzey Kutbu'nun kâşifi Nansen'in de cesaretlendirmesiyle, Atlas Okyanusu'nu Büyük Okyanus'a bağlayan deniz yolunu bulmayı aklına koydu. İlk denemeleri başarılı sonuçlar verdi ve iki okyanusu birbirine bağlayan deniz yolunun varlığı kesinlik kazandı. Daha önce geçilememiş olan Kuzeybatı Geçidi'nin baştan sona kadar gemiyle aşılabileceğini gösteren ilk gemici oldu.
Aslında amacı Kuzey Kutbu'nu keşfetmekti; ama Frederick Cook ve Robert Peary 1909'da Kuzey Kutbu'na gidince, o da 1910'da yolunu Güney Kutbu'na çevirdi. Bu kez de güney için yarış başladı. Amundsen, 20 Kasım 1911'de dört kişilik ekibi ve 150 köpekle yola çıktı; ancak yolda erzakları bitince köpeklerin bir kısmını yemeleri gerekti. Amundsen ve ekibi, 14 Aralık'ta Robert Falcon Scott'tan 35 gün önce Güney Kutbu'na ulaştı.
Amundsen, 16 Haziran 1928'de, kaza geçiren arkadaşı Umberto Nobile'yi aramak amacıyla Kuzey Kutbu'na uçtu. Kendisinden bir daha haber alınamadı. Arktik Okyanusu'na düştüğü sanılıyor.
1065 Amundsenia asteroitine onun adı verilmiştir.[1]
Dış bağlantılar
değiştir- The Fram Museum (Frammuseet)
- Map of Amundsen's and Scott's South Pole journeys at The Fram Museum (Frammuseet)
- Arctic Passage6 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at PBS' Nova site has photographs, maps, excerpts from Amundsen's autobiography27 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and an interview with Roland Huntford7 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Roald Amundsen article at south-pole.com5 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 70South - information on Roald Amundsen
- Short biography from Norwegian Foreign Ministry
- DIO vol.10 200014 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Amundsen's unparalleled record of polar firsts, including evidence that he was 1st to each geographical pole.
- The Last Place On Earth15 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1985 serial depicting the race between Amundsen (played by Sverre Anker Ousdal) and Scott.
- Roald Amundsen At Find A Grave
- The Red Tent29 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sean Connery plays Amundsen
- Villemont 31 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Roald Amundsen Legacy at VILLEMONT
- Search for Amundsens crashed plane
Amundsen'in çalışmaları:
Wikimedia Commons'ta Roald Amundsen ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Bibliyografya
değiştir
- Roald Amundsen's Belgica Diary. The first Scientific Expedition to the Antarctic by Hugo Decleir Bluntisham Books, Erskine Press.
- The Last Place on Earth: Scott and Amundsen's Race to the South Pole by Roland Huntford Modern Library (September 7, 1999)
- The South Pole:An Account of the Norwegian Antarctic Expedition in the Fram, 1910 - 1912, by Roald Amundsen, John Murray, 1912. Online edition at eBooks @ Adelaide17 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Roald Amundsen, a full biography by Tor Bomann-Larsen, ISBN 0-7509-4343-2
- Langner, Rainer-K. 'Scott and Amundsen - Duel in the Ice', Haus Publishing, London, 2007, ISBN 978-1-905791-08-8
Kaynakça
değiştir- ^ Schmadel, Lutz D. (2007). "(1065) Amundsenia". Dictionary of Minor Planet Names – (1065) Amundsenia. Springer Berlin Heidelberg. s. 91. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_1066. ISBN 978-3-540-00238-3.