Mezopotamya tanrıları listesi

Vikimedya liste maddesi

Mezopotamya tanrıları, bölge halkları tarafından (Sümer, Akad, Babil...) tapınım gören tanrılardır.

Cennet Üçlüsü

değiştir

Tüm dönemler boyunca Mezopotamya panteonun en önemli üç tanrısı sabit kalmıştır.

An (Anu): Yaratıcı tanrı ve Cennetin tanrısıdır. Tüm tanrılar onun soyundan gelir.

Enlil: Rüzgar, hava ve toprak tanrısı ve tüm tanrıların şefi.

Enki: Su kütleleri ve pek çok konu ile ilişkilendirilmiş tanrı.

Yedi gezegen tanrısı

değiştir

Yedi sayısı eski Mezopotamya mitolojisinde son derece önemliydi. Sümer dininde bu yedi tanrı oldukça güçlü kabul edilir.

Utu (Şamaş): Güneş ile ilişkilendirilen tanrıdır. İlahi adaleti sağlamak onun göreviydi.

Sin (Nanna): Ay ile ilişkilendirilen tanrıdır.

Nergal: Mars ile ilişkilendirilen tanrıdır. Yeraltı dünyası ile ilişkilidir.

Nabu: Merkür ile ilişkilendirilen tanrıdır. Katipler ve yazı ile ilişkiliydi.

Marduk: Jüpiter ile ilişkilendirilen tanrıdır. Babillerin ulusal tanrısıdır.

İnanna (İştar): Venüs ile ilişkilendirilen tanrıçadır. Sümer aşk, cinsellik, fuhuş ve savaş tanrıçasıydı.

Ninurta: Satürn ile ilişkilendirilen tanrıdır. Savaş tanrısıdır.

İlkel tanrılar

değiştir

Abzu: Yeraltındaki ilkel suların tanrısıdır.

Anşar ve Kişar: An'ın ebeveynleri.

Ki: Dünya'nın kişiselleştirilmesi.

Nammu: Sümer geleneklerinde hem An'ı hem de Ki'yi doğurduğu söylenen ilkel tanrıçadır.

Tiamat: İlkel suların kişiselleştirilmesidir.

Diğer büyük tanrılar

değiştir

Aşur: Asurluların ulusal tanrısıdır.

Dagan: Mezopotamya da dahil olmak üzere tüm Yakın Doğu'da tapılan bir Batı Sami tahıl tanrısıdır.

Dumuzid: Eski Mezopotamya çoban tanrısı.

Ereşkigal: Yeraltı Dünyasının kraliçesi.

Geshtinanna: bazen rüya yorumuyla ilişkilendirilen kırsal bir tarım tanrıçasıdır.

Gılgamış: Gılgamış'a Sümer'in çeşitli yerlerinde bir tanrı olarak tapılmıştır.

Gula: Şifa tanrıçası.

İşkur: fırtına ve yağmur tanrısı.

İştaran: Dicle nehrinin doğusunda Mezopotamya ile Elam arasındaki sınırda bulunan Sümer şehir devleti Der'in yerel bir tanrısıdır.

Nanşe: Lagaş şehri ile ilişkili tanrı.

Ninazu: Yeraltı dünyası ile ilişkili tanrı.

Ningal: Utu'nun annesi.

Ningişzida: Normalde Yeraltı Dünyasında yaşayan bir tanrıdır.

Ninhursag: tarımsal verimlilikle ilişkilendirilen Sümer ana tanrıçası.

Ninlil: Tanrıların hükümdarı Enlil'in karısı.

Ninshubur: Tanrıça İnanna'nın sukkal'ı veya kişisel hizmetçisidir.

Nisaba: başlangıçta bir tahıl ve tarım tanrıçasıydı, zamanla yazı tanrıçası oldu.

Küçük tanrılar

değiştir
İsim Kült merkezleri
Ama-arhus Uruk
Amasagnul
Amashilama
Antu
Anunītu (İnanna) Agade ve Sippar
Asarluhi Kuara
Ashgi Adab and Kesh
Ashnan
Aruru (Ninhursag)
Babil'in Bel'i Babil
Belet-Seri
Birtum
Cennet Boğası
Bunene Sippar, Uruk ve Asur
Damu Isin, Larsa, Ur ve Girsu
Dingirma (Ninhursag)
Dumu-zi-abzu Kinunir
Emesh
Enkimdu
Enmesarra
Ennugi
Enten
Enzag Dilmun
Erra
Erragal

Errakal

Gareus Uruk
Gatumdag Lagaş ve Girsu
Gibil
Gugalanna
Gunura
Hahanu
Hanbi
Hani
Haya Umma, Ur ve Kuara.
Hayasum
Hegir-Nuna

Gangir

Hendursaga
Ig-alima Lagaş
Ilaba Agade
Ilabrat
Imdugud
Išḫara
Isimud
Ishum
Kakka
Kittu
Kus
Lahar
Lahmu
Lamashtu
Lisin Adab ve Kesh
Lugalbanda Uruk, Nippur, and Kuara
Lugal-irra ve Meslamta-ea Kisiga
Lulal Bad-tibira
Mami
Mandanu
Martu
Misharu
Nanaya Uruk ve Kish
Neti
Ningikuga
Nin-imma
Nindara
Ningilin
Ningirima
Ninkasi
Ninkurra
Ninmena
Ninmug
Ninnisig
Ninsar
Ninsianna Sippar, Larsa ve Uruk
Ninsikila
Ninsun Uruk
Mami (tanrıça)
Nirah Der
Numushda Kazallu
Nungal Nippur
Nusku Harran
Pabilshag Isin, Nippur ve Larag
Pazuzu
Šarrat-Dēri Der
Şara Umma ve Tell Agrab
Sherida Sippar ve Larsa
Shullat
Shul-pa-e
Shul-utula
Sirtur
Šul-šagana Lagaş
Siduri
Silili
Šumugan
Taşmetum Kalhu
Uraš
Uttu
Zababa

Kaynakça

değiştir