Kullanıcı:Bambi'nin annesi/deneme

Bambi'nin annesi/deneme

Önemli nüfusa sahip bölgeler
Çin	1.400
Diller
Fuyü Gırgıs dili, Çince (Putonghua), Moğolca

Fuyü Kırgızları, Çin'in Kuzeydoğusu'ndaki Heilongjiang Eyaleti'ne bağlı Fuyu İlçesi'nde yaşayan Hakaslardır. Bu topluluk, Wujiazi (五家子) ve Qijiazi (七家子) köylerinde yaşar ve özgün olarak altı farklı aşiretten oluşur, fakat günümüz Fuyü Kırgızları büyük oranda asimile olmuş durumda: Fuyü Kırgızları yaygın olarak diğer etnik gruplara ait bireylerle evlenirler, ve Fuyü Gırgıs dilini konuşabilen tek insanların hepsi yaşlı olması nedeniyle bu dil ölmek üzeredir.

Resmî olarak Çin Hükümeti, Fuyü Kırgızları ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan ve Kıpçak Kırgızcasını konuşan Orta Asya Kırgızlarını, Çincede "Kē'ěrkèzī zú" (Çince: 柯尔克孜族) olarak bilinen tek bir grup olarak kategorize eder (bkz: Çin Kırgızları).

İsim

Yerel Moğollar, Fuyü Kırgızlarını "oyrot" ("Oyrat") olarak adlandırır; bu, Altaylar için kullandıkları isim ile aynıdır. Mançukuo döneminde bölgeye gelmiş Japonlar bunları "solon" (索伦) veya "daƣır" (达斡尔) olarak adlandırırdı. Fuyü yerlileri, Fuyü Kırgızlarını Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Kırgızlardan ayırt etmek için Fuyü Kırgızlarını Çincede "Jí'ěrjísī" (吉尔吉斯) veya "Gé'ěrgésī" (格尔格司) olarak adlandırırlar.

值得注意的是天山与中亚的柯尔克孜族主体对自己的族称也有方言差异，部分南部方言就将尾音“－孜”发作“－斯”；而天山与中亚的柯尔克孜语在二十世纪语言标准化（主要由苏联进行）之前，对清浊音的区分也不统一，经常相互替换，至今在吉尔吉斯斯坦南部地区，仍有g、k互换的现象。因此，Hakasça: ĝırƣıs与Kırgızca: k̂ırƣız（书面语写作Kırgızca: Кыргыз或Kırgızca: قىرعىز）的差异并不能描绘柯尔克孜族不同支系的差异。Buna ek olarak, Çin Hükümeti, Kırgızistan ülkesini "Jí'ěrjísīsītǎn" (吉尔吉斯斯坦), Sincan haricindeki Orta Asya Kırgızlarını da "Jí'ěrjísī rén" (吉尔吉斯人) olarak adlandırır; bu durum, Çin'deki "Kē'ěrkèzī zú"nun farklı kollarını ayırt etmek için "Jí'ěrjísī" (吉尔吉斯) veya "Gé'ěrgésī" (格尔格司) terimlerinin kullanımına daha fazla karmaşıklık katar.

在俄罗斯哈卡斯共和国，柯尔克孜（哈卡斯人）是当地的主体民族。早期俄罗斯人从柯尔克孜语“k̂ırƣız”在古汉语中的音译“黠戛斯”构拟了“хакас-”这一称呼，近年来这一称呼又被转译到汉语，称“哈卡斯”。

族源及历史

族人的传说中，部分叶尼塞柯尔克孜在1755至1757年间大清干隆帝出征攻打准噶尔汗国达瓦齐汗时受胁迫从阿尔泰山、杭爱山一带迁至乌裕尔河畔。

史书记载，淸雍正十一年八月初二，赛音诺颜部额鲁特旗所辖的特克斯河流域柯尒克孜276人抵达卜奎（今齐齐哈尒），竝获得赏银；干隆二十二年七月廿六，“原为准噶尔叛民”的柯尒克孜与蒙古共570人抵达呼伦布雨尒，被充为奴。五家子村民称，该次迁来的柯尒克孜原为达瓦齐属部，厄鲁特原为阿睦尒撒纳属部，因此待遇不同；这一说法与史籍相符：由依克明安氏巴桑、绰罗斯氏阿卜达什所领的厄鲁特随阿睦尒撒纳出征攻灭达瓦齐，阿睦尒撒纳叛乱时又协助淸廷平叛刺探军情，这部分厄鲁特在迁至满洲后皆受重用。

乌裕尒河畔柯尒克孜在抵达满洲后，长期与厄鲁特蒙古族有着密切的交往，流传着准噶尒汗国达瓦齐王子的传说、雅衮墨尒根箭射干隆帝的传说等传说故事。

乌裕尒河畔柯尒克孜多与厄鲁特蒙古和达斡尒通婚。尽管五、七家子村等柯尒克孜聚居地与厄鲁特蒙古的聚居区大、小泉子二村相隔百里，与达斡尒、满族聚居区登科、三家子村仅相隔四五里，柯尒克孜与厄鲁特蒙古仍较与其他民族通婚常见。

另有史书记载，1293年蒙古帝国忽必烈汗迫其迁至此地；但值得注意的是，在富裕柯尔克孜语中，存在一部分伊朗语借词，这些借词在东迁之前传入柯尔克孜的可能性不大。

Aşiretler

Fuyü Kırgızlarında altı ana aşiret var:

Özgün isim （Latin harf çevirisi）	Çince soy ismi	Açıklama
"tabın"	Wú 吴	“Hakasça: tabın”为蒙古语借词，意为五。“吴”由原汉姓五谐音而来
"ĝaphan" veya "ĝapk̂an"	Hán 韩
"ıčık̂"	Cháng 常
"sandır"	Cái 蔡, Liú 刘	胡振华猜想“Hakasça: sandır”是蒙古语借词Hakasça: sayın的误读。“刘”为后生汉姓，经-{于毅夫}-调查源于蔡姓
"bıltır"	Láng 郎	胡振华猜想“Hakasça: bıltır”是“Hakasça: büürdər”（狼）的误读，汉姓“郎”可能原由汉姓狼谐音而来
"ĝırƣıs"	Sī 司

Dil

Fuyü Kırgızları Fuyü Gırgıs dilini konuşurlar. Bu, Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Orta Asya'nın diğer yerlerinde konuşulan Kırgızcadan farklıdır. Orta Asya Kırgızcası Türk dil ailesinin Kıpçak koluna ait iken, Fuyü Gırgıs dili ise Türk dil ailesinin Sibirya koluna aittir ve daha çok Hakasçaya benzer.

Ayrıca bakınız

• Çin Kırgızları