Nevada
Nevada, Amerika Birleşik Devletleri'nin Batı, Dağlık Batı ve Güneybatı bölgelerinde bulunan bir eyaletidir. Komşuları batıda Kaliforniya, kuzeybatıda Oregon, kuzeydoğuda İdaho, doğuda Utah ve güneydoğuda Arizona eyaletleridir. Nevada ABD'de 7. en büyük, 35. en kalabalık ve 9. en düşük nüfus yoğunluğuna sahip eyalettir. Nüfusun üçte ikisi 3 büyük şehrin birleşiminden oluşan Las Vegas metropolitan bölgesinde yaşar. Başkenti Carson City'dir ve en büyük kenti Amerika Birleşik Devletleri ve dünyanın kumar merkezlerinden olan Las Vegas'tır.
| Nevada | |
|---|---|
 Bayrak  Mühür | |
 | |
| Ülke |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Başkent | Carson City |
| En büyük şehir | Las Vegas |
| İdare | |
| • Vali | Joe Lombardo (R) |
| • Vali vekili | Stavros Anthony (R) |
| • Üst meclis | Nevada Senatosu |
| • Alt meclis | Nevada Temsilciler Meclisi |
| • Senatörler | Catherine Cortez Masto (D) Jacky Rosen (D) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 286,382 km² |
| • Kara | 284,332 km² (109,781 mil²) |
| • Su | 2,048 km² (0,79 mil²) |
| Rakım | 1,680 m |
| En yüksek nokta | 4,007 m (13,146 ft) |
| En alçak nokta | 147 m (482 ft) |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 3.104,614 |
| • Yoğunluk | 10,3/km² |
| Zaman dilimi | UTC-08.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-07.00 |
| ISO 3166 kodu | US-NV |
Resmî site nv.gov | |
Nevada'nın büyük kısmını Great Basin bölgesinin güney kısmında yer alan geniş çöl ve yarı kurak alanlar kapsamaktadır. Mojave çölü, Tahoe gölü ve Sierra Nevada dağları bu bölgede yer alırlar. Eyaletin yaklaşık %86'si çeşitli sebeplerle (askeri ve sivil olarak) Birleşik Devletler'in malıdır.[1]
Eyalet ismini İspanyolcada "karla kaplı dağlar" anlamına gelen Sierra Nevada Dağları'ndan almıştır. Bölgede daha önceleri yerli Paiute, Shoshone ve Washoe kabileleri yaşamaktaydı. İspanyollar bu bölgeyi İspanya adına kontrol altına aldılar ve Alta California ismiyle Meksika Bağımsızlık Savaşı'na kadar ellerinde tuttular. 1848 yılında Birleşik Devletler'in zaferiyle sonuçlanan Meksika-Amerika savaşı sonrasında Nevada, Birleşik Devletler'e geçti ve 1850 yılında Utah bölgesinin bir parçası oldu. 1859 yılında Comstock Lode'da keşfedilen gümüş madeni bölgede bir nüfus patlamasına yol açtı ve Utah bölgesinden ayrılması için bir neden oluşturdu. Nevada, 31 Ekim 1864 günü ABD'nin 36. eyaleti olmuştur.[2]
20 yüzyılda yasal hale gelen kumar, gay evliliği ve boşanma kanunları Nevada'yı önemli bir turizm merkezi haline getirdi. Turizm sektörü ve dünyanın en büyük 4. altın üreticisi olan madencilik sektörü bölgenin en önemli iş kaynaklarını oluşturmaktadır.[3]
Nevada, gümüş madeninin tarihi ve ekonomik değerinden ötürü "Gümüş Eyalet" (Silver State) olarak tanınır.
Etimoloji ve Telaffuz
değiştirNevada ismi İspanyolcada "karla kaplı" anlamına gelir[4] ve bölgedeki Sierra Nevada isimli sıradağlara verilmiş addır.
Nevada'lılar Eyaletin ismini ikinci hecede bulunan a harfini İngilizcede "bad" kelimesindeki a harfinin söylenişi şekliyle telaffuz ederek söylerler. Bölge dışındaki çoğu insan ise bu harfi İngilizce "father" kelimesindeki a harfinin söylenişi şekliyle telaffuz eder.İkinci söyleniş şekli İspanyolca telaffuza daha yakın olmasına rağmen bölge halkı buna rağbet etmez. George W. Bush 2004 Başkanlık kampanyası sırasında böyle bir gaf yapmış ve sonrasında Reno-Sparks kongre merkezinde yaptığı bir konuşmada bunu düzelterek, "yine doğru söyleyemeyecek diye düşünmüştünüz değil mi" diyerek konuşmasına devam etmiştir.
Coğrafya
değiştir
Nevada'ın neredeyse tamamı Basin and Range bölgesinde bulunur ve kuzey-güney hattında yer alan birçok sıradağ ile kesilmiştir. Bu sıradağların aralarında endorheik (kapalı havzalar) vadiler barındırırlar.
