Vikipedi

Eski Osmanlı topraklarında şu an bulunan devletler listesi

Vikimedya liste maddesi
(Osmanlı Devleti memleketleri listesi sayfasından yönlendirildi)

Osmanlı hâkimiyeti ve himayesi altında kalmış ülkeler (kısaca Osmanlı coğrafyası) ve Osmanlı'ya bağlı kalma süreleri aşağıda belirtilmiştir.

Doğrudan Osmanlı Devleti'ne bağlı toprakların listesi

değiştir
 
1683 yılında Osmanlı İmparatorluğu

Avrupa

değiştir
Bayrak Devlet Dönemi Toplam Süre O dönemki adı
  Türkiye 1299/1516-1922[1] 406/623 yıl Anadolu Eyaleti,[2] Karaman Eyaleti, Sivas Vilayeti vs.
  Bulgaristan 1363[3]-1878/1908/1913 515/545 yıl/ Sofya Vilayeti, Tuna Vilayeti, Doğu Rumeli Vilayeti
  Kuzey Makedonya 1371-1913 542 yıl Manastır Vilayeti
  Yunanistan 1393/1456/1460[4] 1830[5][6] /1913 370/437/520 yıl Mora-Teselya
  Sırbistan 1459-1878[7]/1913 419 yıl Belgrad Paşalığı, Niş Eyaleti
  Karadağ 1479-1878 399 yıl Karadağ Kazası, İşkodra Vilayeti, Yenipazar Sancağı
  Bosna-Hersek 1463-1878/1908 415/445 yıl Bosna Eyaleti,[8][9] Hersek Eyaleti[10]
  Hırvatistan 1540-1687 147 yıl Bosna Eyaleti, Kanije Vilayeti
  Kosova (de facto) 1389-1913[11] 524 yıl Kosova Vilayeti
  Romanya 1394/1538/1541-1878 484/340/337 yıl Eflak Voyvodalığı, Boğdan Voyvodalığı, Erdel Voyvodalığı
  Moldova 1538-1812 274 yıl Besarabya
  Ukrayna 1478-1774 296 yıl Kırım Hanlığı, Podolya, Kazak Hatmanlığı, Özi Vilayeti
  Macaristan 1526-1686/1718 160/192 yıl Budin Paşalığı, Kanije Vilayeti, Eğri Vilayeti, Temeşvar Vilayeti
  Slovakya 1663-1685 22 yıl Uyvar Vilayeti, Orta Macar Krallığı
  Arnavutluk 1385/1479-1912 527 yıl İşkodra Vilayeti, Kosova Vilayeti, Yanya Vilayeti

Kafkasya

değiştir
Devlet Dönemi Toplam Süre O dönemki adı
  Gürcistan 1480-1829/1878/1918 349/398 yıl/1 yıl Çıldır Eyaleti, Abhaz Memleketi, Açıkbaş Hanlığı
  Ermenistan 1553-1555, 1578-1605, 1724-1736 41 yıl Revan Vilayeti
  Azerbaycan 1578-1604, 1724-1736 26 yıl Şirvan
  Rusya (Kafkasya) 1475-1829, 1918 355 yıl Dağıstan, Kabartay[12]

Ortadoğu

değiştir
Devlet Dönemi Toplam Süre O dönemki adı
  Irak 1514-1918 404 yıl Musul, Bağdat, Basra
  Suriye 1516-1918 402 yıl Halep Vilayeti, Şam Vilayeti
  Ürdün 1516-1918 402 yıl Şam Vilayeti
  İsrail 1516-1918 402 yıl Kudüs-i Şerif Mutasarrıflığı
  Lübnan 1516-1918 402 yıl Cebel-i Lübnan Mutasarrıflığı
  Filistin 1516-1917 401 yıl Kudüs-i Şerif Mutasarrıflığı
  Kuveyt 1538-1899/1913 361/375 yıl Kuveyt Kazası, Basra Vilayeti
  Suudi Arabistan 1517-1803/1811-1919 393 yıl Mekke Şerifliği, Al-Ahsâ Vilayeti, Necit Kazası
  Katar 1871-1913 42 yıl Katar Kazası
  Bahreyn 1534-1559, 1830-1861 56 yıl Bahreyn Emirliği
  Yemen 1538-1635/1869-1918 146 yıl Yemen Vilayeti
  Umman[13] 1551-1552/1581-1588 8 yıl Maskat
  Batı İran 1585-1603/1635-1639/1724-1730/1915-1917/1918 28 yıl Azerbaycan/Luristan/Irak-ı Acem
  KKTC (de facto) 1571-1878/1914 307/343 yıl Kıbrıs
  Kıbrıs Cumhuriyeti 1571-1878/1914 307/343 yıl Kıbrıs

