Kakao

6 Ağustos 2024 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 2 değişiklik bulunmaktadır.

Kakao (Theobroma cacao), 4-8 metre boyunda ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından çikolata yapımında kullanılan bir bitki türü.

Kakao
Ağaçtaki bir kakao meyvesi
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Malvales
Familya: Malvaceae
(Ebegümecigiller)
Cins: Theobroma
Tür: T. cacao
Theobroma cacao
L.
Kakao çekirdekleri
Theobroma cacao

Doğal yetişme alanı Güney Amerika, Batı Afrika, Batı Hint adaları olmakla beraber, Tropiklerin genelinde yetiştirilmektedir. Theobromin adlı bir alkaloit eldesinde ve kakao yağı eldesinde kullanıldığı gibi, kakaonun tohumları da çikolata yapımında kullanılmaktadır.

Etimoloji

değiştir

Kakao bitki cinsinin "Tanrıların yemeği" anlamına gelen bilimsel adı Theobroma Yunancada "tanrı" manasına gelen θεός (theos) ve "yemek" anlamına gelen βρῶμα (broma) kelimelerinden türemiştir.

Dağılımı

değiştir

Kakao ağacını doğal yetişme alanları And Dağları'nın etekleri ile Amazon ve Orinoco ırmaklarının havzalarının 200–400 m yakınlarındaki yükseltilerdir. Orta Amerika'ya Mayalar tarafından getirildiği sanılmaktadır. Ilık iklimlerde düzenli yağmur alan, verimli topraklarda yetişir.

Tarihçe

değiştir

Kakao Orta Amerika'da tarihin en eski dönemlerinden beri yetiştirilmekteydi. Veracruz Körfezi arkeolojik alanında bulunan Pre-Olmek dönemine ait kaplardan kakao üretiminin M.Ö 1750 yılına dayandığı görülmektedir.[1] İspanyol’ların kıtayı keşiflerinden ve kolonisi haline getirmesinden sonra Avrupa'ya getirilen kakao, süt ile karıştırılarak kullanılmaya başlandı ve kısa sürede popüler oldu. Kakao tozu zamanla kakao yağı ile karıştırılarak bugünkü çikolata ortaya çıktı. Günümüzde çikolata ile birlikte kakao tozu ve yağı en faydalı besinlerdendir. Böğürtlen, ahududu, çilek, yabanmersini gibi meyveler ondan sonraki sırada yer alır.

Kakao, dünya çapında 70 bin kilometrekarenin üzerinde bir ekim alanına sahiptir. Üretimin % 40'ını gerçekleştiren Fildişi Sahili'ni, %15'er payları ile Gana ve Endonezya izlemektedir. Diğer kakao üreticileri, küçük miktarlarda olmakla beraber, Brezilya, Nijerya ve Kamerun'dur.

Kullanımı

değiştir

Kakao ağacının tohumları ya hemen ya da bir süre sonra mayanlandırılır ve ardından kurutulur. Böylece tohumun acı lezzeti kaybolur ve hoş bir koku meydana gelir. Bu taneler kavurularak, un haline getirilip yağı alınır. Sonra yeniden öğütülerek, toz halindeki kakao elde edilir. Kakao, sütle karıştırılıp içilir, ayrıca yağı alınmamış kakao tohumlarından çikolata yapılır.

kaynakça

değiştir
  1. ^ Powis, Terry G.; Hurst, W. Jeffrey; del Carmen Rodríguez, María; Ortíz C., Ponciano; Blake, Michael; Cheetham, David; Coe, Michael D.; Hodgson, John G. (December 2007). "Oldest chocolate in the New World". Antiquity. 81 (314). ISSN 0003-598X. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2011.