Gotlar

Gotlar, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesinde oturan eski bir Cermen kavmi. Gotlar 2. yüzyıldan itibaren İskitya, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlar 3. ve 4. yüzyıllarda Bizans'ı yağma etmişler ve Aryanizmi benimsemişlerdir. 5. ve 6. yüzyıllarda Vizigotlar ve Ostrogotlar şeklinde ikiye bölünmüşler ve İberya ile İtalya'yı istila etmişlerdir.

Yeşil alan Gotland. Pembe alan Got adası

Tarihçe

Gotlar miladi 1. yüzyılda İskandinavya'yı bırakıp, Vistül'ün alt kısmında yerleşmişlerdi. İkinci yüzyılda Karadeniz'in kuzey kıyılarına gelmişler, 3. yüzyılda ise birçok kafileler halinde Yunanistan, Trakya ve Küçük Asya'nın sahil şehirlerine yerleşmişlerdir. Akrabaları olan birçok kavimleri çeşitli bölgelerde bıraktıktan sonra etnik bütünlüklerini kaybetmiş ve Ostrogotlar (Doğu Gotları) ile Vizigotlar (Batı Gotları) olmak üzere ikiye ayrılmışlardır. Gotlar sağlam idarî ve askerî teşkilatlar kurup güçlenerek Roma İmparatorluğu elindeki Daçya'yı işgal etmişlerdir. İmparatorluk ile sıkı münasebetleri sonucu Ostrogotlar medenileşmeye başlamışlardır. Hatta bunlardan bir kısmı Roma ordusuna asker olarak katılmışlardır. Roma İmparatorluğu'nun sınırlarına yapılan baskılar, Germenlerin çoğalması ve İmparatorluğun zayıflaması sonucu kuvvetlenen Vizigotlar Daçya'yı bütünüyle ele geçirip Bizans'a, Balkanlara ve Kuzey İtalya'ya doğru yayılarak buraları istila etmişlerdir. Milattan sonra 269-270 yıllarında Roma İmparatorlarından II. Claudius ve Aurelianus batıya doğru olan Got akınını durdurmuşlardır. Gotlar, Konstantin ile ittifak anlaşması yapmışlar, Piskopos Ulfilas İncil'i Vizigot diline tercüme ederek Gotlar'ın Hristiyanlığı kabul etmelerini sağlamıştır.

Ostrogotlar krallıkla idare ediliyordu. Dördüncü yüzyıl ortalarında Kral Ermanarich'in iktidarı devrinde Karadeniz'den Baltık Denizine kadar yayılmışlardı. Fakat 375 tarihinde Hunlar tarafından ilhak edilmişlerdir. Vizigotlar da Hunların baskısına uğrayıp yerlerinden atılmışlarsa da İmparator Valens tarafından 376'da Tuna'nın güney kıyılarına yerleştirilmişlerdir.

378'de ayaklanıp Hadrianapolis Muharebesi'nde Romalıları yenmişlerdir. Fakat 382'de İmparator I. Theodosius tarafından tekrar müttefik olarak imparatorluğa kabul edilmiştir. Gotlar yerlerinde durmayarak 410 yılında Roma'ya, 415 yılında da İspanya'ya yerleşerek bir krallık kurmuşlardır. Uzun yıllar Romalılara asker veren Ostrogotlar, İmparatorluk içinde kendilerini muhafaza ettiklerinden, 476 yılında İtalya'yı istila etmişlerse de 553'te Mons Lactarius Savaşında I. Justinianus'a yenilerek İtalya'da kurdukları krallıkları yıkılmıştır. Gotlar bundan sonra Roma uygarlığı içinde eriyerek kaybolup gitmişlerdir. Kırım'da kalan Gotlar ise 1475'te Osmanlı İmparatorluğunun burayı fethetmesiyle bağımsızlıklarını kaybedip Ostrogotlar ve Vizigotlar gibi diğer milletlerin içinde eriyip varlıklarını kaybetmişlerdir.

Gotlar, Kuzey Avrupa kavimleri içinde akrabalık açısından İskandinavlarla diğer Cermenler arasındaki halka olarak görülebilir. Avrupa'nın her yanına dağıldıkları için gittikleri hiçbir yerde etnik çoğunluk oluşturamadılar ve bu yüzden tarihten silindiler.

Günümüzde Gotlar

İskandinavya'da bugün bile Got izlerini görmek mümkündür. İsveç'te Gotland, Vestergöteland ve Östergöteland adında 3 eyalet bulunmaktadır. İsveç'in kraliyet armasında yer alan 3 krallıktan birinde 'Gotların Kralı' ifadesi yer almaktadır.

Dış bağlantılar

• Gotların Ana Yurdu ve Kökeni, Mert Kozan - Ankara Üniversitesi 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

• Gotça
• Wielbark kültürü
• Çernyakhov kültürü