Eyaletin kuzey bölümü Great Basin bölgesindedir ve bu sebeple yumuşak çöl iklimi hakimdir. Bu iklim sebebiyle yazları yüksek sıcaklık kışlarıyla soğuk hava şartları yaşanır. Arizona muson şartlarının yarattığı nem bölgede ara sıra fırtınalara sebebiyet verir ve ayrıca pasifik fırtınaları nedeniyle bölgede kar yağışı olur. Bugüne dek kaydedilen en yüksek sıcaklık 29 Haziran 1994'te Laughlin'de kaydedilen 52 °C'dur (125 °F). Kaydedilen en düşük sıcaklık ise 1972 yılında kuzeydoğudaki San Jacinto'da kaydedilen -47 °C'dur (-52 °F)
Humboldt Nehri kuzeydedir ve eyaleti boğu batı hattında keser ve Lovelock yakınlarındaki Humboldt Sink isimli kuru göl yatağına akar.
Yer yer 4.000 metreyi aşan sıra dağlar yeşil ormanlarıyla birçok endemik türün yaşaması için uygun ortam oluşturur.
Güneyde Mojave çölü bulunur ve Las Vegas şehri buraya kurulmuştur. Bölge kışın az yağış alır. Yükseklik genelde 1.200 m altındadır ve bu sıcak yaz günleri ile soğuk ve serin kış günleri yaşanmasına neden olur.
Nevada ve Kaliforniya arasında 640 km uzunluğuyla ABD'deki en uzun dikey sınır vardır. Sınır Tahoe gölünden bağlar ve Colorado Nehrine kadar sürer.
Las Vegas'ın hemen batısında bulunan Spring sıradağları eyaletin güney bölgesinde yer alır ve en büyük sıradağlardır. En alçak nokta ise Laughlin'in güneyidir.
610 metrenin üzerinde 172 nokta vardır ve bu dağlar ülkenin Alaska'dan sonra en dağlık bölgesi olmasına neden olur.
İklim
değiştirNevada Birleşik Devletler'in en kurak eyaletidir. Genellikle çöl ve yarı kurak iklim bölgelerinden oluşur ve bu sebeple yaz döneminde 52 °C'a ulaşan, kışın ise -46 °C'a düşen sıcaklık değerlerine rastlanır. Kuzey bölgelerde kış uzun ve oldukça soğuk geçerken güney bölgelerde kısa ve yumuşaktır. Eyaletin büyük bir kısmında çok az yağış görülür ve bu az yağış genellikle Sierra Nevada dağlarına (doğu ve kuzeydoğu yamaçlarına) düşer. Yıllık ortalama yağış miktarı yaklaşık 18 cm'dir. En fazla yağış alan bölgedeyse bu değer 100 cm'ye kadar ulaşır. Eyalette bugüne dek ölçülmüş en yüksek sıcaklık değeri 29 Haziran 1994'te Laughlin'de tespit edilmiş olup 52 °C'dur. En düşük sıcaklık ise 8 Ocak 1938'de San Jacinto'da kaydedilmiş olup -46 °C'dur. 52 °C'luk sıcaklık değeri Birleşik Devletler'de şimdiye dek ölçülmüş olan en yüksek 3. değer olup Kaliforniya (57 °C) ve Arizona'nın (53 °C) ardından gelir.
Yerel Yönetim
değiştirEyalet 17 ilçeye (County) bölünmüştür.
| İlçe İsmi | İlçe Merkezi | Kurulduğu Yıl | 2010 Nüfusu | Eyalet Nüfus % | Yüzölçümü (mi2) | Eyalet Yüzölçümü % | Nüfus Yoğunluğu (/mi2) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Carson City | Carson City | 1861 | 55.274 | %2,63 | 146 | %0,13 | 359.29 |
| Churchill | Fallon | 1861 | 24.877 | %1,2 | 5.023 | %4,54 | 4.77 |
| Clark | Las Vegas | 1908 | 1.951.269 | %68,85 | 8.091 | %7,32 | 170.04 |
| Douglas | Minden | 1861 | 46.997 | %2,06 | 738 | %0,67 | 55.91 |
| Elko | Elko | 1869 | 48.818 | %2,27 | 17.203 | %15,56 | 2.63 |
| Esmeralda | Goldfield | 1861 | 783 | %0,05 | 3.589 | %3,25 | 0.27 |
| Eureka | Eureka | 1869 | 1.987 | %0,08 | 4.180 | %3,78 | 0.39 |
| Humboldt | Winnemucca | 1856/1861 | 16.528 | %0,81 | 9.658 | %8,74 | 1.67 |
| Lander | Battle Mountain | 1861 | 5.775 | %0,29 | 5.519 | %4,99 | 1.05 |
| Lincoln | Pioche | 1866 | 5.345 | %0,21 | 10.637 | %9,62 | 0.39 |
| Lyon | Yerington | 1861 | 51,980 | 1.73 % | 2,016 | 1.82 % | 17.11 |
| Mineral | Hawthorne | 1911 | 4.772 | %0,25 | 3.813 | %3,45 | 1.33 |
| Nye | Tonopah | 1864 | 43.946 | %1,63 | 18.159 | %16,43 | 1.79 |
| Pershing | Lovelock | 1919 | 6.753 | %0,33 | 6.068 | %5,49 | 1.10 |
| Storey | Virginia City | 1861 | 4.010 | %0,17 | 264 | %0,24 | 12.88 |
| Washoe | Reno | 1861 | 421.407 | %16,99 | 6.551 | %5,93 | 51.82 |
| White Pine | Ely | 1869 | 10.030 | %0,46 | 8.897 | %8,05 | 1.03 |
| Toplamlar | İlçe: 17 | 2.700.551 | 110.552 | 18.08 |
- Humboldt 1856 yılında Utah eyaletinde ilçe yapıldıktan sonra 1861 yılında tekrar Nevada eyaleti tarafından ilçe yapılmıştır.