Afrika

değiştir
Devlet Dönemi Toplam Süre O dönemki adı
  Mısır 1517-1882/1914/1923[14] 365/397 yıl Mısır
  Libya 1530/1551-1912 382 yıl Trablusgarp-Bingazi-Fizan
  Cezayir 1515-1830 315 yıl Cezayir, Fizan Kazası
  Tunus 1512-1535 1569-1573[15] 1574-1881 307/330 yıl Tunus
  Sudan 1517-1882/1914/1923[16] 365/397 yıl Nübye, Darfur, Kordofan
  Güney Sudan 1821-1914 93 yıl Bahr-ül Gazel
  Eritre 1555-1885 330 yıl Habeş Eyaleti
  Cibuti 1555-1884 329 yıl Habeş Eyaleti
  Somali 1554-1885 361 yıl Habeş eyaleti/Zeyla Kazası
  Fas[17][18][19][20] 1545-1549,[21][22][23] 1554, 1558-?[24][25][26] 1576-1603[26][27][28][29][30][31][32][33] 1609-1627 (Marakeş)[27][28] 1638-1654[27][28] 1792-1795 (kuzeyinde)[34] 20 yıl Fas Sultanlığı
  Doğu Fas 1517-1830 313 yıl Cezayir Paşalığı
  Doğu Etyopya[35] 1874-1882 8 yıl Harar Emirliği
  Nijer[36][37] 1875-1906 31 yıl Fizan Sancağı/Kavar Kazası
  Çad[37][38] 1875-1912 37 yıl Fizan Sancağı/Reşade Kazası
  Kenya[39][40][41][42] 1584-1589 5 yıl Mombasa
  Uganda[43] 1872-1882 10 yıl Hatt-ı Üstüva Vilayeti

Diğer

değiştir

Himaye Bölgeleri

değiştir

Doğu Avrupa

değiştir

Lehistan Krallığı

değiştir
 
Lehistan-Litvanya Birliği Bayrağı

Osmanlı Devleti, Doğu Avrupa'da 1576 yılında Lehistan krallığını himaye altına alarak, nüfuzunu Belarus, kuzey Ukrayna, Letonya, Litvanya, Estonya topraklarına kadar genişletmiş ve Baltık Denizi'ne kadar uzanmıştır.[44] Sokullu Mehmet Paşa Fransız Valois hanedanı mensubu Henryk II Walezy'nin taç giymek üzere Fransa'ya kaçmasının ardından Polonya'da çıkan veraset kavgalarına müdahale etmiş ve o dönem Osmanlı Devleti'ne bağlı olan Erdel'in voyvodası Stefan Báthory'yi "Lehistan Kralı" olarak seçtirmiştir. Adıgeçenin hükümdarlığının son yıllarına doğru Osmanlı nüfuzu zayıflamış, 1586'da tahta geçen Zygmunt III Vasa döneminde tamamen kaybolmuştur.

Eski Altın Orda Hanlıkları

değiştir

Çeşitli tarihlerde Kazan Hanlığı[45] (1521-1531, 1533-1546, 1546-1551), Kasım Hanlığı (1486-1512)[46] Nogay Hanlığı (1548-1711),[47] Astrahan Hanlığı (1532-1549) ve Başkırdistan Hanlığı (1656-1738)[48] Osmanlı himayesine girmişti.

Haraç veren devletler

değiştir

Avusturya (1533-1606) ve Venedik (1517-1699) Osmanlı Devleti'ne, Rusya (1480-1677) ve Polonya (Lehistan) ise Osmanlı Devleti'ne bağlı konumdaki Kırım Hanlığı'na vergi veren (Haraçgüzar) devletler olmuşlardır.Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri 5 Eylül 1795 imzalanan ABD-Osmanlı Sözleşmesi ile Osmanlı'ya vergi ödemiştir. Fransa da Osmanlı Devleti'ne haraç veren devletler arasında olmuştur.

Asya

değiştir

Orta ve Güneydoğu Asya

değiştir

Osmanlı Devleti 16. yüzyıldan itibaren önce İran'a sonra Rusya'ya karşı Orta Asya'da bulunan Türk Hanlıklarıyla ilişkiye girmiş, Orta Asya'daki bu hanlıklar özellikle 19. yüzyılda kendilerine yönelik Rus ve Çin tehdidine karşı Osmanlı Devletine tabiiyet arzetmişlerdi (Buhara ve Kaşgar Hanlıkları gibi). Bunun dışında Güneydoğu Asya'da Açe Sultanlığı önce Portekiz daha sonra Hollanda tehdidine karşı Osmanlı tarafından himaye edilmişti. Ayrıca yine Orta Asya'da Rus tehdidine karşı, Güneydoğu Asya'da da sömürgeci Batı devletlerine karşı farklı zamanlarda çeşitli hanlıklar ve sultanlıklar Osmanlıyla işbirliğine girmiş ve tabiiyet arzetmişlerdi.

