Niş Büyük Konstantin Havalimanı
Niş Büyük Konstantin Havalimanı (Sırpça: Аеродром Константин Велики Ниш/Aerodrom Konstantin Veliki Niš) (IATA: INI, ICAO: LYNI), Niş şehir merkezinin 4 km (2.5 mi) kuzeybatısında, Medoševac ve Popovac banliyölerinde yer alan uluslararası havalimanı. Belgrad Nikola Tesla Havalimanı'ndan sonra Sırbistan'daki en büyük ve en işlek ikinci havalimanıdır.[1]
| Niş Büyük Konstantin Havalimanı Аеродром Константин Велики Ниш Aerodrom Konstantin Veliki Niš | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Özet | |||||||||||||||
| Havalimanı tipi | Uluslararası | ||||||||||||||
| Hizmet verdiği şehir | Niş | ||||||||||||||
| Yer | Medoševac ve Popovac, Sırbistan | ||||||||||||||
| Açılış | 12 Ekim 2003 | ||||||||||||||
| Bağlantı merkezi (hub) | Air Serbia | ||||||||||||||
| Rakım (ODS) | 650 ft / 198 m | ||||||||||||||
| Koordinatlar | 43°20′14″K 21°51′13″D / 43.33722°K 21.85361°D | ||||||||||||||
| Web sitesi | nis-airport.com | ||||||||||||||
| Harita | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
  INI | |||||||||||||||
| Pistler | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İstatistikler (2019) | |||||||||||||||
| Yolcu | 422,255  20% | ||||||||||||||
| Uçak hareketleri | 1,967 39% | ||||||||||||||
| Kargo hacmi | 1180 ton 71.5% | ||||||||||||||
| Kaynakça: Eurocontrol'de Sırp AIP[1] Resmî website[2][3] | |||||||||||||||
| Tip | Kamu İktisadi Teşebbüsü |
|---|---|
| Endüstri | Tüketici hizmetleri |
| Kuruluş | 25 Nisan 1990) (JP Airport Niš) 18 Ekim 2019) (JP Airports of Serbia) |
| Genel merkezi | Vazduhoplovaca 24, Niş , Sırbistan |
| Hizmet alanları | Sırbistan |
| Önemli kişiler | Dušan Knežević (Müdür) |
| Gelir | €2.68 milyon (2017)[4] |
| Net gelir | €0.41 milyon (2017)[4] |
| Öz kaynak | €2.69 milyon (2017)[5] |
| Sahibi | Sırbistan Hükûmeti (100.00%) |
| Çalışan sayısı | 115 (2017) |
| Dipnotlar / referanslar {{{dipnotlar}}} | |
Tarihçe
değiştirİlk yıllar
değiştirNiş şehrine hizmet veren ilk havalimanı, 1910 yılında Donje Međurovo köyü yakınlarında kuruldu. 1930'lu yıllarda ulusal havayolu şirketi Aeroput havalimanını kamu hizmeti için kullandı. 1935'te Aeroput, Belgrad'tan Niş'e uçuşlar düzenlemeye başladı.[7]
II. Dünya Savaşı'ndan sonra havalimanı askeri üs olarak kullanıldı. 63. Paratroop Tugayı ve 119. Havacılık Tugayı'nın üssüydü. Havalimanının bir kısmı hala Sırp Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır. 1952 yılında, bugünkü havalimanının bulunduğu yerde, 1.500 m (4.921 ft) uzunluğunda ilk beton pist inşa edildi ve askeri uçuşlar için kullanıldı. 1972'de pist uzunluğu daha büyük modern ticari uçaklara uyum sağlamak için 2.200 m'ye (7.218 ft) uzatıldı.[8]
1970'lerde havalimanı ara sıra Adriyatik kıyılarına hizmet vermek için kullanıldı. 1986'da "Niş Havalimanı"nın kurulmasına karar verildi.[8]
Terminal binası ve diğer tesisler 1986 yılında inşa edilmiş ve hizmete açılmıştır. Bu projede ayrıca asfalt kaplı pist ve gece inişleri için görsel rehberlik sağlayan yerleşik ışık sistemi de bulunmaktadır.