Tarih
değiştir1861 Öncesi
değiştirYaklaşık 2 bin yıl önce yerleşime açıldığı bilinen bölgeye Avrupalılar ilk ayak bastıklarında burada Mohaveler, Payutlar, Şaşonlar ve Vaşolar yaşıyordu. Nevada, ABD ile Meksika arasında imzalanan Guadalupe Hidalgo Antlaşması'yla (1848) ABD'ye bırakıldı ve Utah bölgesine bağlandı. 1859'da Virginia şehri yakınlarındaki Comstock Lode'da bulunan gümüş madeniyle bölge hareketlendi.
Utah bölgesinden ayrılma
değiştir2 Mart 1861 tarihinde bölge Utah bölgesinden ayrıldı ve Sierra Nevada dağlarından esinlenileren Nevada bölgesi adını aldı.
Eyalet Olma
değiştir
1864 başkanlık seçimlerinden 8 gün önce Nevada, Birleşik Devletler'in 36. Eyaleti olarak birliğe dahil oldu. Eyalet olma işlemleri iç savaş esnasında kongrede etkin olan Cumhuriyetçiler tarafından, Abraham Lincoln'un tekrar başkan seçilmesini sağlayabilmek amacıyla süratle tamamlandı ve bu sayede ekonomisi madenciliğe dayanan Nevada'nın, endüstriye dayalı ekonomiye sahip birlikle bütünleşmesi sağlandı.
Nevada Birleşik Devletler'e eyalet olarak kabul edildikten sonra sınırları büyüyen 2 eyaletten birisidir. Eyalet bugünkü güney sınırlarına 5 Mayıs 1866'da Arizona bölgesinin Pah-Ute ilçesinin bir kısmını dahil ederek ulaşmıştır. Bu sınır değişikliği, altın reservleri keşfedilince bölgede nüfus artışını sağlayabilmek için yapıldı. Bu bölge günümüzdeki Clark ilçesini kapsamaktadır. 1868 yılında ile yine sınırlar büyümüş ve batı Utah bölgesinden bir kısım eyalete dahil edilmiştir. Bu değişikliğe sebep ise bölgede Mormon hakimiyetini engellemektir.
Madencilik Nevada ekonomisine uzun yıllar hakim oldu ve büyük zenginliğe sebebiyet verdi. Bu konuyu Mark Twain Nevada'da yaşadığı sıralarda kaleme aldığı "Roughing it" adı kitabında da ele almıştır. Bu zenginliğe rağmen nüfus 19. yüzyıl sonlarında gerilemeye başladı fakat 1900 yılında Tonopah sonrasında Goldfield ve Rhyolite'de keşfedilen yeni gümüş yatakları nüfusun tekrar artış trendine geçmesini sağlamıştır.
Kumar ve İşgücü
değiştirKumar sektörü 20. yüzyıl başlarında oluşan ekonomik durgunluk ortamında Las Vegas şehrinin kurulmasına ve gelişmesine büyük destek oldu. 1909 yılında ülke genelinde anti-kumar karşıtlarının örgütlenmesi neticesinde kumar yasa dışı ilan edildi fakat Nevada'nın madencilik kasabalarında yaygın olarak yasa dışı olarak oynanmaya devam etti. Büyük buhran döneminde madencilik ve tarım sektörlerindeki büyük düşüşler sebebiyle Nevada kumarı 19 Mart 1931 tarihinde yasal bir düzenlemeyle serbest hale getirdi. Vali Fred B. Balzar'ın atmış olduğu bu imza ile eyalet aynı zamanda ülkenin en kolay boşanma yasalarına sahip eyaleti haline geldi.
Nükleer Testler
değiştirLas Vegas şehrinin 105 kilometre kuzeydoğusu 11 Ocak 1951 tarihinde Nevada Test Alanı adıyla nükleer silahların test edildiği alan olarak ilan edildi. Bu alan yaklaşık 3.500km2 olup çöl ve dağlık alandan oluşmaktadır. İlk test 27 Ocak 1951 tarihinde Franchman Flat'ta patlatılan 1 kilotonluk bir TNT bombasıyla yapılmıştır. En son yapılmış atmosferik test 17 temmuz 1962 ve en son yapılmış yer altı testi ise 23 Eylül 1992'de gerçekleşmiştir. Bölge hâlen Birleşik Devletler'in en yoğun nükleer silaha sahip bölgesidir.
