Ogni

Ogni, 1993 yılında yayın hayatına başlayan ve ancak altı sayı çıkabilen Laz kültürel dergisidir. Dergi, Laz halkının yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan dilini, kültürünü yaşatma ve çok az bilinen tarihini gün yüzüne çıkarıp Laz halkını bilinçlendirme amaçlarını taşıyordu. Derginin en önemli misyonlarından biri de Lazlar'a Kafkasyalılık bilincini aşılamak için mücadele vermek ve diğer Kafkas kökenli aydınlarla dayanışma içinde çalışmaları ilerletmek olarak görülüyordu. Ogni, ayrıca sol bir terminolojiye de sahipti; ancak kimi yazılarda Laz milliyetçisi söylemlere de rastlanır. Ogni'nin ilk sayısı içindeki iki yazı sebebiyle 'bölücülük' iddiasıyla toplatıldı ve dergiye bu iddia temelli dava açıldı. Derginin sorumlu yazı işleri müdürü Mehmedali Barış Beşli de bu dava dolayısıyla Türkiye'de ilk kez Lazistan ayrılıkçılığı yapmak sebebiyle yargılanan insan olmuştur. Sonuçta dergi 4. sayısının arifesinde beraat etti ancak bu sefer de kendi iç sorunları nedeniyle 6. sayıdan sonra yayın hayatına iradî olarak son verdi. Derginin altıncı sayısıysa yayın kurulundan habersiz yayınlanmış olmasından dolayı Ogni'nin alışılmış diline göre farklılıklar ihtiva eder. Laz Kültür Hareketi için bir okul işlevi gören Ogni yurtta ve dünyada yoğun ilgiyle karşılanmış, Lazlar'daki 'kültürel rönesans'ın başlangıcı olmuştur. Sloganı "Ogni, Sk'ani Nena!" (Duy sesini!) olan dergi Türkiye'de cumhuriyet tarihinin Lazlar'la doğrudan alakâlı ilk dergisidir.

Sayı: I, Kasım 1993

"Çıkarken" s. 2
Sarigina Beşli: "Kendinde/Kendin Olma Bilinci Üzerine Düşünceler" s. 3-4.
Çuta Noxlams: "Dil, Kültür, Kimlik Sorununa Kısa Bir Giriş" s. 5-6.
"Laz Vakfı Girişim Komitesi'nden Yüksel Yılmaz ile Görüşme" s. 7, 8, 9
Tank Zafer Tunaya: "Laz Tekamül-ü Milli Cemiyeti" s. 10,11.
"Kazakistan'a Sürülen Lazlar, Ocak 1989, Radio Liberty" Çeviren: Hayri Hayrioğlu. s. 12-14.
Yakop Gogebaşvili: "Yüz Yıl Önce Samegrelo" Çeviren: Hayri Hayrioğlu. s. 15-17.
Zakaria Laşkaraşvili "Yüz Yıl Önce Çaneti" Çeviren: Hayri Hayrioğlu. s. 18-19.
Yılmaz Erdoğan: "Lazlar" s. 20-22.
Ali İslamoğlu: "Altın Post Efsanesi" s. 23-28.
Haşim Karpuz: "Kültürel Değerler" s. 29-30.
Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Laz Alfabesi" s. 31-33.
Faik Ateş: "Lazca ve Megrelce Arasındaki İlişki" s. 34-41.
"Txa Do Mgeri" s. 43.
"Mçaraloba: Nani, Uça Biç'i, Ç'uta Nusa, Biç'iş Obiru, Lazuri Oxaçkuşi Birapa, Çut'a Karmat'e, Bundun K'vai K'ak'ali, Çilik Gyabgart'u Komocis" s. 43-44.
Ruşen Çakır - Sarigina Beşli: "Bir Laz Masalı: Of"s. 45
Sonat Gök: "Lazlar ve Laz Dili İle İlgili Kaynaklar" s. 46-48.