Arabistan içleri ve Umman

değiştir

Arabistan içleri, yerli hânedânlar ve bunların başında bulunan şeyh veya emîr denilen mahalli idareciler tarafından idare ediliyordu. Arabistan'ın batı kesimini Cidde'de oturan Osmanlı beylerbeyi ve doğu kesimini de Bağdad veya Basra beylerbeyi ve bir zamanlar da Lahsâ beylerbeyi idare ediyordu. Bunlar, yerli emir ve şeyhleri sadece koordine etmekteydiler. Mekke ve Hicaz'ın tümü ise, tamamen Hâşimîler neslinden gelen ve Şerîf denilen idareciler tarafından yönetiliyordu. Umman'da ve Basra Körfezi'nde ise gücünü 16. yüzyılın sonundan itibaren itibaren Portekize kaptırmıştır. Katar ve Bahreyn de ise, 1871'de Katar emirinin daveti üzerine Katar'a Osmanlı askeri yerleşmiş ve El Sani ailesi Osmanlı kaymakamı olarak görev yapmaya başlamıştır. Fakat Osmanlı himayasi hem pek etkili olmamış, hem de kısa sürmüştür. 19. yüzyılda hem Mısır hem Osmanlı kuvvetlerinin Arabistan içlerine yaptıkları seferlerle buradaki yerel yönetimlere son verilmiştir.

Afrika

değiştir

Fas Sultanlığı

değiştir

Kuzey Afrika'da Fas Sultanlığı ilk kez 1553 yılında himaye altına alınmıştır. Dost Vattasiler'in devrik kralı Abou Hassoun'un yardım desteğini yanıtsız bırakmayan Cezayir Valisi Salih Paşa o yıl Fes kentine girerek adı geçeni tahta çıkarmıştır. Ancak 1554 Eylül'ünde Saadi lideri Muhammad al-Şeyh Fez kentini geri almıştır. Böylece Fas'taki Osmanlı himayesi bir yıl sürebilmiştir.

1576 yılında ise bu defa Saadilerden Abdülmelik, Fas Kralı yeğeni Muahmmed al-Mütevekkil'i devirmek ve tahta geçmek için Osmanlılardan yardım istemiş, hatta Osmanlıların Tunus'u fethiyle sonuçlanan sefere (1574) de katılmıştır. 1576 yılında tekrar Fez'e giren Osmanlı ordusu al-Mütevekkil'i devirerek Abdülmelik'i tahta çıkarmıştır. Böylece Fas tekrar Osmanlı himayesine girmiştir.

Devrik Sultan al-Mütevekkil Portekizlileri yardıma çağırınca, Portekiz Kralı Sevastiao ile al-Mütevekkil'in bir yanda, Osmanlı ordusunun desteklediği Abdülmelik'in diğer yanda çarpıştığı Vadiyüsseyil Muharebesi meydana gelmiştir. (4 Ağustos 1578) Savaş neticesinde üç kral da maktul düşmüş, Portekiz ordusu iki yıl sonra İspanya egemenliğine düşecek kadar (1580) örselenmiş, Portekiz Donanması Tanca açıklarında Osmanlılarca imha edilmiş, Osmanlı yanlısı Ahmed al-Mansur tahta çıkmıştır. Osmanlılar, geride devre dışı kalmış, hatta egemenliğini kaybetmiş bir Portekiz ile Cezayir için tehdit arzetmeyen ve Osmanlı'ya eğilimli bir Fas sultanı bırakarak Fas topraklarından çekilmişlerdir. Fas, 1576'dan 1603'e kadar bir Osmanlı vasalı olarak kaldı.[27][28]

Portekiz tehdidinden ve iç karışıklıklardan kurtularak istikrara kavuşan Fas Sultanlığı bugünkü Moritanya, Senegal, Gambiya'yı fethetmiş, 1591'de Songhay İmparatorluğu'nu yıkarak bugünkü Nijer, Mali ve Burkina Faso topraklarını ele geçirmiştir. Bu süre zarfında Fas, hükümdarın öldüğü 1603 yılına kadar bir Osmanlı vasalıydı.[27][28] 1609'da Marakeş hükümdarı 1627'ye kadar Osmanlı vassalı oldu ve tüm Fas'ı yöneten oğlu 1638'de 1654'e kadar Osmanlı vassalı oldu.[27][28]