Eyaletin %80'den fazlası Birleşik Devletler'e aittir. Bunun sebebi Nevada genelinde hakim olan çöl ikliminin büyük çiftlik oluşumlarına olanak vermemesidir. Bu sebeple ilk yerleşimciler çiftliklerini bir su kaynağının yanına kurmuşlar ve hayvanlarını bitişikteki kamuya ait olan ama sulak olmayan alanlarda otlatmışlardır. Bu sistem hâlen sürdürülmektedir.
Demografi
değiştirBüyüme
değiştirBirleşik Devletler Nüfus Bürosunun 1 Temmuz 2011 tahminlerine göre eyalette yaklaşık 2.723.322 kişi yaşamaktadır ve 2010 yılına kıyasla %0.84'lük bir nüfus artışı olmuştur. Nüfus 2007 yılıyla kıyaslandığında %3.5, 2000 yılıyla kıyaslandığında ise %20.8 artış göstermiştir. Artış rakamları doğal artışlar ve göç düşünülerek verilmiştir. 10 yıllık dönemde eyalete ülke dışından 66.098 kişi, ülke içerisinden ise 270.945 kişi göç etmiştir. 2006 verilerine göre Nevada Ülkede en yüksek nüfus artışına sahip 8. eyalettir
Nüfus yoğun olarak güneydeki Nye ilçesinde bulunmaktadır. İlçe sınırları içerisinde yer alan Pahrump kasabası 1980-2010 yılları arasında büyük bir nüfus artışı yaşadı. Kasabanın 2010 nüfus verisi 36.441'dir. Las Vegas ise ABD'nin 1960-2000 yılları arasında en yüksek nüfus artışı yaşanan şehri ve bölgesi olmuştur. 1900'lü yılların başlarında 100 kişinin yaşadığı bir kanyon olan şehir 1950 yılında 10.000, 1970 yılında ise 100.000 kişilik nüfusa ulaşmıştır.
1940'lar dan 2003 yılına kadar Nevada Birleşik Devletler'in % olarak en fazla nüfus artışı yaşanan eyaleti oldu. 1990-2000 yılları arasında ülke nüfusundaki %13.1'lik artışa karşın Eyalette %66.3'lük bir nüfus artışı yaşanmıştır. Nüfusun 2/3 den fazla kısmı içerisinde Las Vegas şehrini de barındıran Clark ilçesinde yaşamaktadır.
Kırsal bölgede bulunan Mesquite, Mercury ve Searchlight kasabalarındaki nüfus artışları da kayda değerdir.
Büyük Kentler
değiştir
| Sıra | Şehir | Bağlı olduğu ilçe | Nüfus |
|---|---|---|---|
| 1 | Las Vegas | Clark County | 588.274 |
| 2 | Henderson | Clark County | 264.839 |
| 3 | North Las Vegas | Clark County | 223.837 |
| 4 | Reno | Washoe County | 222.801 |
| 5 | Sunrise Manor | Clark County | 191.007 |
| 6 | Paradise | Clark County | 181.635 |
| 7 | Spring Valley | Clark County | 172.483 |
| 8 | Enterprise | Clark County | 160.632 |
| 9 | Sparks | Washoe County | 92.302 |
| 10 | Carson City | Carson City | 56.066 |
Kırsal Yerleşim
değiştirEyalette nüfusun ufak bir kısmı kırsal alanda yaşamaktadır fakat bu yerleşim yerlerinde büyük şehirlere nazaran kültürel olarak büyük farklar göze çarpar. Kırsal alanlarda yaşayan halk büyük şehirlerin aksine yaşadıkları bölgenin yerlileridir. Irk ve etnisite olarak daha az çeşitlidir. Bu bölgelerde madencilik ön plana çıkmakta ve turizm önemini yitirmektedir.
Etnik Dağılım
değiştir| Yıllara göre nüfus verileri | |||
|---|---|---|---|
| Sayım yılı | Nüfus | %± | |
| 1860 | 6.857 | ||
| 1870 | 42.941 | 526.2% | |
| 1880 | 62.266 | 45.0% | |
| 1890 | 47.355 | -23.9% | |
| 1900 | 42.335 | -10.6% | |
| 1910 | 81.875 | 93.4% | |
| 1920 | 77.407 | -5.5% | |
| 1930 | 91.058 | 17.6% | |
| 1940 | 110.247 | 21.1% | |
| 1950 | 160.083 | 45.2% | |
| 1960 | 285.278 | 78.2% | |
| 1970 | 488.738 | 71.3% | |
| 1980 | 800.493 | 63.8% | |
| 1990 | 1.201.833 | 50.1% | |
| 2000 | 1.998.257 | 66.3% | |
| 2010 | 2.700.551 | 35.1% | |
| Kaynak:Amerikan Nüfus Dairesi[5] | |||
2010 nüfus tahminlerine etnik nüfus dağılımı ; %66,2 Beyaz (%54,1 İspanik olmayan beyaz), %8,1 Afroamerikan, %1,2 Amerikan ve Alaska Yerlisi, %7,2 Asyalı, %0,6 Hawai ve pasifik yerlisi, %4,7 2 veya daha fazla ırktan melez şeklindedir. İspanik ve Latin kökenli herhangi bir ırka dahil nüfus %26,5'tir. 1970 yılında İspanik olmayan Beyaz nüfusun oranı %88'di.