Sayı: 2, Ocak 1994

"Ogni'den" s. 1.
"Yorum, 'Agik Ruhu' ve Yaratılan Görüntü" s. 2-3.
Ahmet Hacaloğlu: "Herkes İçin Zor Bir Yıl, Zorunlu Evlilikler Yürümüyor" s. 4-5.
Yahbab Yakalozi: "Kolkhida'nin Yeniden Doğuşu" s. 6-8.
"Mürekkebi Kurumadan: Yorumsuz" s. 9
"Nüfus Sayımlan Yalan Söyler (Mi?)" s. 10.
"Yankılar, Prof. Dr. Yılmaz Altuğ, Abhazya Cumhuriyeti" s. 11.
Şemseddin Sami: "Kâmüs-ul Alam, Lazlar ve Lazistan" s. 12.
Ali İslamoğlu: "'Laz' Sözcüğünün Kökeni" s. 13-16.
Faik Ateş: "Nuh Tufanı ve Nuh'un Evlâtları" s. 17-18.
Wolfgang Feurstein: "Bir Alman Gözüyle Lazlar" s. 19-22.
Fahrettin Çiloğlu: "Bir Başka Açıdan Lazlar" s. 23-24.
Ç'ut'a Noxlams: "Kendini Var Etmenin Yolu, Var Olmanın Koşullarını Yaratmaktan Geçer" s. 25-26.
Yıldız Süleymanoğaoğlu: "Çalışan Kadının Yaşam Koşulları" s. 27-29.
Eza Dutxe: "Kadınlar İçin (Oxorzalepeşeni)" s. 30-31.
Ali İhsan Aksamaz (Hazırlayan): "Bir Kitap, Ortaçağ'da Abhazlar, Lazlar" s. 32.
Bedia Leba: "Latin Alfabesi'nin Zorunluluğu Üzerine" s. 33.
Ena Guguli: "Nananena Mo Giçondrinam!" s. 34-35.
Esat Sarı (Hazırlayan): "Mçaraloba" s. 36-37.
Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Korbalişi Sva" s. 38.
Yılmaz Erdoğan (Hazırlayan): "Ndğalepe" s. 39.
"Yeni Yıl, Mzkiriş Okvaru, Mjora Ntoli" s. 40.
Toti Mboli: "Yüz Yıl Sonra Yakalanan Sıcaklık" s. 41.
"A 3'ulu ti Bz’i3at" s. 42.
"Anadolu'nun En Eski Halklarından Biri: Lazlar" s. 43-44.
Toktamış Ateş, Yalçın Pekşen: "Ogni'nin Yankıları" s. 45-46.
"Okurdan" s. 47-48.

Sayı: 3, Mart-Nisan 1994

"Ogni'den" s. 1.
"Mahalli Seçimler Sonun Başlangıcı" s. 2-3.
Ahmet Hacaloğlu: "Yeni Bir Dünyanın Eşiğinde Batı Narsist Neron'u Oynuyor" s. 4-6.
Dr. Ali Genç: "Kafkasya'da Oyun ve İhanetler" s. 7-8.
Besa Gunzegza: "Topal Osman: Bir Kahraman (Mı?)" s. 9-11.
Prokopius: "Bizans-Pers Savaşları" Çeviren: Yılmaz Cebi. s. 12-15.
Paul Henze: "Çeçenler" Çeviren: Gökhan Menteş. s. 16-17.
N3a Dutxe: "Be Oxorzalepe Be Dalepe" s. 18.
"8 Mart'ı Kutlarken" s. 19.
Bedia Leba: "Anadilin Önemi" s. 20.
Ali İslamoğlu: "Terminolojik Karışıklıklar" s. 21-23.
Paolo Rossi: "Yeni Argonotlar Kolkhis'te" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz. s. 24-25.
"Kafkaslar ve Mozayik" s. 26.
Piki Tutaste (Hazırlayan): "Georgia, Kolkhis (Lazika) Ve İberya Sikkeleri" s. 27-28.
Fatih Yıldız (Hazırlayan): "Atina (Pazar) İlçesi" s. 29-30.
"Tiflis Devlet Üniversitesi Bilim Adamları Ve Üniversite Görevlilerinden Bay Edward Şevardnadze'ye Çağrı" s. 31-32.
Yaşar Babalık: "Karadenizliler'e Küçük Bir Hatırlatma Ya Da Güner Ümit(ler)'e Kısa Bir Cevap" Karikatür: s. 33.
D. M. Lang: "Anadolu'da Kafkas Metinleri" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz. s. 34.
Niko Marr: "Lazca Metinler" Hazırlayan: Faik Ateş. s. 35-39.
Fexri Mtanebiva: "Mç’araloba" s. 40.
Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Padişaişi bee" s. 41-42.
(Moxti, A Zeri Lazi) 43.
Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Korbalaşi Sva" s. 44.
Sarigina Beşli (Hazırlayan): "A 3'ulu ti Bz’i3at" s. 45.
Sarigina Beşli: "Bölgesel Radyolar ve Düşündürdükleri" s. 46
"Ognigate" s. 47.
"Okurdan Mektuplar" s. 48.

