Kannabis kullanım bozukluğu

Kannabis kullanım bozukluğu, aynı zamanda kannabis bağımlılığı veya esrar bağımlılığı olarak da bilinir, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'nın (DSM-5) beşinci revizyonunda ve ICD-10'da, klinik olarak anlamlı derecede işlev bozukluğuna rağmen kannabis kullanımının devam etmesi olarak tanımlanan bir psikiyatrik bozukluktur.^[1]^[2]

Sık rastlanan bir yanlış anlama olarak, kannabis kullanım bozukluğunun var olmadığı düşünülmektedir.^[3]^[4]

Belirtiler ve semptomlar

Kannabis kullanımı, bazen diğer mental sağlık sorunları, örneğin duygudurum ve anksiyete bozuklukları ile komorbid (eş zamanlı/eşlik eden hastalık) olabilir ve bazı kullanıcılar için kannabis kullanımını bırakmak zor olabilir.^[5] Psikiyatrik komorbiditeler, bağımlı kannabis kullanıcılarında yaygın olarak bulunur ve bu durum bir dizi kişilik bozukluğunu içerebilir.^[6]

Yıllık anket verilerine göre, günlük olarak esrar içtiğini bildiren bazı lise son sınıf öğrencileri (bir çalışmaya göre yaklaşık %7), kullanmayan öğrencilere göre okulda daha düşük performans sergileyebilir.^[7] Bazı kullanıcılarda tetrahidrokannabinol (THC)'nin sedatif ve anksiyolitik özellikleri, kannabis kullanımını kişilik veya psikiyatrik bozukluklar için kendi kendine tedavi girişimi haline getirebilir.^[8]

Bağımlılık

Uzun süreli kannabis kullanımı, vücutta hem farmakokinetik değişiklikler (ilacın emilimi, dağılımı, metabolizması ve atılımı) hem de farmakodinamik değişiklikler (ilacın hedef hücrelerle etkileşimi) oluşturur. Bu değişiklikler, kullanıcıyı istenilen etkiyi elde etmek için daha yüksek dozlarda ilaç tüketmeye ihtiyaç duyar hale getirir (artan tolerans olarak bilinir), böylece vücudun ilacı daha verimli bir şekilde yok eden metabolik sistemleri güçlenir ve beyindeki kanabinoid reseptörlerinin daha fazla aşağı regüle edilmesi sağlanır.^[9]

Kannabis kullanıcılarında dopamin reaktivitesinde azalma gözlenmiştir, bu da beynin ödül sisteminde bir zayıflama ve olumsuz duygular ile bağımlılık şiddetinde artış ile olası bir bağlantıyı işaret etmektedir.^[10]

Kannabis kullanıcıları THC'nin etkilerine karşı tolerans geliştirebilir. THC'nin davranışsal ve psikolojik etkilerine karşı tolerans, insan ve hayvanlarda gösterilmiştir.^[11]^[12] THC'ye karşı bu toleransı oluşturan mekanizmaların kanabinoid reseptör işlevinde değişiklikler içerdiği düşünülmektedir.^[11]

Bir çalışmada, 2001–2002 ile 2012–2013 yılları arasında ABD'de kannabis kullanımının iki katına çıktığı gösterilmiştir.^[13]

Kannabis bağımlılığı, kullanıcıların yaklaşık %9'unda gelişir; bu oran eroin, kokain, alkol ve reçeteli anksiyolitiklerden^[14] belirgin şekilde daha düşüktür ancak psilosibin, meskalin veya LSD için olandan biraz daha yüksektir.^[15] Günlük olarak kannabis kullananların %10–20'sinde bağımlılık gelişir.^[16]

Ayrıca bakınız

Tıbbi esrar

Kaynakça

^ National Institute on Drug Abuse (2014), The Science of Drug Abuse and Addiction: The Basics, 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Mart 2016
^ Gordon AJ, Conley JW, Gordon JM (December 2013). "Medical consequences of marijuana use: a review of current literature". Current Psychiatry Reports. 15 (12). s. 419. doi:10.1007/s11920-013-0419-7. PMID 24234874.
^ Smith, Dana (10 Nisan 2023). "How Do You Know if You're Addicted to Weed?". The New York Times. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024.
^ MacDonald, Kai (1 Nisan 2016). "Why Not Pot?: A Review of the Brain-based Risks of Cannabis". Innovations in Clinical Neuroscience. 13 (3–4). ss. 13-22. PMC 4911936 $2. PMID 27354924.
^ Danovitch I, Gorelick DA (June 2012). "State of the art treatments for cannabis dependence". The Psychiatric Clinics of North America. 35 (2). ss. 309-26. doi:10.1016/j.psc.2012.03.003. PMC 3371269 $2. PMID 22640758.
^ Dervaux A, Laqueille X (December 2012). "[Cannabis: Use and dependence]". Presse Médicale (Fransızca). 41 (12 Pt 1). ss. 1233-40. doi:10.1016/j.lpm.2012.07.016. PMID 23040955.
^ E.B., Robertson. "Information on Cannabis Addiction". National Institute on Drug Abuse. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2018.
^ Clinical Textbook of Addictive Disorders, Marijuana, David McDowell, page 169, Published by Guilford Press, 2005 1-59385-174-X.
^ Hirvonen J, Goodwin RS, Li CT, Terry GE, Zoghbi SS, Morse C, ve diğerleri. (June 2012). "Reversible and regionally selective downregulation of brain cannabinoid CB1 receptors in chronic daily cannabis smokers". Molecular Psychiatry. 17 (6). ss. 642-9. doi:10.1038/mp.2011.82. PMC 3223558 $2. PMID 21747398.
^ Madras BK (August 2014). "Dopamine challenge reveals neuroadaptive changes in marijuana abusers". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 111 (33). ss. 11915-6. Bibcode:2014PNAS..11111915M. doi:10.1073/pnas.1412314111. PMC 4143049 $2. PMID 25114244. Geçersiz |doi-access=free (yardım)
^ ^a ^b González S, Cebeira M, Fernández-Ruiz J (June 2005). "Cannabinoid tolerance and dependence: a review of studies in laboratory animals". Pharmacology, Biochemistry, and Behavior. 81 (2). ss. 300-18. doi:10.1016/j.pbb.2005.01.028. PMID 15919107.
^ Maldonado R, Berrendero F, Ozaita A, Robledo P (May 2011). "Neurochemical basis of cannabis addiction". Neuroscience. Cilt 181. ss. 1-17. doi:10.1016/j.neuroscience.2011.02.035. PMID 21334423.
^ "Marijuana use disorder is common and often untreated". National Institutes of Health (NIH). 4 Mart 2016. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2019.
^ Wilkie G, Sakr B, Rizack T (May 2016). "Medical Marijuana Use in Oncology: A Review". JAMA Oncology. 2 (5). ss. 670-675. doi:10.1001/jamaoncol.2016.0155. PMID 26986677. Geçersiz |doi-access=free (yardım)
^ Budney AJ, Roffman R, Stephens RS, Walker D (December 2007). "Marijuana dependence and its treatment". Addiction Science & Clinical Practice. 4 (1). ss. 4-16. doi:10.1151/ascp07414. PMC 2797098 $2. PMID 18292704.
^ Borgelt LM, Franson KL, Nussbaum AM, Wang GS (February 2013). "The pharmacologic and clinical effects of medical cannabis". Pharmacotherapy. 33 (2). ss. 195-209. doi:10.1002/phar.1187. PMID 23386598. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