2009 yılında Nevada halkının köken dağılımı ise şu şekildeydi : %20.8 Meksikalı, %13,3 Alman, %10 İrlandalı, %9,2 İngiliz, %6,3 İtalyan, %3,8 Amerikalı, %1,4 Norveçli, %1,4 İsveçli, %0,8 Danimarkalı, %33 Diğer.
Nevada çok geniş bir etnik çeşitliliğe ev sahipliği yapmaktadır. Las Vegas ve Reno şehirleri çok çeşitli bir toplum yapısına sahiptirler. Nevada Birleşik Devletler'de hatırı sayılır bir Bask nüfusuna sahiptir. Douglas, Mineral ve Pershing'de Meksikalı nüfus çoğunluğu vardır ve bu nedenle Clark İlçesi 200.000 Meksika kökenli Amerikalı'ya ev sahipliği yapmaktadır. Nye ve Humboldt ilçelerinde Alman kökenli nüfus, Washoe İlçesinde İrlanda kökenli nüfus göze çarpmaktadır. Las Vegas'ta son yıllarda İskandinav, İtalyan, Polonyalı, Yunan, Ermeni ve İspanyol nüfusta büyük artış kaydedilmektedir.
Yaşayan Siyah Amerikalı nüfus eyalete son dönemlerde Kaliforniya, Ortabatı ve doğu sahillerinden göçmüştür.
Genellikle 1850 Altına Hücum döneminde bölgeye yerleşmiş Çinli bir nüfus bulunmaktadır. 19. yüzyıl sonlarında çiftliklerde çalışmak için gelen birkaç yüz Japon hâlen varlıklarını sürdürmektedirler. 20 yüzyılın sonlarında Las Vegas'a Çin, Japonya, Kore, Filipinler'den göç alınmıştır. Göç dalgası günümüzde Hindistan ve Vietnam'dan devam etmektedir. Filipin kökenli Amerikalılar Eyaletteki en yüksek Asya kökenli nüfusu oluşturmaktadır. (113.000 kişi - tüm Asyalı nüfusun %56.5'ini, genel nüfusun %4.3'ü)
2000 nüfus sayımına göre 5 yaşın üzerindeki nüfusun %16,19'u evde İspanyolca, %1,59'u Filipince, %1'i Çince konuşmaktadır.
2010 nüfus sayımına göre Eyalet nüfusunun %6,9'u 5 yaş altı, %24,6'sı 18 yaş altı, %12'si ise 65 yaş üstüdür. Bayanlar toplam nüfusun %49.5'ini oluşturmaktadır.
Las Vegas 1990-2010 aralığında Turizm ve Kumar sektörü sebebiyle Asyalı ve Latin Amerikalıların yoğun olarak iş aradıkları bölge olmuştur fakat tarım ve inşaat sektörleri hâlen en büyük işveren sektör konumundadır.
65 yaş üzeri ve 18 yaş altı nüfus hâlen Nevada'nın nüfusunun büyük kısmını oluşturmaktadır. Mormon, Katolik ve Evangelist nüfus yoğunluktadır ve yaş ortalamaları Ulusal ortalamaların altındadır. Eyalet bu sebeple diğer eyaletlere nazaran daha fazla doğum oranına sahiptir. Emekli Yahudiler tarafından Nevada yaşam için tercih edilmektedir.
Din
değiştirEyaletteki başlıca dinlere dair dağılım aşağıdaki şekildedir.
Hristiyan - %64
- Katolik - %27 - Protestan - %26 - Mormon - %11
Müslüman - %2
Yahudi - %1
Diğer Dinler - %3
Belirtmeyenler - %20
2000 yılı itibarıyla Roma Katolik Kilisesine 331.844 kişi, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesine (Mormon) 116.925 kişi, Güney Baptis Birliğine ise 40.233 kayıtlıdır. Yahudi cemaatlerine kayıtlı 77.100 kişi bulunmaktadır.
Eşcinsellik
değiştirAğustos 2011 belediye anketi sonuçlarına göre Nevada eyaleti nüfusunun %45'i eşcinsel evliliğin yasal olması, %44'ü yasal olmaması ve %11'i ise kararsız olduğu hakkında görüş bildirmiştir.[6]
Ekonomi
değiştir
Ülke genelinde Nevada ekonomisi ahlaksızlık üzerine kurulu düşüncesi yaygındır. Ekonomist dergisi 21 Ağustos 2010 tarihli sayısından bunu " Nevada madencilik ve günah üzerine kuruldu. Bu 100 yıl önce ödül avcılığı ve kolay boşanma yasalarıyla başladı ve devamında kumar ve fahişelikle devam etti" diyerek bu düşünceyi dile getirmiştir.
