Hawking radyasyonu

karadeliklerin olay ufku etrafında gerçekleşen, kuantum dalgalanmalarından kaynaklanan parçacık çiftlerinin birisi karadelik tarafından yutulduğunda diğer parçacık yok olmaz ve uzay boşluğuna salınır. Buna Hawking ışıması denir.

Hawking radyasyonu veya Hawking ışınımı, İngiliz fizikçisi Stephen Hawking'in 1975 yılında yayınlanan makalesinde kara deliklerin yayması gerektiğini öne sürdüğü teorik bir radyasyondur.[1] Makalede kara deliklerin parçacık yaydığını ve bu sayede kütle kaybettiğini ifade etmiştir. Kuantum alan teorisinin genel görelilik ile beraberce uygulanması sonucu ortaya atılmıştır. Genel görelilik teorisine göre kara delikler küçülemezler, yani olay ufuklarının alanı azalamaz.[2] Hawking'in bulduğu sonuç bundan dolayı çok şaşırtıcıydı.

Büyük Macellan bulutsusu önünde karadelik simülasyonu

Örneğin kütlesi M olan bir Schwarzschild kara deliğinin yaydığı Hawking radyasyonunun sıcaklığı şöyle hesaplanır:

Bu ifadenin ilginç bir sonucu, enerji (kütle) kazanan Schwarzschild kara deliğinin sıcaklığının azalmasıdır. Dolayısıyla bu çeşit kara deliklerin ısı sığası negatiftir.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Hawking, S. W. (1 Ağustos 1975). "Particle creation by black holes". Communications in Mathematical Physics (İngilizce). 43 (3): 199-220. doi:10.1007/BF02345020. ISSN 1432-0916. 
  2. ^ Bardeen, J. M.; Carter, B; Hawking, S. W. "The four laws of black hole mechanics." Communications in mathematical physics 31(2), 161--170. DOI, Project Euclid'den Erişim 16 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.