Dış bağlantılar

Psikoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[nida-1] National Institute on Drug Abuse (2014), The Science of Drug Abuse and Addiction: The Basics, 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Mart 2016

[Gordon2013-2] Gordon AJ, Conley JW, Gordon JM (December 2013). "Medical consequences of marijuana use: a review of current literature". Current Psychiatry Reports. 15 (12). s. 419. doi:10.1007/s11920-013-0419-7. PMID 24234874.

[3] Smith, Dana (10 Nisan 2023). "How Do You Know if You're Addicted to Weed?". The New York Times. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024.

[4] MacDonald, Kai (1 Nisan 2016). "Why Not Pot?: A Review of the Brain-based Risks of Cannabis". Innovations in Clinical Neuroscience. 13 (3–4). ss. 13-22. PMC 4911936 $2. PMID 27354924.

[Danovitch2012-5] Danovitch I, Gorelick DA (June 2012). "State of the art treatments for cannabis dependence". The Psychiatric Clinics of North America. 35 (2). ss. 309-26. doi:10.1016/j.psc.2012.03.003. PMC 3371269 $2. PMID 22640758.

[Dervaux_2012-6] Dervaux A, Laqueille X (December 2012). "[Cannabis: Use and dependence]". Presse Médicale (Fransızca). 41 (12 Pt 1). ss. 1233-40. doi:10.1016/j.lpm.2012.07.016. PMID 23040955.

[7] E.B., Robertson. "Information on Cannabis Addiction". National Institute on Drug Abuse. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2018.

[Mcd-8] Clinical Textbook of Addictive Disorders, Marijuana, David McDowell, page 169, Published by Guilford Press, 2005 1-59385-174-X.

[HirvonenGoodwin2011-9] Hirvonen J, Goodwin RS, Li CT, Terry GE, Zoghbi SS, Morse C, ve diğerleri. (June 2012). "Reversible and regionally selective downregulation of brain cannabinoid CB1 receptors in chronic daily cannabis smokers". Molecular Psychiatry. 17 (6). ss. 642-9. doi:10.1038/mp.2011.82. PMC 3223558 $2. PMID 21747398.

[Madras2014-10] Madras BK (August 2014). "Dopamine challenge reveals neuroadaptive changes in marijuana abusers". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 111 (33). ss. 11915-6. Bibcode:2014PNAS..11111915M. doi:10.1073/pnas.1412314111. PMC 4143049 $2. PMID 25114244. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

[gonzalez-11] González S, Cebeira M, Fernández-Ruiz J (June 2005). "Cannabinoid tolerance and dependence: a review of studies in laboratory animals". Pharmacology, Biochemistry, and Behavior. 81 (2). ss. 300-18. doi:10.1016/j.pbb.2005.01.028. PMID 15919107.

[12] Maldonado R, Berrendero F, Ozaita A, Robledo P (May 2011). "Neurochemical basis of cannabis addiction". Neuroscience. Cilt 181. ss. 1-17. doi:10.1016/j.neuroscience.2011.02.035. PMID 21334423.

[13] "Marijuana use disorder is common and often untreated". National Institutes of Health (NIH). 4 Mart 2016. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2019.

[Wilkie2016-14] Wilkie G, Sakr B, Rizack T (May 2016). "Medical Marijuana Use in Oncology: A Review". JAMA Oncology. 2 (5). ss. 670-675. doi:10.1001/jamaoncol.2016.0155. PMID 26986677. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

[Budney2007-15] Budney AJ, Roffman R, Stephens RS, Walker D (December 2007). "Marijuana dependence and its treatment". Addiction Science & Clinical Practice. 4 (1). ss. 4-16. doi:10.1151/ascp07414. PMC 2797098 $2. PMID 18292704.

[Borgelt2013-16] Borgelt LM, Franson KL, Nussbaum AM, Wang GS (February 2013). "The pharmacologic and clinical effects of medical cannabis". Pharmacotherapy. 33 (2). ss. 195-209. doi:10.1002/phar.1187. PMID 23386598. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]