Ekonomik analizler bürosu tahminlerine göre eyaletin 2010 yılı üretimi 126 Milyar Dolar seviyesindedir. Tatil yöreleri olan Las Vegas, Reno, Lake Tahoe ve Laughlin yerli ve yabancı turistlerin çekim merkezleridir. 2008 yılı verilerine göre 266 kumarhaneden 12 milyar dolar kumar geliri ve 13 milyar dolar kumar harici gelir kaydedildi.
Eyalette kişi başına düşen gelir 2009 yılı itibarıyla 38.578 dolardır ve bu gelir eyaleti ABD içerisinde 19. sıraya yerleştirmektedir.
Ağustos 2011 verilerine göre işsizlik %13.4 ile ülke genelindeki en yüksek orana ulaşmıştır.
Sığır, saman, yonca, süt ürünleri, soğan ve patates önemli tarımsal ürünlerdir. Turizm, madencilik, makina, basın yayın, gıda ve elektrik ekipmanları ise önemli sanayi sektörleridir.
Las Vegas ve Reno dışında madencilik ve sığır yetiştiriciliği en önemli ekonomik aktivitelerdir. Altın en yüksek gelir getiren madendir. 2004 yılında 190 ton altın çıkarılmış ve 2.84 milyar dolar gelir elde edilmiştir. Bu rakam 2004 yılında tüm dünya altın üretiminin %8.7'sine tekabül etmektedir. aynı yıl 290 ton gümüş çıkarılmış ve 69 milyon dolar kazanç elde edilmiştir. Eyalette ayrıca bakır, alçıtaşı, diotomit ve lityum çıkarılmaktadır. Zengin maden yataklarına rağmen madencilik yüksek maliyetler sebebiyle dünya pazarında fiyat açısından rekabet sıkıntıları yaşamaktadır.
2006 yılı rakamlarına göre eyalette 500.000 sığır ve 70.000 koyun bulunmaktadır. Hayvanlar yazları meralarda beslenmekte, kışları ise iklim şartları nedeniyle ilave yemlerle yetiştirilmektedir. Eyalet dışına besi için dana satışı yapılmaktadır. Ekilebilir arazinin %90'dan fazlasında (196.000 ha) hayvansal yem üretimi yapılır.
Vergi oranları ilçeden ilçeye farklılık gösterir. En düşük vergi oranı %6.85 olup Elko, Esmeralda, Eureka, Humboldt ve Mineral ilçelerinde uygulanmaktadır. En yüksek vergi %8.1 ile Clark ilçesindedir. Vergi oranları Carson ilçesinde %7.475, Washoe ilçesinde ise %7.825'tir.
Eyalet, ülkede kişi başına düşen otel odası sıralamasında 1. sıradadır. Amerikan Otel ve Konaklama Derneği verilerine göre eyalette 584 otelde (15 ve üzeri odaya sahip) toplam 187.301 oda vardır. Eyalet otel odası sıralamasında Kaliforniya, Teksas, Florida ve New York'u takip etmektedir fakat bu eyaletlerin nüfusları Nevada'nın çok üzerindedir. Nevada'da her 14 kişiye bir otel odası düşmektedir ve bu ülke ortalamasının (67) çok üzerindedir.
Fahişelik, nüfusu 400.000'in altında olan ilçelerde genelevlerde yapılma şartıyla yasaldır. Eyalette yaklaşık 300 kadın yasal olarak bu işi yapmaktadır. Fahişelik Clark ilçesinde (Las Vegas'ın bağlı olduğu ilçe) ve Washoe ilçesinde (Reno'nun bağlı olduğu ilçe) yasaktır.