1990'ların başında Yugoslavya'nın dağılması havalimanı trafiğinde büyük bir düşüşe neden oldu. Bunu Sırbistan ve Karadağ'a uygulanan uluslararası yaptırımlar ve Birleşmiş Milletler'in yaptırımları izledi. Bu koşullar altında trafik en düşük seviyesine ulaşmış, Tivat Havalimanı'na yapılan tek rota kalmıştır. 1998 yılında, çok sayıda sisli gün nedeniyle kullanılmayan Priştine Uluslararası Havalimanı'ndan Niş'e gelen yoğun hava trafiği nedeniyle trafik hacmi arttı. 1999 Yugoslavya NATO bombalaması sırasında havalimanı ağır hasar gördü.
Havalimanı, Norveç hükûmetinin mali yardımı ile 2003 yılında yeniden açıldı. Bombalamayla verilen hasar, yeni bir kontrol kulesinin inşası ve terminal binasının yenilenmesiyle onarıldı.
2004 yılında, Jat Airways ve Montenegro Airlines Niş'ten Zürih, Paris ve Tivat'a uçuşlarına yeniden başladı. Wind Jet, 2010'da havalimanından Forli, İtalya'ya uçuşlar düzenlemeye başlarken, Montenegro Airlines da günlük Podgorica'ya uçuşlar düzenlemeye başladı. 2013 yılında Podgorica'ya yapılan uçuşlar, düşük yolcu sayısı nedeniyle durduruldu. İki yıldan fazla (2014-2015) Niş'e çift yönlü charter uçuşları düzenlendi.
Son gelişmeler
değiştirTrafikteki artış 2015 yılında düşük maliyetli havayolu Wizz Air'in Basel ve Malmö'ye uçuşlar yapmaya başlamasıyla başladı. Kısa bir süre sonra Ryanair da Berlin'e uçuşlar yapmaya başladı. 2016'da, hem Wizzair hem de Ryanair Niş'ten pek çok destinasyona uçuşlara başlayacaklarını duyurdular. Bu uçuşların başlamasından kısa bir süre sonra Niş, yolcu trafiğinde rekor büyüme yaşadı. Ekim 2016'da Türk Hava Yolları'a ait kargo havayolu Turkish Cargo, Niş ve İstanbul arasında tarifeli kargo uçuşlarına başladı.[9] Kasım 2016'da, Swiss International Air Lines, Zürih'e Airbus 320 kullanarak uçuşlar yapacağını duyurdu. Aralık 2016'da Swissia Flug, Haziran 2017'de Zürih'e Airbus A320 kullanarak uçuşlar yapacağını duyurarak Swiss International Air Lines ile doğrudan rekabet etti.
Aralık 2016'da Büyük Konstantin Havalimanı'nın check-in ve gidiş alanını genişletmenin yanı sıra terminale yenilikler yapılmaya başlanacağı açıklandı. Proje, Sırbistan Hükûmeti ve yerel yetkililer tarafından ortaklaşa finanse edilmektedir. Ayrıca, Sırbistan ve Karadağ Hava Trafik Hizmetleri Ajansı (SMATSA) gelecek yıl yeni bir kontrol kulesinin inşasını başlatmayı planlamıştır ve sis, yağmur veya kar nedeniyle düşük görüş mesafesi olması durumunda uçakların piste yaklaşımına ve inişine rehberlik edecek aletli iniş sistemine (ILS) bir milyon avro yatırım yapacağını duyurdu.[10]
Havayolları ve destinasyonlar
değiştirYolcu
değiştirAşağıdaki havayolu şirketleri Niş Havalimanı'ndan düzenli tarifeli ve charter uçuşları yapmaktadır:
| Hava yolları | Uçuş noktaları |
|---|---|
| Air Serbia | Bologna, Friedrichshafen, Gothenburg, Hahn, Hannover, İstanbul, Karlsruhe/Baden-Baden, Ljubljana, Nürnberg, Roma–Fiumicino, Salzburg Sezonluk: Tivat |
| Ryanair | Berlin, Bratislava, Malta, Milano-Bergamo |
| Wizz Air | Basel/Mulhouse, Dortmund, Memmingen, Malmö, Viyana[11] |
Kargo
değiştir| Hava yolları | Uçuş noktaları |
|---|---|
| Turkish Cargo | İstanbul[12] |
İstatistikler
değiştir
| Yıl | Yolcu | Değişim | Uçak hareketleri | Değişim | Kargo (t) | Değişim |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2004 | 19,040 | 927%
|
284 | 13%
|
147 |
|
| 2005 | 26,787 | 41%
|
315 | 11%
|
452 | 207%
|
| 2006 | 35,518 | 33%
|
382 | 12%
|
112 |  75%
|
| 2007 | 30,453 | 14%
|
456 | 19%
|
448 | 300%
|
| 2008 | 22,870 | 24%
|
353 | 23%
|
163 | 64%
|
| 2009 | 17,159 | 25%
|
349 | 1%
|
390 | 139%
|
| 2010 | 23,627 | 38%
|
558 | 60%
|
1,554 | 298%