Sayı: 4, Mayıs-Haziran 1994

"Ogni'den" s. 1.
Besa Gunz'egza: "Nasıl Bir Anayasal Vatandaşlık" s. 2.
Ahmet Hacaloğlu: "Dünya Ekonomisi Ve Türkiye'nin Payına Düşen: İflas" s. 3-5.
Dr. Ali Genç: "İzmir Suikastı - Dikensiz Gül Bahçesi" s. 6-7.
Yaşar Babalık: "Fareli Köyün Tulumcusu (Karikatür)" s. 8.
N3a Dutxe: "Anadilin Çocuk Üzerindeki Etkisi" s. 9.
"Şurimşine Azlağa" s. 10.
Kamil Aksoylu: "Laz Edebiyatı (Mç’araloba) Üzerine" s. 11-14.
Ali İslamoğlu: "Tçani ve Laz Bağlantısı" s. 15-17.
Şehzat Ayartepe: "Lazların Etnik Kökeni" s. 18.
Hayri Ersoy - Aysun Kamacı: "Çerkesler" s. 19.
A. Kiziria: "Zan Dili" Çeviren: Candan Badem. s. 24.
Bedia Leba: "Lazuri Tkvanişeni" s. 25-29.
Sarigina Beşli (Hazırlayan): "Bir Metin" s. 30
"Nenaşi Oropa" s. 31.
Niko Marr: "Lazca Metinler" Hazırlayan: Faik Ateş, s. 32-35.
"Osman Nuri" s. 36.
"Gürcü Bilmeceleri" s. 37.
Loti Kolhurişi: "Beyaz Tilkinin Gerçek Amacı, Bazı Gürcü Aydınlarına Kolay Sorular" s. 38-41.
"Birapa" s. 42.
Cemil Bucaklişi: "Lazuri Grameri" s. 43.
"Albay'a Mektup Yok" s. 44.
Mustafa Çakırusta: "Lazuri Nena (Berepeşeni), Mskva Mç’araloba, Murun3xi" s. 46.
"Okurdan" s. 47.