1692'de Cezayir Dey'i Fas'a savaş açtı ve Moulouya savaşında Fas ordusunu tamamen yendi. Fas Kralı teslimiyet göstergesi olarak yeri üç kez öptü ve Fas'taki Moulouya nehrine kadar uzanan Osmanlı yönetimini kabul etti.[49][50][51][52] 1701'de Fas Kralı Cezayir'e 50.000 askerle saldırdı, ancak Chelif savaşında sadece 7.000 Türk tarafından yenildi, 3.000 Fas kafası kesilerek ödül olarak alındı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırı Moulouya nehrinde kaldı.[53][54]

‪1785'te Fas Kralı, Osmanlı'ya tabi olduğunu söyledi.[55]

Merkezi Afrika ve Sahra Çölü

değiştir

1552 yılında Cezayir Valisi Salih Reis ilk kez Sahra Çölü'ne yürüyerek Ouargla ve Touggourt kentlerini zaptetmiştir.[56] 1554 yılında ise Fizan bölgesi Trablusgarp Eyaletine katılmıştır. Turgut Reis'in valiliği sırasında Çad ve Nijer topraklarıyla Nijerya ve Kamerun'un kuzeyine egemen olan Kanem-Bornu Devleti elçi göndererek Osmanlı Devleti'nin metbuluğunu tanıdığını beyan ederek, Sahra-Trablusgarp kervan yolunun eskisi gibi kendilerine açık olmasını talep etti. Bu şekilde ilk Osmanlı-Bornu ilişkileri kurulmuştur. 1555 yılında bir anlaşma da imzalandı. Bu, bir ticaret anlaşması ve dostluk ittifakı niteliği de taşıdı. 1574 yılında Sultan III. Murat zamanında da Kanem Bornu'dan bir elçi heyeti İstanbul'a geldi. Osmanlı Devleti, Kanem Bornu'dan Mekke ve Medine'ye giden Hac ve Ticaret yolunun güvenliğini sağlamayı taahhüt emiş, buna karşılık Kanem Bornu, Kuzey Sudan'dan gelen ve Büyük Sahra yolu ile Kuzey Afrika'daki Osmanlı limanlarına ulaşan altın yolunun güvenliğini sağlamıştır. Stratejik amaçlı bu ittifak, Amerika'nın keşfinden sonra Avrupa'ya çok miktarda gelen kıymetli madenler karşısında Osmanlı devletinin altın ihtiyacını güvenlik altına alma kaygısından kaynaklanmıştır. Öte yandan, Batı Afrika'da etkili olan Portekiz, Büyük Sahra'dan geçen altın yolunu Fas'ın da yardımı ile Atlas Okyanusu'na kaydırma çabasındaydı.[57] 1580'de Bornu Sultanı İdris Alaoma Osmanlı Devleti'ne yeniden elçi göndererek tâbi olduğunu yinelemiş ve bu sefer ateşli silah gönderilmesi talebinde bulunmuştur. Dönemin padişahı III. Murad bugün Nijerya'da yer alan Bornu'nun başkenti Ngazargamu'ya 200 kişilik bir elçilik ve silahtar heyetiyle birlikte talep edilen silahları göndermiş ve bu şekilde ateşli silahlar tarihe ilk kez Sahra'ya girmiştir.[58] Bu talebin yerine getirilmesiyle Sultan Alaoma XIX. yüzyılın sonuna kadar bölgede tek egemen devlet olacak sultanlığının sınırlarını genişletmiş, Sahra ticaret yollarını da güvenlik altına alarak ülkesini refaha kavuşturmuştur.

Daha sonra, Avusturya (1593-1606), Lehistan (1620-21) ve İran savaşları (1578-90, 1603-12, 1615-18, 1623-39), Celali isyanları, ayrıca Trablusgarp Vilayetinin merkez denetiminden uzaklaşması sonucunda iç sorunlarla da boğuşan Osmanlı Devleti'nin bölgeyle ilişkisi kesilmiştir. Osmanlı Devleti, bölgedeki hukukunu Fransız sömürgeciliği Batı Afrika'ya yayılırken bölgedeki Müslüman krallık ve sultanlıkların ve bu arada Bornu'nun, yardım talebi üzerine hatırlamıştır. Ancak 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından ordusu iyice örselenmiş olan Osmanlı Devleti, diplomatik girişimlerle sonuç almaya çalışmış, ancak bölgenin tedricen Fransız işgaline girmesini engelleyememiştir.

Doğu Afrika

değiştir

Doğu Afrika'da ise 16. yüzyılın başlarından itibaren bölgede bulunan çok sayıda küçük sultanlık Osmanlı Devletinden Portekiz tehlikesine karşı yardım almaya başlamış ve Osmanlı Devleti 1585-1586 yılları arasında Somali'den Maputo'ya (Mozambik'e) kadar olan bölgede denetimi elinde bulundursa da 1589'dan itibaren üstünlüğü Portekizlilere kaptırmıştır.

