Pekraşeni Kilisesi

Arpaçay'a bağlı Günyüzü Köyü'ndeki Gürcü Kilisesi

Pekraşeni Kilisesi (Gürcüce: ფექრაშენის ეკლესია), tarihsel Çrdili bölgesinde, bugün Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı Pekraşeni köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.[1]

Pekraşeni Kilisesi
Harita
Temel bilgiler
KonumArpaçay, Kars
Koordinatlar40°59′27″K 43°13′22″D / 40.99083°K 43.22278°D / 40.99083; 43.22278
İnançDoğu Ortodoks Kilisesi
MezhepGürcü Ortodoks Kilisesi
DurumAhır
Mimari
Mimari türGürcü mimarisi
Tamamlanma10. yüzyıl
Özellikler
MalzemelerKesme taş, dolgu duvar tekniği

Tarihçe

değiştir

Pekraşeni Kilisesi, Gürcü Krallığı döneminde, 10. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Bu tarihten itibaren Pekraşeni köyünün kilisesiydi.[1] Pekraşeni köyü ise, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Çrdili'de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin Pekraşen (پكرەشین) olarak kaydettiği köy, 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterine göre 39 haneden oluşan büyük bir yerleşimdi. İki hane yeni Müslüman olmuştu.[2] Pekraşeni Kilisesi, "Gülyüzü Köyü Kilisesi" adı altında taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmiştir.

Pekraşeni Kilisesi, dikdörtgen planlı (12 x 6 m) ve tek nefli bir yapıdır. Duvarların bazı kısımları ve apsisin bir bölümü günümüze ulaşmıştır. Büyük ölçüde harap olmuş olan kilisenin bugüne kalan batı duvarı 3 metre, diğer duvarları 5-6 metre yüksekliktedir. Kilisenin içi, pilasterlerle üçe bölünmüştür. Pilasterlerin başlıkları bitkisel motiflerle süslüdür. Dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiş olan kilisenin beden duvarlarının düzgün kesme taşlarla kaplanmış olduğu günümüze kalan az sayıdaki taştan anlaşılmaktadır. Pekraşeni Kilisesi, Çala Kilisesi'nde olduğu gibi plan tipi, düzgün kesme taş işçiliği, doğu cephedeki üçgen nişli düzenlemesi ve iç mekândaki bezemeleriyle inşa edildiği dönemim özelliklerini yansıtır. Pekraşeni Kilisesi'nin iç mekânı bir köylü tarafından ahır olarak kullanılmaktadır. 2014 yılında ise, kilisenin sunak tarafına beton bir duvar eklenmiştir.[1][3][4]

Pekraşeni Kilisesi'nin kuzey cephesinde, kiliseyle aynı tarihte inşa edilmiş ve sunağa sahip daha alçak bitişik bir yapı bulunmaktadır. Bu mekâna kuzey duvarı ekseninde yer alan kapıdan girilir.[1][5]

Kaynakça

değiştir