Sayı: 5, Temmuz-Ağustos 1994

Mustafa Çeçen: "Lazepe So idasen" s. 2-4.
Çuta Noxlams: "Göç olgusu" s. 5-6.
Ahmet Hacaloğlu Kırım: "Çay Tarımı ve Sosyo-Ekonomi" s. 7-9.
Faik Ateş: "Gürcü Halkının Yiğit Evlâdı: Özkan Melaşvili" s. 10.
Semih Seyyid Dağıstanlı: "Türkiye'deki Dağıstanlılar" s. 11.
"Adige- Dağıstan-Avar Deyim ve Atasözleri" Çevirenler: Kemalettin Barlas. s. 12.
"Halkbilimci Wolfgang Feurstein'la Söyleşi" s. 13-16.
Ali İslamoğlu: "Gürcü/ Kartveli/ Georgian Terimleri Ve Lazlarla ilişkisi" s. 17-19.
Joakin Enwall: "Kazakişi Gazeti" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz s. 20-22.
Nodar Lomouri: "Egrisi/ Lazika Tarihi" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz. s. 23-26.
Muxamedi: "Osman Nuri" s. 27-28.
Münir: "Fakfukişi Foni" s. 29.
Yaşar Babalık: (Karikatür) s.30.
Niko Marr: "Lazca Metinler" Hazırlayan: Ali İhsan Aksamaz. s. 31-34.
Nuri Duduşi: "Sicalepeşi Destani" s. 35.
Bahadır Keleş: "Andğani Panda Var Bz’irat" s. 36
Mecit Çakırusta: "Oropere ni" s. 37.
Bedia Leba: "Lazuri Tkvanişeni, Berobaşkimi Ndğalepe" s. 38-41.
Cemil Bucaklişi: "Lazuri Grameri" s. 42-44.
"Ogni Beraat Etti" s. 45-46.
"Okurdan" s. 47-48 (Memleketim, Havva Topaloğlu).

Sayı: 6 Eylül-Ekim 1994

"Ogni'den" s. 1.
"Demokratikleşme Ve Beklenenler" s. 2.
Ahmet Hacaloğlu Kırım: "İslam Radikalizmi, Refah Partisi Ve ABD'nin Yeni Politikaları" s. 3.
Ahmet Hacaloğlu Kırım: "Birinci Meclis'te Muhalefet, Ziya Hurşit Ve Ali Şükrü" s. 4-5.
Toktamış Ateş: "1. Meclis Ve Lazistan Milletvekilleri" s. 6-7.
Richard Clogg: "Güney Kafkasya'da Karmaşa" s. 8-10.
"Kafkasya-Laz Dayanışma Komitesi Basın Sözcüsü Avukat Ahmet H. Kırım'la Söyleşi" s. 11-13.
"Yeltsin: Kafkas Halkları Kahramanca Mücadele Etmişlerdir" s. 14.
Bedri Habiçoğilu: "Svanlar, Osetler, Tatlar" s. 15.
Halil Halilov - Sergo Haydakov: "Lak Masalları" Çeviren: Musa Ramazan. s. 16.
Nugzar Dzhodzhua: "Ben Bir Megrelim" Çeviren: Ali İhsan Aksamaz. s. 17-18.
"Kafkasya Çeçen Dayanışma Komitesi Basın Açıklaması" s. 19.
"Abhazya Örnek Olabilir" s. 20-22.
Sonat Gök (Hazırlayan): "Bir Kitap: Rus Gözüyle Kafkasya ve Kafkasyalılar" s. 23.
Bedia Leba: "Lazuri Ç’anda (Laz Düğünü)" s. 24-29.
Kenan İskender: "Başköy, Ortacalar Köyü, Konaklı Köyü, Arhavi/ Artvin: 27 Eylül 1986 (I)" s. 30-31.
Münir: "Oxoriçkini" s. 32.
Faik Ateş: "Eski/Yeni İsimleriyle Yöre Yöre Doğu Karadeniz" s. 33-36.
Bedia Leba: "Lazuri Tkvanişeni" s. 37-39.
Mecit Çakırusta: "Sayılar, Aylar, Mevsimler, Günler" s. 40.
Levent Sezgin Genç: "Lazuri Grameri" s. 41-42.
Guram Kartozia: "Laz Atasözleri" Hazırlayan: Faik Ateş. s. 43
Guram Kartozia: "Laz Bilmeceleri" Hazırlayan: Faik Ateş. s. 44.
Levent Sezgin Genç: "Laz Böreği ve Ekmeğaş" s. 45.
Yaşar Babalık: "Karika-Lazuri" (Karikatür) s. 46.
"Okurdan Mektuplar" s. 47, 48 (Badi, Mesut Aşkın, çeviren: Çuta Noxlamsu).