Orta Afrika'da ise 19. yüzyılın 2.yarısından itibaren Uganda'da Hattı-İstiva Eyaleti kurulmuş, devletin nüfuz alanı, bu eyaletin çevresinde bulunan yerli hanedanlarla yapılan himaye antlaşmalarıyla, bugünkü Kongo, Orta Afrika Cumhuriyeti, Ruanda ile Burundi'ye kadar genişlemiştir. Ancak özellikle Uganda çevresindeki hanedanlar sık sık taraf değiştirmekte; bazen Avrupa tarafında olurlarken, bazen Osmanlı tarafına geçmekteydiler.

Hilafeten bağlı yerler

değiştir

Hindistan Müslümanları (Pakistan, Hindistan ve Bangladeş),[59] Sri Lanka,[60] Maldiv Adaları,[61] Afganistan, Singapur,[62] Malezya,[63] Endonezya,[64] Komorlar, Kenya,[65] Tanzanya,[65] Mozambik,[65] Güney Afrika Cumhuriyeti,[66] Batı Türkistan Hanlıkları (Hive, Buhara ve Hokand Hanlıkları),[67] Doğu Türkistan[68][69]

Osmanlı donanmasının ve ordusunun değişik sürelerde bulunduğu ülkeler

değiştir

Fransa,[70] İspanya,[71] Portekiz,[71] İtalya, Malta,[72] İngiltere,[73] Monako,[74] Hollanda, Belçika, İsveç,[75] Norveç,[75] İzlanda,[76] İrlanda,[77] Cebelitarık, Danimarka,[75] Hindistan,[78] Pakistan,[79] Almanya, Lihtenştayn, Çekya, Avusturya,[80] İsviçre, Grönland, Kanada,[81] Endonezya, Sri Lanka

Osmanlı donanmasının ve ordusunun bazı bölgelerini değişik sürelerde elinde tuttuğu ülkeler

değiştir

İngiltere,[73] İrlanda, İspanya,[71] İtalya, Fransa (Korsika), Malta, İzlanda,[76] Portekiz[71]