| Sıra | Şehir | Gelir | Bağlı olduğu İlçe |
|---|---|---|---|
| 1 | Incline Village-Crystal Bay | $52,521 | Washoe |
| 2 | Kingsbury, Nevada|Kingsbury | $41,421 | Douglas |
| 3 | Mount Charleston | $38,821 | Clark |
| 4 | Verdi-Mogul | $38,233 | Washoe |
| 5 | Zephyr Cove-Round Hill Village | $37,218 | Douglas |
| 6 | Summerlin South | $33,017 | Clark |
| 7 | Blue Diamond | $30,479 | Clark |
| 8 | Minden | $30,405 | Douglas |
| 9 | Boulder City | $29,770 | Clark |
| 10 | Spanish Springs | $26,908 | Washoe |
Büyük işverenler
değiştirEyaletteki büyük işverenler listesi. (2011 mali yılı 1. çeyrek itibarıyla)
| Sıra | İşveren |
|---|---|
| 1 | Clark İlçesi Eğitim Birimi |
| 2 | Washoe İlçesi Eğitim Birimi |
| 3 | Clark ilçesi |
| 4 | Wynn Las Vegas - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 5 | Bellagio LLC -(Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 6 | MGM Grand Las Vegas - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 7 | Aria Resort & Casino LLC - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 8 | Mandalay Bay Resort and Casino - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 9 | Las Vegas Metropolitan Bölgesi Polis Teşkilatı |
| 10 | Caesars Palace - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 11 | Nevada Üniversitesi, Las Vegas |
| 12 | The Venetian Casino Resort - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 13 | The Cosmopolitan of Las Vegas - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 14 | The Mirage Casino-Hotel - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 15 | Nevada Üniversitesi, Reno |
| 16 | Güney Nevada Üniversitesi Tıp Merkezi |
| 17 | The Palazzo Casino Resort - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 18 | Flamingo Las Vegas Operating Company LLC - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 19 | Encore Las Vegas - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
| 20 | Luxor Las Vegas - (Otel ve Kumarhane işletmesi) |
Taşımacılık
değiştir
Nevada 2011 yılında kamusal alandaki çöp kirliliği ve bu alandaki çabaları sebebiyle ülkede sondan 3. sırada gösterilmiştir. (Amerika eyaletler çöp listesi)
Amtrak Tren şirketinin Chicago-Emeryville hattında çalışan günlük California Zephyr treni ülkenin en büyük tren yolu hattı olan Union Pacific tren hattını kullanarak eyaletteki Elko, Winnemucca, Sparks ve Reno istasyonlarında hizmet vermektedir. Amtrak şirketi ayrıca otobüslerle tren istasyonlarına bağlantı hizmeti ağlamaktadır. Las Vegas şehrine yolcu taşımacılığı sunan bir tren şirketi yoktur. Bu şehre yapılan son servis Amtrak firmasının Desert Wind treniyle 1997 yılında yapılmıştır ve o tarihten beri Güney Kaliforniya istikametine bir yolcu treni seferi başlatabilme çabaları başarıya ulaşamamıştır.
Eyaletin kuzeyinden ve güneyinden Union Pacific tren yolları geçmektedir. Greyhound Lines otobüs firması ise Otobüs taşımacılığı hizmeti sunmaktadır.
Interstate 15 yolu eyaletin güneyinden Las Vegas'tan geçmektedir. Yine I-215 ve I-515 yolları da bu güzergahta yer almaktadır. I-80 yolu eyaletin kuzeyinden geçer ve Utah'tan gelen Humboldt nehrini takip edip Reno üzerinden Kaliforniya'ya gider. Eyalette birçok ulusal otoyolda bulunur. Bunlar US 6, US 50, US 93, US 95 ve US 395 dir. Nevada Eyaletine ait birçok otoyol bulunur. Eyalet bu yaygın yol ağına rağmen Birleşik Devletler'de en büyük iki şehri arasında direkt otoyol bulunmayan nadir eyaletlerdendir. (Las Vegas-Reno)
Nevada'da 3 römorklu kamyonların trafikte hareketleri serbesttir. Avustralya'da asfalt treni olarak adlandırılan bu kamyonlar Nevada'nın dağlık yapısı nedeniyle Avustralya'daki kadar uzun değillerdir.
Las Vegas metropolitan bölgesinde toplu taşımacılık hizmeti veren RTC Transit firması vardır. Firma eyaletteki en büyük toplu ulaşım firmasıdır.
Las Vegas'ta 6.4 km uzunluğuna raylı sistem ağı vardır. Bu ağ ile kumarhaneler, Kongre merkezi ve Havaalanı arasında ulaşım sağlanır. Birçok kumarhane kısa hatlarla diğer kumarhanelere raylı sistem taşımacılığı yapar.
McCarran Uluslararası Havalimanı Las Vegas'ta, Reno-Tahoe Uluslararası Havalimanı ise Reno'da bulunur.
Hukuk Sistemi ve Devlet İşleri
değiştirHükümet
değiştirNevada Anayasayla tanımlı demokratik bir cumhuriyettir. Yürütme, Halk tarafından seçilmiş Vali ve yine seçilmiş hükûmeti tarafından icra edilir. Yasama halk tarafından seçilmiş Meclis ve Senato tarafından, yargı ise Yüksek Nevada Mahkemesi ve altında yar aran mahkemeler tarafından sürdürülür.
Nevada valisi Eyalet Başkanlığı, Hükûmet Başkanlığı ve Eyalet askeri kuvvetlerinin komutanlığı görevlerini üstlenir. Mevcut vali 3 Ocak 2011 tarihinde göreve seçilerek gelen Cumhuriyetçi Brian Sandoval'dır.
Eyalette Yasama ikiye bölünmüştür. Meclis ve senato vardır. Meclis üyeleri 2 yıllığına, Senato üyeleriyse 4 yıllığına iş başına gelirler.
Nevada yüksek mahkemesi eyaletteki en üst mahkemedir. Yargı, Bölge mahkemeleri (genel yargı yetkisine sahip), Adalet mahkemeleri ve Belediye mahkemeleri (sınırlı yargı yetkisine sahiptirler) arasında bölünmüştür.