|
| 2011 | 25,112 | 6%
|
591 | 6%
|
705 | 66%
|
| 2012 | 27,426 | 9%
|
781 | 32%
|
322 | 54%
|
| 2013 | 21,700 | 21%
|
497 | 36%
|
343 | 10%
|
| 2014 | 1,335 | 93%
|
271 | 45%
|
285 | 19%
|
| 2015 | 36,200 | 2,611%
|
526 | 94%
|
553 | 91%
|
| 2016 | 124,917 | 345%
|
722 | 37%
|
1,967 | 355%
|
| 2017 | 331,582 | 165.4%
|
1,477 | 104.6%
|
2,537 | 29.3%
|
| 2018 | 351,582 | 6.0%
|
1,417 | 4%
|
688 | 74.5%
|
| 2019 | 422,255 | 20,0%
|
1,967 | 39.0%
|
1,180 | 71.5%
|
| 2020 (Oca - Şub) | 78,772 | 61%
|
388 | 99%
|
56077 | 14%
|
| Kaynakça: [13][14] | ||||||
Acil Müdahale Merkezi
değiştir2009 yılında Sırbistan İçişleri Bakanlığı ve Rusya Acil Durum Bakanlığı havalimanına ortak bir acil müdahale merkezi kurdu. 2011 yılında hava yangın söndürme görevleri için bir Rus Mil Mi-26 ve Beriev Be-200 hava araçları bu merkeze gönderildi.[15] Merkez 2012 yılında tamamlanmış ve faaliyete geçmiştir.[16]
Ulaşım bağlantıları
değiştirOtobüs
değiştir
Havalimanını Niş banliyölerine bağlayan iki otobüs hattı vardır: 34A (Havalimanı-Merkez Otobüs Terminali-Merkez Tren İstasyonu-Havalimanı) ve 34B (Havalimanı-Merkez Tren İstasyonu-Merkez Otobüs Durağı-Havalimanı). Bir bilet 60 dinardır (0,51 Euro) ve biletler otobüste alınabilmektedir. Otobüsler 30 dakikada bir hareket etmektedir.[17]
Taksi
değiştirHerhangi bir hedef için taksi hizmeti her zaman mevcuttur.
Araba kiralama
değiştirHavalimanında sekiz araç kiralama acentesi mevcuttur.[18]
Kaynakça
değiştir- ^ a b "EAD Basic - Error Page". www.ead.eurocontrol.int. 14 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ Niš Constantine the Great Airport. "Official website" (Sırpça). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2007.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Statistics - Nis Constantine the Great Airport". 12 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ a b "БИЛАНС СТАЊА (2017) - JP Aerodrom Niš". apr.gov.rs (Sırpça). Erişim tarihi: 29 Eylül 2018.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;cons2017assisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Основни подаци о привредном друштву". apr.gov.rs (Sırpça). Serbian Business Registers Agency. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Drustvo za Vazdusni Saobracaj A D – Aeroput (1927-1948) 5 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at europeanairlines.no
- ^ a b "History - Nis Constantine the Great Airport". 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Serbia: Turkish Cargo make Nis airport its regional center - Transport - ANSAMed.it". www.ansamed.info. 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "EX-YU Aviation News". 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Wizz Air delays Belgrade resumption". www.exyuaviation.com. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ http://nis-airport.com/en/traffic-figures/ 1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Airport traffic figures
- ^ Niš, Fly From. "FLY FROM NIŠ: Wizz Air bez zamerki, rukovodstvo aerodroma očekuje nove linije". 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Russian water bomber, helicopter land in airport in south". B92. 30 Ağustos 2011. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2011.
- ^ "Serbia and Russia launch joint emergency center". B92. 25 Nisan 2012. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Rent a Car". Niš Constantine the Great Airport. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019.
Dış bağlantılar
değiştir
Wikimedia Commons'ta Niš Constantine the Great Airport ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- Resmî site