Osmanlı yayılma sahası ile ilgili kitaplar

değiştir
  • Ahmet Akgündüz, Bilinmeyen Osmanlı, İstanbul 1999,
  • Ahmet Kavas, Geçmişten Günümüze Afrika, İstanbul 2005,
  • Ahmet Kavas, Osmanlı-Afrika İlişkileri, TASAM Yayınları, İstanbul 2006,
  • Hatice Uğur, Osmanlı Afrikası'nda Bir Sultanlık: Zengibar, İstanbul: Küre Yayınları, 2005. Bağlantı[ölü/kırık bağlantı]
  • Türkiye Gazetesi, Osmanlı İmparatorluğu Ansiklopedisi
  • 1970 Hayat Ansiklopedisi
  • Erhan Afyoncu, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu
  • İlber Ortaylı, Osmanlılar
  • Ahmet Kavas'ın eserlerinden:
    • Osmanlı Devleti’nin Afrika Kıtasında Hakimiyeti ve Nüfuzu”, Yeni Türkiye Dergisi Osmanlı Özel Sayısı, I, 421-430 (2000). Aynı makalenin İngilizce tercümesi. “The Dominance and Influence of the Ottoman Empire on the African Continent”, The Great Ottoman, Turkish Civilisation, Ankara 2000, I, s.248-258.
    • “Osmanlı Devleti’nin Müslüman Harar Emirliğiyle Münasebetleri ve Hristiyan Habeşistan (Etiyopya) İmparatorluğu İle Yakınlaşmasına Etkisi”, Pax Ottomana Studies in Memoriam Prof. Dr. Nejat GÖYÜNÇ, Sota-Yeni Türkiye Yayınları, Haarlem-Ankara 2001, s.443-464.
    • “Büyük Sahra’da Gat Kazasının Kurulması ve Osmanlı Tevarik Münasebetleri”, İslam Araştırmaları Dergisi, 3, 171-196 (1999).
    • “Osmanlı-Tîbû Münasebetleri: Büyük Sahra’da Reşâde (Çad) ve Kavar (Nijer) Kazalarının Kurulması”, İslam Araştırmaları Dergisi, 4, 69-104 (2000).
    • “Fransa’nın Kuzey ve Bati Afrika’da Uyguladığı İslam Siyaseti: Sultan Reşad’ın Yayınladığı Cihad Çağrısının Reddi Meselesi”, Dini Araştırmalar, 6, 23-50 (Nisan 2000).
    • “Afrika’nın Sömürgeleştirilmesi Öncesinde Rabih b. Fazlullah’ın Kurduğu Son Biladu’s-Sudan Devleti ve Fransa’yla Mücadelesi”, Osmanlı Araştırmaları, XX, 9-35, (2000).
    • “Doğu Afrika Sahilinde Osmanlı Hakimiyeti: Kuzey Somali’de Zeyla İskelesinin Konumu (1265-1334/1849-1916), İslam Araştırmaları Dergisi, sayı: 5, 2001, s.109-134.
    • “Türk Akademik Araştırmalarında Fakir Bir Alan: Osmanlı Afrikası”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (Talid), Cilt:1, Sayı: 2, 2003, Bilim ve Sanat Vakfı Türkiye Araştırmaları Merkezi, İstanbul, s.513-528.
    • “Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’da Yerli Halkla Münasebetleri”, Osmanlı Dünyasında Bilim ve Eğitim Milletlerarası Kongresi, İstanbul, 12-15 Nisan 1999.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Nutuk, s. 495.
  2. ^ Mehmet İpşirli, "Beylerbeyi", İslam Ansiklopedisi, c.6, İstanbul 1992, s.69.
  3. ^ Sedlar, Jean W., East Central Europe in the Middle Ages, 1000-1500, (University of Washington Press, 1994), 385.
  4. ^ Osmanlı Tarihi, Lacivert Yayınları, syf:87
  5. ^ Constantin Giurescu. Istoria Românilor. Bucureşti, 1938.
  6. ^ Nicolae Iorga. Istoria Românilor. Bucureşti, 1934.
  7. ^ TAYLOR, A. J. P. (1954): The Struggle for Mastery in Europe 1914-1918, Oxford University Press, p. 253.
  8. ^ Aličić, Ahmed S. Uređenje bosanskog ejaleta od 1789. do 1878., Orijentalni Institut u Sarajevu, Sarajevo, 1983, p 35.
  9. ^ Šabanović, H. Bosanski pašaluk, ND BiH, Sarajevo, 1959.
  10. ^ Dr. Lazar Tomanović, Petar Drugi Petrović - Njegoš kao vladalac, Novi Sad - Srbinje, 2004.
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2010. 
  12. ^ Broxur, Marie Bennixen; Avtorkhanov, Abdurahman, "The North Caucasus Barrier: The Russian Advance towards the Muslim World", C. Hurst & Co. Publishers, 1996 pp. 18-44.
  13. ^ Ozbaran, Salih "The Ottoman response to European Expansion. Studies on Ottoman-Portuguese relations in the Indian Ocean and Ottoman administration in the Arab lands during the Sixteenth Century" xv, Analecta Isisiana XII, The Isis Press, 1994, Istanbul, Turkey
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2022. 
  15. ^ Crusaders in the Far East: The Moro Wars in the Philippines in the Context of the Ibero-Islamic World War 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Charles A. Truxillo Jain Publishing Company, p. 73.
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2013. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008. 
  18. ^ Andrew C. Hess, “The Battle of Lepanto and Its Place in Mediterranean History,” in: Past and Present, No. 57. (Nov., 1972), pp. 53-73
  19. ^ Öztuna,Yılmaz, Büyük Türkiye Tarihi, cilt 4/14 (De grote geschiedenis van Turkije; deel 4 van 14), İstanbul 1983, pp. 343-357.
  20. ^ Kingross, Lord, "The Ottoman Centuries", New York 2002, pp. 273-277.
  21. ^ Jamil M. Abun-Nasr (20 August 1987). A History of the Maghrib in the Islamic Period. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Cambridge University Press. p. 156. ISBN 978-0-521-33767-0.