Devlet Kurumları
değiştir- Başsavcılık
- Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü
- Tabii Kaynaklar ve Koruma Alanları Müdürlüğü
- Tüketici Sağlığı Müdürlüğü
- Kontrol Birimi
- Ceza İnfaz Müdürlüğü
- Kültür Müdürlüğü
- Ekonomik Kalkınma Komisyonu
- Eğitim Müdürlüğü
- NEvada Eyaleti Sekreterliği Seçim Müdürlüğü
- İstihdam, Eğitim ve Rehabilitasyon Müdürlüğü
- Kumar Denetleme Kurumu
- Valilik
- Sağlık Ve insan Hizmetleri Müdürlüğü
- Bilgi Teknolojileri Müdürlüğü
- Adalet Müdürlüğü
- Vali Yardımcılığı
- Nevada Askeri Birimi
- Maden Müdürlüğü
- Motorlu Taşıtlar Müdürlüğü
- Nevada Ulusal Muhafır Birliği
- Personel Başkanlığı
- Kamu Emeklilik Sistemi
- Kamu Güvenliği Müdürlüğü
- Kamu Hizmetleri Komisyonu
- Eyalet Dışişleri birimi
- Vegi Müdürlüğü
- Turizm Müdürlüğü
- Ulaştırma Müdürlüğü
- Saymanlık
- Üniversite ve Kolejler Müdürlüğü
- Gazi Hizmetleri Birimi
- Yüksek Eğitim komisyonu
- Vahşi Yaşam Müdürlüğü
Hukuk
değiştir1900'lü yılların başlarında gümüş madenciliğinin cazibesinin yitirilmesiyle birlikte kurak bir çöl olan Nevada'nın nüfusu Birleşik Devletler eyaletleri içerisinde en düşük nüfus halini almıştı. Sonrasında eyalet büyük bir ekonomik bağımsızlık ve patlamaya sahne oldu. Bu Kaliforniya eyaletinde yasak olan şeylerin eyalette yasal hale getirilmesiyle sağlandı. Kolay boşanma yasaları, kumar, bazı ilçelerde serbest olan fuhuş bunlardan bazılarıdır. Güney Nevada'daki yumuşak kış şartları sayesinde bölge bir cazibe merkezi halini aldı ve Ülkenin en hızlı gelişen eyaletlerinden biri oldu.
Fuhuş
değiştirEyalet ülkede fuhuşun serbest olduğu tek eyalettir ve bazı ilçelerde genelevlerde lisanslı olarak yapılabilmektedir. Las Vegas, Reno ve Carson City şehirlerinin bulunduğu ilçelerde yasak olan fuhuş halk oylaması ile serbest bırakılabilir.
Boşanma
değiştirÜlkede 1970 yılında yasalar değişti ve boşanma zorlaştırıldı. Eyalet zaten serbest olan kumar ve fuhuşa ülkedeki en rahat boşanma yasalarını da ekleyerek eyaleti ülkenin bir boşanma cenneti haline getirdi. Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi Nevada'da olan boşanmalarını ulusal düzeyde tanımaktadır. Eyalet ülkede en çok boşanmanın gerçekleştiği eyalettir.
Vergi
değiştirNevada eyaletinde yasalar eyalete yeni yerleşimci ve işletme çekme amaçlı düzenlenmiştir. Eyalette gelir vegisi veya kurumlar vergisi toplanmamaktadır. Eyalette bu tip vergi toplanmadığı için bu tip bilgiler fereral hükûmetle paylaşılmamaktadır.
Eylatteki satış vergisi %6.85'tur. İlçeler halk oylaması veya yasama organlarının onayıyla bu oranın yükseltebilirler. Örneğin bu oran Clark ilçesinde %8.1'dir.
Las Vegas çevresini içine alan Clark İlçesinde konaklama vergisi %12'dir. Las Vegas ve Henderseon şehirlerinde ise bu oran %13'tür.
Apple gibi bazı şirketlerin vergi ödememe için Nevada'da yatırım şirketleri kurdukları iddia edilmektedir.
Kültür
değiştirLas Vegas ve Reno eyaletin kültür ve sanat merkezleridir. Nevada Üniversitesi'nin bu iki kentte de kampüsleri vardır. Eyaletin madencilik geleneğini yansıtan yerler arasında bugün terk edilmiş bir madencilik kasabası olan Virginia City ve Carson City'deki Darphane binası sayılabilir. Batı'daki madencilik kamplarının en ünlüsü olan Virginia City'nin bir bölümü günümüzde restore edilmiştir. Darphane binası ise bugün Nevada Eyalet Müzesi olarak kullanılmaktadır.
Kaynakça
değiştir- ^ Nevada Federal Agency Acres Managed by County web.archive.org. 20 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir
- ^ State Library and Archives 24 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. nsla.nevadaculture.org. 20 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir
- ^ Nevada employment and unemployment 25 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. detr.state.nv.us. 20 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir
- ^ Online Language Dictionaries 25 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. wordreference.com. 20 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir
- ^ Amerikan Nüfus Dairesi 17 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - 2010.census.gov. 20 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir
- ^ "NV supports prostitution, gay marriage, but not online poker" (PDF). 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2012.