  22. ^ Ahmad Al-Mansur: Islamic Visionary 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - p. 11 Richard Lee Smith Pearson Longman,
  23. ^ The Last Great Muslim Empires 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. p. 103. By H. J. Kissling, Bertold Spuler, N. Barbour, J. S. Trimingham, H. Braun, H. Hartel
  24. ^ La bataille de l'Oued el-Makhâzen: dite bataille des Trois Rois 29 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (4 aout 1578)‬. P.196. Pierre Berthier‬. Editions du Centre national de la recherche scientifique
  25. ^ al-Ḥayāh al-iqtiṣādīyah lil-wilāyāt al-ʻArabīyah wa-maṣādir wathāʼiqihā fī al-ʻahd al-ʻUthmānī, Volume 3. P.107.‬ ‪Markaz al-Dirāsāt wa-al-Buḥūth ʻan al-Wilāyāt al-ʻArabīyah fī al-ʻAhd al-ʻUthmānī,‬
  26. ^ a b ‎مجلة التاريخية المغربية Issues 37-40‬‪ Imprimerie de l'UGTT.
  27. ^ a b c d e f Öztuna, Yılmaz. ‪Bașlangıcından zamanımıza kadar Türkiye tarihi, Volume 7 17 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.‬.
  28. ^ a b c d e f Öztuna, Yılmaz. Sultan Genç Osman ve Sultan IV. Murad 17 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  29. ^ Les Sources inédites de l'histoire du Maroc de 1530 à 1845 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. E. Leroux.
  30. ^ La bataille de l'Oued el-Makhâzen: dite bataille des Trois Rois 28 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (4 aout 1578)‬. Pierre Berthier‬. Editions du Centre national de la recherche scientifique.
  31. ^ al-Ḥayāh al-iqtiṣādīyah lil-wilāyāt al-ʻArabīyah wa-maṣādir wathāʼiqihā fī al-ʻahd al-ʻUthmānī, Volume 3. P.119.‬ ‪Markaz al-Dirāsāt wa-al-Buḥūth ʻan al-Wilāyāt al-ʻArabīyah fī al-ʻAhd al-ʻUthmānī,‬
  32. ^ Barletta, Vincent (15 Mayıs 2010). Death in Babylon: Alexander the Great and Iberian Empire in the Muslim Orient: Pages 82 and 104 (İngilizce). University of Chicago Press. s. 82. ISBN 978-0-226-03739-4. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  33. ^ "Langues et littératures, Volume 1Faculté des lettres et des sciences humaines". 4 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  34. ^ Morocco in the Reign of Mawlay Sulayman 15 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Mohamed El Mansour Middle East & North African Studies Press, 1990 - Morocco - 248 pages: Pg 104
  35. ^ “Osmanlı Devleti’nin Müslüman Harar Emirliğiyle Münasebetleri ve Hristiyan Habeşistan (Etiyopya) İmparatorluğu İle Yakınlaşmasına Etkisi”, Pax Ottomana Studies in Memoriam Prof. Dr. Nejat GÖYÜNÇ, Sota-Yeni Türkiye Yayınları, Haarlem-Ankara 2001, s.443-464
  36. ^ Kavas, Büyük Sahra’da Gat Kazasının Kurulması ve Osmanlı Tevarik Münasebetleri", İslam Araştırmaları Dergisi, 3, 171-196 (1999)
  37. ^ a b Kavas, "Osmanlı-Tîbû Münasebetleri: Büyük Sahra’da Reşâde (Çad) ve Kavar (Nijer) Kazalarının Kurulması", İslam Araştırmaları Dergisi, 4, 69-104 (2000)
  38. ^ Triaud, Jean-Louis, "La légende noire de la Sanûsiyya", Editions de la Maison de sciences de l'homme, Paris, pp. 721-735 )
  39. ^ Inalcik, Halil An Economic And Social History Of The Ottoman Empire, Vol 1 1300-1600 pp. 331
  40. ^ Parry, Vernon J., Cook, M. A., A History of the Ottoman Empire to 1730 Cambridge University Press, pp. 122
  41. ^ Casale, Giancarlo, "A Caliph, a Canal, and twenty thousand Cannibals: Global Politics in the 1580s", Journal of World History - Volume 18, Number 3, September 2007, pp. 267-296
  42. ^ Braudel, Fernand, "The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II", University of California Press, July 1996, Volume II"
  43. ^ "Slave trade in the Sudan in the nineteenth century and its suppression in the years 1877-80". 3 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009. 
  44. ^ Wawrzyniak, Krzyzstof Ottoman-Polish Diplomatic Relations in the Sixteenth Century, The Institute of Economics and Social Sciences of Bilkent University, Ankara, June 2003
  45. ^ Genç, Yusuf İhsan, Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü; Ankara, 2005
  46. ^ Öztuna, Yılmaz, "Devletler ve Hanedanlar: İslam Devletleri", Cilt 1, Kültür Bakanlığı Yayınla"Devletler ve Hanedanlar: İslam Devletleri", Cilt 1, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, pp. 551-552
  47. ^ Mühimme Defteri XXXVIII; 98
  48. ^ Öztuna, Yılmaz, "Devletler ve Hanedanlar: İslam Devletleri", Cilt 1, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, pp. 554
  49. ^ Galibert, Léon (1854). L'Algérie ancienne et moderne: depuis les premiers établissements des carthaginois jusqu'a l'expédition du Général Randon en 1853 (Fransızca). Furne. s. 234. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  50. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :0 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  51. ^ Tableau de la situation des établissements Français dans l'Algérie: précédé de l'exposé des motifs et du projet de loi portant demande de crédits extraordinaires au titre de l'exercice 1838. ... en 1841 (Fransızca). Impr. Royale. 1842. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  52. ^ Oujda, une ville frontière du Maroc, 1907-1956: mutations, relations et ruptures de sociétés en milieu colonial 14 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Yvette Katan. Editions La Porte.
  53. ^ Galibert, Léon (1846). L Algérie ancienne et moderne: depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours comprenant le bombardement de Tanger, la prise de Mogador, la bataille d'Isly et le glorieux combat de Djemma-Gazouat (Fransızca). Furne et Cie. 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  54. ^ Revue africaine: journal des travaux de la société historique algérienne, Volume 31 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kraus Reprint. ”Les algériens ont remporté un • grand butin de tout espèce, une quantité considérable de chevaux » et de prisonniers, 3,000 têtes de simples soldats et 50 de capitaines”
  55. ^ Başlangıcından zamanımıza kadar büyük Türkiye tarihi: Türkiye'nin siyasî, medenî, kültür, teşkilât ve san'at tarihi, Volume 14 17 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.‬. Yılmaz Öztuna‬.
  56. ^ Jean-Paul Roux, "L'Afrique du Nord ottomane", Novembre 2002, Clio Bibliothèque en ligne
  57. ^ Hazar, Numan, "Türkiye'nin Afrika'ya Açılımı" Stratejik Analiz, Temmuz 2008, pp. 21
  58. ^ Bahl, Taru, "Encyclopaedia of the Muslim World", Anmol Publications (2004), pp. 56
  59. ^ Özcan, Azmi; "Pan İslamizm, Osmanlı Devleti, Hindistan Müslümanları ve İngiltere (1877-1914), TDV İslam Araştırmaları Merkezi Yayınları (2005)
  60. ^ Casale, Giancarlo, "Two Examples of Ottoman Discovery Literature from the mid-Sixteenth Century
  61. ^ Casale, Giancarlo, "Two Examples of Ottoman Discovery Literature from the mid-Sixteenth Century"
  62. ^ Reid, Anthony, "The Ottomans in Southeast Asia" Asia Research Institute, Working Paper Series No. 36, February 2005 pp. 9-13
  63. ^ Reid, Anthony, "The Ottomans in Southeast Asia" Asia Research Institute, Working Paper Series No. 36, February 2005 pp. 9, 14
  64. ^ Göksoy, İ. H., "Ottoman-Aceh Relations according to the Turkish Sources", First International Conference on Aceh and Indian Ocean Studies, 23-27 February 2007, Banda Aceh, Indonesia
  65. ^ a b c Uğur, Hatice, "Osmanlı Afrikası'nda Bir Sultanlık: Zengibar", İstanbul: Küre Yayınları, 2005
  66. ^ Uçar, Ahmet, "Güney Afrika'da Osmanlılar / 140 Yıllık Miras" Tez Yayınları (2000)
  67. ^ "Belgelerle Osmanlı-Türkistan ilişkileri (XVI-XX. yüzyıllar)" - Ankara: Başbakanlık Basımevi, 2004. - XX, (T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı; yayın nu. 70)
  68. ^ Buğra, Mehmet Emin Şarki Türkistan Tarihi. pp. 336
  69. ^ Âtıf, Mehmet, "Kaşgar Târîhi" Kırıkkale, 1998 pp. 296
  70. ^ "Verhaaren, Isom, "Barbarossa and His Army Who Came to Succor All of Us: Ottoman and French Views", French Historical Studies.2007; 30: pp. 395-425
  71. ^ a b c d Kumrular, Özlem, "Türk Korkusu/Avrupa'da Türk Düşmanlığının Kökeni", Doğan, Şubat 2008
  72. ^ Arnold Cassola, The 1565 Great Siege of Malta and Hipolito Sans's La Maltea (Publishers Enterprise Group: Malta, 1999)
  73. ^ a b Öztuna, Yılmaz "Atlas Okyanusu'nda Türkler", Hayat Tarih Mecmuası, Eylül 1967
  74. ^ Bradford, Ernle, The Sultan's Admiral: The life of Barbarossa, London, 1968
  75. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2009. 
  76. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2009. 
  77. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2009. 
  78. ^ Inalcik, Halil An Economic And Social History Of The Ottoman Empire, Vol 1 1300-1600 pp. 326
  79. ^ Medieval Sourcebook: Sidi Ali Reis (16th Century CE): Mirat ul Memalik (The Mirror of Countries), 1557 CE,
  80. ^ Kissling, Hans Joachim, "Vom Osmanischen Reiche. In: ders.: Dissertationes orientales et balcanicae collectae III., Die Osmanen und Europa", München 1991, pp. 227
  81. ^ Goodrich, Thomas D. The Ottoman Turks and the New World: A Study of Tarih-i Hind-i Garbi and Sixteenth-Century Ottoman Americana. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1990.
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Eski_Osmanlı_topraklarında_şu_an_bulunan_devletler_listesi&oldid=33886617" sayfasından alınmıştır